ޝައުބާން މަހުގައި އަޅުކަމުގައި ހީވާގިވާންޖެހޭ ކަމަށާއި، ނަމަވެސް ޝައުބާން މަހުގެ ފަނަރަ ވިލޭރޭގެ މާތްކަމާ ބެހޭ ގޮތުން ވާރިދުވެފައިވާ ހަދީސްތަކަކީ، ސައްހަ ނޫން ހަދީސްތަކެއް ކަމަށް ހުކުރު ޚުތުބާގައި ބުނެފިއެވެ.
ޝައުބާން މަހުގައި ހެޔޮ އަމަލުކުރުން މިމައުޟޫއަށް ރާއްޖޭގެ އެކިކަންކޮޅުތަކަށް އިއްވި ޚުތުބާގައި ބުނީ މިހާރު ވޭތުކުރަމުން މިދަނީ ޝައުބާން މަހުގެ ދުވަސްތައް ކަމަށާއި، މި މަހަކީ އެތައް ގޮތަކުން ޚާއްސަ މަހެއް ކަމަށެވެ. ޝައުބާންމަހު، އަޅުކަމުގައި ހީވާގިވުމަކީ، ރަމަޟާންމަހު އަޅުކަމުގައި މަޝްޣޫލުވުމަށް ލިބޭ ތަމްރީނެއް ކަމަށް ޚުތުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ.
ޚުތުބާގައި ބުނީ ގިނަގިނައިން ހެޔޮ އަމަލު ކުރުމަކީ، ގަސްދަކާނުލައި ކުރެވޭ ފާފަތަކުން މާތް الله އަހުރެމެން ސަލާމަތްކުރައްވާނެ ކަމެއް ކަމަށާއި، މި ފަދަ ބަރަކާތްތެރި މޫސުމެއްގައި، މާތް ނަބިއްޔާ مُحَمَّدُ رَسُوْلُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ އަހުރެމެންނަށް ނަމޫނާ ދައްކަވައިފައިވާ ގޮތަށް، ހެޔޮ އަމަލުކުރުންމަތީ، ސާބިތުވެ ތިބުމަކީ، މުހިންމު ކަމެއް ކަމަށެވެ. މާތް ނަބިއްޔާ مُحَمَّدُ رَسُوْلُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَގެ އިރުޝާދުފުޅުތަކަށް ބަލާއިރު، މާތް اللهގެ ޙަޟްރަތުގައި، ހެޔޮ އަމަލުތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ހެޔޮކަން ބޮޑީ، ދެމިހުންނަނިވި ގޮތުގައި ކުރެވޭ ހެޔޮ އަމަލުކަން ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ.
މާތް ނަބިއްޔާ مُحَمَّدُ رَسُوْلُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ޝަޢުބާންމަހު، ރޯދަހިއްޕެވުން ގިނަކުރައްވާތީ ދެކެވަޑައިގެން، أُسَامَةُ بْنُ زَيْدُ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا ރަސޫލާ مُحَمَّدُ رَسُوْلُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ގެ އަރިހުގައި ސުވާލު ދެންނެވިއެވެ. (يَا رَسُوْلَ اللهِ، لَـمْ أَرَكَ تَصُوْمُ مِنْ شَهْرٍ مِنَ الشُّهُوْرِ مَا تَصُوْمُ شَعْبَانَ، قَالَ: ذَلِكَ شَهْرٌ يَغْفُلُ النَّاسُ عَنْهُ بَيْنَ رَجَبٍ وَرَمَضَانَ، وَهُوَ شَهْرٌ تُرْفَعُ فِيْهِ الْأَعْمَالُ إِلَى رَبِّ الْعَالـَمِيْنَ، وَأُحِبُّ أَن يُرْفَعَ عَمَلِيْ وَأَنَا صَائِمٌ)[3] މާނައީ: "އޭ اللهގެ ރަސޫލާއެވެ! ޝަޢުބާންމަހު ކަލޭގެފާނު ރޯދަފުޅު ހިއްޕަވާ ވަރަށް، އަހަރުގެ އެހެން މައްސަރެއްގައި (ސުންނަތް) ރޯދަފުޅު ހިއްޕަވާ ތަނެއް، ތިމަން ދެކެވަޑައެއް ނުގަންނަވަމެވެ. އެހިނދު އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. އެއީ ރަމަޟާން މަހާއި ރަޖަބު މަހާ ދެމެދުގައިވާ، އަދި މީސްތަކުން އެ މަހަކާ މެދު ޣާފިލުވާ މަހެކެވެ. އެއީ ޢާލަމްތަކުގެ ވެރި ރަސްކަލާނގެ ޙަޟްރަތަށް މީސްތަކުންގެ ޢަމަލުތައް އުފުއްލެވޭ މަހެކެވެ. އެހެންވެ، ތިމަން ކަލޭގެފާނު ރޯދަފުޅަށް ހުންނަވަނިކޮށް ތިމަން ކަލޭގެފާނުގެ ޢަމަލުފުޅުތައް އުފުއްލެވުމަކީ، ތިމަން ކަލޭގެފާނު ލޯބިކުރައްވާ ކަމެކެވެ." ކީރިތި ރަސޫލާ مُحَمَّدُ رَسُوْلُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ޙަދީޘްކުރައްވައިފައި ވެއެވެ. (إِذَا انْتَصَفَ شَعْبَانُ فَلَا تَصُوْمُوا)[4] މާނައީ: "ޝައުބާންމަސް ދެބައި ވެއްޖެ ނަމަ، ފަހެ، ތިޔަބައިމީހުން ރޯދަ ނުހިފާހުށިކަމެވެ!" މި ޙަދީޘުން ދޭހަވަނީ ޢާންމުކޮށް ހިފަމުންދާ ސުންނަތް ރޯދަ ފިޔަވައި، މި ދުވަސްތަކުގައި ސުންނަތް ރޯދަ ނުހިފުމަށް އަމުރު ކުރެއްވިކަމެވެ. އެކަމަކު އޭނާއަކީ، ފާއިތުވި ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދައެއް ޤަޟާ ކުރާން ޖެހިފައިވާ މީހަކު ނަމަ، ނުވަތަ ނަދުރު ރޯދައެއް ހިފާން ޖެހިފައިވާ މީހަކު ނަމަ، ނުވަތަ އާދަކޮށް ކޮންމެ ހަފުތާއެއްގެ ހޯމަ ދުވަހާއި ބުރާސްފަތި ދުވަހު ރޯދަ ހިފައި، މެދުފޮއި ރޯދަހިފުމަށް އާދަވެފައިވާ މީހަކު ނަމަ، ނުވަތަ އާދަކޮށް، ދެދުވަހުން އެއް ދުވަހު ރޯދަހިފާ މީހަކު ނަމަ، ޝަޢުބާން މަސް ދެބައިވުމުން ވެސް އެފަދަ ރޯދައެއް ހިފުން މަނާވެގެނެއް ނުވެއެވެ.ހުކުރު ޚުތުބާ
ވޭތުވެ ދިޔަ އަހަރުގެ ފަރުޟު ރޯދައެއް ޤަޟާކުރަން ޖެހިފައިވާ ނަމަ، އެ ރޯދަ އަވަހަށް ޤަޟާކުރުމަށް ނަސޭހަތްތެރިވެ ޚުތުބާގައި ބުނީ ހީވާގިކަމާ އެކު، ރަމަޟާން މަހަށް އިސްތިގުބާލުކުރާން ތައްޔާރުވާންޖެހޭ ކަމަށެވެ. އަދި ފިޠުރު ޒަކާތް ދެއްކުމަށް ނިޔަތް ގަނެ، ރަމަޟާން މަސް ނިމުމުގެ ކުރީން ޒަކާތް ދައްކުމަށް ވެސް ހަނދާން ކޮށްދީފައިވެއެވެ. ޚުތުބާގައި ބުނީ ޒުވާބުކުރުމާއި، ހަޑިހުތުރު ބަސްތަކާ ދުރުހެލިވެ، ކެތްތެރިކަން އިތުރުކުރަންޖެހޭ ކަމަށާއި، ދޮގުހެދުމާއި، ފުރައްސާރަކުރުމާ ދުރުހެލިވާންޖެހޭ ކަމަށެވެ. އަދި ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ރޯދަހިފުމަށް ތައްޔާރުވުމުގައި ތިބާގެ ގުނަވަންތަކުން އަދާކުރާންޖެހޭ ދައުރެއް ވާކަން ދަނެ، އެ ގުނަވަންތައް، ކުށްތަކާ ދުރުހެލިކުރުމަށް ޚުތުބާގައި ވަނީ ނަސޭހަތްތެރިވެފައެވެ.
މީގެ އިތުރުން ޚުތުބާގައި ބުނީ ޝައުބާން މަހުގެ ފަނަރަ ވިލޭރޭގެ މާތްކަމާ ބެހޭ ގޮތުން ވާރިދުވެފައިވާ ޙަދީޘްތަކަކީ، ސައްހަ ނޫން ޙަދީޘްތަކަކަށް ވާތީވެ، އިތުބާރު ހުރި ބޮޑެތި އިލްމުވެރިން، ގަބޫލު ނުކުރައްވައި، ރައްދު ކުރައްވައިފައިވާ ޙަދީޘްތަކެއް ކަމަށެވެ.
ގިނަ ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި މުސްލިމުންގެ ޤިބުލަ، އަލްމަސްޖިދުލް އަޤްޞާއިން އަލްމަސްޖިދުލް ޙަރާމަށް ބަދަލުކުރެއްވުނީ ހިޖުރައިން ދެވަނަ އަހަރުގެ ޝަޢުބާން މަހުގައެވެ. އަލްމަސްޖިދުލް ޙަރާމަށް ޤިބުލަ ބަދަލުވުމަކީ، ލޮބުވެތި ރަސޫލާ حَمَّدُ رَسُوْلُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ގެ ވަރަށް ބޮޑު އުންމީދުފުޅެކެވެ. اللهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى ރަސޫލާ حَمَّدُ رَسُوْلُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ގެ މި އުންމީދުފުޅު ޙާޞިލުކޮށްދެއްވިއެވެ. މާތް الله ވަޙީކުރައްވައިފައި ވެއެވެ. [5] މާނައީ: "އުޑާ ދިމާއަށް މަތި ބައްލަވައިގެން ހުންނަވައި، ކަލޭގެފާނުގެ މޫނުފުޅު އެފުށް މިފުށަށް އަނބުރުއްވާ ތަން ތިމަންރަސްކަލާނގެ ހަމަކަށަވަރުން ދެކެވޮޑިގެންވަމެވެ. ފަހެ، ކަލޭގެފާނު ރުހިވަޑައިގަންނަވާނޭ ޤިބްލައަކަށް ހަމަކަށަވަރުން، ތިމަންރަސްކަލާނގެ ކަލޭގެފާނު ކުރިމަތިކުރައްވާހުށީމެވެ. ފަހެ، ޙުރްމަތްތެރި ވެގެންވާ މިސްކިތާ (އެބަހީ: ކަޢުބަތު الله ގެފުޅާ) ދިމާއަށް، ކަލޭގެފާނުގެ މޫނުފުޅު ކުރިމަތިކުރައްވާށެވެ! އަދި ތިޔަބައިމީހުން ތިބި ކޮންމެ ތަނެއްގައިމެ، އެފަރާތަށް ތިޔަބައިމީހުންގެ މޫނުތައް ކުރިމަތިކުރާށެވެ!"ހުކުރު ޚުތުބާ
ސުވަރުގެވަނުމަށް މަގުކޮށާ ބަޔަކު ކަމުގައިވާ ނަމަ، ކީރިތި ޤުރްއާނާއި، މާތް ނަބިއްޔާ مُحَمَّدُ رَسُوْلُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ގެ ސުންނަތަށް އަމަލުކުރުމަށް ޚުތުބާގައި ވަނީ ގޮވާލާފައެވެ.
