މިއީ މ. ނިއުހޯމް އަހުމަދު ޝާކިރެވެ. އޭނާއަކީ މި ސަރުކާރުން ހިންގާ ބިންވެރިޔާ ސްކީމްގެ ދަށުން ގުޅީފަޅުން ގޯތިކަނޑައި، އިން ވަކިކޮށް، އެ ގޯތި ހަވާލުކުރި ފުރަތަމަ މީހާއެވެ. މިއީ އޭނާއާއި އޭނާގެ ހަތަރު ކުދިންނަށް ލިބުނު ގޯއްޗެވެ. އުމުރުން 66 އަހަރުގައި އޭނާއަށް މާލޭ ސަރަހައްދުން ގޯއްޗެއް ލިބުނުއިރު މިއީ އޭނާ ވަރަށް ކުރީއްސުރެ ކުރަމުން އައި އުންމީދެކެވެ.

ހުޅުމާލޭގެ 151ގައި މިހާރު ދިރިއުޅެމުންދާ ޝާކިރަކީ ކުރިއަށް އޮތްތަނުގައި ގުޅީފަޅުގެ ބިންވެރިއެކެވެ. އަދި ގުޅީފަޅުގެ އުންމީދީ ގެދޮރުވެރިއެކެވެ.

އޭނާގެ ބައްޕަގެ ގޯއްޗެއް މާލޭގައި އޮތް ނަމަވެސް ބައްޕަގެ 10 ކުދިން އެބަތިއްބެވެ. އެހެންކަމުން ދިރިއުޅުން އާރާސްތުކޮށް ދަރިންގެ މުސްތަގުބަލަށްޓަކައި އަމިއްލަ ގޯއްޗެއް އޮތުން އެއީ މާލޭގެ އެތައް ހާސް ރައްޔިތުންނެއް ފަދައިން އޭނާ ކުރަމުން އައި ފޮނި އުންމީދެކެވެ. އެހެންކަމުން ހުރިހާ އެންމެން ގޯތި ނުލިބޭނެ ކަމަށް ބުނަމުން ދިޔައިރު އޭނާގެ އުންމީދު ސަރުކާރާމެދު ވަރަށް ބޮޑެވެ.

ގޯތި ލިބުނު އާއްމުންގެ ތެރެއިން އެންމެންގެ މޫނުމަތިންވެސް ފެނުނީ އުފާވެރިކަމެވެ. ގުޅީފަޅުން ގޯތި ދިނުމުގެ މަރުހަލާ އަންގާރަ ދުވަހު ފެށީ، 26 މީހުންނަށް ގޯތި ހަވާލުކުރުމަށްޓަކައި އެ މީހުންނަށް އެކަން އަންގައިގެންނެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ހާޒިރުވި 21 މީހުންނަށް އަންގާރަ ދުވަހު ވަނީ ގުޅީފަޅުން ގޯތި ހަވާލުކޮށްފައެވެ. އަދި އިތުރު ފަރާތްތަކާއި ގޯތީގެ ރަޖިސްޓްރީ ވަނީ ހަވާލުކޮށްފައެވެ.

އަންގާރަ ދުވަހު ގޯތި ލިބުނު މީހުންގެ ތެރެއިން އެކަކީ މިހާރު މާލޭގައި ދިރިއުޅެމުންދާ އިބްރާހީމް ރިޔާޒެވެ. އޭނާގެ ކިބައިން ފެނުނީ ތަފާތު މަންޒަރެކެވެ. ގޯތި ލިބުމާއެކު އެތަނުގައި އޭނާ އިންދީ ތިން ރުކެވެ. އޭނާގެ ދެ ކުދިންނާއި އަނބިމީހާއަށް ލިބުނު ގޯއްޗަކީ އޭނާ 30 އަހަރުވަންދެން ކުރި އުންމީދެއްގެ ނިމުމެވެ. މީގެ ކުރިން ފްލެޓަކަށް ކުރިމަތި ނުލައި އޭނާ މަޑުކުރީ ގޯއްޗެއް ލިބޭނެ ދުވަހެއްގެ އިންތިޒާރުގައެވެ. ދުވަހަކުވެސް އޭނާ ފްލެޓަކަށް ކުރިމައްޗެއް ނުލައެވެ. އަދި ފްލެޓެއް ގަނެވޭނެ މިންވަރުގެ ތަނަވަސްކަމެއް އޭނާގެ ކިބަޔަކު ނެތެވެ.

ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ ވައުދުފުޅާ އެއްގޮތަށް ގުޅީފަޅުން ބިން ދޫކުރުމުގެ އަމަލީ މަސައްކަތް ފަށާފައިވާއިރު، ބިން ނުހިއްކިގެން ގޯތި ނުދީ ނުތިބޭނެކަމުގެ ޔަގީންކަން ހައުސިންގ މިނިސްޓްރީން ދެއެވެ. އެކަން ފާހަގަކުރައްވައި މިނިސްޓަރ އޮފް ސްޓޭޓް ފޮރ ނޭޝަނަލް ޕްލޭނިންގ، ހައުސިންގ އެންޑް އިފްރާސްޓްރަކްޗަރ އަކްރަމް ކަމާލުއްދީން ވިދާޅުވީ، 2 އަހަރު ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެ ސަރަހައްދުގައި މީހުން ދިރިއުޅެން ފަށައި އާބާދުވެގެން ދާނެކަމަށް ބެލެވޭ ކަމަށެވެ.

ޕްލޭނިން މިނިސްޓްރީގެ ސީނިއަރ އެގްޒެކެޓިވް ޑިރެކްޓަރ މުހައްމަދު އާރިފް ވިދާޅުވީ، ގުޅީފަޅުން ގޯތި ލިބުނު އެއްވެސް މީހަކަށް ނޮވެމްބަރު މަހުގެ 5ގެ ކުރިން ގޯތި ނުލިބި ނުހުންނާނެ ކަމަށެވެ. ގޯތި ހަވާލުކުރަން ފަށާފައިވަނީ ގުޅީފަޅުގައި ފުރަތަމަ ހިއްކި ބިމުން ފެށިގެން ކަމަށާއި އެ ސަރަހައްދުން 450 ގޯތި މިބައިގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭނެކަމަށް އާރިފް ވިދާޅުވިއެވެ.

ގުޅީފަޅު ހިއްކުމުގެ މަސައްކަތް ހަވާލުކޮށްފައިވަނީ ނެދަލޭންޑްސްގެ ބޮސްކާލީސް ކުންފުންޏާ ކަމަށްވާއިރު، ގުޅީފަޅުގެ ފުރަތަމަ ފިޔަވަހީގެ ބިން ހިއްކާފައި ވަނީވެސް އެކުންފުނިންނެވެ. ގުޅީފަޅު ހިއްކުމުގެ ދެވަނަ ފިޔަވަހީގެ މަސައްކަތް އެކުންފުންޏާ ހަވާލުކޮށްފައިވަނީ، 120 މިލިއަން ޑޮލަރު ނުވަތަ 2 ބިލިއަން ރުފިޔާއަށް ކަމަށް ސަރުކާރުންވަނީ މީގެކުރިން ހާމަކޮށްފައެވެ. ގޯތި ހަވާލުކުރުމުގެ މަސައްކަތް، ގޯތި ހަވާލުކޮށް ދިމެންދެން ކުރިއަށްދާނެއެވެ.

ބިންވެރިޔާ ސްކީމުގެ ދަށުން އެންމެ ފުރަތަމަ މާލޭ ސަރަހައްދުން ދޫކުރުމަށް ނިންމީ 5،000 ގޯއްޗެވެ. ފަހުން ސަރުކާރުން ވަނީ 6،200 ގޯތި ދޫކުރާނެކަން އިއުލާނުކޮށްފައެވެ.