މޯލްޑިވްސް މާކެޓިން އެންޑް ޕަބްލިިކް ރިލޭޝަންސް ކޯޕަރޭޝަން (އެމްއެމްޕީއާރުސީ) ގެ ހިޔާނާތުގެ މައްސަލާގައި ކުރީގެ ނައިބު ރައީސް އަހުމަދު އަދީބުގެ މައްޗަށް ދައުލަތުން އުފުލާފައިވާ ދައުވާތައް ކްރިމިނަލް ކޯޓުން ބާޠިލް ކޮށްފިއެވެ.

އެމްއެމްޕީއާރުސީގެ ހިޔާނާތާ ގުޅިގެން ދައުލަތުގެ ފަރާތުން އަދީބުގެ މައްޗަށް 7 ދައުވާއެއް ވަނީ އުފުލާފައެވެ. އެއީ، ޚިޔާނާތްތެރިވުމުގައި ބައިވެރިވެފައިވާ ކަމަށް ބުނާ ދެ ދައުވާއަކާއި، މަޤާމުގެ ނުފޫޒު ބޭނުންކޮށްގެން ނާޖާއިޒު ފައިދާ ހޯދައިދިނުމުގެ ތުހުމަތުގައި އުފުލާފައިވާ ދެ ދައުވާއަކާއި، މަނީ ލޯންޑަރ ކުރުމުގެ ކުށުގެ ދެ ދައުވާ އެވެ. އަދި ރަސްމީ ހައިސިއްޔަތު ނަހަމަ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރިކަމުގެ ތުހުމަތުގައި އުފުލާފައިވާ ދައުވާ އެއްވެސް ހިމެނެއެވެ.

އަދީބުގެ މައްޗަށް އުފުލާފައިވާ އެ ދައުވާތަކާ ގުޅިގެން، ކުރީގެ ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލް (ޕީޖީ) އާއިޝަތު ބިޝާމްއާ އާދިބާ ދެމެދު ކުށަށް އިއުތިރާފްވުމާއި ތަހުގީގަށް އެއްބާރުލުން ދިނުމަށް ހެދިފައިވާ އެއްބަސްވުންތަކާ ގުޅޭގޮތުން، ގޮތެއް ނިންމުމަށް، އަންގާރަ ދުވަހު ކްރިމިނަލް ކޯޓުގައި ބޭއްވި އިބްތިދާއީ އަޑުހުމުގައި ގާޒީ އިސްމާއީލް ރަޝީދު ވަނީ އެ އެއްބަސްވުންތަކަކީ ގާނޫނާ ހިލާފަށް ވެފައިވާ އެއްބަސްވުންތަކެއް ކަމަށް ވިދާޅުވެ، ގިނަ ނުކުތާތަކެއް ފާހަގަކުރައްވާފައެވެ.

މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ގާޒީ ވިދާޅުވީ، ބޭސްފަރުވާއަށް ބޭރަށް ފޮނުވާނެ ކަމަށް އަދީބަށް ޝަރުތުކޮށް، މަޖުބޫރު ކުރުމަކީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނުއަސާސީ އާއި ގާނޫނުތަކާ އަދި ބައިނަލްއަގްވާމީ މުއާހަދާތާކާވެސް ހިލާފަށް ކުރައްވާފައިވާ ކަމެއް ކަމަށެވެ. އެގޮތަށް ގާޒީ ވިދާޅުވީ، މިދިޔަ އާދިއްތަ ދުވަހު ބޭއްވި އަޑުއެހުމުގައި އަދީބު ވަނީ، އޭނާ އެ އެއްބަސްވުންތަކުގައި ސޮއި ކުރެއްވީ، އޭނާގެ ސިއްހީ ހާލަތު އިތުރަށް ގޯސްވަމުންދާތީ، އަދި ރަނގަޅަށް ބޭސްފަރުވާ ނުކުރެވި، 3 އަހަރު ވެފައިވާތީ އާއި، ޑޮކްޓަރުންގެ ލަފާގެ މަތިން ވެސް ރާއްޖެއިން ބޭރުން ބޭސްފަރުވާ ކުރުމަށް ކުރީގެ ސަރުކާރުން އެ ފުރުސަތު ދީފައި ނުވާތީ ކަމަށެވެ. އަދި ސަރުކާރުން ބަދަލުވުމުން، ބޭސްފަރުވާ އަށް ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ދިއުމަށް އެދުމުން، ހަމައެކަނި އޮތް ގޮތަކީ، ކުށަށް އިއުތިރާފު ވުމާއި، ތަހުގީގަށް އެއްބާރުލުން ދިނުމަށް ފުލުހުންނާއި ޕީޖީއާއެކު އެއްބަސްވުންކަމަށް އަދީބު ވިދާޅުވެފައިވާތީއެވެ.

ގާޒީ ވިދާޅުވީ، ސިއްހީ ހިދްމަތަކީ ހަމަގޮތެއްގައި އެންމެނަށް ވެސް ލިބެން ޖެހޭ އަސާސީ ހިދުމަތެއް ކަމަށާއި އަދި ހާއްސަކޮށް، ކަރެކްޝަންސްގެ ބެލުމުގެ ދަށުގައި ތިބޭ ގައިދީންނަށް ބޭސްފަރުވާގެ ހިދުމަތް ލިބެން ޖެހެނީ ޝަރުތު ކޮށްގެން ނޫން ކަމަށާއި، އެއީ ދައުލަތުގެ މައްޗަށް ލާޒިމް ކަމެއް ކަމަށެވެ. އަދި ގައިދީންނަށް ބޭސްފަރުވާގެ ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ އެއްވެސް މަސްއޫލިއްޔަތެއް ނެތް ކަމަކަށާއި އެއީ ކަރެކްޝަންގެ ޒިންމާއެއް ކަމަށެވެ. އަދި ގައިދީއެއް ބޭސްފަރުވާ އަށް ފޮނުވުމަށް ޝަރުތު ކުރުމަކީ "ޓޯޗާ"ގެ އަމަލެއްގެ ގޮތުގައި ބެލެވިދާނެ ކަމެއް ކަމަށް ވެސް ގާޒީ ވިދާޅުވިއެވެ.

މުހިއްމު އަނެއް ކަމަކަށް ގާޒީ ފާހަގަކުރެއްވީ، 1 ފެބްރުއަރީ 2018 ގައި ސުޕްރީމް ކޯޓުން ނެރުނު އަމުރުގައި، ބަންދުން ދޫކޮށްލަން އަމުރުކުރި ބޭފުޅުންގެ ތެރޭގައި އަދީބު ވެސް ހިމެނޭއިރު، އެ އަމުރުގައި އެ ބޭފުޅުންގެ މައްޗަށް ހިންގާފައިވާ ތަހުގީގުތަކާމެދު ޝައްކު ކޮށްފައިވާއިރު، އަލުން ދައުވާކުރި 7 ދައުވާ އުފުލާފައިވަނީ ވެސް، ހަމަ އެ ތަހުގީގުތަކުގެ މައްޗަށް ކަމަށެވެ. ސަބަބެއް ކަމަށް ގާޒީ ވިދާޅުވީ، މި 7 ދައުވާ އަކީ ފުލުހުންނާއި، އެންޓި ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަން (އޭސީސީ)، އަދި އެސެޓް ރިކަވަރީ ކޮމިޝަނާއެކު ހިންގި ޖޮއިންޓް ތަހުގީގެއް ކަމަށް ވިދާޅުވި ނަމަވެސް، ކުށަށް އިއުތިރާފުވުމާއި ތަހުގީގީގަށް އެއްބާރުލުން ދިނުމުގެ އެއްވެސް އެއްބަސްވުމެއްގައި އޭސީސީ އާއި އެސެޓް ރިކަވަރީ ކޮމިޝަނުގެ އެއްވެސް ފަރާތަކުން ސޮއި ކުރައްވާފައިނުވާއިރު، އެ އެއްބަސްވުންތަކުގައި ފުލުހުންގެ ފަރާތުން ސޮއި ކުރައްވާފައިވަނީ، އޭރުވެސް އެމްއެމްޕީއާރުސީގެ ތަހުގީގު ހިންގެވުމުގައި އިސްކޮށް ހުންނެވި އެސިސްޓަންޓް ކޮމިޝަނަރ އޮފް ޕޮލިސް މުހައްމަދު ރިޔާޒާއި އަދި ޕީޖީ ބިޝާން ކަމަށެވެ.

ކުށަށް އިއުތިރާފުވުމާއި ތަހުގީގަށް އެއްބާރުލުން ދިނުމަށް ފުލުހުންނާއި ޕީޖީ ބިޝާމާއެކު އަދީބު ފުރަތަމަ އެއްބަސްވުން ހެދީ، މިދިއަ އަހަރުގެ ޖޫން 6 ވަނަ ދުވަހުއެވެ. އޭގެ ފަހުން 9 ސެޕްޓެމްބަރުގައި ދެވަނަ އެއްބަސްވުމެއް ވެސް ހަދާފައިވެއެވެ.

އެ އެއެއްބަސްވުންތާއެކު، ޕީޖީ ބިޝާމް ވަނީ، އަދީބުގެ މައްޗަށް ދައުވާ އުފުލުމަށްޓަކައި، އިތުރު އެއްބަސްވުމެއް ހަދާފައެވެ. މި އެއްބަސްވުން ހަދާފައިވަނީ 25 ސެޕްޓެމްބަރު 2019 ގައެވެ.

ޕީޖީގެ އޮފީހުން، އަދީބުގެ މައްޗަށް އުފުލު 7 ދައުވާއާއެކު ހުށަހެޅި ހަމައެކަނި، 25 ސެޕްޓެމްބަރު 2019 ހެދި އެއްބަސްވުން އެކަންޏެވެ.

އެހެންކަމުން ގާޒީ ވަނީ، އިބްތިދާއީ ފުރަތަމަ އަޑުއެހުމުގައި، ކުރިން ވެފައިވާ އެއްބަސްވުންތައް ވެސް ޝަރީއަތަށް ހުށަހެޅުމަށް އެދިފައެވެ.

ގާޒީ ވިދާޅުވީ، ފުރަތަމަ ވެފައިވާ ދެ އެއްބަސްވުން ޝަރީއަތަށް ހުށަހެޅުމުން، އޭގައިވާ ކަންކަން ބެލުމުން، އިޖުރާއީ ގޮތުން ގޮސްކޮށް ހިންގާފައިވާ ގިނަ ކަންކަން ފާހަގަ ކުރެވުނު ކަމަށެވެ.

ދައުލަތުގެ ވަކީލާ ވިދާޅުވީ، ކުށަށް އިއުތިރާފުވުމާއި، ތަހުގީގަށް އެއްބާރުލުން ދިނުމަށް ފުލުހުންނާއި ޕީޖީއާއެކު ކުރިންވި އެއްބަސްވުންތަކަކީ، ޖިނާއީ އިޖުރާއަތުގެ 104 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން ހެދޭ އިއުތިރާފުގެ އެއްބަސްވުމަށް ވާސިލުވުމަށް ހެދިފައިވާ އެއްބަސްވުން ތަކެއް ކަމަށެވެ.

ނަމަވެސް ގާޒީ ވިދާޅުވީ، ޖިނާއި އިޖުރާއަތުގެ ގާނޫނުގެ 104 ވަނަ މާއްދާގައި ބުނާ ފަދަ އެއްބަސްވުމެއް ނެތް ކަމަށެވެ.

ޖިނާއީ އިޖުރާއަތުގެ ގާނޫނުގެ 104 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ)ގައި ބުނަނީ، ތުހުމަތު ކުރެވޭ މީހާ އާއި ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލްއާ ދެމެދު ވާހަކަ ދެކެވި، ތުހުމަތު ކުރެވޭ މީހާ ކުށަށް އިއުތިރާފު ވެއްޖެނަމަ ދެ ފަރާތުގެ ދެމެދުގައި ދެކެވުނު ވާހަކަތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް، އެއްބަސްވުމެއް ވެވިދާނެ ކަމަށެވެ. މި އެއްބަސްވުމުގައި ދެފަރާތުން ސޮއި ކުރަންވާނެ ކަމަށް ވެސް އެ މާއްދާގައި ބުނެފައި ވެއެވެ.

ހަމަ އެމާއްދާގެ (ށ)ގައި ބުނަނީ، އެގޮތަށް ވެވޭ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން އަދަބު ލުއިކޮށްދެވޭނީ، އެ ކުށަކަށް ގާނޫނުގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ އެންމެ ކުޑަ އަދަބަށްވުރެ ދަށް ނުވާނެ އަދަބެެއް ކަމަށެވެ. ނުވަތަ ގާނޫނުގައި އެ ކުށަށް ކުޑަ އަދަބެއް ކަނޑައެޅިފައިނުވާނަމަ، އެ ކުށަށް ކަނޑައެޅިފައިވާ އަދަބުގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބަޔަށްވުރެ ކުޑަނުވާނެ އަދަބެއް ކަމަށެވެ.