ކޮވިޑް-19 އާ ގުޅިގެން ރާއްޖޭގެ އިގްތިޞާދަށް ކުރަމުންދާ ނޭދެވޭ އަސަރާއެކު އާމްދަނީ ލިބޭ މިންވަރު މަދުވެފައި ވާތީ ބޭރު އެހީގެ ގޮތުގައި ސަރުކާރަށް ލިބިފައިވާ 200 މިލިއަން ޑޮލަރުން ހަމަޖެއްސޭނީ މިހާރަށް ކުރަން ހުރި ޚަރަދުތައް އެކަނި ކަމަށާއި އިތުރު އެހީ ހޯދުމަށް ގިނަ ގޮންޖެހުން ތަކަކާއި ކުރިމަތިވެފައިވާ ކަމަށް ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން ބުނެފި އެވެ.

އޮޑިޓަރ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހުން ސިލްސިލާކޮށް ބާއްވަމުންދާ ވެބިނާ ސެޝަންގެ ތިން ވަނަ ސެޝަންގައި ކޮވިޑް-19ގެ އިގްތިސާދީ އަދި ފިސްކަލް ލޮޅުންތަކާ ގުޅޭ ގޮތުން ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީގެ ޗީފް ފައިނޭންޝަލް ބަޖެޓް އެގްޒެކެޓިވް ސަރުވަޝް އާދަމް ވިދާޅުވީ މިއަހަރަށް ފާސްކުރި ބަޖެޓުގައި ދައުލަތަށް ލިބޭނެކަމަށް ބަލާފައި ވަނީ 29 ބިލިއަން ރުފިޔާ ކަމަށެވެ.

ނަމަވެސް މިހާރުގެ ހާލަތަށް ބަލާ ބަހާފައިވާ ސިނާރިއޯތަކަށް ބަލާއިރު މިއަހަރު މިހާރު ލިބޭނެކަމަށް ބެލެވެނީ 15 ބިލިއަނާއި 17 ބިލައަނާ ދެމެދުގެ އަދަދެއް ކަމަށެވެ. އެއީ ސިނާރިއޯ 3 ކާއި ސިނާރިއޯ 4 ގައި އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި ލިބޭނެ ކަމަށް ލަފާކޮށްފައިވާ އާމްދަނީއެވެ.

މިއަހަރަށް ފާސްކޮށްފައިވާ 37 ބިލިއަން ރުފިޔާ ގެ ބަޖެޓުގެ ފައިނޭންސިންގ ގެޕް ކަވަރ ކުރަން ރާވާފައި އޮތީ ސޮވަރިން ބޮންޑް އިޝޫ ކުރުމުގެ އިތުރުން ޕްރޮޖެކްޓުތައް ހިންގުމަށް ނަގާ ލޯނުންނެވެ. ޕްރޮޖެކްޓުތަކުގެ ލޯނަކީ ލިބިފައިވާ ފައިސާ ނަމަވެސް ސޮވަރިން ބޮންޑަކީ މަރކެޓަށް ނިކުމެ ހޯދަން ޖެހޭ އެއްޗެކެވެ.

އެހެންނަމަވެސް މިހާރު މިހާލަތާއި ގުޅިގެން މާކެޓުގައި ހަރަކާތްތައް އެއްވެސް ވަރަކަށް ނެތްކަމަށާއި އެކަމަށް ވަރަށް ބޮޑެތި ހުރަސްތަކެއް އެބަހުރި ކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ. އެހެންކަމުން ފައިނޭންސް ހޯދަން ދަތިވާކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ. ޚަރަދުތައް ކުޑަކުރެވެން ހުރި ދާއިރާތަކުން ޚަރަދުތައް ކުޑަކުރި ނަމަވެސް ލިބޭ އާމްދަނީ ބޮޑުތަނުން ދަށްވެފައިވާ ކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ.

އެހެންކަމުން ބަޖެޓުގެ ފައިނެންސިންގ ގެޕް ކުޑަކުރުމަށްޓަކައި އިންޓަރނޭޝަނަލް މަނިޓަރީ ފަންޑް ()އައިއެމްއެފް، ވަރލްޑް ބޭންކް އަދި އޮފިޑް ފަދަ ތަންތަނުން 200 މިލިއަން ޑޮލަރު ހޯދުމުގެ މަސައްކަތް މިހާރު ކުރަމުންދާ ކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ. މީގެއިތުރުން ޕްރައިވެޓް ބޭންކުތަކާ އެކުވެސް އެކަމާ ގުޅޭ މަޝްވަރާ ކުރަމުންދާ ކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ.

ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން އެންމެ ފަހުން އާންމުކޮށްފައިވާ ތަފާސް ހިސާބުތަކުން އެނގޭ ގޮތުގައި މާލީ 10 އިދާރާއަކުން 233 މިލިއަން ޑޮލަރު ހޯދުމަށް ރާއްޖެ އިން އަންނަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. މީގެ ތެރެއިން ބައެއް އެހީތައް މިހާރު ވަނީ ލިބިފަ އެވެ.

ސަރުވަޝް މިދާޅުވީ މިފައިސާ ލިބުނުކަމަށް ވިޔަސް އޭގެން ކަވަރުކުރެވޭނީ މިހާރަށް ބޭނުންވާ ވަރުކަމަށެވެ.

ސަރުވަޝް ވިދާޅުވީ ފައިސާ ހޯދުމަށް މިހާރު ފުރަތަމަ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި ކުރަމުން އަންނަ ކަމަކީ ބޭރުގެ ހިލޭ އެހީ ހޯދުންކަމަށެވެ. އެކަމަށްޓަކައި ފޮރިން މިނިސްޓްރީން ވަރަށް ބޮޑަށް މަސައްކަތް ކުރައްވަމުން ގެންދަވާ ކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ. އަދި ބޭރުގެ ލޯނުތައް ހޯދުމަށް މަލްޓިލޭޓަރަލް އޯގަނައިޒޭޝަން ތަކާ އަދި ބޭންކު ތަކާއެކު މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ. ދެން ފައިސާ ހޯދުމަށް ކުރެވެން އޮންނަ ކަމަކީ އެތެރޭގެ މަރކެޓަށް ޓީބިލް ވިއްކުމެވެ.

މިހާރު ބޮޑަށް ބުރަވެވެނީ ބޭރުގެ ލޯނާއި ހިލޭ އެހީއަށް ކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ. އެއީ މިވަގުތު ޓޫރިޒަމް ނެތުމާއި ގުޅިގެން ފޮރިން އެކްސްޗޭންޖްވެސް ވަރަށް ބޮޑު ދަތިކަމެއް ދިމާވެފައި ވުމުން ފޮރިން އެކްސްޗޭންޖް ރާއްޖޭގެ މަރކެޓް ތެރެއަށް ވެއްދުމަކީ މިވަގުތު މުހިންމު ކަމެއްކަމަށް ވެސް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ.

އެހެންނަމަވެސް ފައިނޭންސިން ހޯދުމުގައި ދަތިތަކެއް އެބަހުރިކަމަށާއި އެކަމަށް ކުރަންޖެހޭ މަޝްވަރާ ތަކަކީ ވަރަށް އުނދަގޫ ވަގުތު ނަގާ މަޝްވަރާތަކެއް ކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވިއެވެ.

ސަރުވަޝް މިދާޅުވީ ވަޒީފާތައް ގެއްލުމާއި ގުޅިގެން ޕެންޝަން އޮފީހަށް ލިބޭ އާމްދަނީވެސް ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށްވެފައިވާ ކަމަށެވެ. އަދި ޕެންޝަން އޮފީހުން ޓީބިލްގައި އިންވެސްޓް ކުރެވޭ މިންވަރުވެސް މިހާރު ބޮޑުތަނުން ދަށްވެފައި ވާއިރު އެތެރޭގެ މަރކެޓުން ވެސް ކުރިން ލިބޭ މިންވަރަކަށް މިހާރު ފައިސާ ނުލިބޭކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ.

ކޭޝް ފްލޯއަށް ބަލާއިރު މިވަގުތު ވަރަށް ބޮޑު މިސްމެޗެއް އުޅޭކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ. ކޮވިޑް-19 ގެ ކަންތައް އައީ އާންމު ދިރިއުޅުމުގައި ކުރަމުން އައި މަސައްކަތްތައް ކުރަމުން ދަނިކޮށް ކަމަށާއި، ޙާލަތު ބަދަލު ވިޔަސް ކުރިންވެސް ދައްކަމުން އައި ބިލުތަކަށް ވެސް ގަވާއިދުން ފައިސާ ދައްކަންޖެހޭ ކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ. ނަމަވެސް އާމްދަނީ ލިބުމުގައި ލޮކްޑައުންއާ ގުޅިގެން ދަތިކަން ހުރިކަން ފާހަގަކުރައްވާ ސަރުވަޝް ވިދާޅުވީ މި ޙާލަތުގައި މީރާ ހުޅުވައިގެން މަސައްކަތް ކުރެވެންވެސް ނެތް ކަމަށެވެ.

ހަމައެއާއެކު ވަންނަން ހުރި އާމްދަނީވެސް ލިބެން ނެތުމާއެކު، ކޭޝް ފްލޯގައި ދިމާވާ މި މައްސަލަ ޙައްލުކުރުމަށް 4.4 ބިލިއަން ރުފިޔާ މަރުކަޒީ ބޭންކުން އޯވަރ ޑްރާފްޓް ކުރުމުގެ ހުއްދަ މިހާރު މަޖިލީހުން ދީފައިވާ ކަން ސަރުވަޝް ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ. އެއީ ރިސްކު އެކުލެވޭ ކަމެއްކަމަށާއި ނަމަވެސް މިވަގުތުގެ ޙާލަތަށް ބަލާއިރު އެއީ ނަގަން ޖެހޭ ރިސްކެއް ކަމެއް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ.

މީގެއިތުރުން ޑިމާންޑް ދަށްވެފައި ވުމުން ދުނިޔޭގެ އިގްތިސާދުގައި ވެސް ތަކެތީގެ އަގުތައް ދަށްވެފައިވާކަން ސަރުވަޝް ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ. އަދި ރާއްޖޭގެ އިންފްލޭޝަނަކީ ބޮޑަށް ބޭރުން އެތެރެކުރެވޭ އެއްޗިއްސާ ގުޅިފައިވާ އިންފްލޭޝަނަކަށް ވުމުން އިންފްލޭޝަން ކުޑަވާނެ ކަމަށް ގަބޫލުކުރައްވާ ކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ.

އެހެންނަމަވެސް ފައިސާ ދައުރުވާ މިންވަރު ދަށް ވުމުން ފައިސާ ދައުރު ކުރެވޭ މިންވަރު އިތުރު ކުރުމަށް ސަރުކާރުން ކަންތައްތަކެއް ކުރަންޖެހޭ ކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ.

މީގެއިތުރުން މިވަގުތު ދެން އެންމެ އިސްކަމެއް ދޭނެ ކަމަކީ އެކްސްޗޭންޖޭ ރޭޓް ހިފެހެއްޓުމަށް ކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ. އެގޮތުން ޑޮލަރު ހޯދޭނެ ގޮތްތައް ހޯދަމުންދާ ކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ. މިވަގުތު ރިސޯޓުތަކާއި އެހެނިހެން މަސައްކަތްތައް ހުއްޓިފައި އޮތުމުން ޑޮލަރަށް އޮންނަ ޑިމާންޑް ދަށްވެފައި ވީނަމަވެސް އެކަމަށްޓަކައި މަސައްކަތް ކުރައްވާ ކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ. އެގޮތުން 'ސްވެޕް ފެސިލިޓީ' ގެ ކަންކަން އިންޑިޔާ ސަރުކާރާ ގުޅިގެން ކުރައްވަމުން ގެންދަވާ ކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ.

ސަރުވަޝް ވިދާޅުވީ މިފެސިލިޓީގެ މުއްދަތަކީ 6 މަސް ދުވަސް ކަމަށާއި މިފެސިލިޓީ ދެނީ ކުޑަ އިންޓަރެސްޓެއް ރޭޓެއްގައި އެއްފަހަރާ ރޯލް އޯވަރ ކުރާ ގޮތަށް ކަމަށެވެ. މިހާރު 150 މިލިއަން ޑޮލަރު ބެހެއްޓިފައި ވާއިރު އެއާ އެއްވަރުގެ ފައިސާ އިންޑިޔާގެ ރިޒަރވް ބޭންކުން ބޭނުންތާކު ބަހައްޓާފައި ވާނެ ކަމަށާއި މިކަންތައް ނިމުމާއެކު 'ކަރަންސީ ސްވެޕް' ކުރާނެކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވި އެވެ.