އައިޑީ ކާޑު ހައްދަންވީތަ؟ އެވީ އައިޑީކާޑު ޔުނިޓުގައި ރައްޓެއްސަކު ހުރިތޯ ބަލަން! ވިޔަފާރިއެއް ރަޖިސްޓްރީ ކުރަނީތަ؟ އެ ވީ އިކޮނޮމިކް މިނިސްޓްރީގައި ގާތް މީހަކު ހުރިތޯ ބަލަން! ގޯތީގެ މަސައްކަތަކަށް ހުއްދަ ހޯދަންވީތަ؟ އެވީ ހައުސިން މިނިސްޓްރީގައި ދަންނަ މީހަކު ހުރިތޯ ބަލަން! މިހެން ގޮސް ކިޔާނެ ކަމެއް ނެތެވެ. ސަރުކާރުގެ ކޮންމެ ޚިދުމަތަކަށް އެދެމުން ވެސް ތިމާގެ ގާތް މީހަކު އެތާ ހުރިތޯ ބެލުން ވެފައި އޮންނަނީ އާއްމު ކަމަކަށެވެ.
ނުވިތާކަަށް، އެ ތަނެއްގައި ދަންނަ މީހަކު ނެތިއްޔާ، ވުޒާރާއެއްގައި ނޫނީ އެ ޚިދުމަތެއް ދޭ ވުޒާރާއެއްގައި އުޅޭ މީހަކު ދެކެފަރިތަ މީހަކު ހުއްޓަސް އެ މީހަކަށްވެސް މި ބީދައިން ގުޅާނެއެވެ. އެއީ އެ ޚިދުމަތެއް ހޯދަން ނޫނީ އަވަސްކޮށްދޭން އެދުމަށެވެ. އަދި އެ ހިސާބުން ނިމުނީކީ ނޫނެވެ. މިހެން ޚިދުމަތެއް އަވަސްކޮށްދޭން އެދުމުން އެކަމަށް ނޫނެކޭ ބުނެފިނަމަ ދެން އެ މީހަކުހާ ކަމުނުދާ މީހަކުވެސް ނުހުންނަނީއެވެ. ގާތް ތިމާގެ މީހުންނާއި ރަހުމަތްތެރިން ބުނާ މި ކަހަލަ ކަންކަން ކުރާ މީހާއަކީ އެންމެ ހެޔޮ، އެންމެންނަށް ކަމުދާ މީހަކަށް އޮންނަނީ ވެފައެވެ.
ވާނީވެސް އެހެންތާއެވެ! ޒަމާނުއްސުރެ ދިވެހިން ދެކެމުން އައި ސިސްޓަމަކީ ޚިދުމަތް ހޯދަން މާސިންގާ ދިގު ކިއޫގައި ޖެހެން ޖެހުމުގެ ސިސްޓަމެވެ. ކޮންމެ ޚިދުމަތަކަށް އެދުމަށް އައިޑީކާޑު ކޮޕީއާއި ދެންވެސް އެ އެދޭ ޚިދުމަތަަކަށް ބޭނުންވަންޏާ ބޭނުންވާހާ ލިޔެކިޔުމެއް ފޮޓޯކޮޕީ ނެގުމާއި ޕްރިންޓްކުރުމަކީ ވެސް ކުޑަ ކަމެއް ނޫނެވެ. އަދި ފަސޭހަ ކަމެއްވެސް ނޫނެވެ. ދެ އިދާރާއާ ގުޅުންހުރި ޚިދުމަތަކަށް އެދޭނަމަ އެއް އިދާރާއިން ހޯދަން އެދޭ ލިޔުމެއް ލިބޭއިރު އޮންނަނީ މުޅި ދުވަސް ގޮސްފައެވެ. އަނެއް އިދާރާއަށް ދާން އަނެއްކާވެސް އަނެއް ދުވަހު ރަސްމީ ގަޑިއަށް އިންތިޒާރުކުރަންވީއެވެ. އެއްވުޒާރާއިން އަނެއް ވުޒާރާއިން ދުވެ، ގަނަތެޅުމުގެ އާދައަކީ ވަރުބަލިކުރުވަނިވި، އެހާމެ މާޔޫސްކުރުވަނިވި އާދައެކެވެ. އެހެނަސް އޭރު އެ ނޫން ގޮތެއް ނެތެވެ.
ދެން އޮތީ ދެ ތިން ދުވަސް، ވުޒާރާ ނޫނީ އިދާރާގެ އެތެރޭގައި ހޭދަކޮށްގެން، އެއް ކައުންޓަރުން އަނެއް ކައުންޓަރުން ދުވެގެން، މައްސަލައެއް ނޫނީ ޚިދުމަތަކަށް އެދި ހުށަހެޅި ހިސާބުން ވާ ގޮތުގެ ވާހަކައެވެ. އެހިސާބުން އެދުނު ޚިދުމަތް ކުރިއަށްދޭތޯ ބެލުމަށްވެސް ގިނަ ފަހަރު ޖެހެނީ އެ ވުޒާރާއަށް ގުޅާށެވެ. ނޫނީ ޚިދުމަތަށް އެދުމަށް ހުށަހެޅި ލިޔުން ރިޖެކްޓް ވެއްޖެނަމަ އެ ޖެހުނީ އަނެއް ކަންތަކާއެވެ. އަނެއްކާވެސް އެއްކަލަ ކޮޕީތަކާއި ޕްރިންޓް ބޮނޑިވަރުތައް ހިފައިގެން، އަލުންބަލުން ހުރިހާ މަސައްކަތެއް ފަށަންވީއެވެ. ޚިދުމަތަކަށް އެދުމަކީ މިހާވެސް ތަކުލީފު ބޮޑުކަމެކެވެ.
ޒަމާނަށް އައި ބަދަލާާއެކު ދިވެހިން ސްމާޓް ދިރިއުޅުމަކަށް އާދަވެ, ކަންކަން ބަވަނަވެގެން އައިއިރުވެސް ވުޒާރާތައް އޮތީ އެތައް ހިސާބެއް ފަހަތުގައެވެ. އޮންލައިން ސިސްޓަމާއި، ޑިޖިޓަލް ދުނިޔެއެއްގައި ގިނަ ތަންތަން މަޑު ޖެހިފައިވަނީ ކަރުދާސް ފައިލްގެ އުނދަގުލުގައެވެ. މިއީ ޚިދުމަތް ދޭ މީހާއަށްވެސް ދިމާވާ ގޮންޖެހުމެކެވެ. އަދި އެއްކުރާ މައުލޫމާތުތައް ބެލެހެއްޓުމަކީވެސް ވަގުތާއި ހަކަތަ ހޭދަވާ، ބުރަ، ބޮޑު ނިޒާމެއްގެ ތެރޭގައި ފިތި ބާރުވެފައި އޮތް ކަމެކެވެ.
އެކަމަކު މި ކަހަލަ ކިތަންމެ ކަމަކަށް، ސަރުކާރުން ތައާރަފްކުރި ވަންގަވްއާއެކު ހައްލު ލިބޭނެކަމަށް ސަރުކާރުން ބުނެއެވެ. ފުރަތަމަ ކަމަކީ ވަންގަވް ސިސްޓަމްގެ ތެރެއިން ޚިދުމަތަށް އެދޭ މީހާއަށް މައުލޫމާތު ފުރިހަމަ ނުވެގެން އަލުން ފޯރމް ނޫނީ ހުށަހެޅުން ހުށަހެޅުމުގެ ބަދަލުގައި، އެ ނުބައިވި މައުލޫމާތު އެކަނި ރަނގަޅުކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބުމެވެ. މިއީ ވަގުތު ސަލާމަތްވާނެ ކަމެއް ކަން ވަންގަވްގެ ޓީމުން ފާހަގަކުރެއެވެ.
ދެވަނަ ކަމަކީ ކައުންޓަރުތަކަށް ބޯދިއްކޮށްގެން، ކިއު ނަމްބަރު ނަގައިގެން ހޭދަކުރަމުން އައި ދިގު ވަގުތުތައް މާޒީކޮށްލުމެވެ. އެއީ ރަސްމީ ބަންދު ގަޑިތަކުގައިވެސް ޚިދުމަތް ލިބުމުގެ ފުރުސަތު ވަންގަވްއާއެކު ފަހިވުމުންނެވެ. ކޮންމެ ތަނަކުން ކޮންމެ ވަގުތަކުވެސް ޚިދުމަތަށް އެދުމުގެ ފުރުސަތު މިހާރު އެބައޮތެވެ. އެހެންވީމައި ޚިދުމަތަށް ނޭދެވިގެން މީހަކަށް ގުޅާކަށް ނުޖެހޭނެއެވެ. ދެން އޮތީ ޚިދުމަތަށް އެދި ހުށަހެޅުމުން ވާނެ ފަސޭހައެވެ. ޚިދުމަތަށް އެދުން ފަސޭހަވުމުގެ އިތުރުން، މިހާރު ޚިދުމަތަށް އެދުމުން އެކަން ކޮށްދޭނެ ނުވަތަ ޚިދުމަތް ލިބޭނެ ތާރީޚު އެބަ އެނގެއެވެ. އެކަންވެސް ފަސޭހަވީއެވެ. އަނެއްކާ މައްސަލައެއް ދިމާވެއްޖެނަމަ، އެކަންވެސް އެނގޭނެއެވެ. އެދުނު ޚިދުމަތް ޕްރޮސެސްވަމުންދާ ގޮތް ފެންނަން ހުންނާނެއެވެ.
މިއާއެކު ޚިދުމަތުގެ ސްޕީޑު އަވަސްވެ އެއްކަލަ ދަންނަ މީހަކު ނެތިގެން ޚިދުމަތް އަވަސްނުވާނެ ކަމަށް ގަބޫލުކުރާ ގަބޫލުކުރުމާ މަޑުމަޑުން ނަމަވެސް ފެޔަށް ޖެހެވޭނެއެވެ. ދަންނަ މީހަކު ނެތަސް އޮންލައިންކޮށް ޚިދުމަތަށް އެދެވޭނެއެވެ. ޚިދުމަތަށް އެދުމުން، ތިމާއަށްވުރެ ފަހުން ޚިދުމަތަށް އެދި ހުށަހަޅާ މީހާއަކީ ކިތަންމެ ނުފޫޒުގަދަ މީހަކަށް ވިއަސް، މި ސިސްޓަމްގެ ތެރެއިން އެ ޚިދުމަތް އަވަސްކޮށެއް ނުދެވޭނެއެވެ. އެކަން ކޮށްފިނަމަ، އެނގޭނެއެވެ. އެކަން ދެނެގަނެވޭނެއެވެ. މިއީ އިދާރާތަކުން ދޭ ޚިދުމަތްތައް ހަމަހަމަކަމާއެކު ދިނުމަށް ލިބޭ ފުރުސަތެކެވެ. އަދި އިދާރާތަކުގައި ހުންނަ އެންމެ އާދައިގެން ކަންކަމަށް ފާރަވެރިވެވޭނެ ނިޒާމެކެވެ.
ސިސްޓަމުން ބޭރުން މައްސަލަ ހުށަހެޅުމުގެ ފުރުސަތު ކުރިއަށް އޮތްތަނުގައި ލިބިގެނެއް ނުދާނެއެވެ. އެހެންކަމުން ނުފޫޒު ފޯރުވައިގެން، ބާރު އޮތީތީ އެހެންމީހުންނަށްވުރެ ކުރިން، ނުހައްގުން ކަންކަން ހާސިލްކުރުމަކީ ދެން ކުރެވޭނެ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެފަދަ ކަމެއް ކޮށްފިނަމަ "ވަގު" ހިފޭނެ ނިޒާމަކަށް ވަންގަވްގެ ނިޒާމް ވެގެން އެބަދެއެވެ. އެހެންކަމުން ޚިދުމަތް އަވަސްކޮށްދޭން ދަންނަ މީހުންނަށް "ދެންނެވުން" ނިމުމަކަށް އައީއެވެ. ދެން ސިއްރުން އެހެން މީހުންނަށް ނޭނގޭނެހެން ހިންގި އަމަލުތައް ހުއްޓުނީއެވެ. ޚިދުމަތް ލިބޭނީ ޚިދުމަތަށް އެދޭ ތަރުތީބުންނެވެ. އެންމެން ހަމަހަމައެވެ. ޑިމޮކްރަސީއެއްގައި އެދޭފަދަ ހަގީގީ ދެ ފުށް ފެންނަ ނިޒާމެއް ގާއިމްކުރެވޭނީ މި ނިޒާމު އެކަށީގެންވާގޮތަށް ހިނގައި، ބޭނުން ހިފަން ފެށުމުންނެވެ.