ކ. މާލެ
|
20 ފެބްރުއަރީ 2023 | ހޯމަ 17:16
ބިންހެލުމުގައި މަރުވި ކުޑަކުދިންގެ ހަނދާނުގައި ފުއްޕާހަން އެލުވަނީ
ބިންހެލުމުގައި މަރުވި ކުޑަކުދިން
ބިންހެލުމުގައި މަރުވި ކުޑަކުދިންނާއި ފުއްޕާހަމާ އޮތީ މާނަފުން ގުޅުމެއް
ކޮންމެ ހަމެއް ރަމްޒުކޮށްދެނީ ބިންހެލުމުގެ ކާރިޘާގައި މަރުވިކަން ކަށަވަރުވެފައިވާ ކުޑަ ކުއްޖެއް
ބާރުގަދަ ބިންހެލުމާއި އެ ބިންހެލުމާ ގުޅިގެން އެކި ލޮޅުންތަކުގައި 345000 އެއްހާ އެޕަރޓްމަންޓް ސުންނާފަތިވެފައިވޭ

އެއީ ފެބުރުއަރީ 6 ވަނަ ދުވަހުގެ ފަތިހުގެ ވަގުތެވެ. ގަޑިން 04:30 އެހާ އިރުވެސް ނުވެ އުޅެނިކޮށް، އެތައް ސަތޭކަ ހާސް ބައެއްގެ ދިރިއުޅުން އެފުށް މިފުށަށް ޖެހުނެވެ. މިދައްކަނީ ތުރުކީވިލާތާއި ސޫރިޔާ ހިއްސާކުރާ ބޯޑަރު ސަރަޙައްދަށް އައި ބާރުގަދަ ބިންހެލުމުގެ ވާހަކައެވެ.

ރެކްޓަރ މިންގަނޑުން 7.8ގެ ބާރުމިނުގައި އައި އެ ބިންހެލުން، ތުރުކީވިލާތުގެ މެދުތެރެއާއި ދެކުނުގެ ސަރަޙައްދުތައް، އަދި ސޫރިޔާގެ ދެކުނާއި ހުޅަނގުގެ ސަރަޙައްދުތައް މުޅިންހެން ސުންނާފަތިކޮށްލިއެވެ. އެ ބިންހެލުމަކީ 1939 ވަނަ އަހަރަށް ފަހު ތުރުކީވިލާތަށް އައި އެންމެ ބާރުގަދަ ބިންހެލުމެވެ. ބިންހެލުމާ ވިދިގެން އަރަން ފެށި ލޮޅުންތަކަކީވެސް ވަކި ކުޑަ ލޮޅުންތަކެއް ނޫނެވެ.

ދުވަހަކީ ފެބުރުއަރީ 19 ވަނަ ދުވަހެވެ. ބިންހެލުމުގައި މަރުވި މީހުންގެ ޢަދަދު 46000ގެ ފާހަގަ ހުރަސްކޮށްފައި ވާ އިރު، އެ ޢަދަދުތައް އަދިވެސް ހާސްހާހުން އިތުރުވުމުގެ ބިރު އިންތިހާއެވެ. އެތައް ބަޔަކަށް ވީނުވީއެއް އަދިވެސް ނޭނގެއެވެ. ވޭތުވެގެންދާ ކޮންމެ ސިކުންތަކާއެކު، އިތުރު މީހަކު ދިރިހުއްޓާ ފެނިދާނެ ކަމުގެ ޢުއްމީދުވެސް ދަނީ ފަނޑުވަމުންނެވެ. މަރުވިކަން ކަށަވަރުވި މީހުންގެ ތެރޭގައި ގިނަ ޢަދަދަކަށް ކުޑަކުދިންވެސް ހިމެނެއެވެ. ބިންހެލުމުގެ ކާރިޘާގައި މަރުވެދިޔަ ކުޑަކުދިންގެ ހަނދާނުގައި އާދީއްތަ ދުވަހު ވަނީ ހާއްސަ ހަރަކާތެއް ކުރިއަށް ގެންގޮސްފައެވެ.

ބިންހެލުމުގައި އެންމެ ބޮޑު އަސަރެއް ފޯރި އެއް ސަރަޙައްދު ކަމަށް ވާ ހަތޭގައި މި ހަރަކާތް ކުރިއަށް ގެންދިއުމުގައި އެންމެ އިސްކޮށް ހަރަކާތްތެރިވީ ތުރުކީވިލާތުގެ ފޮޓޯގްރާފަރ އޯގުން ސެވޭރް އޯކުޝްއެވެ. ވޮލަންޓިއަރުންގެ އެހީގައި އޭނާވަނީ ސުންނާފަތިވެފައިވާ ހަތޭގެ އިމާރާތްތަކުގެ އެކި ހިސާބުތަކުގައި ރަތްކުލައިގެ ފުއްޕާހަންތަކެއް އެލުވާފައެވެ. ކޮންމެ ހަމެއް ރަމްޒުކޮށްދެނީ ބިންހެލުމުގެ ކާރިޘާގައި މަރުވިކަން ކަށަވަރުވެފައިވާ ކުޑަ ކުއްޖެކެވެ.

އޯކުޝް ބުނި ގޮތުގައި އައްސާލާ ކޮންމެ ހަމަކާއެކު އޭނާގެ ހިތުގައި ރިހެއެވެ. އިންޓަރވިއު ކުރުމާ ހިސާބަށް އެކަނިވެސް 1500 އެއްހާ ފުއްޕާހަން އައްސައިފިއެވެ. ހިތަށް ކިތަންމެ ދަތިވި ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް، ކޮންމެ ކުއްޖެއްގެ ޙައްޤުގައި ރަތްކުލައިގެ ފުއްޕާހަމެއް، ވައިގެ ތެރޭގައި ވިހުރާލުމަކީ މިއަދު އޯކުޝްގެ ޢަޒުމެކެވެ.

މި ހަރަކާތަށް އަހަރެން ދޭން ބޭނުންވި ނަމަކީ، 'އެކުދިންނަށް އަހަރެންގެ ފަރާތުން ދޭ އެންމެ ފަހު ހަދިޔާ'. އަހަރަމެން އަދިވެސް މި ދަނީ ހަތޭގެ ކުދިންނަށް ހަދިޔާ ދެމުން. އަހަރަމެން މިދަނީ އަހަރަމެންގެ އެންމެ ފަހުގެ ޒިންމާތައް އަދާ ކުރަމުން. އެކަން މި ކުރަނީ ފުއްޕާހަންތަކުގެ އެހީގަ. ޤަބޫލު ކުރޭ، ފުއްޕާހަމެއް އައްސާލާ ކޮންމެ ފަހަރަކު، އަހަރެންގެ ހިތުގަ ވަރަށް ވޭން އަޅާ. މިހާރު ގާތްގަނޑަކަށް 1000 އާއި 1500 އެއްހާ ދެމެދު ޢަދަދެއްގެ ހަން އެއްސިއްޖެ. ޢުއްމީދަކީ، ހުރިހާ ހިސާބެއް ކަވަރު ކުރެވެންދެން މި ހަރަކާތް ކުރިއަށް ގެންދިއުން. ފުރާނަ ގެއްލިދިޔަ ކޮންމެ ކުއްޖެއްގެ ހަނދާނުގަ ހަމެއް އެއްސުން.
އޯގުން ސެވޭރް އޯކުޝް؛ ތުރުކީ ފޮޓޯގްރަފަރ

ފެބުރުއަރީ 19 ވަނަ ދުވަހަކީ ބިންހެލުމަށް 2 ހަފުތާ ފާއިތުވީ ދުވަސް ކަމަށް ވާ އިރު، މީހުން ސަލާމަތް ކުރުމަށް ހިންގަމުން ދިޔަ އޮޕަރޭޝަން ވަނީ ހިސާބަކަށް މަޑު ޖައްސާލާފައެވެ. ވީނުވީއެއް ނޭނގި ލޯބިވާ މީހުން ގެއްލިފައި ތިބި އެތައް ބަޔަކު މިއަދު ކުރަމުންދާ ޢުއްމީދަކީ، އެންމެ ފަހު ފަހަރަށް ނަމަވެސް، އެމީހުން ދެކިލުމެވެ. އެއީ މަރުވެފައިވާ ހަށިގަނޑުކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް މިއަދު އެމީހުންނަށް ފުދެއެވެ.  

ބާރުގަދަ ބިންހެލުމާއި އެ ބިންހެލުމާ ގުޅިގެން އެކި ލޮޅުންތަކުގައި 345000 އެއްހާ އެޕަރޓްމަންޓް ސުންނާފަތިވެފައި ވާއިރު، މަރުވި މީހުންގެ ޢަދަދު އަދިވެސް މައްޗަށް ދާނެ ކަމީ މިއަދު ޤަބޫލު ކުރަން ޖެހިފައި އޮތް ހިތި ޙަޤީޤަތެވެ. ފެބުރުއަރީ 6 ވަނަ ދުވަހުގެ ބިންހެލުމަކީ އޯގަސްޓް 2021 އަށްފަހު މުޅި ދުނިޔޭގެ ނިސްބަތުންވެސް މިހާތަނަށް ރެކޯޑް ކުރި އެންމެ ބާރުގަދަ ބިންހެލުމެވެ. ފެބުރުއަރީ 6 ވަނަ ދުވަހުގެ ފުރަތަމަ ބިންހެލުން އައިތާ އެންމެ 11 މިނެޓް ފަހުން، ރެކްޓަރ މިންގަނޑުން 6.7ގެ ބާރުމިނުގައި ވަރުގަދަ ލޮޅުމެއް އަރާފައި ވާއިރު، ފެބުރުއަރީ 15 ވަނަ ދުވަހުގެ ނިޔަލަށް އެކަނިވެސް 3858 ލޮޅުން ރެކޯޑް ކޮށްފައިވެއެވެ.

ފެބުރުއަރީ 6 ވަނަ ދުވަހުގެ ވަރުގަދަ ބިންހެލުން އައި ސަރަޙައްދަކީ، ޖުމުލަ ގޮތެއްގައި އެފަދަ ހަރަކާތްތައް މަދު ސަރަޙައްދެކެވެ. 1905 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ބަލާ ކަމުގައި ވާނަމަ، ފެބުރުއަރީ 6 ވަނަ ދުވަހުގެ ބިންހެލުން އައި ސަރަޙައްދުގެ ވަށައިގެން އޮތް 250 ކިލޯމީޓަރުގެ ހިސާބުގަނޑުން، ރެކްޓަރ މިންގަނޑުން 6.0ގެ ބާރުމިނަށް ވުރެ މަތިން ރެކޯޑް ކޮށްފައިވަނީ އެންމެ 5 ބިންހެލުމެކެވެ. އެއީ 1905، 1945 އަދި 1986 އާއި 1998 ގައި އައި ބިންހެލުންތަކެވެ.

- ކޮމެންޓް