އިޒްރޭލުން ވެރިވެގެންފައިވާ ފަލަސްޠީޏުގެ ޣައްޒާ ކޮންޓްރޯލް ކުރަމުން ދާ ޙަމާސް ޖަމާޢަތަކީ އެމެރިކާއާއި ހުޅަނގުން ޔަހޫދީންނަށް އެއްބާރުލުން ދޭ ޤައުމުތަކުގެ ކުރިމަތީގައި ޓެރަރިސްޓް ޖަމާޢަތެކެވެ. ނަމަވެސް، ޙަމާސް ޖަމާޢަތުގެ ވަސް، މި ބިންމަތިން ފޮހެލުމަކީ ޢަމާޒު ކަމަށް ބުނެ ޣައްޒާ ހަފުސް ކުރުމަށް އޮކްޓޯބަރ 7 ވަނަ ދުވަހު އިޒްރޭލުން ހިންގަން ފެށި ޤަތުލުޢާންމަށް ބަލައިލުމުން އެކަނިވެސް، ޙަޤީޤީ ނިރުބަވެރިންނަކީ ކޮބައިކަން ސާފު ނުވޭ ހެއްޔެވެ؟ ކުޅޭ ކުޅިވަރެއްހެން 6 ދުވަހުގެ މުއްދަތަށް، ޣައްޒާއަށް ޙަމަލާ ދިނުން މަޑުޖައްސާލުމަށްފަހު، ސުންގަޑި ހަމަވުމާއެކު އަނެއްކާވެސް އެޔެއް މިއެއް ބެލުމެއް ނެތި ޢުދުވާންތައް ފެށި މަންޒަރު މުޅި ދުނިޔެއަށް އޮޅުވާލެވޭނެ އެއްވެސް ގޮތެއް ނެތެވެ.

އޮކްޓޯބަރ 7 ވަނަ ދުވަހުގެ ޤަތުލުޢާންމު ފެށުމުގެ އެތައް އަހަރެއް ކުރިންވެސް ޣައްޒާއަކީ އިޒްރޭލުގެ މުށްދަށުލާފައި އޮތް ސިޓީއެކެވެ. އިޒްރޭލުގެ މިލްކަކަށް ހެދުމަށްޓަކައި ދަހިވެތިކަމުގެ ކަސްތޮޅުގައި ޤައިދުކޮށްފައި އޮތް ދުނިޔޭގެ އެންމެ ބޮޑު، އަނގަމަތި ހައު ޖަލަކީވެސް ޣައްޒާއެވެ. ހުރިހާ ކޮޅަކުން ޣައްޒާ އޮތީ ފިއްތާލާފައެވެ. 2.3 މިލިއަން މީހުން، އިންތިހާ ކުޑަ ތަންފުކެއްގައި ތޮއްޖެހިގެން ދިރިއުޅެމުން ދިޔަ ދަތި ދިރިއުޅުމަށް އިންތިހާ ތަކުލީފު ޖެއްސިތާ 2 މަސް ވާން މި ވަނީ ގާތްވެފައެވެ. އިންސާނަކަށް ވީތީ ލިބިދޭ ދިރިހުރުމުގެ ޙައްޤާއި، ދިރިއުޅުމުގެ އަސާސީ ޙައްޤުތަކުންވެސް ޣައްޒާގެ ރައްޔިތުން މަޙްރޫމު ކޮށްފައި ވަނީ ކުށަކާ ނުލައެވެ.

ޙަމަލާތައް ވަރުގަދަ ކުރާނެ ކަމުގެ އިންޒާރާއެކު ޣައްޒާގެ ވަޒަންވެރިންނަށް މަޖުބޫރުވެފައި ވަނީ އަމިއްލަ ގެދޮރު ދޫކޮށް، ވަގުތީ ހިޔާވަހިތަކަށް ބަދަލުވާށެވެ. ބައެއް މީހުންނަކީ ވަގުތީ ހިޔާތަކުންވެސް ނުކުންނަން މަޖުބޫރުވެފައި ވާ މީހުންނެވެ. ވަގުތީ ހިޔާތަކުގެ ގޮތުގައި ބޭނުން ކުރަމުންދާ ސްކޫލުތަކަށް ބަލާއިރު، އެންމެ ކުލާހެއްގެ ތެރޭގައިވެސް 100 އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން އެބަ ތިއްބެވެ. އެނޫން އެހެން އެއްވެސް ގޮތެއް އޮތް ނަމަ، އެތާކު އެމީހުން ނުތިބީސްކަން ޔަޤީންތާއެވެ.

އދގެ ތަފާސް ހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު އޮކްޓޯބަރ 7 ވަނަ ދުވަހުގެ ޢުދުވާންތައް ފެށިފަހުން ޣައްޒާއިން 1.8 މިލިއަން މީހުންގެ ގެދޮރު ވަނީ ގެއްލިފައެވެ. އިންސާނީ އެހީއާ ބެހޭ އދގެ އިދާރާ (އޯޗާ)އިން ޢާންމު ކުރި ރިޕޯޓެއްގައި ވާ ގޮތުން، ޣާއްޒާގެ އާބާދީގެ ގާތްގަނޑަކަށް 80 ޕަސެންޓް މީހުންނަކީ މިއަދު ގެދޮރު ގެއްލިފައި ވާ މީހުންނެވެ. ރަށެއްގެ އާބާދީގެ އެހާ ބޮޑު އިންސައްތައެއް، ހަމަ ފަސްގަނޑުގައި ގެދޮރު ގެއްލިގެން ދިރިއުޅޭނެ ޙާލަކީ، އެހެން ތަނެއްގައި ހުރި މީހަކަށް ކުޑަ މިންވަރަކަށްވެސް ވަޒަންކޮށްލެވޭނެ ކަމެއް ނޫނެވެ.

ޙަމަލާތައް 'މަޑުޖައްސާލި' މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި ޣައްޒާއަށް އެތެރެ ކުރެވުނު އިންސާނީ އެހީއަށް ބަލާއިރު، އެ ރަށަށް ބޭނުން ޖެހިފައި އޮތް މިންވަރާ ގާތަށްވެސް އެހީ ފޯރުކޮށްދެވިފައި ނުވާކަމަށް އދއިން ބުނެއެވެ.

އެއްގަމާއި ކަނޑާއި ވައިގެ މަގުން ޣައްޒާ ހަފުސް ކުރަމުން ދާ އިރު، ބޮމާއި ބަޑީގެ ޙަމަލާތަކުގެ މައްޗަށް، ބަލިމަޑުކަމުގެ ނުރައްކާވެސް ޣައްޒާއަށްވެސް ވަނީ އިންތިހާއަށް ބޮޑުވެފައެވެ. ގައިންގައަށް އަރާ ބަލިތައް ޣައްޒާގައި މި ދުވަސްވަރު ފެތުރެމުން ދަނީ އިންތިހާ ހަލުވި ދުވެލީގައެވެ. ބޭރަށް ހިންގުމާއި، ނޭވާލާނިޒާމާއި ހަމުގެ ބަލިތަކުގެ ޝިކާރައަކަށް ވާ މީހުންގެ ޢަދަދު އިންތިހާއެވެ. ޣައްޒާގައި ހެޕަޓައިޓިސް ފެތުރެމުން ދިއުން އެކަށީގެން ވާ ކަމަށްވެސް އދގެ ރިޕޯޓް ގައި ވަނީ ބަޔާންކޮށްފައެވެ.

މި ހުރިހާ ކަމެއް މިފަދަ ގޮތަކަށް ހުރިއިރު، ހަމައަށް ހިންދެމިލާނެ ފުރުޞަތުވެސް ނުދީ ޣައްޒާގެ ރަށްވެހިންނަށް އަނެއްކާވެސް އެ ވަނީ ޔަހޫދީންގެ ޢުދުވާންތަކާއި ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައެވެ. ޔަހޫދީންގެ ސަބަބުން ޣައްޒާގެ ކުދިބޮޑު އެންމެންނަށް އުފުލަން ޖެހިފައިވާ ނަފުސާނީ ތަކުލީފުތަކަކީ ޒަމާނީ އެއްވެސް ޢާލާތަކުން މިނެ، ކިރާ، ވަޒަން ކުރެވޭނެ ވަރުގެ އަނިޔާއެއް ނޫނެވެ.

ގަސްތަކުގެ ތެރޭގައި ޖަހާފައިވާ ފޭލިގެތަކުގެ ތެރެއިން ފޭލިގެއެއްގައި ދިރިއުޅެމުންދާ އެކަކީ ވަޠަން އަލް-މަސްރީއެވެ. ހަރު ޢުމުރުގެ އެ ފިރިހެން މީހާއަށްވެސް ބުނެވުނީ "ނަމާންކަން އަނބުރާ އަތުވެއްޖެ"  ކަމަށެވެ.

ޙަމަލާ 'މަޑުޖައްސާލުމަށް' ޤަޠަރާއި މިޞްރު މެދުވެރިއެއްގެ ގޮތުގައި އޮވެގެން އެކުލަވާލި އެއްބަސްވުމުގެ މުހުލަތު ހަމަވުމާއެކު ޣައްޒާގެ ހޮސްޕިޓަލުތައް އަނެއްކާވެސް ފުރިބާރުވެއްޖެއެވެ. ކުށެއްނެތި ޒަޚަމްކޮށްލާފައިވާ އެތައް ބައެއްގެ ލެއިން، މުޅި ޣައްޒާ ތެމި ފޯވަމުން ދާއިރު، ބައިނަލްއަޤުވާމީ މުޖުތަމަޢަށް ކޮށްދެވުނީ ކޮން ކަމެއް ހެއްޔެވެ؟