2024 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓަކީ ޚަރަދުގެ ސިޔާސަތުތައް ކުޑަ ކުރުމަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ސަމާލުކަން ދީފައިވާ ބަޖެޓެއް ކަމަށް ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން ބުނެފިއެވެ.
ރާއްޖެޓީވީގެ ފަލަސުރުޚީ ޕްރޮގްރާމްގައި ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީގެ ޗީފް ފައިނޭންޝަލް ބަޖެޓް އެގްޒެކެޓިވް، އަހުމަދު ސަރުވަޝް އާދަމް ވިދާޅުވީ 2024 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓް ތައްޔާރުކުރުމުގައި ދަރަނީގެ ދެމެހެއްޓެނިވިކަން ކަށަވަރުކުރުމަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ބަލާފައިވާ ކަމަށެވެ. އެއީ 2023 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުގައި ވެސް ވަރަށް ބޮޑަށް ސަމާލުކަން ދީފައިވާ ކަމެއް ކަމަށާއި، އެކަމަށްޓަކައި ވަރަށް ބޮޑެތި ފިޒިކަލް ރިފޯމްތަކެއް އެކަށައަޅާފައިވާ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
މީގެ އިތުރުން ސަރުވަޝް ވިދާޅުވީ ބަޖެޓު އެއް އަހަރުން އަނެއް އަހަރަށް ބޮޑުވާނެ ކަމަށާއި، ބަޖެޓް ބޮޑުވީ ކަމުގައި ވީނަމަވެސް ބަޖެޓްގައި އެކި ސިޔާސަތުތަކަށް ބަދަލު ގެނައުމަށާއި، ޚާއްސަކޮށް ޚަރަދުގެ ސިޔާސަތުތައް ކުޑަ ކުރުމަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ސަމާލުކަން ދީފައިވާ ކަމަށެވެ. އެގޮތުން އެންމެ ބޮޑަށް ހިނގާނެ އެއް ޚަރަދަކީ މުވައްޒަފުންނަށް ހިނގާ ޚަރަދާއި، ތަރައްޤީއަށް ހިންގާ މަޝްރޫއުތަކަށް ހިނގާ ޚަރަދު ކަމަށް ސަރުވަޝް ވިދާޅުވިއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ޕީއެސްއައިޕީގެ އެކިއެކި މަޝްރޫއުތައް ހިމެނޭ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ކޮވިޑް-19އަށް އިޝާރާތް ކުރައްވައި ސަރުވަޝް ވިދާޅުވީ އިގްތިސާދު އަޑިއަޅާލައި، ވަރަށް ބޮޑު ސަޕޯޓެއް ދޭން ޖެހުނު ކަމަށެވެ. ދަރަނީގެ ދެމެހެއްޓެނިވިކަން ކަށަވަރުކުރުމަށް ސިޔާސަތުތައް ކަނޑައަޅާފައިވާއިރު، ދަރަނި ވަކި މިންވަރަކަށް ތިރިކުރަން ބޭނުންވާ ކަމަށާއި، އެކަމަށް ބާރުދޭ ސިޔާސަތައް ބަޖެޓްގެ ތެރޭގައި ކަނޑައަޅަންޖެހޭ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި ވިދާޅުވީ ބަޖެޓްގެ ޕްރައިމަރީ ޑެފިސިޓް ކުޑަކުރެވޭނެ ގޮތްތަކާއި، އާމްދަނީ ރިކަރެންޓް ހަރަދު ފޫބެއްދޭނެ ގޮތްތައް ހޯދަންޖެހޭ ކަމަށެވެ.
މިވަގުތު އަޅުގަނޑުމެން ކޮވިޑަށްފަހު އަދި ރިކަރެންޓް ހަރަދު އާމްދަނީ ފޫނުބެދޭ ގޮތަށް އަދި ކުރިއަށްދަނީ. އެކަމަކު މިދިޔަ އަހަރު މިއަހަރުގެ ބަޖެޓްގެ ސިޔާސަތުތައް ކަނޑައެޅުމުގެ ތެރޭގައި މިދިޔަ އަހަރު އަޅުގަނޑުމެން ފާހަގަކުރިން ޖީޑީޕީގެ ނިސްބަތުން 6 ޕަސެންޓްގެ ބަދަލެއް ގެންނަންޖެހޭ. އެގޮތުން އާމްދަނީ ގެންނަން ނިންމީ ތިން ޕަސެންޓުން އޭރުން ނިންމީ. އާމްދަނީ ގެންނަން ނިންމި ކޮންޕަނަންޓް ޖީއެސްޓީ ބޮޑު ކުރުމާއި، ޓީޖީއެސްޓީ ބޮޑު ކުރުމާއި މިބައިތަކަކީ. ދެން ސަރުކާރުން ވަރަށް ބޮޑަށް މިކަންކަން ނިންމައި ދެއްވި. ދެން މިއާއެކު މިއަހަރު ފެށުނު ތަނާހެން އާމްދަނީގެ އެމެޝަރތައް ކުރިއަށް ގެންދެވުނު. އެހެންނަމަވެސް ހަރަދުގެ މެޝަރތައް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފާހަގަކުރެވުނީ ފަސްކުރެވިގެންދިޔަތަން. އެހެންވީމަ ހަރަދުން ގެންނަންޖެހޭ އެޑްޖަސްޓްމަންޓް ނުގެނެވޭތީވެ އޭގެ ބުރަ އަޅުގަނޑުމެން މިއަންނަނީ 2024 ގެ ބަޖެޓަށް ހިފައިގެން. އެހެންވީމަ 2024ގެ ބަޖެޖުގައި އެޑްޖެސްޓްމަންޓް ގެންނަންޖެހޭ ނީޑް ނުވެސް ދޭ. އެކަން ކުރަންޖެހޭ. އެކަން ނުކޮށްވާނެ މަގެއް އޮތް ކަމަކަށް ގަބޫލެއް ނުކުރެވޭ. 2024 ބަޖެޖްގެ އެންމެ ފުރަތަމަ ކަމަކަށް މިއޮންނަނީ ދެމެހެއްޓެނިވިކަން ކަށަވަރުކުރުމަށްޓަކައި އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތައް އެޅުން. ހަރަދުގެ ސައިޑުން އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތަކަށް ވަރަށް ބޮޑު ސަމާލުކަމެއް ދީފައިވާނެ.ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީގެ ޗީފް ފައިނޭންޝަލް ބަޖެޓް އެގްޒެކެޓިވް، އަހުމަދު ސަރުވަޝް އާދަމް
2024 ވަނަ އަހަރަށް ލަފާކުރާ ބަޖެޓަކީ 49.5 ބިލިއަން ރުފިޔާ އެވެ.
މީގެ ތެރެއިން ޚަރަދުގެ ގޮތުގައި ހިނގާނީ 47.3 ބިލިއަން ރުފިޔާއެވެ. އެއީ ރިކަރަންޓް ޚަރަދުގެ ގޮތުގައި 34.8 ބިލިއަން ރުފިޔާ، އަދި ކެޕިޓަލް ޚަރަދުގެ ގޮތުގައި 12.5 ބިލިއަން ރުފިޔާއެވެ.
މި ޚަރަދުތަކުގެ އިތުރުން ބަޖެޓުގައި މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ހިމެނެނީ ދައުލަތުގެ ދަރަނި އަދާކުރުމަށް ބޭނުންވާ 2.2 ބިލިއަން ރުފިޔާއެވެ.
2024 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުގައި މުވައްޒަފުންގެ މުސާރަ އާއި ޕެންޝަނަށް 14.0 ބިލިއަން ރުފިޔާ ކަނޑައަޅާފައިވެއެވެ. ތަކެއްޗާއި ޚިދުމަތް ހޯދުމާއި، ދަތުރުފަތުރާއި މަރާމާތު ފަދަ ރިކަރަންޓް ޚަރަދުތަކަށް 6.1 ބިލިއަން ރުފިޔާ، އަދި ސަބްސިޑީ އާއި އެހީ ދިނުމަށް 9.4 ބިލިއަން ރުފިޔާ ހިމަނާފައިވެއެވެ. އަދި ލޯނުގެ ޚިދުމަތުގެ ޚަރަދަށް 5.2 ބިލިއަން ރުފިޔާ ޚަރަދުވާނެކަމަށް ބަޖެޓުކޮށްފައިވެއެވެ.
ކެޕިޓަލް ޚަރަދުތަކަށް ބަލާއިރު، އެންމެ ބޮޑަށް ޚަރަދުކުރެވޭނީ ޕަބްލިކް ސެކްޓަރ އިންވެސްޓްމަންޓް ޕްރޮގްރާމަށެވެ. އެއީ ތަރައްޤީގެ މަޝްރޫޢުތަކަށް ހިނގާނެ 8.7 ބިލިއަން ރުފިޔާއެވެ.
