މި ގައުމުގެ ވެރިކަމުގެ ތާރީޚަށް ނަޒަރު ހިންގާލާއިރު ދިވެހީންނަށް ތަފާތު ގިނަ ދޮންބެތަކެއް ފެނިގެން ހިނގައްޖެ އެވެ. ފްލެޓް ދޮންބެއަކާއި ބްރިޖް ދޮންބެ އަކާއި އޭޓީއެމް ބަހައްޓަވާ ދޮންބެއެކެވެ.

ކޮންމެ ދޮންބެއަކު ވެސް ކުރައްވާފައި ވަނީ މުހިންމު މަސައްކަތްތަކެކެވެ. ނަމަވެސް، ގައުމު މިހާރު މިއޮތް ނުރައްކާތެރި ހާލަތުން ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަމުގެ އައްސޭރިއަކަށް ގެންގޮސްދޭ ކަހަލަ ދޮންބެއެއް ދިވެހީންނަކަށް އަދި ނުލިބެ އެވެ. އެއީ، ވައްކަމާއި ޚިޔާނާތާއި ކޮރަޕްޝަނާ ދެކޮޅު ދޮންބެއެކެވެ.

މުޅި ދުނިޔެ ތަހުޒީބުވެ، ތަމައްދުންވެ ދިޔައިރު، ދުނިޔޭގެ ގައުމުތައް ވެސް މިއަދު ދަތުރުކުރަމުން އެގެންދަނީ އެ މިސްރާބުންނެވެ. ކުޑަ އާބާދީއެއް އޮތް ދިވެހިރާއްޖެ ނޫނިއްޔާ އެވެ.

ހަގީގަތަށް ބުނަންޏާ މިއަދު ދިވެހިގައުމު މިއޮތީ ނުރައްކާތެރި އަނގަވަޅަކަށް ވެއްޓިފަ އެވެ. ވައްކަމާއި ކޮރަޕްޝަނުގެ ހާއްޔަކަށް ވެފަ އެވެ. ސަލާމަތް ވުމަށް ވުރެ ނުވުމާއި ގާތުގަ އެވެ.

ދުނިޔޭގެ ތަންދޮރުދަންނަ ތަހުޒީބު ގައުމުތަކުން ރާއްޖޭގެ ހާލަތާއި މެދު މިއަދު ހައިރާންވެ އެވެ. ހަގީގަތުގައި ޒާތަކަށް މަލާމާތް ވެސް ކުރެ އެވެ. ހަޖޫ ވެސް ޖަހަ އެވެ. ތަހަރު ލައްކަ ވެސް ހަމަ ނުވާ ކުޑަ އާބާދީއެއްގެ މައްޗަށް ބިނާވެފަ އޮތް މި ކުޑަކުޑަ ރާއްޖެ އޮތީ ދަރާފަ އެވެ.

ދުނިޔޭގެ ގައުމުތަކުގެ ނަޒަރުގައި މީސްކޮޅު މަދަސް މި ރާއްޖެއަކީ ދުނިޔެމަތީގެ ސުވަރުގެއެވެ. ދުނިޔޭގެ އެންމެ މަޝްހޫރު ރިސޯޓްތައް ހުރީ މި ގައުމުގަ އެވެ. ބިލިއަނަރުންނާއި މިލިއަނަރުން ކޮންމެ ދުވަހަކު އައިސް ހިތް އުފާކުރަނީ މި ރީތި ގައުމުގަ އެވެ.

އެހެން ނަމަވެސް ހިތާމައަކީ ރާއްޖޭގެ ޖުމުލަ ދަރަނި 9.4 ބިލިއަން އެމެރިކާ ޑޮލަރަށް އަރައި، އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ ނިސްބަތް 134 އިންސައްތައިގައި ހުރުމެވެ. މީގެ މާނައަކީ ކޮންމެ ދިވެއްސެއްގެ ބޮލުގައި 24،560 ޑޮލަރުގެ ދަރަނި އެބައޮތެވެ. އެއީ، 378،715.2 ރުފިޔާއެވެ.

މި އަހަރު އެކަނި ވެސް ދަރަންޏަށް 600 މިލިއަނެއްހާ ޑޮލަރު، ގާތްގަނޑަކަށް 9.25 ބިލިއަން ރުފިޔާ ދައްކަން ޖެހޭއިރު އަންނަ އަހަރު އެ އަދަދު އެއް ބިލިއަން ޑޮލަރަށް އަރަ އެވެ. ދަރަނި މެނޭޖު ކުރެވޭނެތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ މިއީ މިއަދު ކުރެވޭ އެންމެ ބޮޑު ސުވާލެވެ.

އުސޫލެއްގެ ގޮތުން ދަރަނި އޮތުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. ދުނިޔޭގެ އެންމެ މުއްސަނދިންގެ ވެސް ދަރަނި އޮންނާނެއެވެ. އެކަމަކު، އެންމެ ބޮޑު ހިތާމައަކީ މި ގައުމުގެ ދަރަނި އެވަރަށް އޮތްއިރު ރައްޔިތުން އުޅެން ޖެހިފައިވާ ހާލަތެވެ. ބަނގުރޫޓްވުމުގެ ބިރު ހީވެފައިވާ މި ކުޑަ ގައުމުގެ އާބާދީގެ ބޮޑު ބަޔަކު ބޯހިޔާވަހިކަން ނުލިބި ގަނަތެޅެނީ އެވެ.

ލިބޭހާ ފައިސާއެއް ކުއްޔަށް ދައްކައިދައްކައި ނަފުސާނީނުވާ މީހަކު މަދެވެ. އެވަރު ދީގެން ވެސް އެކަށީގެންވާ ބޯހިޔާވަހިކަމެއް ނުލިބެ އެވެ. ދެމަފިރިންނަށް ހިތްހަމަ ޖެހިގެން ވަގުތު ހޭދަކޮށްލެވޭނެ ޖާގައެއް، ބޮޑު ކުލި ދައްކާ ގޭތެރެއިން ވެސް ނުލިބެ އެވެ. ވެރިރަށުގައި ވެސް ތައުލީމާއި ސިއްހީ ޚިދުމަތުގެ ފެންވަރު ހަމަ ވަރަށް ދަށެވެ. ގިނަ ކަންކަން ހުރީ ނަމެއްގައި އެވެ. ކިރިޔާ ވެސް ކަމެއްދަމެއް ޖެހިއްޖެނަމަ ޖެހެނީ ބޮޑު ޚަރަދު ކޮށްގެން ފުރައިގެން ދާށެވެ. ދިވެހިންގެ ހާލަތަކީ މިއީ އެވެ. އެންމެ ހަތަރުލައްކަ ވެސް ހަމަނުވާ އާބާދީއެއް އޮންނަ މި ގައުމުގެ ރައްޔިތުން އަސާސީ ޚިދުމަތްތައް ނުލިބިގެން ގަނަތެޅެނީ އެވެ.

ކޮންމެ ފަސް އަހަރަކުން ވެރިކަންތައް އެބަ ބަދަލުވެއެވެ. އެއާއި އެކު މަތިން ފެށިގެން ތިރިއަށް ސަރުކާރުގެ މަގާމުތައް ވެސް ބަދަލުވެ އެވެ. އެކަމަކު، ދައުލަތުގެ މުދަލާއި ފައިސާއާއި ވަސީލަތްތަކުން ކުރަމުންދާ ވައްކަމާއި، ހިންގާ ކޮރަޕްޝަނުގެ އަމަލުތަކަސް ހުއްޓުމެއް ނާދެ އެވެ. ގައުމުގެ ނަން ބޭނުންކޮށްގެން އެތައް ބަޔަކު އަންނަނީ ނާޖާއިޒު ގޮތުގައި އަމިއްލަ މުއްސަނދިކަން އިތުރު ކުރަމުންނެވެ. އެހެން ނަމަވެސް މިފަދަ ކަންކަން ހުއްޓުވުމަށް ގައުމުގައި އެއްވެސް މަސައްކަތެއް ނުކުރެ އެވެ. ދުވަހެއް ދުވަހަށް ހާލަތު ދަނީ ގޯސްވަމުންނެވެ.

މިހާރުގެ ރައީސް ޑރ މުހައްމަދު މުއިއްޒު ވެސް ވެރިކަމަށް ވަޑައިގަތީ ވަރަށް ވެސް ފޮނި ވައުދުތަކެއް ވެ ، ދިވެހި ރައްޔިތުންގެ ސިކުނޑިތަކާއި ކުޅެ، ރައްޔިތުން ގުނބޯހައްދައިގެންނެވެ. މޮޅެތި, ފޮނި ވައުދުތަކާ އެކު ރާއްޖޭގެ ވެރިކަމަށް ވަޑައިގެން ގައުމުގައި ހިންގާ ބޮޑެތި ވައްކަމާއި ކޮރަޕްޝަންތައް ހުއްޓުވުމަށް އައި ރައީސް މުއިއްޒު ވެސް އެންމެ ފަހުން ޖެހިވަޑައިގަތީ އެ މަޅީގަ އެވެ. އެންމެ ފަހުން ރައީސް މުއިއްޒުގެ ވެރިކަމަށް ދެ އަހަރު ފުރެން ދާއިރު، މުޅިން ވެސް އޮތީ ބޮޑެތި ވައްކަމާއި ކޮރަޕްޝަނުގެ އަމަލުތައް ކަމަށް ރައްޔިތުން މިއަދު ބުނެއެވެ. ހަގީގަތުގައި ދިވެހިން ބޭނުންވި ފަދަ ރައީސަކަށް މުއިއްޒު ނުވި އެވެ.

މި ގައުމަށް ބޭނުންވަނީ އަމާނާތްތެރި، ނަޒާހަތްތެރިކަމާއި އެކު ވެރިކަން ކުރާ ރައްޔިތުންދެކެ ލޯބިވާ ވެރިއެކެވެ. ކޮރަޕްޝަނާއި ފަސާދަ ހުއްޓުވުމަށް ގަދަ އަޅާ މަސައްކަތް ކުރާ ވެރިއެކެވެ. އަމަލުން އެކަން ދައްކާ ވެރިއެކެވެ. ދިވެހީން ބޭނުންވަނީ ވެރިކަމުގައި ހުންނެވި ރައީސް މުއިއްޒު ފަދަ އޭޓީއެމް ބަހައްޓާ ދޮންބެއެއް ނޫނެވެ. ވައްކަމާ ކޮރަޕްޝަނާއި ދެކޮޅު ދޮންބެއެކެވެ.