ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ޖުމްލަ މެންބަރުންގެ ޢަދަދު ކަނޑައެޅުމާ ގުޅޭގޮތުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ގަވާއިދަށް ގެނައި އިސްލާހު ބާތިލުކުރުމަށް އެދި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓަށް ބަންޑާރަ ނައިބުގެ އޮފީހުން ހުށަހަޅާފައިވާ ދުސްތޫރީ މައްސަލައިގެ އަޑުއެހުމެއް ބުރާސްފަތި ދުވަހު ސުޕްރީމް ކޯޓުގައި ކުރިއަށް ގެންގޮސްފިއެވެ.

މިއީ މި މައްސަލައިގެ ޙުކުމް ކުރެއްވުމަށް ބޭއްވި އަޑުއެހުމެކެވެ.

މި އަޑުއެހުމުގައި ރައުޔު އިއްވަވަމުން ފަނޑިޔާރު ޑރ އަޒްމިރަލްދާ ޒާހިރު ވިދާޅުވީ، 18 ޑިސެމްބަރު 2023 ގައި އިސްލާޙު ފާސްކޮށްފައިވާއިރު، މި އިސްލާޙާ ގުޅޭގޮތުން ކުރެވުނު ބަހުސްގައި މި އިސްލާޙު ގެންނަން ޖެހޭ ސަބަބު އެއްވެސް މެންބަރަކަށް ތަފްސީލުކޮށް ވިދާޅުވެދެވިފައި ނެތް ކަމަށެވެ.

އަދި މަޖިލީހުގެ ޖަލްސާގެ ޤާނޫނީ އަދަދު ހަމަކުރުމަށް ދަތިވެގެން ޖަލްސާއެއް ނުބޭއްވުނު ޙާލަތެއް ނުވަތަ ޤާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާންކުރާ މުހިއްމުކަމެއް ފާސްނުކުރެވިގެން މަޖިލީހުގެ މަސައްކަތް މަރުތަޅު އެޅުވިގެން އުޅޭ ޙާލަތެއް، ނުވަތަ އެނޫންވެސް މަޖިލީހުގެ މަސައްކަތްތައް ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށް ހުރަސްއެޅޭ ހާލަތަކީ ކޮބައިކަން ތަފްސީލު ކުރެވިފައި ނެތް ކަމަށް ވިދާޅުވިއެވެ.  

މަޖިލީހުހެ މެންބަރުންގެ އަދަދު 87ން 80ށް ދަށްވެފައިވަނީ އެމްޑީޕީގައި ތިއްބެވި މެންބަރުންތަކެއް ވެރިކަން ކުރާ ޕާޓީއަށް ގުޅިވަޑައިގެންނެވުމުންނެވެ.

އެއާއެކު މަޖިލީހުން ވަނީ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ ޖުމުލަ އަދަދު ގުނުމާއި ގުޅޭގޮތުން ޤަވާއިދަށް އިސްލާޙު ގެނެސްފައެވެ. މަޖިލީހުން ގެނެސްފައިވާ އިސްލާޙުގައި ވަނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ޖުމްލަ މެންބަރުންގެ އަދަދަކީ، މަޖިލީހުން ހުސްވެފައިވާ ގޮނޑިތައް ނުހިމެނޭ އަދަދެއްކަމަށެވެ.

އެހެންނަމަވެސް އޭޖީ އޮފީހުން ހުށަހެޅި މައްސަލައިގައި ބުނެފައިވަނީ މަޖިލީހުން އެ ގެނައި އިސްލާޙަކީ މަޖިލީހުގެ ހުރިހާ ދާއިރާއެއް ހިމެނޭ ގޮތަށް، ހުރިހާ ދާއިރާއެއްގެ ބަސް އިއްވޭގޮތަށް މެޖޯރިޓީ ގުނުމަށް ހުރަސްއެޅޭ އިސްލާޙެއް ކަމަށެވެ.

މި މައްސަލަ ހުށަހެޅިފައި ވަނިކޮށް މަޖިލީހުން ގެނައި އިސްލާޙުތައް އުނިކުރުމަށް ދާދި ފަހުން މަޖިލީހުގެ އާންމު ކޮމިޓީން ވަނީ ފާސްކޮށްފައެވެ.

ކޮމިޓީން ފާސްކުރީ މަޖިލީހުގެ ގަވާއިދަށް ގެނެސްފައިވާ ތިން އިސްލާހު އެ މާއްދާއިން އުނިކޮށް، މަޖިލީހުގެ ގަވާއިދުގެ 242 ވަނަ މާއްދާގެ ފަހަތަށް އިތުރުކުރުމަށެވެ. އެގޮތުން 'ހުސްވާ ގޮނޑިއަށް މެންބަރަކު އިންތިހާބު ކުރެވެން ނެތް ހާލަތުގައި މަޖިލީހުގެ މެންބަރުން އަދަދު ގުނާނެ ގޮތް' ކިޔާ މާއްދާއެއް މަޖިލީހުގެ ޤަވާއިދުގެ 242 ވަނަ މާއްދާއަށް އިތުރު ކުރުމަށް ކޮމިޓީން ވަނީ ފާސްކޮށްފައެވެ.

ބަންޑާރަނައިބުގެ އޮފީހުން އެދިފައިވަނީ ކޮމިޓީން އެ އަކުރުތައް ބާތިލު ކުރި ނަމަވެސް، ސުޕްރީމް ކޯޓުންވެސް އެއީ ބާތިލު އަކުރުތަކެއްކަމަށް ކަނޑައަޅައިދިނުމަށެވެ.

ފަނޑިޔާރު ޑރ އަޒްމިރަލްދާ ޒާހިރު ވިދާޅުވީ، އެންމެ ގޮނޑިއެއްގެ ފަހަތުގައިވެސް އެތައް ހާސް ރައްޔިތުންނެއް ތިބޭ ކަމަށާއި، މިއީ އުނިއިތުރު ގެނެވިދާނެ ޙައްޤެއް ނޫން ކަމަށެވެ.

ފަނޑިޔާރު އަޒްމިރަލްދާ ވިދާޅުވީ، ޤާނޫނުއަސާސީގައި މަޖިލީހުން އެކި ކަންކަން ނިންމުމުގައި ބޭނުންވާ އަޣުލަބިއްޔަތުގައި ފަރަޤުތަކެއް ހިމެނިފައިވަނީ ކަމުގެ ޙައްސާސްކަން ބޮޑުކަމުން ކަމަށާއި، އެހެން އެކަން ކޮށްފައިވަނީ ޤައުމުގެ ބޮޑެތި ނިންމުންތައް އެއީ ވީހާވެސް ގިނަ ރައްޔިތުންގެ މަންދޫބުންގެ ބައިވެރިވުން ހިމެނުމަށް ކަމަށެވެ.

މި މައްސަލައަށް ބަލާއިރު، 87 މެންބަރުންގެ ތެރެއިން 7 މެންބަރުން ނެތުމުން، ޖަލްސާތަކުގެ ކޯރަމް ހަމަނުވާ ޙާލަތަކަށް ގޮސްފައިނުވާ ކަމަށް ފަނޑިޔާރު ވިދާޅުވިއެވެ. ނަމަވެސް އެއީ ޤަވާއިދުން ޖަލްސާތަކަށް މެންބަރުން ހާޒިރުވާނަމައެވެ.

މި ޙާލަތުގައި ގޮނޑި ހުސްވި ތާރީޚާއި ދެން އޮތް މަޖިލިސް އިންތިޚާބާ ދެމެދު 6 މަހަށްވުރެ ކުރު މުއްދަތެއް އޮތުމުން، ހުސްވާ ގޮނޑިއަށް މެންބަރަކު އިންތިޚާބުކުރުން ވަނީ މަނާވެފައެވެ.

ފަނޑިޔާރު ވިދާޅުވީ، މަޖިލީހުގެ އާންމު އިންތިޚާބު ބާއްވަން 6 މަސް ދުވަހަށްވުރެ ކުރު މުއްދަތަކަށް ވެފައި ވަނިކޮށް، އެ ދާއިރާތަކުގެ މެންބަރުން އިސްތިއުފާ ދެއްވުމަކީ އެ ދާއިރާތައް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގައި ތަމްސީލުވުން އެއްކޮށް ހުއްޓުވޭނެ ސަބަބެއް ނޫން ކަމަށެވެ.

އަދި އެންމެ ހައްސާސީ ކަންކަމުގައި ގިނަ މެންބަރުންތަކެއް ނެތްނަމަ، ކަމެއް ނިންމަން ބޭނުންވާ އަޣުލަބިއްޔަތު ހޯދަން އުނދަގޫވެދާނެކަމަށް ފަނޑިޔާރު އަޒްމިރަލްދާ ވިދާޅުވިއެވެ.

ހުސްގޮނޑިއެއްގެ ފަރާތުން ވޯޓެއް ނުލިބުނު ނަމަވެސް، އެ ގޮނޑިއަކީވެސް ފަހަތުގައި އެތައް ރައްޔިތުންނެއް ރަމްޒުކޮށްދޭ ގޮނޑިއެއްކަމަށް ފަނޑިޔާރު ވިދާޅުވިއެވެ. ފަނޑިޔާރު އަޒްމިރަލްދާ ވަނީ މަޖިލީހުން ގެނެސްފައިވާ އިސްލާޙުތައް މަޖިލީހުގެ ޤާނޫނުއަސާސީގެ ދަށުން ހެދިފައިވާ ޤަވާއިދުތަކާ ތައާރުޒުވާކަމަށް ކަނޑައަޅުއްވާފައެވެ. އެއީ މިހާރުވެސް މަޖިލީހުން ބާތިލުކޮށްފައިވާ އަކުރުތަކެއްކަމަށްވާތީ، އެ ކަމާ ގުޅޭގޮތުން ސުޕްރީމް ކޯޓުން އިތުރަށް އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅެއް ނެތްކަމަށްވެސް ވަނީ ނިންމަވާފައެވެ. އެ ރައުޔަށް ދެން ތިއްބެވި ފަނޑިޔާރުންވެސް ވަނީ ތާއީދު ކުރައްވާފައެވެ.