އަފްޣާނިސްތާނުގެ ކާބުލްގައި އޭނާ ދިރިއުޅެމުންދާ ގޭތެރޭގައި އިނދެގެން، ކޮންމެ ދެދުވަހަކުން އެއް ދުވަހު ސޯފިއާ، އޮންލައިން ކުލާހަށް ލޮގް-އިންވެއެވެ. މި ކުލާހަކީ، މަތީ ތަޢުލީމު ހާސިލުކުރުމުގެ ފުރުޞަތުން މަޚްރޫމު ކޮށްލާފައިވާ އަފްޣާނިސްތާނުގެ އަންހެނުންނާއި އަންހެން ކުދިންނަށް ހާއްސަކޮށްގެން، ތަޢުލީމު ފޯރުކޮށްދޭ އެކިއެކި މުޢައްސަސާތަކުން މިހާރު ފުޅާ ކުރަމުންދާ ކުލާސްތަކުން އެއް ކުލާހެވެ. ސަލާމަތީ ސަބަބުތަކަށްޓަކާ، ސޯފިއާ ހާމަ ކުރީ އޭނާގެ ފުރަތަމަ ނަން އެކަންޏެވެ.
2021 ވަނަ އަހަރުގެ އޯގަސްޓް މަހު އަފްޣާނިސްތާނުގެ ކޮންޓްރޯލާ އަމިއްލައަށް ހަވާލުވި، ހަތިޔާރު އެޅި، ހަނގުރާމަވެރި ޠާލިބާން ޖަމާޢަތުން ވަނީ، ސްކޫލްތަކާއި ޔުނިވަރސިޓީތަކާ ހާޒިރުވެގެން މަތީ ތަޢުލީމު ހާސިލު ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު، އަންހެނުންނާއި އަންހަން ދަރިވަރުންނަށް މަނާ ކޮށްފައެވެ. ގިނަ ޢަދަދެއްގެ އަންހެނުންނަށް، މިއަދު ވަޒީފާ އާދާ ކުރުމުގެ ފުރުޞަތެއްވެސް އަފްޣާނިސްތާނުގައި ނެތެވެ. ގެއިން ބޭރަށް ނުކުތުމުގައިވެސް ނިޤާބު އަޅަން މަޖުބޫރުވުން ފަދަ ކަންކަން ހުރެއެވެ.
ކަން މިހެން އޮތް ނަމަވެސް، ޢިލްމު ހާސިލު ކުރުމަށް އަފްޣާނިސްތާނުގެ އަންހެނުންނާއި އަންހެން ކުދިންގެ ހިތުގައި އޮންނަ ޝަޢުޤުވެރިކަމަށް ކުޑަ ނަމަވެސް ބަދަލެއް ނާދެއެވެ. ހައްތަހާ ވަނީ އިތުރު ކަމުގައިވެސް ދެންނެވިދާނެއެވެ. ސޯފިއާ ކިޔަވަމުންދާ އޮންލައިން ސްކޫލް، ނުވަތަ ރޫމީ އެކަޑަމީގެ އެޕްލިކޭޝަންތައް މެދުވެރިކޮށް، އޮންލައިން ކުލާސްތަކަށް ދަފުތަރު ކުރަމުންދާ ދަރިވަރުންގެ ޢަދަދަށް ބަލާލުމުން އެކަނިވެސް، އެކަން ދޭހަ ކޮށްދެއެވެ. ރޫމީ އެކަޑަމީއިން ބުނި ގޮތުގައި މީގެ ކުރިން އެންމެ 50 އަކަށް އަންހެން ދަރިވަރުން ކިޔަވަމުން ދިޔަ އެ އެކަޑަމީގައި ދަފްތަރުވި އަންހެން ދަރިވަރުންގެ ޢަދަދު، ޠާލިބާނުން ވެރިކަމާ ހަވާލުވިފަހުން، 500 އަށްވުރެ މައްޗަށް ވަނީ އަރާފައެވެ.
ސްކޫލްތަކާއި ޔުނިވަރސިޓީތަކަށް ގޮސްގެން އެއްވެސް ކަހަލަ ކޯހެއް ހެދުމުގެ ފުރުޞަތު އަންހެން ކުދިންނަށް ބަންދުކޮށްފަ އޮތް މި ދަނޑިވަޅުގަ، މީ އަފްޣާނިސްތާނުގެ އަންހެން ކުދިންނާއި އަންހެނުންނަށް ލިބުނު ވަރަށް ރަނގަޅު ފުރުޞަތެއް އަސްލު. އޮންލައިންކޮށް، ކިއެވުން ކުރިއަށް ގެންދަން. އެހެންވެ، އަހަރެންވެސް ބޭނުންވީ ފުރުޞަތުގެ ބޭނުން ހިފާ، އޮންލައިންކޮށް، އަހަރެންގެ ކިއެވުން ކުރިއަށް ގެންދަން. މީ އަހަރެންގެ ހުވަފެނަކީ. އަހަރެންގެ އަމާޒަކީ، އަފްޣާނިސްތާނަށް ކޮންމެ ގޮތެއްވިއަސް، އަހަރެންގެ ކިއެވުން ކުރިއަށް ގެންގޮސް ނިންމާލުން.ސޯފިއާ؛ އަފްޣާނިސްތާނުގެ ދަރިވަރެއް
ނަމަވެސް ގިނަ ދަރިވަރުންނަކީ، ޢުމުރުން 22 އަހަރުގެ ސޯފިއާހާ ނަޞީބު ރަނގަޅު ކުދިންނަކަށް ނުވިއެވެ.
ރޫމީ އެކަޑަމީއިން ބުނި ގޮތުގައި އެތައް ސަތޭކަ އެޕްލިކޭޝަންއެއް ބާޠިލު ކުރަން ޖެހުނެވެ. އަފްޣާނިސްތާނުގެ އާބާދީގެ 97 ޕަސެންޓަށް ވުރެ ބޮޑު ބައެއް ދިރިއުޅެނީ، އިންތިހާ ފަޤީރު ކަމަށް ވުރެ ނިކަމެތި ހާލެއްގައި ކަމުން، ގިނަ ކުދިންނަކީ ލެޕްޓޮޕްއާއި އިންޓަނެޓްގެ އިތުރުން، އޮންލައިން ކުލާހަށް ބޭނުންވާ އެހެނިހެން ސާމާނުތައް ހޯދުމުގެ ތަނަވަސްކަން ލިބިފައިވާ ކުދިންނެއް ނޫނެވެ.
ރޫމީ އެކަޑަމީގެ ޚިދުމަތްތައްވެސް އިތުރަށް ފުޅާ ކުރެވޭކަށް ނެތެވެ. މުސާރަ ދީގެން އިތުރު ޓީޗަރުން ގެންގުޅޭނެ މާލީ ތަނަވަސްކަމެއްވެސް ރޫމީ އެކަޑަމީގައި ނެތެވެ. އަދި ކިޔަވައިދިނުން އިތުރަށް ފުޅާ ކުރުމަށް ބޭނުންވާ އޮންލައިން އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރގެ ތަނަވަސް ކަމެއް ނެތެވެ.
ވަރަށް ހިތްދަތިވޭ އަސްލު. އަހަރަމެން އެކަންޏެއް ނޫންވިއްޔާ މި ދުނިޔޭގަ އޮތް އިސްލާމީ ޤައުމަކީ. އިސްލާމީ ޤައުމުތައް އެބަހުރި އަންހެން ކުދިންނާއި އަންހެނުނަށް، ވަޒީފާއަށް ދިއުމާ، ސްކޫލާއި ޔުނިވަރސިޓީތަކަށް ދިއުމުގެ އިތުރުން އުޅަނދުފަހަރު ދުއްވުމުގެ ހުއްދަ ދީފަ ހުންނަ ޤައުމުތައްވެސް. އަފްޣާނިސްތާނުގަ، މިކަންކަން އޮތް ގޮތުން ހިތް ކުދިކުދިވާ ވަރުވޭ.ސޯފިއާ؛ އަފްޣާނިސްތާނުގެ ދަރިވަރެއް
ސެޕްޓެމްބަރު 11، 2001 ވަނަ ދުވަހު އެމެރިކާއަށް ދިން ހަމަލާތަކުގެ ކުޑަ ދުވަސްކޮޅެއް ފަހުން، އެމެރިކާއިން އަފްޣާނިސްތާނަށް އަރާ، ޠާލިބާނުންގެ ވެރިކަން ވައްޓާލިއިރު، އަފްޣާނިސްތާނުގައި އިންޓަރނެޓްގެ ޚިދުމަތް ލިބޭ ހަމަ އެކަކުވެސް ނެތޭ ދެންނެވިދާނެއެވެ. ނަމަވެސް އަފްޣާނިސްތާނުގައި 20 އަހަރުވީ ހަނގުރާމައެއް ކޮށް، އެމެރިކާއާއި ހުޅަނގުގެ ފައުޖުތަކުން އަފްޣާނިސްތާނުން ފައިބައިގެން ދިޔަ އިރު، އަފްޣާނިސްތާނުގެ އާބާދީގެ 18 ޕަސެންޓް މީހުންނަކީ، އޯގަސްޓް 2021 ގައި ޠާލިބާނުން ވެރިކަމަށް އައި އިރު، އިންޓަރނެޓްގެ ޚިދުމަތް ލިބެމުން ދިޔަ މީހުން ކަމަށް، ވަރލްޑް ބޭންކުގެ ރެކޯރޑްތަކުން ދައްކައެވެ.
އަފްޣާނިސްތާނުގެ އަންހެން ކުދިންނާއި އަންހެނުންނަށް އިންތިހާ ހިތްދަތިކަމާ ކުރިމަތިލާން ޖެހިފަ ވަނިކޮށް ރޫމީ އެކަޑަމީއިން އެމީހުންގެ ބަނަ ދިރިއުޅުމަށް އަލިކަމެއް ގެނެސްދިނީ. މުހިންމު ކަމެއް ކުރަންވެއްޖިއްޔާ، ފިޔަވަޅެއް އަޅަންވިއްޔާ، ރިސްކެއްވެސް ނަގަން ޖެހޭނެ ކަމީ ޤަބޫލު ކުރަން ޖެހޭ ޙަޤީޤަތެއް. ތެދެއް، އަހަރަމެން ހުރިހާ ރިސްކެއް ނަގައިގެން މިކަން ކުރަނީ. ވަރަށް ނުރައްކާ ފައްތަރެއްގަ ތިބެގެން އަހަރަމެން މިކަން މި ކުރަނީ.ސަނާ؛ ރޫމީ އެކަޑަމީގެ ޓީޗަރެއް
އަފްޣާނިސްތާނުން އިންޓަރނެޓްގެ ޚިދުމަތް މެދުކަނޑާލުމަށް، ޠާލިބާނުން އަދި ފިޔަވަޅެއް އަޅާފައެއް ނުވެއެވެ. ޚުދު އެ ޖަމާޢަތުގެ ބައެއް އޮފިޝަލަކުންނަކީ ސޯޝަލް މީޑިއާއާ ރައްޓެހި ބައެކެވެ. ގިނަ އިޢުލާންތައްވެސް ޢާންމު ކުރަނީ ސޯޝަލް މީޑިއާގައެވެ. ގޭގައި ތިބެގެން ކިއެވުމުގެ ފުރުޞަތުވެސް، އަންހެން ދަރިވަރުންނަށް ވަނީ ދީފައެވެ.
ކަން މިހެން އޮތް ނަމަވެސް، އޮންލައިން ޕްލެޓްފޯރމްގައި ކިޔެވުމަކީ، އަފްޣާނިސްތާނުގައި މާ ފަސޭހަ ކަމެއް ނުނެވެ. އިންޓަރނެޓްގެ ސްޕީޑް، އިންތިހާ ލަހެވެ. ކަރަންޓްގެ ޚިދުމަތަށް ދޭތެރެ ދޭތެރެއިން ބުރޫ އަރައެވެ. ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ދެމުންދާ އިންޓަރނެޓް ޚިދުމަތުގެ ސްޕީޑް ވަޒަން ކުރުމުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ އޫކްލާ ކުންފުނީގެ ރެކޯރޑްތަކަށް ބަލާއިރު، އަފްޣާނިސްތާނުގެ މޯބައިލް އިންޓަރނެޓް ޚިދުމަތަކީ، 137 ޤައުމަކަށް ބަލާއިރު އެންމެ ލަސް ޚިދުމަތެވެ. އަދި އަފްޣާނިސްތާނުގެ ފިކްސްޑް އިންޓަރނެޓް ޚިދުމަތުގެ ސްޕީޑަކީ، 180 ޤައުމަށް ބަލާއިރު، 2 ވަނައަށް އެންމެ ލަސް ޚިދުމަތުގެ ގޮތުގައި ވަނީ ލިސްޓު ކޮށްފައެވެ.
ގޮންޖެހުންތައް ކިތަންމެ ގިނަވި ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް، ސޯފިއާ ބުނާ ގޮތުގައި އަފްޣާނިސްތާނުގެ އަންހެނުން ވަނީ، ކުރިމަތިލާން ޖެހުނު ކޮންމެ ތަކުލީފެއް، ސާބިތު ކަމާއެކީ ކަޑަތު ކުރުމަށް ދަސްކޮށްފައެވެ. މަސްރަޙު ކިތަންމެ ގޯސްވެގެން ދިޔަ ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް، ލިބެން އޮތް ފައިދާއެއް، އޭގެ އެންމެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ހިފަން ދަސްކޮށްފައެވެ.