"އެ މީހުން، އަހަރަމެންގެ ގެތަކުން ނެރެ އެއްލާލީ ވެލިގަނޑުތެރެއަށް، ހިރަފުސްގަނޑުގެ ތެރެއަށް". . . މިއީ 2 ހަފުތާއެއްހާ ދުވަހުގެ މުއްދަތަށް ދިގުލައިގެން ގޮސްފައި ވާ އިޒްރޭލުގެ ޢުދުވާންތަކުގައި ގެދޮރު ގެއްލުނު ޣައްޒާގެ ރަށްވެއްސެއްގެ ދުލުން ބޭރުވި ޖުމުލައެކެވެ. އެ ބުނެލި ޖުމުލައިގައި ހުރި އަސަރެއް، މިހެން ލިޔެލާ ބަސްތަކަކުން ބަޔާންކޮށެއް ނުދެވޭނެއެވެ. ޣައްޒާގެ ޚާން ޔޫނިސްގައި އދގެ ރެފިއުޖީ އޭޖެންސީއިން ހިންގާ ސްކޫލެއްގެ ކައިރީގައި އަޅާފައި ވާ ވަޤުތީ ހިޔާވައްސެއްގައި އިން ސަލްވާ އަބޫޠަޔާގެ ވާހަކަތައް އަޑު އަހާލުމަކީ، މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބިފައި މިއޮތް ޙަޤީޤީ މިނިވަންކަމުގެ އަގު ވަޒަން ކުރުމަށް ލިބިދޭ ފުރުޞަތަކަށްވެސް ވެދާނެއެވެ.
ސަލްވާ ސިފަ ކުރި ގޮތުގައި، އޭނާ ދިރިއުޅެމުން ދިޔަ ގެޔަކީ، ދިރިއުޅުމަށް ބޭނުން ވާ ހުރިހާ ކަމެއް ފުރިހަމަ ކޮށްފައި ހުރި ގެއެކެވެ. އެތައް އަހަރެއްގެ މަސައްކަތުން ނަގާ ކޮޅަށް ޖެހި ގެ ދޫކޮށް، ވަޤުތީ ހިޔާވައްސެއްގައި މި ވަޤުތު ދިރިއުޅޭން މަޖުބޫރުވެފައި ވާ އިރު، އެތަނުގައި އޭނާ އިންނަން ޖެހޭނީ ކިހާ ދުވަހެއް ވަންދެން ކަމެއްވެސް ބުނާކަށް ނޭނގެއެވެ. އދގެ ސްކޫލުން ބޭރުގައި ވަޤުތީ ޓެންޓެއް ޖަހައިގެން ސަލްވާ ދިރިއުޅެން ފަށާފައި ވަނީ، ސްކޫލު ތެރޭގައި ފޫހަރާލާނެ ހަމަ އެންމެ ތަންފުކެއްވެސް ނެތިގެންނެވެ.
އަހަރަމެން ދިޔައީ އަހަރަމެންގެ ގެތަކު. ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަމާ އެކީ. މީހަކަށް އުނދަގުލެއް ނުޖައްސަން. އަހަރަމެންގެ ގޭގަ އުޅުނީ އަހަރަމެން އެކަނި. މީހެއްގެ ކަމަކާ ނުބެހި. އެކަމަކު، އެމީހުން އަރާ، އަހަރަމެން ހަފުސްކޮށްލައިފި. އަހަރަމެންގެ ގެދޮރުން ނެރެ އެއްލާލައިފި. ޅަ ދަރިންނާ އެކީ ނެރެލައިފި. ނިކަން ދެކިބަލަ، އަހަރަމެން މިއަދު ދިރިއުޅެމުން މިދަނީ ވެލިގަނޑު ތެރޭގަ. ހިރަފުސްގަނޑުގެ ތެރޭގަ. ދަރިންކޮޅު ބަލިވެއްޖެ. ބޯނެ ފެނެއް، ކާނެއް އެއްޗެއް ނުލިބުނު. އަހަރެންގެ ދަރިފުޅަށް އަދި މިވީ އަހަރެއް. ދަރިފުޅަށް ދޭނެ ކިރުފޮދެއްގެ މިންވަރުވެސް ނުލިބުނު. ކާންދޭނެ އެއްޗެއް ނުލިބުނު. އަހަރަމެންގެ ކުށަކީ ކޮބާ؟ މިގޮތަށް، ވެއްޔާއި ހިރަފުހުގެ ތެރޭގަ ދިރިއުޅެން މަޖުބޫރު ކުރީ ކީއްވެ؟ އަހަރަމެން ދިރިއުޅުނީ ހުރިހާ ކަމެއް ފުރިހަމަ ކޮށްފަ ހުރި ގެއެއްގަ. ހުރިހާ ފަރުނީޗަރެއްވެސް ހުންނާނެ. އަހަރަމެންގެ އަމިއްލަ ގެތަކުން އެމީހުން އެ އަހަރަމެން ނެރެ، އެއްލާލީ، ވެއްޔާއި ހިރަފުހުގެ ތެރެއަށް...މިތާ އެހާ ކަށިވެސް ގިނަ. އަހަރެންގެ ދަރިފުޅަކީ ހިރަފުހަށް އެލަރޖިކްވާ ކުއްޖެއް. ކިހިނެއް އަހަރަމެން މިތާ ދިރިއުޅުން ކުރިއަށް ގެންދާނީ. މި ކަށިބޯ ހިރަފުސްގަނޑު ތެރޭގަ ދިރިއުޅެން އަހަރަމެންނަށް މި ޖެހުނީ، އަހަރެންގެ ކޮން ކުށެއް އޮވެގެން؟ސަލްވާ އަބޫޠާޔާ؛ ގެދޮރު ގެއްލިފައި ވާ ޣައްޒާގެ ރަށްވެއްސެއް
ހުދާ ޢަރަފާތަކީވެސް އިޒްރޭލުގެ ޢުދުވާންތަކުގެ ވޭން ތަޙައްމަލު ކުރަމުން ދާ މަންމައެކެވެ. އޭނާ ދިރިއުޅެމުން ދިޔަ ގެއަށް ޢަމާޒު ކޮށްގެން އިޒްރޭލުން ދިން ޢުދުވާނީ ޙަމަލާގައި، ހުދާގެ ދަރިފުޅު ވަނީ މި ދުނިޔެ ދޫކޮށްފައެވެ. ޚުދު، ހުދާއަށްވެސް ވަނީ އަނިޔާވެފައެވެ.
އެ ހުރިހާ އެންމެންގެ ގެތަށް ސުންނާފަތިކޮށްލައިފި. އަހަރެންގެ ގެ ވެއްޓުނީ ގައިމައްޗަށް. ގޭގަ، ރަނެއް މަލެއްހެން އުޅުނު އަހަރެންގެ އަންހެން ދަރިފުޅު މަރުވީ. ނިކަން ދެކިބަލަ މިތިބަ ކުޑަކުދިންތައް. އެކުދިންވެސް އެތިބީ، އަހަރެން ގޮތަށް، އަނިޔާވެ، ޒަޚަމްވެފަ. އެމީހުން އަހަރަމެން ނެގީ، އިމާރާތުގެ ބައިތަކުގެ ދަށުން. އަހަރަމެންގެ ކުށަކީ ކޮބާ؟ އަހަރެންގެ ގެ ވެއްޓުނީ އަހަރެންގެ ގައި މައްޗަށް. ދަރިންކޮޅަށްވެސް ވީ އެވަރު. މިތަނަށް މިއައީ، އިންސާނީ ކަރާމާތުގެ ޒައްރެއްގެ މިންވަރުވެސް ނެތް ޓެންޓުތަކުގަ ދިރިއުޅެން. އަހަރަމެންނަކަށް ފެނެއް ނުލިބޭ. ކައިބޮއި ހަދާނެ އެއްޗެއް ނުލިބޭ. އެކައްޗެއްވެސް ނުލިބޭ. އަހަރަމެން ސަލާމަތް ހޯދަން ދުއްވައިގަތީ، ލައިގެން ހުރި އަންނައުނާ އެކީ އެކަނި. އަހަރަމެން ހޮސްޕިޓަލަށް ގޮސް، އެނބުރި އައި ގޮތް ދެކެދެނޮވޮޑިގެންވާ ހަމަ އެކަނި ފަރާތަކީ ﷲ. ހަމަ އެކަނި ﷲ ދެނެވޮޑިގެންވާނީ. ވެއްޓިފަ ހުރި އިމާރާތުގެ ބައިތަކުގެ ދަށުން، އަންހެނަކު ހަޅޭއްލާ އަޑު އަހަރެން އެހިން. އަހަރަމެން ސަލާމަތްކޮށްދީ، އަހަރެންގެ ދަނބިދަރިފުޅު ސަލާމަތްކޮށްދީ، އެމަންޖެގެ ގައިން ލޭތައް އެ ދަނީ ފައިބަމުން...އެމީހާ ގޮވަމުން ދިޔަ.ހުދާ ޢަރަފާތު؛ ގެދޮރު ގެއްލިފައިވާ ޣައްޒާގެ ރަށްވެއްސެއް
އިޒްރޭލުގެ ޢުދުވާންތަކާ ހަމައަށް، ހުދާގެ ގެއަކީވެސް ދިރިއުޅުމަށް ބޭނުންވާ ކަންކަން ފުރިހަމަ ކޮށްފައި ހުރި ގެއެއް ކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ.
ޓެންޓުގަ ދިރިއުޅެން އިޒްރޭލުން އަހަރަމެންނަށް މަޖުބޫރުކޮށްފި. އަހަރެންގެ ގޭގަ ހުންނާނީ ސޯލަރ ޕެނަލް ހަރުކޮށްފަ. އިންޓަރނެޓް ހުންނާނެ، ފެނާއި ކަރަންޓާވެސް ލިބޭނެ. އެކަމަކު، މިހާރު އަހަންނަށް ދިރިއުޅެން ޖެހިފަ މިއޮތީ ޓެންޓެއްގަ...އަހަރެން މިހާރު މި އުޅެނީ 40 އަކަށް މީހުންނާ އެކީ، ފެނެއް ނެތް، ކަރަންޓެއް ނެތް. ކާނެ އެއްޗެއް، ބޯނެ އެއްޗެއް ނެތް. އަހަރަމެންގެ ޙާލު ދެކެދެނެވޮޑިގެންވާ ހަމައެކަނި ފަރާތަކީ ﷲ.ހުދާ ޢަރަފާތު؛ ގެދޮރު ގެއްލިފައިވާ ޣައްޒާގެ ރަށްވެއްސެއް
45 ކިލޯމީޓަރު ނުވަތަ 25 މޭލު ދިގަށް ދެމިގެން ދާ ޣައްޒާއަކީ ގާތްގަނޑަކަށް 2.3 މިލިއަން މީހުންގެ އާބާދީއެއް އޮންނަ ރަށެކެވެ. 2007 ވަނަ އަހަރު ފަލަސްޠީނުގައި ހިނގި ދާޚިލީ ދެބަސްވުންތަކަކަށް ފަހު ޣައްޒާގެ ކޮންޓްރޯލް ނަގާފައި ވަނީ ހަމާސް ޖަމާޢަތުން ކަމަށް ވާ އިރު، އިޒްރޭލުން ޣައްޒާއަށް ޙަމަލާތައް ދެމުން ދަނީ، ހަމާސް ޖަމާޢަތުން އިޒްރޭލަށް ދިން ޙަމަލާތަކެއްގެ ރައްދުގައި ކަމަށް ބުނަމުންނެވެ. ޙަމަލާތައް ފެށުމާއެކު، އެމީހަކަށް ވީ ގޮތަކުން ފުރާނަ ސަލާމަތް ކުރެވޭތޯ ކޮންމެ މީހަކުވެސް އަވަސްވެގަތެވެ.
އިޒްރޭލުން ހަމަ އެ ސަރަޙައްދަށް ޢަމާޒުކޮށްގެން ޙަމަލާ ދީ، ތަންތަން އަންދާ އަޅިއަށް ހަދާލީ. ގެއެއް، މިސްކިތެއް، ފިހާރަގަނޑެއްވެސް ނެތް ސަލާމަތުން. ލައިގެން ހުރި އެއްޗަކާއި އެކީ ދަރިންކޮޅު ގޮވައިގެން އަހަރަމެން ދުއްވައިގަތީ ސާލަމަތަށް. ޚާން ޔޫނިސްއަށް މިއައީ. ކަލޭމެންނަށް ފެންނާނެ، އަހަރަމެން އަތުގަ ހަމަ އިތުރު އެކައްޗެއްވެސް ނެތް. މުޅި ތަން އޮތީ ސުންނާފަތިކޮށް ހަފުސްކޮށްލާފަ. އަހަރަމެން އަތުގަ، މިކޮޅަށް ގެންނާނެ ހަމަ އެކައްޗެއްވެސް ނެތް.ރާއިދު އަބޫޠާޔާ؛ ގެދޮރު ގެއްލިފައި ވާ ޣައްޒާގެ ރަށްވެއްސެއް
އޮކްޓޯބަރު 7 ވަނަ ދުވަހުން ފަށައިގެން ޔަހޫދީން ޣައްޒާއަށް ދެމުންދާ ޙަމަލާތަކަކީ ތާރީޚު ނުދެކޭ ފަދަ ވަރުގަދަ ޙަމަލާތެކެކެވެ. މި ފަހަރުގެ ޢުދުވާންތަކުގައި މަރުވި މީހުންގެ ޢަދަދު 4900 އަށް ވުރެ މައްޗަށް އަރާފައި ވާ އިރު، އޭގެ ތެރޭގައި ގިނައީ އަންހެނުންނާއި ކުޑަ ކުދިންނެވެ.
ހުރިހާ ކޮޅަކުން ފިއްތާލާފައި އޮންނަ ޣައްޒާގެ ރަށްވެހިންނަކީ މިދިޔަ 17 ވަރަކަށް އަހަރު ދުވަސްވެސް އިންތިހާ ދަތި ޙާލުގައި ދިރިއުޅެފައިވާ ބައެކެވެ. ޛަރޫރީ އެތައް ޚިދުމަތަކުން މަޙްރޫމު ވެފައި ވަނިކޮށް، އޮކްޓޯބަރު 7 ވަނަ ދުވަހު އިޒްރޭލުން ދޭން ފެށި ޙަމަލާތަކާއެކު، ޣައްޒާއިން ފެނާއި ކަރަންޓުގެ ޚިދުމަތްވެސް އިޒްރޭލުން ވަނީ މެދުކަނޑާލާފައެވެ.
ޖިސްމާނީ އަނިޔާގެ އިތުރުން، ޣައްޒާގެ ރަށްވެހިން ތަޙައްމަލު ކުރަމުން ދާ ނަފްސާނީ އަނިޔާއަކީ، އެނޫން ތަނެއްގައި ތިބި ބަޔަކަށް ކުޑަ ކޮށްވެސް އިޙްސާސް ކޮށްލެވޭނެ ފަދަ ވޭނެއް ނޫނެވެ. ޣައްޒާގެ ރަށްވެހިން، ދިރިއުޅުމުގެ ކޮންމެ ސިކުންތެއްވެސް ގުނަމުން ދަނީ، އަނިޔާވެރިންގެ ޝިކާރައަކަށްވެ، ވޭންދެނިވި ގޮތަކަށް މި ދުނިޔެ އަޅާ ދާން ޖެހިދާނެ ކަމުގެ ބިރުވެރިކަމެއްގެ ތެރޭގައެވެ. ހިނދުކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި، ލޯބިވާ ޢާއިލާގެ އެންމެހާ މެންބަރުން، ތާ އަބަދުގެ ޢާލަމަށް ދަތުރުކޮށްފާނެ ކަމުގެ ބިރުވެރިކަމުގެ ތެރޭގައެވެ.
