ޓްރާންސްޕްލާންޓް ކުރުމަށްޓަކައި މީހެއްގެ ގުނަވަނެއް ނުވަތަ ގުނަވަނެއްގެ ބައެއް ވިއްކުމަކީ ނުވަތަ ގަތުމަކީ، އެކަން ކުރާ ސިއްހީ ހިދުމަތްދޭ މަރުކަޒެއް 5 ލައްކަ ރުފިޔާއާ ހަމައަށް ޖޫރިމަނާ ކުރެވޭނެ ކުށެއްކަމަށް ކަނޑައަޅާ ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް "އިންސާނުންގެ ގުނަވަން ޓްރާންސްޕްލާންޓްކުރުމުގެ ބިލު" ހުށަހަޅައިފިއެވެ.

ހޯމަ ދުވަހު ބާއްވާ މަޖިލީހުގެ މި އަހަރުގެ ތިން ވަނަ ދައުރުގެ 5 ވަނަ ޖަލްސާގައި މި ބިލުގެ ފުރަތަމަ ކިޔުން މަޖިލީހުގެ ތަޅުމަށް އިއްވުމަށްވަނީ އެޖެންޑާކޮށްފައެވެ.

ބަންޑާރަނައިބުގެ އޮފީހުން މައުލޫމާތު ދެއްވިގޮތުގައި، މިބިލު މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި އިންސާނުންގެ ގުނަވަނާއި ގުނަވަނުގެ ބައިތައް ޓްރާންސްޕްލާންޓު ކުރުމުގެ ހަރުދަނާ ނިޒާމެއް ގާއިމުކުރުމަށް ބޭނުންވާ ގާނޫނީ އޮނިގަނޑު އެކުލަވާލުމަށެވެ. އަދި ހިދުމަތްދޭ ފަރާތްތަކާއި ހިދުމަތް ލިބިގަންނަ ފަރާތްތަކުގެ ހައްގުތަކާއި ޒިންމާތަކާއި އެނޫންވެސް ކަމާގުޅޭ އެންމެހާ އުސޫލުތައް މި ބިލުގައި ހިމެނިފައިވާނެކަމަށް ބަންޑާރަނައިބުގެ އޮފީހުން ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ.

ބިލުގައި ވާގޮތުން، ރުހުން ނެތި މީހެއްގެ ގުނަވަނެއް ނެގުމުގައި ބައިވެރިވާ ސިއްޙީ އެހީތެރިން 5 ލައްކަ ރުފިޔާއިން ޖޫރިމަނާކޮށް 2 އަހަރު ދުވަހަށް ޖަލަށްލެވޭނެއެވެ. އަދި މިފަދަ އަމަލެއް ހިންގާ ސިއްޙީ ޚިދުމަތްދޭ މަރުކަޒުތައް 1.5 މިލިއަން ރުފިޔާއިން ޖޫރިމަނާކުރެވޭނެއެވެ. އަދި ގުނަވަނުގެ ވިޔަފާރިކުރާ ސިއްޙީ އެހީތެރިންނަށް 250,000 ރުފިޔާގެ ޖޫރިމަނާއަކާއެކު 18 މަސްދުވަހުގެ ޖަލު ޙުކުމެއް ކަނޑައެޅިދާނެ ކަމަށް ބިލުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ.

މި ބިލުގެ ދަށުން ހުއްދަކުރެވެނީ ހަމައެކަނި ލައިވް ޑޯނާ ޓްރާންސްޕްލާންޓް ހެދުމަށެވެ. އަދި ހަދިޔާކުރެވޭނެ ގުނަވަންތަކާއި ނުކުރެވޭނެ ގުންވަންތައް މި ބިލުގައި ހިމަނާފައިވެ އެވެ. އެއީ އޯވަރީ ނުވަތަ ޓެސްޓިކަލް ފިޔަވާ، އެއްވައްތަރެއްގެ ދެ ގުނަވަނެއް ހުންނަ ގުނަވަންތަކާއި އަދި އެގުނަވަނަކުން ބައެއް ނެގުމުންވެސް ރީޖެނެރޭޓްވާ ގުނަވަންތަކެވެ.

ދައުލަތުގެ ބެލުމުގެ ދަށުގައި ތިބޭ މީހުންނާއި ހުކުމެއްގައި ތިބޭ މީހުންނަށް ބިލުގައި ވާގޮތުން ގުނަވަން ހަދިޔާއެއް ނުކުރެވޭނެ އެވެ. ގުނަވަން ހަދިޔާ ކުރާ މީހުންގެ ޝަރުތުތަކުގެ ތެރޭގައި 18 ވެފައިވާ، ބުއްދިސަލާމަތުންހުރި ދިވެހި ރައްޔިތަކަށްވުން ހިމެނެއެވެ. އަދި ގުނަވަން ލިބިގަންނަ ފާރަތުގެ ހަމައެކަނި ޝަރުތެއްގެ ގޮތުގައި މި ބިލުގައިވަނީ ބައްޔެއްގެ ސަބަބުން ގުނަވަނެއް ޓްރާންސްޕްލާންޓް ކުރުމުގެ ސިއްހީ އަދި ހަގީގީ ބޭނުންތެރިކަމެއް އޮތް މީހަކަށް ވުމެވެ. މި ބިލުގެ ދަށުން ގުނަވަން ލިބިގަންނަ ފަރާތަކީ ކޮންމެހެން ދިވެއްސަކަށް ވާކަށްނުޖެހެއެވެ. އެހެން ކަމުން މި ބިލު ގާނޫނަކަށްވުމުން ބިދޭސީންނަށްވެސް ރާއްޖޭގެ ޑޯނަރުން މެދުވެރިކޮށް ދިވެހިރާއްޖޭގައި ގުނަވަން ޓްރާންސްޕްލާންޓް ކުރެވޭނެއެވެ.

މި ބިލު ގާނޫނަކަށްވުމުން ބިލުގައި ހުރި ކަންކަން ތަންފީޒު ކުރުމާއި ހިދުމަތް ދިނުމުގެ ހުއްދަ ދޫކުރުމުގެ އިތުރުން ގާނޫނާ ހިލާފުވާ ފަރާތްތަކާމެދު ފިޔަވަޅު އަޅަން ނުވަ މެންބަރުންގެ "ގުނަވަން ޓްރާންސްޕްލާންޓު ކައުންސިލް" އެއް އުފައްދާނެއެވެ. ހިދުމަތްދޭ މަރުކަޒުތަކުގައި ހުންނަޖެހޭ ޝަރުތުތައް ހަމަވޭތޯ ވެސް ބަލާނީ މި ކައުންސިލުންނެވެ. އަދި ޓްރާންސްޕްލާންޓު ކުރުމުގެ ހުއްދައާ ބެހޭ ކަންކަން ކުރުމަށް މެންބަރުންގެ "ގުނަވަން ޓްރާސްޕްލާންޓު އޮތޮރައިޒޭޝަން ކޮމިޓީ"އެއް އުފައްދާނެއެވެ.

މި ބިލަށް އަމަލުކުރަން ފަށާނީ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ބިލު ތަސްދީގުކުރައްވާތާ 180 ދުވަސް ހަމަވާ ތާރީޚުން ފެށިގެން ކަމަށް އޭޖީ އޮފީހުން ބުނެއެވެ.