ޕަރޓޫސިސް ނުވަތަ ހޯއްގޮވާ ކެއްސުމުގެ ކޭސްތަކެއް ފެނިފައިވާ ކަމަށް ހެލްތު ޕްރޮޓެކްޝަން އެޖެންސީ (އެޗްޕީއޭ)އިން ބުނެފިއެވެ.
އެޗްޕީއޭއިން ބުނީ ޖެނުއަރީ މަހުގެ ތެރޭގައި ގއ. ވިލިނގިލިން ހޯއްގޮވާ ކެއްސުމަށް ކުޑަ 3 ކުދިން ޕޮޒިޓިވްވެފައި ވާކަމަށެވެ. މި ބަލިން ރައްކާތެރިކުރުމަށް ގަވާއިދުން ވެކްސިން ދޭން ފެށުމާ ގުޅިގެން މި ބަލި ވަނީ ރާއްޖޭގައި ކޮންޓްރޯލް ކުރެވިފައި ކަމަށާއި، އެހެންނަމަވެސް ބަލީގެ ކޭސް ރާއްޖޭގައި ވަރަށް މަދުން ފެންނަ ކަމަށެވެ.
އެޗްޕީއޭއިން ބުނީ ޕޮޒިޓިވް ކޭސްތަކާ ގުޅިގެން މިހާތަނަށް ކުރެވިފައި ހުރި މަސައްކަތްތަކަކީ:
- އައިޖީއެމްއެޗާއި ގއ. އަތޮޅު ހޮސްޕިޓަލް ގުޅިގެން، ޕޮޒިޓިވްވެފައިވާ ކޭސްތަކުގެ ކޮންޓެކްޓް ޓްރޭސިންގ ހެދުން.
- ބައްޔަށް ޕޮޒިޓިވްވެފައިވާ ފަރާތްތަކުގެ ކޮންޓެކްޓުންގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ، އެއް އަހަރުން ދަށުގެ ކުދިންނާއި މާބަނޑު މީހުންގެ ތެރެއިން ބަނޑަށް 6 މަސްވެފައިވާ ފަރާތްތަކަށް އެންޓިބައޮޓިކް ޕްރޮފައިލެކްސް ދިނުން.
- ބަލީގެ އަލާމާތްތައް ހުރި ކޮންޓެކްޓުން ބައްޔަށް ޓެސްޓް ކުރުން.
- ބަލީގެ އަމާލާތް ހުރި ކޮންޓެކްޓުންނަށް ބޭސް ދިނުން.
- ގއ އަތޮޅު ހޮސްޕިޓަލުން މިކަމަށް ޚާއްސަ ޓާސްކްފޯހެއް އެކުލަވާލައި، ބަލި ކޮންޓްރޯލް ކުރުމުގެ މަސައްކަތް ރަށުގެ މުއައްސަސާތަކާއި ގުޅިގެން ކުރުން.
ހޯއްގޮވާ ކެއްސުން ފެތުރެނީ ނޭވާލާ ނިޒާމުގެ ޒަރީއާއިންނެވެ. ހޯއްގޮވާ ކެއްސުން ޖެހުމުން ފުރަތަމަ ފެންނާނީ އާންމު ރޯގާތަކުގައި ވެސް ފެންނަ އަލާމާތްތަކެވެ. މީގެ އިތުރުން ހަފުތާއެއްހާ ދުވަސް ފަހުން ވަރަށް ބޮޑަށް ކެއްސައި، މި ކެއްސުން ގިނަ ދުވަހަށް ދިގުލައިގެން ދެއެވެ. ތުއްތުކުދިންނަށް މީގެ އިތުރުންވެސް ބައެއް އަލާމާތްތައް ފެނިދާނެއެވެ. އަދި ވެކްސިން ފުރިހަމަކޮށްފައިވާ ކުއްޖަކަށް ނުވަތަ ބޮޑު މީހަކަށް މި ބަލި ޖެހިއްޖެނަމަ، ބަލީގައި މާބޮޑު އަލާމާތްތައް ނުފެނިދާނެއެވެ.
މި ބަލި ޖެހުމުން ނުރައްކާ ބޮޑީ ވަރަށް ތުއްތުކުދިންނަށެވެ. އެހެންކަމުން 7 އަހަރު ނުވާ ކުދިންގެ ތެރެއިން މި ވެކްސިންގެ ޑޯޒްތައް ފުރިހަމަ ނުކޮށް ތިބި ކުދިން ވީހާވެސް އަވަހަކަށް ވެކްސިން ފުރިހަމަ ކުރުމަށް އެޗްޕީއޭއިން ވަނީ އިލްތިމާސްކޮށްފައެވެ. އަދި އެރަށެއްގެ ސިއްހީ ޚިދުމަތްދޭ މަރުކަޒަކުން ވެކްސިން ޖެހެން ހުންނާނެ ކަމަށް ވެސް އެޗްޕީއޭއިން ބުނެއެވެ.
މީގެ އިތުރުން ރޯގާޖެހި ކެއްސައި، ކެއްސުން ދިގުލައިގެން ދާނަމަ، ނުވަތަ ކެއްސުމުގެ ސަބަބުން އިތުރު އުނދަގޫތަކެއް ދިމާވާނަމަ، ނުވަތަ ދިގުމުއްދަތަކަށް ފަރުވާކުރާ އެހެން ބައްޔެއް ހުރިނަމަ، ނުވަތަ ތުއްތުކުއްޖެއް ނުވަތަ މާބަނޑު މީހަކު ނަލަ ލަސްނުކުރައްވާ ސިއްހީ ޚިދުމަތްތެރިއެއްގެ ލަފާ ހޯދުމަށް ވަނީ އެދިފައެވެ.
މި ބައްޔަކީ ވެކްސިން ޖަހައިގެން ރާއްޖޭގައި ވަރަށް ބޮޑަށް ކޮންޓްރޯލް ކުރެވިފައިވާ ބައްޔެކެވެ.
ޕަރޓުސިސްގެ އަލާމާތްތައް:
- ނޭފަތް ބެދުން
- ނޭފަތުން ފެން ފޭބުން
- ހުން އައުން
- ކުޑަކޮށް ކެއްސުން
- ބަލިޖެހޭތާ އެކެއް ނުވަތަ ދެ ހަފުތާ ފަހުން ކެއްސުން ބޮޑުވުން (އެގޮތުން ކުއްލިއަކަށް ކެއްސުން، އަދި ކެއްސުމަށްފަހު ހޮޑުލެވުމާއި، ބައެއް ކުދިން ކެއްސުމަށްފަހު ނޭވާލާން ފަށާއިރު އަޑެއް (ހޯއް ގޮވުން) އިވޭނެ
- ވަރަށް ތުއްތުކުދިން ކެއްސުމުގެ ބަދަލުގައި ދޭތެރެ ދޭތެރެއިން ވަގުތުކޮޅަކަށް ނޭވާ ހުއްޓާލަފާނެ
- ވެކްސިން ޖަހާފައި ހުންނަ ފަރާތްތަކަށް ބަލި ޖެހިއްޖެނަމަ އެންމެ އާންމު އަލާމާތަކީ ދިގުމުއްދަތަކަށް ކެއްސުން
މި ބައްޔަށް ދެވޭ ފަރުވާއަކީ އާންމުކޮށްވެސް ދެވޭ އެންޓިބައޮޓިކެވެ. ބަލީގެ ކޮމްޕްލިކޭޝަންސްގެ ތެރޭގައި އެންމެ އާންމު ކަމަކީ ނިއުމޯނިއާ ނުވަތަ ފުއްޕާމޭގައި އިންފެކްޝަން ހެދުމެވެ.
ބަލިން ރައްކާތެރިވުމަށް ކުރެވޭނެ ކަމަކީ ވެކްސިންގެ ހުރިހާ ޑޯޒެއް ފުރިހަމަ ކުރުމެވެ. ވެކްސިން ޖެހުމުން ބަލި ޖެހުމުގެ ފުރުސަތު ކުޑަކޮށްދީ، އަދި ބަލީގައި ބޮޑުވަރުވުމުގެ ފުރުސަތު ކުޑަކޮށްދެއެވެ.
މި ބަލިން ރައްކާތެރިވުމަށް ދެވޭ ވެކްސިން ހިމެނޭ ޕެންޓަވޭލެންޓް ވެކްސިން ދެވޭނީ އުމުރުން 2 މަސް، 4 މަސް އަދި 6 މަހުގައެވެ. މީގެ އިތުރުން 4 އަހަރު ފުރުމުން ޑީޕީޓީ ބޫސްޓަރު ދެވެއެވެ. މި ހުރިހާ ޑޯޒެއް އޭގެ ވަގުތުގައި ފުރިހަމަ ކުރުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ.
