"މުޅި ދުނިޔެ މިއަށް ކިޔައި އުޅެނީ ތަޅުދަނޑި. އެކަމަކު އަހަރެމެން..."

ކާން ދިން އަތުގައި ދަތް އެޅި އިޒްރޭލުގެ ޔަހޫދީ ވަކިތަކުގެ ޝިކާރައަށްވެފައި އޮތް ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުންނަކީ، ހިތްވަރާއި ސާބިތުކަމުގެ ޚުލްޤުގައި މުޅި ދުނިޔެއަށްވެސް މިއަދު ފެންނަ ސާފު މިސާލެކެވެ. ނިރުބަވެރި އިޒްރޭލުގެ އިސްތިޢުމާރީ، ޚުދުމުޚުތާރު އަޅުވެތިކަމުގައި 70 އެތައް އަހަރެއް ގުނަމުން ދާ އިރު، މި ދަނޑިވަޅަކީވެސް ފަލަސްޠީނުގެ ހިތްދަތި މާޒީގެ ޞަފްޙާތަކުގައި، ލެއިން ލިޔެވޭނެ ޤަތުލުޢާންމެއް ހިންގަމުން ގެންދާ ދަނޑިވަޅެކެވެ. 1948 ވަނަ އަހަރު، ފަލަސްޠީނުގެ ބިންތަކުން އެތައް ބަޔަކު ބޭރުކޮށް، އެ ބިންތަކަށް ޔަހޫދީން ވެރިވެގަތް "ނަކްބާ"ގެ ހާދިޘާއާއި އަދުގެ ޙާލަތު ނުބައްދަލެވެ. މިފަދަ ކަމެއް މި ފަހުގެ ތާރީޚެއްގައި ބަޔަކު ތަޖުރިބާކޮށްފައެއް ނެތެވެ.

ފަލަސްޠީނުގެ މިނިވަންކަމަށް ކުރާ މަސައްކަތުގެ ރަމްޒެއްގެ ގޮތުގައި ދޭތެރެ ދޭތެރެއިން ކޮންމެވެސް ޚާއްޞަ ކަމެއް ފާހަގަ ކުރެވެއެވެ. ފަލަސްޠީނުގެ ދިދައިގެ ކުލަތައް ހިމެނޭ ކަރާ، އިޒްރޭލުގެ ޖަލަކުން މިނިވަން ވުމަށް ހަތިޔާރެއްގެ ގޮތުގައި ބޭނުން ކުރި ސަމުސާ ތަކެއްޗަކީ މި ދެންނެވި ފަދަ ބައެއް ރަމްޒުތަކެވެ. ޔަހޫދީ އިޒްރޭލުން މިހާރު ހިންގަމުންދާ ޤަތުލުޢާންމާ ގުޅުވައިގެން އުފެދުނު ރަމްޒަކަށް އަނެއްކާވެސް ވީ ތަޅުދަނޑިއެވެ. އަނެއްކާވެސް އޭ މި ދެންނެވީ، 1948 ވަނަ އަހަރުގެ ނަކްބާއަށް ފަހު، ގެއްލުނު ގެތަކުގެ ތަޅުދަނޑިތައް، ޢާއިލާތަކުގެ އެއް ޖީލުން އަނެއް ޖީލަށް ފޯރުކޮށްދެމުން ދާތީއެވެ. ކޮންމެވެސް ދުވަހަކުން އަމިއްލަ ގެދޮރަށް ވަދެވޭނެ ކަމަށް އޮތް ވަރުގަދަ އުންމީދުގެ ރަމްޒެއްގެ ގޮތުގައެވެ.

5 މަހާ ގާތްވަމުންދާ ޤަތުލުޢާންމެއްގައި ބެދިފައި އޮތް ޣައްޒާގެ ޢާބާދީގެ ގިނަ މީހުންނަކީ ނަކްބާގެ ހާދިޘާގައި އުފެދުނު ރެފިއުޖީންނާއި އެމީހުންގެ ދަރިފަސްކޮޅުން އައި ޖީލުތަކެވެ. 1948 ވަނަ އަހަރު އިޒްރޭލުން ފޭރިގަތް ގެތަކުގެ ތަޅުދަނޑިތައް، ޢާއިލާތަކުގެ އެއް ޖީލުން އަނެއް ޖީލަށް ފޯރުކޮށްދެމުން ދާއިރު، މިދިޔަ އޮކްޓޯބަރު މަހު އިޒްރޭލުން ހިންގަން ފެށީ ޤަތުލުޢާންމުގައި ސުންނާފަތިކޮށްފައި ވާ ގެތަކުގެ ތަޅުދަނޑިތަކަކީވެސް ހަމަ އެފަދަ ރަމްޒަކަށް ވެއްޖެއެވެ.

ނަސްލު ދޮވެލުމުގެ ޤަތުލުޢާންމު ފެށި އިރު 2.3 މިލިއަން މީހުންގެ ޢާބާދީއެއް އޮތް ޣައްޒާގެ އެންމެންހެން މިއަދު ދިރިއުޅެމުން ދަނީ ރެފިއުޖީންގެ ގޮތުގައި، ދެކުނުގެ ރަފަޙުގައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ އެކަކީ ހާތިމް އަލް-ފިރާނީއެވެ. ރަފަޙުގެ ވަގުތީ ހިޔާވައްސެއްގައި މިއަދު އޭނާ ދިރިއުޅެމުން އެދަނީ މުޅި ޢާއިލާވެސް ގޮވައިގެންނެވެ.

މިދިޔަ ނޮވެމްބަރު މަހުގެ ތެރޭގައި ހަފުތާއެއްހާ ދުވަހަށް ޤަތުލުޢާންމު މަޑުޖައްސާލުމާއެކު، އަމިއްލަ ގެދޮރަށް ދެވޭނެ ކަމަށް ހާތިމް އުންމީދު ކުރިއެވެ. ނަމަވެސް، އޭނާއަށް ލިބުނު ފޮޓޯތައް ކަނޑައަޅައިދިނީ ތަފާތު ނިންމުމެކެވެ.

ޙުސައިން އަބޫ އަމްޝާއަކީވެސް ހާތިމް ފަދައިން ރަފަޙުގެ ޓެންޓެއްގައި އޭނާގެ ޢާއިލާއާއެކު ވަގުތީ ހިޔާވަހިކަން ހޯދަމުން ދާ މީހެކެވެ. ޤަތުލުޢާންމު މަޑުޖައްސާލި ދުވަސްކޮޅު، އަބޫ އަމްޝާއަށްވެސް ލިބުނީ، ހާތިމްއަށް ލިބުނު ފަދަ މަންޒަރުތަކެކެވެ.

ޙަމަލާތައް އެންމެ ވަރުގަދަ ކުރި އުތުރުގެ ސަރަޙައްދުގެ އަލް-ޝާތީ ރެފިއުޖީ ކޭމްޕުން ގެދޮރު ގެއްލުނު މުޙައްމަދު އަލް-މަޖްދަލާވީ ބޮޑުވަމުން އައި އިރު، ތަޅުދަނޑިއެއް ދައްކަމުން، އޭނާގެ ކާފަ، 1948ގެ ނަކްބާ ހާދިޘާގެ ވާހަކަތައް އޭނާ އަދިވެސް ހަނދާން އެބަހުއްޓެވެ. މިއަދު ޣައްޒާގެ ޙާލަތު އޮތް ގޮތުން، އެ ވާހަކަތައް، ލޯ ކުރިމަތީގައި "ތަމްސީލު" ވަމުން ދާ ފަދައެވެ.

މިއީ ހަމަ އެކަނީ ޣައްޒާގައި ހިނގާ ކަމެއް ނޫނެވެ. ރެފިއުޖީ ކޭމްޕުތަކުން ފުރިފައި އޮތް ހުޅަނގު އައްސޭރީގެ އެކި ހިސާބުތަކަށް ނަޒަރު ހިންގާލާއިރުވެސް، ރަމްޒީ ތަޅުދަނޑިތައް ފެންނަންހުރެއެވެ. ފަލަސްޠީނުގެ އެންމެންނަށްވެސް ތަޅުދަނޑިއަކީ އިސްތިޤުލާލީ މިނިވަންކަމުގެ ރަމްޒެކެވެ.