ޣައްޒާގައި ހިނގަމުންދާ ހަނގުރާމަ ހުއްޓާލުމާއި، ރަހީނުން މިނިވަން ކުރުމަށް މިސްރުގައި އެންމެ ފަހުން ކުރިއަށް ގެންދިޔަ މަޝްވަރާތައް ނިމުމަކަށް އައީ އެއްވެސް ކުރިއެރުމެއް ނުލިބި ކަމަށް ފަލަސްތީނާއި މިސްރުގެ މަސްދަރުތަކުން ބުނެފި އެވެ.

މަސްދަރުތަކުން ބުނެފައިވަނީ، ކޮންމެ އެއްބަސްވުމެއް ހެދިނަމަވެސް، އެ އެއްބަސްވުން ވާންޖެހޭނީ ޣައްޒާގެ ހަނގުރާމަ ނިމުމަކަށް އަންނާނެ އެއްބަސްވުމަކަށް ކަމަށް ހަމާސްއިން ބުނާ ބުނުން އެގޮތުގައި ހިފަހައްޓާފައިވާ ކަމަށެވެ.

މިދިޔަ ޖެނުއަރީ މަހު ޣައްޒާގައި ހަނގުރާމަ ހުއްޓާލުމަށް އެއްބަސްވި އެއްބަސްވުން ނިމުމަކަށް ގެނައުމަށްފަހު މިދިޔަ މަހު އަލުން ޣައްޒާގައި ހަނގުރާމަ ފެށި އިސްރާއީލް އިން ވަނީ ހަމާސް ޖަމާއަތް ނައްތާލައިގެން ނޫނީ ހަނގުރާމަ ހުއްޓާނުލާނެ ކަމަށް ބުނެފަ އެވެ. ހަމާސް ޖަމާއަތުން ވަނީ ހަތިޔާރު ބަހައްޓަން ހުށަހެޅި ހުށަހެޅުންތަކަށް ދެކޮޅު ހަދާފައެވެ.

ނަމަވެސް އެ ޚިޔާލު ތަފާތުވުންތަކާއެކުވެސް، އެ ޖަމާއަތުގެ ޣައްޒާގެ ވެރިޔާ ޚަލީލް އަލް ހައިޔާ އިސްވެ ހުންނަވާ ހަމާސްގެ ވަފްދެއް، ހަނގުރާމައިގެ މުއްދަތު އިތުރުކޮށްފިނަމަ، އިސްރާއީލުން ހިފަހައްޓާފައިވާ ފަލަސްތީނުގެ ގައިދީންގެ ބަދަލުގައި އެޖަމާއަތުން މިނިވަން ކުރެވޭނީ އިސްރާއިލުގެ ކިތައް މީހުންތޯ ބެލުމުގައި ގޮތްދޫކޮށްފައިވާ ކަމަށް މަސްދަރުތަކުން ބުނެއެވެ.

މިސްރުގެ މަސްދަރަކުން ރޮއިޓާސްއަށް މައުލޫމާތު ދިން ގޮތުގައި ހަނގުރާމަ ހުއްޓާލުމުގެ މުއްދަތު އިތުރުކުރުމަށް އެންމެ ފަހުން ހުށަހެޅި ހުށަހެޅުންތަކުގެ ސަބަބުން ހަމާސް އިން މިނިވަންކުރާ މީހުންގެ އަދަދު އިތުރުކުރާނެއެވެ. އިސްރާއީލުގެ ބޮޑުވަޒީރު ބެންޖަމިން ނަތަންޔާހޫގެ ސެކިއުރިޓީ ކެބިނެޓްގައި ހިމެނިވަޑައިގަންނަވާ އިސްރާއީލުގެ ވަޒީރު ޒީވް އެލްކިން އާމީ ރޭޑިއޯއަށް މިއަދު ވިދާޅުވީ އިސްރާއީލުން 5 މީހަކު ދޫކުރުމަށް ކުރިން އެދުނު ނަމަވެސް އެ އަދަދު 10 މީހުންނަށް ބަދަލުކޮށްފައިވާ ކަމަށެވެ.

އެންމެ ފަހުގެ ހުށަހެޅުމަށް ޖަވާބުދާރީވުމަށް ހަމާސް އިން ވަނީ އިތުރު މުއްދަތަކަށް އެދިފައި ކަމަށް މިސްރުން ވަނީ ބުނެފައެވެ. މިސްރުގެ މަސްދަރަކާ ހަވާލާދީ ބުނެފައިވަނީ ހަމާސް އިން ބޭނުންވަނީ ހަނގުރާމަ ހުއްޓާލުމުގެ އެއްބަސްވުމުގެ ދެވަނަ ފިޔަވަހީގެ މަޝްވަރާތައް ފެށުމަށް އިޒްރޭލުން އެއްބަސްވާ ކަމުގެ ޔަގީންކަން ދޭން ކަމަށެވެ.

މިދިޔަ ޖެނުއަރީ މަހު ފެށި ހަނގުރާމަ ހުއްޓާލުމުގެ އެއްބަސްވުމުގައި ހިމެނުނު ހަ ހަފުތާގެ ފުރަތަމަ ފިޔަވަހީގައި އިސްރާއިލުން ހައްޔަރުކޮށްފައިވާ ފަލަސްތީނުގެ އެތައް ސަތޭކަ މީހުންގެ ބަދަލުގައި ހަމާސްގެ ހަނގުރާމަވެރިން ވަނީ އިސްރާއީލުގެ 33 މީހުން މިނިވަންކޮށްފަ އެވެ. ނަމަވެސް ހަނގުރާމަ ހުއްޓާލުމުގެ ދެވަނަ ފިޔަވަހި މާޗް މަހުގެ ކުރީކޮޅު ފަށަން އޮތް ނަމަވެސް، ހަނގުރާމަ ނިމުމަކަށް ގެނައުމަށް ޓަކައި ކުރިއަށް ދެވަނަ ފިޔަވަހީގެ މަޝްވަރާތަކެއް ކޮށްފައި ނުވެއެވެ.

އިސްރާއީލު ސިފައިން މިދިޔަ މަހުގެ ތެރޭގައި ހަނގުރާމަ އަލުން ފެށި ފަހުން ފަލަސްތީނުގެ 1500 އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން ޝަހީދުކޮށްލާފައިވެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ގިނައީ އާންމުން ކަމަށާއި އެތައް ސަތޭކަ ހާސް ބަޔެއްގެ ގެދޮރު ގެއްލި، ގިނަ ސަރަހައްދުތަކެއް ހިފާ، ޣައްޒާއަށް އެހީގެ ސާމާނު އެތެރެކުރެވެން ހުރި ހުރިހާ މަގުތަކެއް ވަނީ ބަންދުކޮށްފައެވެ.

އިޒްރޭލުގެ 59 މީހުން އަދިވެސް ތިބީ ހަމާސްގެ އަތްދަށުގަ އެވެ. އޭގެ ތެރެއިން 24 މީހުން ދިރިތިބި ކަމަށް އިޒްރޭލުން ބުނެއެވެ.

ފަލަސްޠީނުން ބުނަމުންދަނީ ހަނގުރާމަ ހުއްޓާލުމުގެ ފުރަތަމަ ފިޔަވައްސަށް ފަހު، އިސްރާއީލުން އަލުން ހަމަލާތައް ދޭންފަށާފައިވާ އިރު، އެ ޙަމަލާތަކުގެ ރާޅަކީ ހަނގުރާމައިގެ އެންމެ ނުރައްކާތެރި އަދި އެންމެ ވަރުގަދަ އެއް ރާޅު ކަމަށާއި، އެކަމުގެ ސަބަބުން ވީރާނާވެފައިވާ ޣައްޒާގައި ދިރިއުޅެމުންދާ އާބާދީ އިތުރު ބިރުވެރިކަމެއްގެ ތެރެއަށް ވައްޓާލާފައިވާ ކަމަށެވެ.

އިސްރާއިލުން ދެމުންދާ ހަމަލާތައް ވަރުގަދަކުރަމުން އަންނައިރު، ޣައްޒާގެ އުތުރުގައި އޮންނަ ޖަބާލިއާގައި، އިޒްރޭލުން ދިން ހަމަލާއެއްގައި ވެއްޓުނު އިމާރާތެއްގެ ދަށުގައި ތާށީވެފައި ތިބި މީހުން ހޯދުމަށް މީހުން ސަލާމަތްކުރުމުގެ ހަރަކާތްތެރިވަމުންދާ މީހުން ދަނީ އަވަދި ނެތި މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ.

މި ހަމަލާތަކުގައި ވެއްޓިފައިވާ އިމާރާތްތެއްގެ ކޮންކްރީޓް ސްލެބެއްގެ ދަށުގައި އެކަކުގެ ފައިތިލައާއި އަތް ފެންނަން ހުއްޓެވެ. އަދި ފޮތިގަނޑެއްގައި އޮޅާފައި އޮތް މީހެއްގެ ހަށިގަނޑު ނަގައިގެން ގެންދިޔަ މަންޒަރު ފެންނަ އިރު، މި އިމާރާތް ވެއްޓި 25 މީހުން މަރުވެފައިވާ ކަމަށް އެ ސަރަހައްދުގައި މަސައްކަތްކުރާ މީހުން ބުނެއެވެ.

އިޒްރޭލުގެ އަސްކަރިއްޔާއިން ބުނީ އެތަނަށް ހަމަލާދީފައިވަނީ ހަމަލާދޭން ރާވަމުން އަންނަ ހަނގުރާމަވެރިންނާ ދެކޮޅަށް ކަމަށެވެ. ދެކުނުގައި އޮންނަ ޚާން ޔުނިސްގައި ވަގުތީ ޓެންޓުތަކުގެ ކޭމްޕަށް ދިން ވައިގެ ހަމަލާގެ ސަބަބުން ޓެންޓުތައް ވަނީ ބޭނުން ނުކުރެވޭ ވަރަށް ހަލާކުވެ ވީރާނާވެފައެވެ.

މިސްރުގެ ރައީސް އަބްދުލް ފައްތާހު އަލް ސީސީ އާއި ގަތަރުގެ އަމީރު ޝެއިޚް ތަމީމް ބިން ހަމަދު އަލް ޘާނީ އާދީއްތަ ދުވަހު ދޯހާގައި ވަނީ ހަނގުރާ ހުއްޓާލުމުގެ އެއްބަސްވުމުގެ މެދުވެރިއެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން ބައްދަލުކުރައްވައިފިއެވެ. މިސްރުގެ މަސްދަރަކުން ބުނި ގޮތުގައި އަލްސީސީ ވަނީ މިސްރާއި ގަތަރުން ވަނީ އަމިއްލައަށް ދީފައިވާ އެއްބަސްވުމުގެ އިތުރަށް ބައިނަލްއަގްވާމީ އިތުރު ގެރެންޓީތަކެއް ދިނުމަށް ގޮވާލާފަ އެވެ.

އިޒްރޭލުން ހަނގުރާމަ އަލުން ފަށަން ނިންމި ނިންމުމަށް ތާއީދުކުރައްވައި، ޣައްޒާގެ ފަލަސްތީނުގެ އާބާދީ އެ ސަރަހައްދު ދޫކޮށް ދިއުމަށް ގޮވާލެއްވި އެމެރިކާގެ ރައީސް ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕް މިދިޔަ ހަފުތާގައި ވިދާޅުވީ، ރަހީނުކުރި މީހުން އަނބުރާ ގައުމަށް ގެނައުމުގައި ކުރިއެރުންތަކެއް ލިބެމުން އަންނަ ކަމަށެވެ.

މި ހަނގުރާމަ ފެށުނީ 2023 ވަނަ އަހަރުގެ އޮކްޓޯބަރު މަހުގެ 7 ވަނަ ދުވަހު ހަމާސް އިން އިސްރާއީލުގެ ދެކުނުގެ ސަރަހައްދަށް ދިން ހަމަލާގައި 1،200 މީހުން މަރުވެ، 251 މީހުން ރަހީނުކުރުމާއި ގުޅިގެން ކަމަށް އިޒްރޭލުން ބުނެއެވެ.

އޭގެ ފަހުން އިޒްރޭލުން ދިން ހަމަލާތަކުގައި ފަލަސްތީނުގެ 50،900 އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން ޝަހީދުވެފައިވާ ކަމަށް އެ ގައުމުގެ ސިއްހީ އިދާރާތަކުން ބުނެ އެވެ.