ތިބާ އެމީހަކު ދެކެ އިންތިހާއަށް ލޯބިވާ މީހަކު މި ދުނިޔެއާ ވަކިވެދާތާ ކިތަންމެ ދުވަހެއް ފާއިތުވި ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް، އެމީހެއްގެ ހަނދާންތަކާ ވަކިވުމަކީ ދަތި، އުނދަގޫ ކަމެކެވެ. ބައެއް ހަނދާންތަކަކީ ދުވަހަކުވެސް ފިލާ ނުދާހާ ފުނުގައި ބިންވަޅު ނެގިފައި ވާ ހަނދާންތަކެކެވެ. ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް ލޭގެ ގުޅުމުން އުފެދޭ ލޯބިން ބަދަހިވި ގުޅުންތަކެއްގެ ހަނދާނަކީ ދުވަހަކުވެސް ހިތުން ފިލާދާނެ ހަނދާންތަކަކަށް ނުވާނެއެވެ. ބައެއް ފަހަރު، އެ ހަނދާންތަކެއްގެ ސަބަބުން މުޅި މީހާ މާޔޫސްވެ، މާ ސިންގާ ދުނިޔޭގައި އެކަނިވެރިއަކަށް ވެދެއެވެ.
ފަލަސްޠީނަށް އުފަން، ޙަމާދާ އަބޫ ސުލައިމާއަކީ އެފަދަ ހިތްދަތި ޙާލެއްގައި ޙަޔާތުގެ ދުވަސްތައް ގުނަން މަޖުބޫރުވެފައި ވާ މީހެކެވެ. ނިރުބަވެރި ޔަހޫދީންގެ ޢުދުވާނީ ޙަމަލާއެއްގައި ޙަމާދާގެ މުޅި ޢާއިލާ މި ދުނިޔެއާ ވަކިވެގެން ދިޔައީ މީގެ 3 މަހެއްހާ ދުވަސް ކުރިންނެވެ. މިއަދު ޙަމާދާގެ ހިތުގައި ޖަހަމުން ދަނީ ހަމަ އެންމެ ވިންދެކެވެ. އެކަނިވެރިކަމުގެ ގިލަންވެރި ވިންދެވެ.
ރަފަޙުގައި ހުރި ޙަމާދާގެ ގެއަށް އިޒްރޭލުން ބޮން އެޅީ މިދިޔަ އަހަރުގެ އޮކްޓޯބަރު މަހުގެ ތެރޭގައެވެ. އެ ޙަމަލާގައި ޙަމާދާގެ ލޯބިވާ އަނބިމީހާއާއި، 6 ދަރިންގެ އިތުރުން ކާފަ ކިޔާ 2 ދަރިންވެސް މި ދުނިޔެއާ ވަކިވެ ދިޔައެވެ. އަބަދުގެ އަބަދަށެވެ. ދަތުރުކުރީ ދެމި އޮތުމުގެ ޢާލަމަށެވެ.
މުޅި އެ ޢާއިލާއިންވެސް ސަލާމަތްވި ހަމައެކަނި މީހަކީ ޙަމާދާއެވެ. އެ ހިތުގައި އަޅާނެ ވޭނާއި، ކުރާނެހާ ޝަކުވާތައް އެހެން މީހަކަށް ބަޔާންކޮށްދެވޭނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟
ޙަމާދާ މިއަދުވެސް ދިރިއުޅެމުން ދަނީ އިޒްރޭލުން ބިމާ ހަމަކޮށްލި ގެ ހުރި ތަނުގައި ޓެންޓެއް ޖަހައިގެންނެވެ. ޙަމާދާއާއި އޭނާގެ ޢާއިލާއިން އުފާވެރި ދިރިއުޅުމެއް އުޅެމުން ދިޔަ ގެ، މިއަދު ފެންނަން އޮތީ ގައު ކުނޑި ފުންޏެއްގެ ސިފައިގައި ނަމަވެސް، އެއީ ދުނިޔަވީ އެއްވެސް އެއްޗަކުން އަގު ނުކުރެވޭނެ އެތައް ހަނދާނެއް ވަޅުލެވިފައި ވާ ޚަޒާނާއެކެވެ.
ކޮންމެ ޢާއިލާއަކުން ފޮނި ހުވަފެންތައް ދެކެމުން ދާ ގޮތަށް، އަހަރެމެން ދުށް ހުވަފެންތަކުން ބާކީ މި ދުނިޔޭގައި އޮތް އެއްޗަކީ މި ގައުފުނި. ޢިމާރާތްކޮށްފަ ހުރި ގެއެއްގަ، ދަރިންނާއި އެކީ އުފާވެރި ޙަޔާތެއް އުޅެ، އެ ދަރިންގެ ކައިވެނީގެ ކަންކަން ނިންމާ، އެމީހުންގެ އުފަލުގަ ބައިވެރިވެލާ ހެދުމަކީ އަހަރެމެން ދެކެމުން ދިޔަ ހުވަފެންތަކެއް.... ކޮންމެ ޢާއިލާއެއްގެވެސް ހަނދާނުގެ ފަތްފުތްތަކުގަ އެންމެ ކުލަގަދަކޮށް ހުންނާނެ އުފާވެރި ހަނދާންތަކެއް ވާނެ. ދަރިން ބޮޑުކުރުމާ، އެކުދިންގެ ގުރެޖުއޭޝަންތަކާ، އުފަންދުވަސް ކަހަލަ ކަންކަމުގެ ހަނދާންތައް ހުންނާނެ. ﷲ އަށް ޙަމްދު ހުރި، އަހަރެމެންގެ ދިރިއުޅުމަކީ ވަރަށް އާދައިގެ ސާދާ ދިރިއުޅުމެއް. އެކަމަކު، ލޯތްބާއި، އޯގާތެރިކަމާއި އެކުވެރި، ބަދަހި ދިރިއުޅުމެއް އުޅުނު ޢާއިލާއެއް.ޙަމާދާ އަބޫ ސުލައިމާ؛ އިޒްރޭލުގެ ޢުދުވާނުގައި މުޅި ޢާއިލާ މަރުވި މީހެއް
ގައު ކުނޑި ފުންޏެއްހެން އޮތް ގޭގައި ޓެންޓެއް ޖަހައިގެން ޙަމާދާ ދިރިއުޅެމުން ދަނީ ހަމަ އެކަނި ހަނދާންތަކަކަށްޓަކައެއް ނޫނެވެ. އޭނާ އެބަޔަކު ދެކެ އިންތިހާއަށް ލޯބިވާ ޢާއިލާ މެންބަރުންނާ ވީ އެންމެ ގާތެއްގައި ޙަޔާތުގެ ދުވަސްތައް ގުނުމުގެ ބޭނުމުގައެވެ. ޙަމާދާގެ ޢާއިލާ މެންބަރުންގެ ހަށިގަނޑުތައް އަދިވެސް ވީ ވައްޓާލާފައި ވާ ޢިމާރާތުގެ ބައިތަކުގެ ދަށުގައި ތާށިވެފައެވެ.
އަހަރެންގެ ފިރިހެން ދަރިފުޅު ފާދީއާއި، އަޙުމަދާއި، ފާދީގެ އަންހެނުންނާއި، އެ ދެމަފިރިންގެ އަންހެން ދަރިފުޅާ، އަހަރެންގެ އަހެން ދަރީގެ އަންހެން ދަރިފުޅު އަދިވެސް ވީ މި ގައުކުނޑިތަކުގެ ދަށުގަ. މިތާ ޓެންޓު ޖެހީ އަހަރެން އަމިއްލައަށް. އަހަރެން ދިރިއުޅެނީ މިތާ. ނިދަނީ މިތާ. ގައުކުނޑިފުނީގެ ތެރެއިންވެސް ސަލާމަތަށް އެތި ކުއްޖަކު ގޮވާލާނެ އަޑު އިވޭތޯ. ﷲގެ ޙަޟްރަތުން އެކަމަށް އެދިއެދި އޮވެވެނީ. މިތާ މަތިން ބުޅަލެއް ހުރަސްކޮށްލިއަސް، އަހަންނަށް ވިސްނެން ފަށާ. އެ ބުނާ އެދަނީ ފުރާނަ ހުރި އެއްޗެއް ނޫނީ މަރުވެފަ އޮތް އެއްޗަކާ ދިމާއަށްބާވައޭ ހިތަށް އަރާ. އެހެން ހިތާ ބުޅާ ފަހަތުން އަހަރެންވެސް ދަން. ދެން މި ފެންނަނީ އިންސާނުންގެ ހަށިގަނޑުގެ ބައިތައް. ގައުކުނޑިތަކުގެ ދަށުން އަހަރެން އެ ބައިތައް އެބަ ނަގަން. ނަގާ، ވަޅުވެސްލަން... މި ގެއަކީ އަހަރެންގެ އުފަން ފަސްގަނޑު. ޔަހޫދީން އަހަރެމެން ޝަހީދުކުރިއަސް، މި ފަސްގަނޑު މި ގޮތުގަ އޮންނާނެ. ދަރިން އަބަދަށް ވަކިވުމަކީ ވަރަށް ވޭން ހުރި ކަމެއް. މި ގައުފުނިތަކުގެ ތެރެއިން، ކޮންމެ ދަގަނޑު ބެރިއެއް، ކޮންމެ ގަލެއް ކިޔައިދެނީ ވާހަކައެއް. މި ގެ ބިނާކޮށް، ކޮޅަށް ޖަހަން އަހަރެން އުފުލި ބުރައިގެ ވާހަކަ.ޙަމާދާ އަބޫ ސުލައިމާ؛ އިޒްރޭލުގެ ޢުދުވާނުގައި މުޅި ޢާއިލާ މަރުވި މީހެއް
ޙަމާދާގެ މޫނުމަތިންވެސް އޭނާގެ ޙާލު ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ވަޒަންކޮށްލެވެއެވެ. ކަރުނަތައް ޖަމާވެފައި ވާ އެ ދެލޮލުން، ވޭނީ އެތައް ވާހަކައެއް ކިޔައިދޭ ފަދައެވެ. ނިރުބަވެރި ޔަހޫދީންގެ ޢުދުވާންތަކުގައި އޭނާގެ ޢާއިލާ މި ދުނިޔެއާ ވަކިކޮށްލި ވަގުތު ހަނދާންތައް މިއަދުވެސް އެ ސިކުނޑީގައި އެނބުރެމުން ދެއެވެ. ދެންމެ ވީ ކަމެއް ފަދައިންނެވެ. ޙަމާދާގެ ގެއަށް، ޔަހޫދީ އިޒްރޭލުން ބޮން އަޅާ، އެންމެ މަރާލިއިރު، އޭނާ ހުރީ ޕާނެއް ގަންނަން ގޮހެވެ.
އެމީހުންނާ އެކީ އަހަރެންވެސް މަރުވިނަމައޭ ހިތަށް އަރާ. އެމީހުން މަރުވުމާ، އަހަންނަށް މިތަނަށް އާދެވުމާ ދެމެދު އެ ވީ ހަތަރު-ފަސް މިނެޓެއް ނުވި ނަމައޭ ހިތަށް އަރާ. މިހެން އުޅުމަށްވުރެ މާ ރަނގަޅުވާނެ. އެކަނިވެރިކަމަކީ ވަރަށް ވޭން ހުރި ކަމެއް. މީހަކާ ވަކިވާންޖެހުމަކީ ވަރަށް ހިތްދަތި ކަމެއް. މި ފެށުނު އައު އަހަރު، ﷲގެ ޙަޟްރަތުން އަހަރެން އެދި ދަންނަވަނީ، މީސްތަކުން ހިތްތަކަކަށް ތަސައްލީ ދެއްވުމަށް. ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުންނަށް ސުލްޙަ ޤާއިމުކޮށްދެއްވުމަށް. މި ވޭނަށް ނިމުން މެދުވެރި ކުރެއްވުމަށް އެ އިލާހުގެ ޙަޟްރަތުގައި އެދި ދަންނަވަން.... ގޮވުމުގެ އަޑު އިވުނު އިރު ޕާން ގަނެގެން އަހަރެން އަންނަނީ ގެއާ ދިމާއަށް. އަހަރެންގެ ހިތް އޭރުވެސް ބުނަމުން ދިޔައީ، އެ ގޮވުމެއް ގޮވީ އަހަރެންގެ ގެ ހުރި ހިސާބުންނޭ. އެކަމަކުވެސް، ހަމަ ހިތަށް ވިސްނެމުން ދިޔައީ އެހެންނެއް ނުވާނެއޭ. އަހަރެންގެ ގޭގަ ގޯހެއް ނުހިނގާނޭ. މަނާ ކަމެއް އެތާކު ނުކުރޭ ވިއްޔާއޭ. ގޮވުމުގެ އަޑުފަށްގަނޑު ގަދަ ކަމުން އަހަރެން ހުރީ ޝޮކެއްގަ. ގައުތައް އޭރު ފައިބަނީ. ދަރިންކޮޅު ބިރުން ތިބޭނެ ވަރު ހިތާ އަހަރެން ހަމަ ދުވެފަ ދިޔައީ. އެންމެ ހިނދުކޮޅަކަށްވެސް ހިތަކަށް ނާރާ، އަހަރެންގެ ގެއަށް އަމާޒުކޮށޭ ޙަމަލާ ދީގެން އެ އުޅެނީކީއެއް.ޙަމާދާ އަބޫ ސުލައިމާ؛ އިޒްރޭލުގެ ޢުދުވާނުގައި މުޅި ޢާއިލާ މަރުވި މީހެއް
އަނބުރާ ގެއަށް އާދެވުނު އިރު މުޅި ދިރިއުޅުން އެފުށް މިފުށަށް ޖެހިއްޖެއެވެ. ދެކެމުން ދިޔަ އެތައް ހުވަފެނެއް ވިއްސިވިހާލިވެއްޖެއެވެ. ހަތަރު އުދަރެސް ފެނުޖެހުނު ފަދައެވެ.
ގޭގަ އެއްވެސް މީހަކު ނެތީމަ ވަރަށް ހައިރާންވި. މާތް ﷲ އެމީހުންގެ ފުރާނައަށް ހެޔޮ ރަޙުމަތްލައްވާށި. އަހަރެމެންގެ ވެރި ރަސްކަލާންގެއަކީ ﷲ، އަހަރެމެން އެނބުރި ދިއުން ވަނީ އެކަލާންގެ ޙަޟްރަތަށް. މިހާރު މި ހިންގަނީ، މީ މީގެ ކުރިން ބަޔަކު ހިންގި ފަދަ ޖަރީމާތަކެއް ނޫން. އަހަރެންގެ މުޅި ޙަޔާތުގަވެސް މިވަރު ކަމެއް ނުދެކެން ދުވަހަކުވެސް. އަހަންނަށް މިހާރު މި ފުރެނީ 60 އަހަރު. އެތައް ހަނގުރާމައެއް ތަޖުރިބާކޮށް، ތަޙައްމަލުކޮށްފިން. މާތް ﷲ، އެމީހުންގެ ކިބައިން އަހަރެމެންގެ ބަދަލުހިއްޕަވާނެ.ޙަމާދާ އަބޫ ސުލައިމާ؛ އިޒްރޭލުގެ ޢުދުވާނުގައި މުޅި ޢާއިލާ މަރުވި މީހެއް
ކިތަންމެ ދާތި ޙާލެއްގައި ޖެއްސި ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް ޙަމާދާ ހުރީ ރަފަޙު ދޫކޮށް ދާ ގޮތަކަށް ނޫނެނެވެ. ކޮންމެ ފަދަ ޙާލެއްގައި ދިރިއުޅެން މަޖުބޫރު ކުރުވި ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް އަމިއްލަ ފަސްގަނޑު ފައިބައިގެން ނުދާނެ ކަމަށް ޙަމާދާ ބުނަނީ ސާބިތު ކަމާއެކީގައެވެ.
މި ކާރަކީ ވަރަށް އުފާވެރި ހަނދާންތަކަކާ ގުޅިފަ އޮތް ކާރެއް. އިންސްޓޯލްމަންޓް ފީއާއި، މެއިންޓަނަންސް ޚަރަދުތަކުގެ ނުތަނަވަސްކަން އޮތެއް ކަމަކު، މި ކާރަކީ ހަމަ މިހެން އޮތް ބައުދަގަނޑުގަނޑެއް ނޫން. މީ ވަރަށް ގިނަ ހަނދާން. ޢާއިލާ ގޮވައިގެން ގޮނޑުދޮށަށް ގޮސްލާ، ޔަހޫދީ އިސްތިޢުމާރުން ކުރިމަތިކުރާ ހާސްކަން ފިލުވާލަން ދުއްވާ ހަދާލަން ދަނީ މި ކާރުގަ. އަހަރެމެން ބުނަން، އުފާވެރިކަން ހޯދައިދޭނަމޭ. ގައުތަކުގެ އަޑިންވެސް އުފާވެރިކަން ނެރެދޭނަމޭ ބުނަން. މާތް ﷲ ގަންދީ ބުނަން، އަހަރެމެން މާޔޫހެއް ނުވާނެ. އަހަރަމެން މި ޤައުމަކުން ނުފައިބާނަން. އުފަން ބިން ދޫކޮށްފައެއް ނުދާނަން. އެމީހުން ކޮންމެ ގޮތެއް ހެދިއަސް.ޙަމާދާ އަބޫ ސުލައިމާ؛ އިޒްރޭލުގެ ޢުދުވާނުގައި މުޅި ޢާއިލާ މަރުވި މީހެއް
ޙަމާސް ޖަމާޢަތުން ކޮންޓްރޯލް ކުރާ ޣައްޒާގެ ޞިއްޙަތާ ބެހޭ ވުޒާރާއިން ޖެނުއަރީ 2 ވަނަ ދުވަހު ޢާންމު ކުރި ތަފާސް ހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު، ޔަހޫދީ ޤަތުލުޢާންމުގައި މި ދުނިޔެ ދޫކުރި މީހުންގެ ޢަދަދި 22000 އަށް ވުރެ މައްޗަށް އަރައެވެ. ޒަޚަމްވި މީހުންގެ ޢަދަދު 60000 އާ ގާތް ކުރެއެވެ. އެޔެއް މިޔެއް ބެލުމެއް ނެތި ބިމާ ހަމަކޮށްފައި ވާ ޢިމާރާތްތަކުގެ ބައިތަކުގެ ދަށުވެ މަރުވެފައި އަދިވެސް އެތައް ހާސް ބައެއްގެ ހަށިތައް ވާނެ ކަމަށްވެސް ޣައްޒާގެ ކަމާ ބެހޭ ފަރާތްތަކުން ބުނެއެވެ.
