ދިރިއުޅުމުގެ އާދަކާދައާއި ވައްޓަފާޅިއަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާއެކު، އަހަރެމެން ހިފާ ގެންގުޅޭ ސާމާނުތަކަށްވެސް ބަދަލު ގެންނަން އޮންނަނީ މަޖުބޫރުވެފައެވެ. އަތުގައި މާ ބޮޑު ތަނަވަސްކަމެއް ނެތަތީ ހެޔޮ އަގުގައި ގަންނަ އެއްޗެއް ދެދުވަސް ނުވެ ހަލާކުވެގެން އެއްލާލަން ޖެހޭ އިރު، އެންމެ ފަހުގެ މޮޑެލް ނޫނީ ގެންގުޅެން ބޭނުން ނުވާތީ، އަތުގައި އޮތް އެތި އެއްލާލުމަށްފަހު އައު އެއްޗެއް ގަންނަ މީހުންވެސް މަދެއް ނޫނެވެ. މި ދެ ޙާލަތުން ކުރެ ކޮންމެ ޙާލަތަކަށް ބެލި ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް، ކުނީގެ ގޮތުގައި އުކާލާ އެކިއެކި ސާމާނުތަކުގެ ލިސްޓަށް އެންމެ ގިނަ ޢަދަދަކަށް އިތުރު ވާ އެއް ބާވަތަކަށް ވެފައި އޮންނަނީ އިލެކްޓްރޯނިކް ވޭސްޓްއެވެ.
އިލެކްޓްރޯނިކް ވޭސްޓް ނުވަތަ އީ-ވޭސްޓްއަކީ، ޕްލަގް ނުވަތަ ބެޓެރީއެއް އެކުލެވޭ ގޮތަށް، ކުންޏަށް އެއްލާލެވޭ އެއްޗެއްސެވެ. އީ-ވޭސްޓްއަކީ ސިއްހަތާއި ތިމާވެއްޓަށް ނުރައްކާތެރި، ވިހަ އެޑިޓިވްސް ނުވަތަ މާކިއުރީ ފަދަ ނުރައްކާތެރި މާއްދާތައް ހިމެނޭ، އިންސާނާގެ ސިކުނޑިއާއި ކޯޑިނޭޝަންގެ ނިޒާމަށް ނުރައްކާ ކުރިމަތި ކުރުވުމުގެ ފުރުޞަތު ބޮޑު ބާވަތެކެވެ. ޙަޤީޤަތަކީ މިއީއެވެ. ނަމަވެސް، އީ-ވޭސްޓްއާ ދެކޮޅަށް ކުރަމުންދާ ހަނގުރާމާގައި އިންސާނީ ދަރިފަސްކޮޅު އޮތީ ބަލިވާ އަތުގައި ކަން، އދގެ ތަޖުރިބާކާރަކު ވަނީ ފާހަގަ ކުރައްވާފައެވެ.
ކީސް ބޯލްޑީއަކީ އދގެ އިންސްޓިޓިއުޓް ފޮރ ޓްރެއިނިންގް އެންޑް ރިސަރޗް (ޔުނިޓަރ)ގެ ސަސްޓެއިނަބަލް ސައިކަލްސް ޕްރޮގްރާމްގެ ސީނިއަރ ސައެންޓިފިކް ސްޕެޝަލިސްޓްއެވެ. އަދު ކަން ހިނގަމުން ދާ ގޮތަށް ބަލާއިރު، އީ-ވޭސްޓްއާ ދެކޮޅަށް އިންސާނުންނަށް ކުރިއެރުމެއް ލިބެން ނެތް ކަމަށް ބޯލްޑީ ފާހަގަ ކުރައްވާފައި މި ވަނީ، ޤައުމުތަކުން ކުނީގެ ގޮތުގައި އުކާލާ ބާ މޯބައިލް ފޯނުތަކާއި އެފަދަ އެހެން ޑިވައިސްތަކުގެ ބަރުދަން، 2030 ވަނަ އަހަރު އަންނަ އިރު، 82 މިލިއަން ޓަނަށް އަރާނެ ކަމަށް ބުނާ ރިޕޯޓްއެއް އާންމު ކޮށްފައި ވާ ދަނޑިވަޅެއްގައެވެ.
2022 ވަނަ އަހަރު ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން އުފެއްދި އީ-ވޭސްޓްގެ މިންވަރަކީ 62 މިލިއަން ޓަންއެވެ. އެއީ 2010 ވަނަ އަހަރާ އަޅާ ބަލާއިރު 82 ޕަސެންޓް އިތުރު މިންވަރެކެވެ. ކުނީގެ ގޮތުގައި އުކާލާ އިލެކްޓްރޯނިކް ސާމާނުތައް އަހަރުން އަހަރަށް ދަނީ އިތުރު ވަމުންނެވެ. އެގޮތުން، އަހަރުން އަހަރަށް އީ-ވޭސްޓް އިތުރު ވާ މިންވަރު އުޅެނީ 2.6 މިލިއަން ޓަންގައެވެ. އެ ރޭޓްއިން ބަލާ ނަމަ، 2030 ވަނަ އަހަރު އަންނައިރު އީ-ވޭސްޓްގެ މިންވަރު 82 މިލިއަން ޓަންއަށް އަރާނެ ކަމަށް ވަނީ އަންދާޒާ ކޮށްފައެވެ.
2022 ވަނަ އަހަރަކީ ރެކޯޑް މިންވަރަކަށް އީ-ވޭސްޓް އުފެއްދި އަހަރެއްކަން އަހަރެމެންނަށް މި އޮތީ ފެންނަން. އެއީ ގާތްގަނޑަކަށް 62 ބިލިއަން ކިލޯގްރާމްގެ ކުނި. މުޅި ދުނިޔޭގެ އާބާދީއަށް ބަލާއިރު، ބޮލަކަށް 7.8 ކިލޯގްރާމް އެއީ. މިއީ ވަރަށް މަތީ އަދަދެއް. އެކަން އެހެން ވަނީ، އިލެކްޓްރޯނިކް ސާމާނު ބޭނުން ކުރާ މިންވަރުވެސް އިތުރު ވާތީ. ތަރައްގީ ވަމުން އަންނަ ގައުމުތަކާއި، ތަރައްގީވެފަ އޮތް ގައުމުތަކުގަވެސް މިކަން އޮތީ ހަމަ މިހެން.ކީސް ބޯލްޑީ؛ ޔުނިޓަރގެ ސަސްޓެއިނަބަލް ސައިކަލްސް ޕްރޮގްރާމްގެ ސީނިއަރ ސައެންޓިފިކް ސްޕެޝަލިސްޓް
ކުނީގެ ގޮތުގައި އުކާލާ އިލެކްޓްރޯނިކް ސާމާނުތައް އިތުރުވާން މަޖުބޫރު ކުރާ އެތައް ސަބަބެއް ހުރި ކަން، އދގެ ތަޖުރިބާކާރުން ވަނީ ފާހަގަ ކުރައްވާފައެވެ. އިލެކްޓްރޯނިކް ސާމާނު ބޭނުން ކުރާ މިންވަރު އިތުރު ވުމާއި، އެއްޗެއް ހަލާކުވުމުން އެ މަރާމާތު ކުރެވޭނެ ފުރުސަތުތައް މަދުވުމާއި، އިލެކްޓްރޯނިކް ސާމާނުތަކުގެ އުމުރު ކުރުވުމާއި، އީ-ވޭސްޓްގެ ކަންކަން މެނޭޖު ކުރާނެ އުމްރާނީ ވަސީލަތްތައް އެކަށީގެންވާ މިންވަރަކަށް ނެތުމަކީވެސް ސަބަބުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަންތައްތަކެއް ކަން އދގެ ތަޖުރިބާކާރުން ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ.
އަހަރެމެން ހައިރާން ކުރުވަނިވި ހިތާމައަކީ، އީ-ވޭސްޓް ރީސައިކަލް ކުރަން ކުރާ މަސައްކަތަށް ވުރެ، އީ-ވޭސްޓު ފަރުބަދަ ހަލުވި ދުވެއްޔެއްގަ އުފުލެމުން ދާ ކަން. މިއަދާ ހިސާބަށް ބަލާއިރު، ވެއްޓާ ރަނގަޅު ގޮތަކަށް ރީސައިކަލްކުރެވިފަ މި ވަނީ އެންމެ 22.3 ޕަސެންޓްގެ އީ-ވޭސްޓް. އެއީވެސް ކިތާބީ ހެކި ފެންނަން ހުރި މިންވަރުން ބަލާނަމަ. އެހެންވީމަ، ބޮޑު ބައެއް މި އޮންނަނީ ރަނގަޅަށް މެނޭޖު ނުކުރެވިފަ. އިލެކްޓްރޯނިކް ކުނިފަރުބަދަ އުފުލެމުން އެބަދޭ، ރީސައިކަލް މަސައްކަތް ކުރިއަރާ ދާ މިންވަރަށް ވުރެ 5 ގުނަ އިތުރު ހަލުވިކޮށް. އެހެންވީމަ، އަދު ކަން ހިނގަމުން ދާ ގޮތަށް ބަލާނަމަ ދަންނަވަންޖޭހޭނީ، އީ-ވޭސްޓާ ދެކޮޅަށް އަހަރެމެން އިންސާނުން ކުރާ ހަނގުރާމާގައި، އަހަރެމެން މި ދަނީ ބަލިވަމުންނޭ.ކީސް ބޯލްޑީ؛ ޔުނިޓަރގެ ސަސްޓެއިނަބަލް ސައިކަލްސް ޕްރޮގްރާމްގެ ސީނިއަރ ސައެންޓިފިކް ސްޕެޝަލިސްޓް
އީ-ވޭސްޓްގެ މައްސަލާގައި ކަންބޮޑުވާން ޖެހޭ އިތުރު ސަބަބެއްވެސް އެބަ އޮތެވެ. އެހެނީ، ކުނީގެ ގޮތުގައި އުކާލާ އިލެކްޓްރޯނިކް ބައެއް ސާމާނުތަކަކީ، ތިމާވެށި ހިމާޔަތް ކުރުމަށްޓަކައި އުފައްދާފައި ހުންނަ އެއްޗެއްސަށް ވުމެވެ. އެގޮތުން ހަކަތަ ބޭނުން ކުރާ މިންވަރު މަދު ކުރުމަށް އުފައްދާފައިވާ ފޮޓޯވޯލްޓެއިކް ޕެނަލްތަކުގެ ހިއްސާވެސް އީ-ވޭސްޓްގައި ބޮޑު ކަމަށް ބޯލްޑީ ވަނީ ފާހަގަ ކުރައްވާފައެވެ. 2022 ވަނަ އަހަރަށް އެކަނި ބަލަމާ ހިނގާށެވެ. އެ އަހަރު އެކަނިވެސް އީ-ވޭސްޓްގެ ގޮތުގައި 600 މިލިއަން ކިލޯގެ ފޮޓޯވޯލްޓެއިކް ޕެނަލް ވަނީ އުކާލާފައެވެ. ފޫނެއް ފަޔަށް ފެން ފުރުން ނޫން ކަމެއް ވެއްޖެ ހެއްޔެވެ؟
އިންޓަރނޭޝަނަލް ޓެލެކޮމިއުނިކޭޝަން ޔޫނިއަން (އައިޓީޔޫ)ގެ ޑައިރެކްޓަރ އޮފް ޓެލެކޮމިއުނިކޭޝާން ބިއުރޯ، ކޮސްމާސް ލުކީސޫން ޒަވަޒަވާ ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި، ކުނީގެ ގޮތުގައި އުކާލާ އިލެކްޓްރޯނިކް ސާމާނުގެ މިންވަރު މަދު ކުރުމުގެ ޒިންމާއަކީ، އިލެކްޓްރޯނިކް ސާމާނު އުފައްދާ ފަރާތްތަކުން އުފުލަން ޖެހޭ ޒިންމާއެކެވެ. އެގޮތުން، އިލެކްޓްރޯނިކް ސާމާނުތަކުގެ އުމުރު ކުރުމުގެ ޘަޤާފަތަށް ނިމުމެއް ގެންނަން ޖެހޭ ކަން ޒަވަޒަވާ ވަނީ ފާހަގަ ކުރައްވާފައެވެ.
