ޢުމުރުން 16 އަހަރުގެ އިވާން އަކީ އެ ޢުމުރުން ގިނަ ކުދިންނާ ތަފާތި ކަމެއް ހުރި ކުއްޖެކެވެ. އިވާންއަކީ ސެރެބްރަލް ޕަލްސީ (ސީޕީ) ބަލި ތަހައްމަލު ކުރަމުން އަންނަ ކުއްޖެކެވެ. އޭނާއަށް ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައިވާ ތަކުލީފުތައް އެ ވަރުން އަދި ނިމުނީއެއް ނޫނެވެ. ދުނިޔޭގެ އެންމެ ވަރުގަދަ އަސްކަރީ ބާރުތަކުގެ ތެރޭގައި ގުނާލެވޭ ރަޝިއާއިން އަސްކަރީ އޮޕަރޭޝަން ހިންގަމުން ދާ ޔޫކްރައިންގެ އިރުމަތީ ސަރަޙައްދަށް އުފަން އިވާންއަށް މިއަދު ވަނީ އެތައް ގޮންޖެހުމަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައެވެ. އޭނާގެ ގެއާ އެންމެ 30 އަކަށް ކިލޯމީޓަރު ދުރުގައި މިހާރުވެސް ހަނގުރާމަ ދަނީ ކުރިއަށެވެ. އެހެންނަމަވެސް، އޭނާ ހިތްވަރު އެލުވައެއް ނުލައެވެ. ދިރިއުޅުމައިގެން ދަނީ ކުރިއަށެވެ.

އިވާން ނިސްބަތް ވަނީ ރަޝިއާއިން ޔޫކްރައިންގައި ކުރަމުން ދާ ހަނގުރާމައިގެ ފުރަތަމަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި އެންމެ ބޮޑު ގެއްލުމެއް ލިބުނު އެއް އަވަށް ކަމަށް ވާ ތެތިއަނިވްކާއަށެވެ. އެ އަވަށުގެ ކޮންމެ ގެއެއްގައިހެން، ހަނގުރާމައިގެ އަސަރުތައް ފެންނަން އެބަ ހުއްޓެވެ. ހަތިޔާރުތައް އަރާފައި ހުރި ނިޝާންތައް ނެތް ގެއެއް ނެތެވެ. އެ އަވަށުގެ މީހުން ބުނާ ގޮތުގައި، 750 އަކަށް މީހުންގެ ތެރެއިން، މިހާރު އެ އަވަށުގައި ތިބި މީހުންގެ ޢަދަދު، 200 އަށް ވުރެ މަދެވެ.

އިވާންއަކީ ހިލޭ ސާބަހަށް މަސައްކަތް ކުރާ ބޭސް ޔޫއޭއިން އެހީ ފޯރުކޮށްދެމުންދާ ކުދިންގެ ތެރެއިން އެކަކެވެ. ބޭސް ޔޫއޭގެ މަޤްޞަދަކީ އިރުމަތީ ޔޫކްރައިންގެ ޑޮނެޓްސްކް ސަރަޙައްދުގެ ކުޑަކުދިންގެ ކިބާގައި ފަންނުވެރިކަމާއި މުޢާމަލާތު ކުރުމުގެ ހުނަރުވެރިކަން އަށަގަންނަވާ، ދެމެހެއްޓުމެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ނުކުޅެދޭ ކުދިންވެސް ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ.

މިދިޔަ 8 ވަރަކަށް މަސް ދުވަހަށް ބަލާއިރު، ވޮލަންޓިއަރުން ލިބުނު މިންވަރަކުން، ބޭސް ޔޫއޭއިން ވަނީ އިވާންއާއެކު ކޮންމެ ހަފުތާއަކު 2 ފަހަރު، ދުވާލަކު ގަޑިއެއް ނޫނީ 2 ގަޑިއިރު ހޭދަކޮށްފައެވެ.

2022 ވަނަ އަހަރަކީ އިވާންގެ ޙަޔާތަށް އައި ނާމާން އަހަރެކެވެ. ރަޝިއާގެ ހަނގުރާމަގަނޑު ކުރިއަށް ދިޔައީ، އިވާންގެ އަވަށާ އެންމެ ކިލޯމީޓަރެއް ހާ ތަން ދުރުގައެވެ. ކެނޑި ނޭޅި އިވެމުން ދިޔަ ޙަމަލާގެ އަޑުފަށްގަނޑަށް އޭނާ ބިރުގަނެއެވެ.

އިވާން ދިރިއުޅެނީ އޭނާގެ މާމަ، އޮލޭނާ މަރޓިނެންކޯއާއި، މަންމައާ އެކުގައެވެ. ދިރިއުޅުމުގެ ޚަރަދުތައް ފޫބައްދަނީ މާމައަށް ލިބޭ ޕެންޝަން ފައިސާއާއި، އިވާންއަށް ލިބޭ ނުކުޅޭދޭ މީހުންގެ އެލަވަންސްއިންނެވެ. ނަމަވެސް، ދަތުރުފަތުރަކީ އެ ޢާއިލާއަށް ބޮޑު ގޮންޖެހުމެކެވެ. އިވާންގެ ބޮޑުދައިތަ ކާރު ވަނީ ހަނގުރާމައިގެ ތެރޭގައި ހަލާކުކޮށްލާފައެވެ. ޢާންމު ދަތުރުފަތުރުގެ ނިޒާމުގެ ތެރެއިން، އެ އަވަށަށް ބަހެއް އަންނަނީ ހަފުތާއަކު 1 ފަހަރުއެވެ.

މި ހުރިހާ ގޮންޖެހުންތަކަކާ އެކުގައިވެސް، އަވަށް ދޫކޮށް ދާކަށް، އިވާންގެ ޢާއިލާއަކުން ނުނިންމައެވެ. އެއީވެސް އިވާންއަށްޓަކައެވެ. އެހެން މާޙައުލަކަށް ބަދަލުވުމަކީ އިވާންއަށް ކިހާ ވަރެއްގެ އަސަރުތަކެއް ކުރުވާނެ ކަމެއް ކަން އެމީހުން ރަނގަޅަށް ދަނެއެވެ.

ބޭސް ޔޫއޭ ޕްރޮގްރާމެގެ ދަށުން އިވާންއާއެކު މަސައްކަތް ކުރާ 2 ވޮލަންޓިއަރުންނަކީ ޢުމުރުން 23 އަހަރުގެ ސްވިތުލާނާ ކޮރްޒޫން އާއި 28 އަހަރުގެ ވެލޭރިއާ ބެޒްކުބްލާއެވެ. އެ 2 މީހުންނަކީވެސް އިވާންގެ އަވަށާ މާ ދުރުގައި އުޅޭ ބައެކެވެ. ނަމަވެސް ކުލާސްތައް ނަގައިދިނުމަށް، ކޮންމެ ހަފުތާއަކުވެސް އެތައް ފަހަރަކު އޭނާ ޢަމްރަށް ދަތުރު ކުރެއެވް.

މުޅި ދުނިޔެ އިނދަޖައްސާލި ކޮރޯނޯ ވައިރަހުގެ ބަލިމަޑުކަމާއި ބައިލމަޑުކަމުން އަރައި ގަތުމަށް ހޭދަ ކުރި އަހަ ދުވަސްތަކާއި، ރަޝިއާއިން ކުރިއަށް ގެންދާ ހަނގުރާމގެ ނޭދޭ އަސަރުތައް، އިވާން ފަދަ އެތައް ކުދިންނެއް ދަނީ ތަހައްމަލު ކުރަމުންނެވެ.  2020 ވަނަ އަހަރަށް ފަހު، އިރުމަތީ ޔޫކްރައިންގެ އިރުމަތީ ސަރަޙައްދުތަކުގެ ކުދިންނަށް، ސްކޫލަށް ހާޒިރު ވެގެން ކިޔެވުން ކުރިއަށް ގެންދެވިފައެއް ނުވެއެވެ. ސެރެބްރަލް ޕަލްސީ އަކީ ސިކުނޑީގައި ހުންނަ އުނިކަމެއްގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވާ ޖިސްމާނީ ނުކުޅެދުންތެރިކަމެކެވެ. މި ނުކުޅެދުންތެރިކަމުގެ ސަބަބުން ހަށިގަނޑުގެ މަސްތައް ހަރުވެ، ހެލިފެލިވެ އުޅުމަށާއި، ހަށިގަނޑު ބެލެންސްކުރުމަށާއި، ހަށިގަނޑު ސީދަލަށް ބެހެއްޓުމަށް ދަތިވެއެވެ.

ސެރެބްރަލް ޕަލްސީ އަކީ ނިއުރޯ ޑިވެލޮޕްމަންޓް ޑިސްއޯޑަރއެކެވެ. ނުވަތަ، ތުއްތުކުދިންގެ އުމުރާ ގުޅިގެން، އެކުދިންގެ ހެލިފެލިވުމާއި، ހަރަކާތްތަކަށް އަންނަން ޖެހޭ ކުރިއެރުން ނުލިބި، ލަސްވެގެން ދިޔުމެވެ. އެގޮތުން މި ބަލި ހުންނަ ކުދިންގެ އާންމު ހަރަކާތްތައް (އިށީނުން، ފިރުކުން، ހަފައިގެން ކެއުން، ވާހަކަދެއްކުން) އެ އުމުރުގެ އެހެން ކުދިންނާ އަޅާ ބަލާއިރު ވަރަށް ބޮޑަށް ލަހެވެ.