މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކާއެކު، ތަރައްޤީވަމުން އަންނަ ނާޒުކު ޤައުމުތަކަށް ކުރިމަތިލާން ޖެހޭ ކާރިސާތަކަށް އެކަށީގެންވާ ބަދަލު ދިނުމުގެ ބައިނަލްއަގުވާމީ ފެންވަރުގެ ނިޒާމަކަށް ދުނިޔެ ބޭނުން ވެފައި އޮންނަތާ ކިތަންމެ ދުވަހެއް ވެފައި ވާ ކަމަށާއި، އަދި މިފަދަ ކާރިސާތަކަށް މަގުފަހި ކުރުމުގެ ތާރީޚެއް އޮތް، ސިނާއީ ގޮތުން ކުރިއަރާފައިވާ ޤައުމުތަކުން އެކަމުގެ ޒިންމާ އުފުލަން ޖެހިފައި އޮންނަތާ ވެސް ކިތަންމެ ދުވަހެއް ވެފައިވާ ކަމަށް ޕާކިސްތާނުން އދ އަށް ކަނޑައަޅާފައި ހުންނަވާ ދާއިމީ މަންދޫބު، މުނީރު އަކްރަމް ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ.
މި ދުވަސްވަރަކީ ޖޫން މަހުގެ މެދަކާ ހިސާބުން ފެށިގެން ޕާކިސްތާނަށް ކުރަމުން ދާ މޫސުމީ ގަދަ ވިއްސާރައިގެ ސަބަބުން، ބޮޑެތި ކާރިސާތަކަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައިވާ ދުވަސްވަރެކެވެ. މިހާރު ކުރަމުންދާ މޫސުމީ ގަދަ ވިއްސާރައާ ގުޅިގެން ހިނގި އެކި ހާދިސާތަކުގައި ޕާކިސްތާނުން މަރުވި މީހުންގެ އަދަދު 1100 އަށް ވުރެ މައްޗަށް އަރާފައިވާ އިރު، އެތައް މިލިއަން ބަޔަކު ވަނީ ގެދޮރު ގެއްލި، ރެފިއުޖީންނަށް ވެފައެވެ. ދަނޑު ބިންތަކަށާއި އުމްރާނީ ގޮތުން ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއްވެފައިވާ އިރު، ޕާކިސްތާނުން ދަނީ އިންސާނީ އެހީއަށް އެދި ބައިނަލްއަގުވާމީ މުޖުތަމައުގައި ސަލާން ޖަހަމުންނެވެ.
33 މިލިއަން މީހުންނަށް ވަނީ އަސަރުކޮށްފަ. އެމީހުންގެ ގެދޮރެއް ނެތް. އެމީހުންގެ ދަނޑުބިންތަކާއި ދިރިއުޅުން ވަނީ ސުންނާފަތިވެފަ. ހިޔާވަހިކަން ހޯދަން މަޖުބޫރުވެފައި ވަނީ ޖެހުނުތާކު. އެމީހުންނަށް އެހީގެ ސާމާނު ފޯރުކޮށްދިނުމަކީވެސް ތަކުލީފެއް. ހެލިކޮޕްޓަރެއް ޖައްސާނެ ހިކިފަސްތަންކޮޅެއް ނެތް. އެއްގަމު ދަތުރުތައް އެހާ އުނދަގޫ، މަގުތަކާއި ބުރިޖުތައް ހަލާކުވެފަ އޮތީމަ. އެހެންވެ، ހާލުގައި ޖެހިފައި ވާ މީހުންނަށް އެހީގެ ސާމާނު ފޯރުކޮށްދިނުމަކީވެސް ބޮޑު ގޮންޖެހުމަކަށް މި އޮތީ ވެފަމުނީރް އަކްރަމް؛ ޕާކިސްތާނުން އދއަށް ކަނޑައަޅާފައި ހުންނަވާ ދާއިމީ މަންދޫބު
ޕާކިސްތާން ފަދަ ޤައުމުތަކަށް ކުރިމަތިލާން ޖެހޭ މޫސުމީ ކާރިސާތަކަކީ، ދުނިޔެ ހޫނުވުމުގެ ސަބަބުން ދުނިޔެއަށް ކުރިމަތިލާން ޖެހޭ ގެއްލުންދެނިވި ބަދަލުތައް ހަނދާން ކޮށްދޭ ކަމެއް ކަމަށާ، އެ ބަދަލުތަކަކީ ޤައުމުތަކަށް ތަހައްމަލު ކުރެވޭ ވަރުގެ ބަދަލުތަކެއް ނޫން ކަމަށްވެސް އަކްރަމް ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި ޕާކިސްތާނަށް މިއަދު އުފުލަން ޖެހޭ ތަކުލީފުތަކަށް ބަލާއިރު، އެ ޤައުމަކީ މިފަދަ ކާރިސާތަކުގެ "ގްރައުންޑް ޒީރޯ" ކަމަށްވެސް އަކްރަމް ވަނީ ސިފަ ކުރައްވާފައެވެ.
މިކަން މި ދިމާވީ މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން. އެތައް އަހަރެއްވެއްޖެ އާދަޔާ ޚިލާފަށް ހޫނު ގަދަވާތާ. ޕާކިސްތާނުގެ ފިނިހޫނުމިން އުޅުނީ އާންމުކޮށް ހުންނަ ވަރަށް ވުރެ 3 ޑިގްރީ ސެލްސިއަސް މަތީގަ. މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކުގެ ނަޒަރުން ބަލާއިރު 2 ޑިގްރީ ސެލްސިއަސްގެ އިތުރުވުމަކީ އެންމެ މަތީ ބަދަލު ކަމަށް ބަލާ ގިންތި. ޕާކިސްތާނުން މިއަދު ތަޖުރިބާ ކުރަމުން އެ ދަނީ މިއޮތްހާ ދުވަހު މީހުން ދައްކަމުން ދިޔަ މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކުގެ އަސްލު. ޕާކިސްތާނުގެ ފޮރިން މިނިސްޓަރުވެސް ވިދާޅުވެފައިވާ ފަދައިން، ޕާކިސްތާނަކީ މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކުގެ ގްރައުންޑް ޒީރޯމުނީރް އަކްރަމް؛ ޕާކިސްތާނުން އދއަށް ކަނޑައަޅާފައި ހުންނަވާ ދާއިމީ މަންދޫބު
މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން އެންމެ ބޮޑު ނޭދެވޭ އަސަރެއް ފޯރާ، ތަކުލީފު އުފުލަމުންދާ ޕާކިސްތާނު ފަދަ ޤައުމުތަކަށް ބަދަލު ޙައްޤުވާކަން ބައިނަލްއަގުވާމީ މުޖުތަމައަށް ހަނދާންކޮށްދެއްވަމުން އަކްރަމް ވަނީ، ޒިންމާ އުފުލަން ޖެހޭ ބަޔަކީ، ސިނާއީ ގޮތުން ކުރިއަރާ، ގިނަ ޢަދަދަކަށް، ޖައްވު ހޫނު ކުރާ ވިހަ ގޭސް ބޭރު ކުރާ ޤައުމުތައް ކަމަށް ވިދާޅުވެފައެވެ.
މި ބުނާ ވާހަކައަކީ، މިދިޔަ 200 އެއްހާ އަހަރު، ކާބަން ބޭރު ކުރީ ސިނާއީ ޤައުމުތަކުންނޭ. މިއަދު ކުރިމަތިވަމުންދާ ދުނިޔެ ހޫނުވުމުގެ ޒިންމާ އުފުލަންޖެހޭ ބަޔަކީ އެމީހުން. ސިނާއީ ޤައުމުތަކުން މިދިޔަ 150 އެއްހާ އަހަރު އަމަލު ކުރި ގޮތާ އަޅާ ބަލާއިރު، ތަކުލީފު އުފުލަމުންދާ، ތަރައްޤީ ވަމުން އަންނަ ޤައުމުތަކުން ބޭރު ކުރީ ކާބަން ގޭހުގެ ކުޑަ މިންވަރެއް. އެހެންވީމަ، އެކަމަށް ބަދަލު ދެވޭނެ ބަވަނަވަންތަ ނިޒާމެއް އޮންނަންޖެހޭ. ގެއްލުންތަކަށް ބަދަލު ދެވޭނެ ގޮތެއް އޮންނަން ޖެހޭ. ޕާކިސްތާނަށް ބަލާލުމުން އެކަނިވެސް ހެއްކަކަށް ފުދޭނެހެން ހީވަނީ. ސިނާއީ ޤައުމުތަކާ ހެދި، ތަރައްޤީ ވަމުން އަންނަ ޤައުމުތަކަށް ލިބޭ ގެއްލުންތަކަށް ބަދަލު ދޭނެ ނިޒާމެއް ދުނިޔޭގައި އޮންނަންޖެހޭކަން ވަރަށް ސާފުމުނީރް އަކްރަމް؛ ޕާކިސްތާނުން އދއަށް ކަނޑައަޅާފައި ހުންނަވާ ދާއިމީ މަންދޫބު
މޫސުމީ ގަދަ ވިއްސާރައިގެ ސަބަބުން ޕާކިސްތާނުގެ 3 ބައިކުޅަ 1 ބައި ސަރަހައްދު މިހާރު އޮތީ ފެނު އަޑީގައެވެ. ޕާކިސްތާނުގެ އާންމު ސިއްހީ ހާލަތުވެސް މިވަގުތު އިންތިހާއަށް ގޯހެވެ.
ދުނިޔޭގެ އެކި ހިސާބުތަކަށް މިއަދު ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައި ވާ މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކުގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް އަސްލަކީ ޖައްވު ހޫނު ކުރާ ވިހަ ގޭހެއް ކަމަށްވާ ކާބަންޑައިއޮކްސައިޑް ބޭރު ކުރާ މިންވަރު އިތުރުވުން ކަމަށް، ދާއިރާގެ ތަޖުރިބާކާރުން އިންޒާރު ދެމުން ދާތާ އަހަރުތަކެއް ވަނީ ފާއިތުވެފައެވެ. ޖައްވު ހޫނު ކުރާ ވިހަ ގޭސް ބޭރު ކުރުމުގެ ބޮޑު ހިއްސާއެއް އޮންނަނީ ކުރިއަރާފައި ވާ ޤައުމުތަކުގައި ކަމަށް ވީ ނަމަވެސް، މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން ދިރިއުޅުން އުފުށް މިފުށަށް ޖެހި، އުމުރު ދުވަހުގެ މަސައްކަތް ފެނަށް ޣަރަޤުވެދާ މަންޒަރު ބަލަން މަޖުބޫރުވެފައި ވާ އެންމެ ގިނަ ބަޔަކު ދިރިއުޅެނީ މާލީ ތަނަވަސްކަމުގެ ގޮތުން މާ މުއްސަނދި ނޫން ގައުމުތަކުގެ ރަށްވެހިންނަށެވެ. 1959 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ބަލާ ކަމުގައި ވާ ނަމަ، ކާބަންޑައިއޮކްސައިޑް ބޭރު ކުރި ނިސްބަތުން ޕާކިސްތާން ހިއްސާ ކުރަނީ އެންމެ 0.4 ޕަސެންޓްއެވެ. އެމެރިކާއިން 21.5 ޕަސެންޓް، ޗައިނާއިން 16.5 ޕަސެންޓް އަދި ވިލާތުގެ އިއްތިހާދުން 15 ޕަސެންޓްއެވެ. ނަމަވެސް، މިއަދު ޕާކިސްތާނަށް އުފުލަން ޖެހިފައިވާ ތަކުލީފަކީ އެ ނިސްބަތާ އަޅާ ވަޒަން ކުރެވޭ ވަރަށް ވުރެ ބޮޑު ތަކުލީފެކެވެ.
