މުސްލިމުންގެ އަޣުލަބިއްޔަތު އޮންނަ ޤައުމެއް ކަމަށް ވާ ކޮސޯވޯގެ މަސްރަހުން، ވަރަށް އާދަޔާ ޚިލާފު ކަމަކަށް ބަލައިލަމާ ހިނގާށެވެ. ދައްކަން މި އުޅެނީ އެތައް ސަތޭކަ ބައެއްގެ ވާހަކައެވެ. ކޮސޯވޯގެ ދައުލަތުގެ މިލްކުވެރިކަމުގެ ދަށުގައި އޮންނަ ލެޑް، ޒިންކް އަދި ރިހީގެ މައުދަން ނަގާ މައިންތަކުގައި މަސައްކަތް ކުރާ މީހުންގެ ވާހަކައެވެ.
ބިމު އަޑި ކޮނެގެން، އަގުބޮޑު އެތައް މައުދަނެއް ނެގުމަށް ކުރާ މަސައްކަތަކީ ފަހަރެއްގައިވެސް ހައްޓަށް ލުއި މަސައްކަތެއް ނޫނެވެ. ފުރާނައަށްވެސް އެހާމެ ނުރައްކާތެރި މަސައްކަތެއްވެސްމެއެވެ. ވައިގެ ތެތްކަން (ހިއުމިޑިޓީ) ނުވަތަ އެތަނެއްގެ ތެރޭގައި އާތްވަށް ވެފައިވާ ފެނުގެ މިންވަރު އިންތިހާއަށް އިތުރު ވެއްޓެއްގައި މަސައްކަތް ކުރާ އިރު، މަސައްކަތު މާޙައުލުގެ ފިނިހޫނުމިން ބައެއް ފަހަރު 40 ޑިގްރީ ސެލްސިއަސްއާ ގާތް ކުރާ މިންވަރަށްވެސް މައްޗަށް ދެއެވެ.
އިންތިހާ ގަދަ ހޫނުގައި، އެހާ ގިނަ ވަގުތަށް ދެމިގެންދާ ޝިފްޓެއްގައި ޑިއުޓީ އަދާ ކުރަމުން ދަނީ ބިމުގެ 800 މީޓަރު އަޑީގައެވެ. ނުވަތަ 2625 ފޫޓު އަޑީގައެވެ. ކޮސޯވޯގެ އުތުރުގެ ސްޓެންޓަރގްގައި އޮންނަ ޓްރެޕްކާ މައިންގައި މަސައްކަތް ކުރާ އެކަކީ އަމީން ޙަސާނީއެވެ. މަސައްކަތުގައި އުޅުނެއް ކަމަކު، ފަހަރެއްގައިވެސް ރޯދައެއް ދޫކޮށް ނުލައެވެ. ރޯދާ ވީއްލާ ގަޑި ބަލަނީ، ބިންމަތީގައި ތިބި މީހުންނަށް އިރު އޮއްސޭ ގަޑިއަށް ބަލައިގެންނެވެ.
މައިން ތެރޭގައި ހަދާފައިވާ ވަގުތީ އޮފީހެއްގައި ހުރި ކުޑަކުޑަ މޭޒެއްގެ ދޮށުގައި ޖަމާވެ އެ ތިބީ އެކުގައި މަސައްކަތް ކުރާ 4 މީހެކެވެ. ރޯދަ ވީއްލަން މިއަދު ހުރީ ކަދުރާއި، ޔޯގަޓް، އަސާރަ އަދި ޗީޒްގެ އިތުރުން ހަކުރު އެޅި ކަޅުސަޔެވެ. އެކަކު އަނެކަކާ އެކި ކަހަލަ ކާބޯތަކެތި ހިއްސާ ކުރަމުން، ރޯދަ ވީއްލާ ވަގުތަކީ އުފާވެރި ވަގުތެއް ކަމުގައި ހަދައެވެ. ފަހަރެއްގައިވެސް ކުޅިވަރާއި ސަކަރާތުގެ ތެރެއަށް ގެނބިދަނީ އެއް ނޫނެވެ. އަމީން ކިޔައިދިން ގޮތުގައި، މައިންގެ ފުނަށް ފައިބަމުން ދާ ވަރަކަށް، މާތް ﷲއާ ގާތް ވާ ކަމުގެ އިޙްސާސް އޭނާއަށް ކުރެއެވެ.
މިތާ އުޅޭއިރު ހެއްދެވި ފަރާތާ މާ ގާތް ކަމުގެ އިޙްސާސް ކުރެވޭ. މީ ހަމަ އާދައިގެ ކަމެއް. އަހަރެމެންވެސް އެކަލާންގެއަށް ކުއްތަންވަން. އެކަމަކު، މިތަނަށް އައިމަ، މާ ގާތް ވާ ކަމުގެ އިޙްސާސް ކުރެވޭ. ﷲގެ ޙަޟްރަތުގައި އެދި ދަންނަވާއިރު، ރައްކާތެރިކަން އިޙްސާސް ކުރެވޭ، އަބަދުވެސް. އަހަރެމެންގެ ލަގަން އަބަދުވެސް ވަނީ އެކަލާންގެ ޙަޟްރަތުގަ. މިކަހަލަ ޙާލަތްތަކުގަ، ބިމުގެ 800 މީޓަރު އަޑީގަ، ކަނޑުގެ ސަތަހައަށްވުރެ 15 މީޓަރު މަތީގަ، ނޫނީ ބިންމަތީ އުޅޭ އިރުވެސް، އަހަރެންގެ ހަމަ އެކަނި މަދަދުގާރަކީ ﷲ. ކަމަކަށް އެދި ދަންނަވަނީ އެކަލާންގެ ޙަޟްރަތުގައި އެކަނި. ހުރިހާ ކަމަކަށް އެދި ދުޢާ ކުރަން. ރަޙްމަތްތެރިން އެބަ ތިބި މިތާ. މައިން ކުރާ އެހެން މީހުން، އަހަރެންގެ މުޅި ދިރިއުޅުމަކީވެސް ހަމަ އެއީ. އެއީ އަހަރެމެން އެކަކު އަނެކަކަށް އެހީވެދޭތީ.އަމީން ޙަސާނީ؛ ކޮސޯވޯގައި މައިންކުރާ މީހެއް
ހަމަ އެ މައިންގައި މަސައްކަތް ކުރާ ފަހުމީގެ ވާހަކަތައްވެސް ހުރީ ހަމަ އެފަދަ ގޮތަކަށެވެ.
އަހަރެމެންނަށް މަސައްކަތް ކުރަން ޖެހިފަ މި އޮތް ޙާލަތު ރަނގަޅު ކޮށްދޭން މިތަނުގެ މެނޭޖްމަންޓާއި، ސަރުކާރާއި، އެންމެންނަށްވެސް އަހަރެން ގޮވާލަން. މިތާ ރަނގަޅަށް ވައި ދައުރު ވާން ޖެހޭ، މަސައްކަތުގައި އުޅޭ އިރު ބޭނުން ކުރާނެ ރަނގަޅު ފެންވަރުގެ ސޫޓާއި ބޫޓުވެސް ބޭނުންވޭ. އެކަހަލަ މިކަހަލަ ކަންކަމާއި، އެނޫންވެސް ކަންކަމަށް ހެޔޮ ބަދަލެއް އަންނަންޏާ، މަސައްކަތް ކުރާ މީހުންވެސް، ކުރާ ހިތުން މަސައްކަތް ކުރާނެ. މިއަދަށް ވުރެ މާ ރަނގަޅަށްވެސް މަސައްކަތް ކުރެވޭނެ... މިތާ ވިޔަސް، އެހެން ތާކު ވިޔަސް އަހަރެމެން އަބަދުވެސް ބަލަނީ ހެއްދެވި ފަރާތާ އެންމެ ގާތުގައި ވުމަށް. އެކަމަކު ބިމު އަޑީގަ މިހެން އުޅޭ އިރު މީ ވަރަށް ތަފާތު ކަމެއް. އިސްލާމުން ކަމުގަ ވީތީ، އަހަރެމެންގެ ވަކި އަޚުލާޤެއް ހުންނަންޖެހޭ. އަހަރެމެންގެ ހުރިހާ ކަމެއް ވަނީ އެކަލާންގެ ޙަޟްރަތުގަ.ފަހުމީ ހަޖްރިދީނީ؛ ކޮސޯވޯގައި މައިންކުރާ މީހެއް
1970 އާއި 80ގެ އަހަރުތަކުގައި ޓްރެޕްކާގައި 22000 އެއްހާ މުވައްޒަފުން މަސައްކަތް ކުރަމުން ދިޔަ ނަމަވެސް، މިއަދު، ޓްރެޕްކާގެ މައިންތަކާއި އެނޫންވެސް ފެސިލިޓީތަކުގައި މަސައްކަތް ކުރަނީ އެންމެ 3000 އަކަށް މުވައްޒަފުންނެވެ. 1970 އާއި 80ގެ އަހަރުތަކުގައި، ކޮސޯވޯގެ ޤައުމީ އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ ނިސްބަތް (ޖީޑީޕީ)ގެ 3 ބައިކުޅަ 2 ބައިވެސް ހިއްސާ ކުރަނީ ޓްރެޕްކާއިންނެވެ. ނަމަވެސް އަދުގެ ޙާލަތު މުޅިން ތަފާތެވެ. މަޢުދަނުގެ އަގު ދަށްވުމާއި އުފެއްދުންތެރިކަން ދަށްވުމުގެ ސަބަބުން، ކުންފުނި އޮޕަރޭޓް ކުރަން ހިނގާ ޚަރަދުތައް ފޫބައްދަން ދަތިވެ، ސަރުކާރުގެ ސަބްސިޑީ ހޯދަން ވަނީ މަޖުބޫރުވެފައެވެ.
ޓްރެޕްކާގެ ޗީފް އެގްޒެކެޓިވް އޮފިސަރ (ސީއީއޯ)، ބަޝްކިމް ކުރްތީ ދިރިއުޅެނީ މައިންއާ މާ ދުރު ނޫން ހިސާބެއްގައި އޮންނަ މިޓްރޮވީޗާ ސިޓީގައެވެ. ބެޝްކިމް ބުނި ގޮތުގައި އޭނާ މިހާރުވެސް އޭނާ ދަނީ 20 މިލިއަން ޔޫރޯ ނުވަތަ 21.68 މިލިއަން ޑޮލަރުގެ ލޯނެއް ހޯދުމަށް، ކޮސޯވޯ ސަރުކާރާ ވާހަކަދައްކަމުންނެވެ. އެ ލޯނަކީ މައިންތަކުގައި މަސައްކަތުގެ ވެއްޓަށް އިސްލާހީ ބަދަލުތަކެއް ގެނެސް، އުފެއްދުންތެރިކަން އިތުރު ކުރުމަށް ހޯދާ ލޯނެއް ކަންވެސް އޭނާ ވަނީ ފާހަގަ ކޮށްފައެވެ.
