އިސްރާއީލާއި ފަލަސްތީނާ ދެމެދު ހިނގަމުންދާ ހަމަނުޖެހުންތަކުގެ ސަބަބުން މި ސަރަހައްދުގެ މުސްތަގުބަލާއި މެދު ސުވާލު އުފެދިފައިވާއިރު، މުޅިންއާ ވިސްނުމެއްގެ ތެރެއިން ފަލަސްތީނާއި އިސްރާއީލަށް އެއް ދައުލަތެއްގައި އެކުގައި އުޅެވޭނެކަމާ މެދު ހޫނު މަޝްވަރާތަކެއްވެސް މިހާރުވަނީ ފެންމަތި ވެފަ އެވެ. ސިޔާސީ މަސްރަހު ދިރާސާކުރާ ފަރާތްތަކާއި ތަޖުރިބާކާރުން ވަނީ މިފަދަ ހައްލެއް ގެނައުމުގެ ފީސިބިލިޓީ އާއި އޭގެ އަސަރުތަކާ ބެހޭ ގޮތުން މަޝްވަރާ ކުރަން ފަށައިފަ އެވެ.
އެއް ދައުލަތެއްގެ ހައްލެއް ގެނައުމުގެ ވިސްނުމަކީ އިސްރާއީލާ އެކު ފަލަސްތީނުގެ ވަކި ދައުލަތެއް ގާއިމުކުރާނެ ދެ ދައުލަތުގެ ހައްލެއް ގެނައުމަށް ޒަމާނުއްސުރެ ހުށަހެޅި ހުށަހެޅުމަށް ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިކުރުވާ ކަމެކެވެ. އެއް ދައުލަތަކަށް ތާއީދުކުރާ ފަރާތްތަކުން ބުނަނީ، އެއްދައުލަތެއްގެ ކޮންސެޕްޓަކީ ފަލަސްތީނާއި އިސްރާއީލަށް ހަމަހަމަ ހައްގުތަކާއި ފުރުސަތުތައް ކަށަވަރުކޮށްދީ، މިހާރު އޮތް ވަކިކުރުމާއި ތަފާތުކުރުންތަކަށް ނިމުމެއް އަންނާނެ ކަމެއް ކަމަށެވެ.
އެއްދައުލަތެއްގެ ކޮންސެޕްޓަށް ތައީދު ކުރާފަރާތް ތަކުން ބުނަނީ އެއް ދައުލަތެއްގެ ހައްލަކުން ހަގީގީ ޑިމޮކްރެޓިކް އަދި އިންކްލޫސިވް މުޖުތަމައަކަށް އޮނިގަނޑެއް ލިބިގެންދާނެ ކަމަށާއި، ހުރިހާ ރައްޔިތުންނަށް ހަމަހަމަ ސިޔާސީ، އިޖުތިމާއީ އަދި އިގްތިސާދީ ހައްގުތައް ލިބިގެންދާނެ ކަމަށެވެ. މި ތަޞައްވުރަކީ ހަމަހަމަކަމާއި ޢަދުލުއިންޞާފުގެ އުޞޫލުތަކާއި ގުޅި، ފަލަސްޠީނާއި އިސްރާއީލުގެ މެދުގައި ސުލްޙަވެރި އެކުވެރިކަމެއް ޤާއިމުކުރުމަށް މަގުފަހިކޮށްދޭ ތަޞައްވުރެއް ކަމަށް އެމީހުން ބުނެއެވެ.
އަނެއްކޮޅުން މި ވިސްނުމާ ދެކޮޅު ފަރާތްތަކުން ސައްހަ ކަންބޮޑުވުންތަކެއް އުފައްދައެވެ. އެ މީހުން ބުނަނީ އެ ދެ އާބާދީ އެއް ސްޓޭޓަކަށް އެއްކޮށްލުމަކީ ޔަހޫދީންގެ އަޣުލަބިއްޔަތު އޮންނަ ދައުލަތެއްގެ ގޮތުގައި އިސްރާއީލުގެ ސަލާމަތާއި އައިޑެންޓިޓީއަށް ނުރައްކާވެދާނެ ޑިމޮގްރަފިކް އިމްބެލެންސެއް އުފެދިގެން ދާނެ ކަމެއް ކަމަށެވެ. ފާޑުކިޔާ ފަރާތްތަކުން ބުނަނީ މިކަމުގެ ސަބަބުން ޔަހޫދީންގެ އާބާދީ ނިކަމެތިވެ، އެމީހުންގެ އަމިއްލަ ނަފްސަށް އުނިކަން އަންނާނެ ކަމަށެވެ.
ހަމައެހެންމެ، އެއް ދައުލަތެއްގެ ޙައްލެއް ގެނައުމަށްޓަކައި، މިހާރު ހިނގަމުންދާ ވެރިކަމުގެ އޮނިގަނޑުތައް އުވާލައި، ވަސީލަތްތަކާއި ބާރުތައް ހަމަހަމަކަމާއެކު ބަހާލަން ޖެހެއެވެ. ފަލަސްޠީނާއި އިސްރާއީލުގެ މެދުގައި ޒަމާނުއްސުރެ ހިނގަމުން ދިޔަ ހަމަނުޖެހުންތަކާއި، ވަރަށް ބޮޑަށް އުފެދިފައިވާ ދެކޮޅުވެރިކަމާއި، ނުތަނަވަސްކަމަށް ބަލާއިރު، މިއީ ވަރަށް ބޮޑު ގޮންޖެހުމަކަށް ވާނެއެވެ. ފަލަސްޠީނުގެ ރެފިއުޖީންނަށް އެނބުރި އައުމުގެ ޙައްޤާއި، ގުދުސްގެ ޙާލަތާއި، އިސްރާއީލުގެ އާބާދީތަކުގެ މުސްތަޤްބަލް ފަދަ މައްސަލަތައް ޙައްލުކުރުމަކީ އިޚްލާޞްތެރިކަމާއި އިންސާފުވެރިކަމާއެކު ޙައްލުކުރަންޖެހޭ ބޮޑެތި މައްސަލަތަކެވެ.
ގޮންޖެހުންތަކާއެކުވެސް ބައިނަލްއަގްވާމީ ބައެއް އަޑުތަކުން ވަނީ އެއް ދައުލަތެއްގެ ހައްލެއް ހޯދުމަށް ތާއީދުކުރާކަން ހާމަކޮށްފައެވެ. އދ އާއި ގިނަ ގައުމުތަކުން ގަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި އެއް ދައުލަތަކުން ދެމެހެއްޓެނިވި އަދި އިންސާފުވެރި ހައްލެއް ހޯދައިދެވިދާނެ އެވެ.
ފަލަސްތީނާއި އިސްރާއީލުން އެއް ދައުލަތެއްގައި ހަމަހަމަކަމާއެކު ދިރިއުޅެންވީތޯ އުފެދޭ ސުވާލަށް ރަސްމީ އެއްވެސް ސިފައެއްގައި މަޝްވަރާ ކުރެވިފައެއް ނުވެއެވެ. އަދި އެކަމަށް ހައްލެއްވެސް ނުލިބެ އެވެ.
ފަލަސްތީނާއި އިސްރާއީލުގެ ހައްގުތަކާއި އުންމީދުތަކަށް އިހުތިރާމްކުރާ ފަދަ ހައްލެއް ހޯދުމަށް މަސައްކަތްކޮށް، ސުލްހަވެރި އެކުވެރިކަމެއް ގާއިމުކުރުމުގެ ހުރިހާ ފުރުސަތެއް ހޯއްދުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމަކީ ކޮންމެހެން ކުރަން ޖެހިފައިވާ ކަމެކެވެ. މި ސަރަޙައްދުގެ ޞުލްޙަޤާއިމުކުރުމުގެ ބިންގާ އަޅައި، އިންސާފުވެރި އަދި ދެމެހެއްޓެނިވި ޙައްލެއް ގެނެވޭނީ، ހުޅުވާލެވިފައިވާ އަދި އެންމެން އެކުގައި މަޝްވަރާކޮށްގެންނެވެ.
