އިސްހާގް ހަސަން ދިރިއުޅެމުންދަނީ ސޯމާލިއާގެ ބައިދޯއާ ސިޓީއަށް ހިޖުރަކުރާ ފަރާތްތަކަށް ޚާއްސަކޮށްފައިވާ ކޭމްޕެއްގައެވެ. އޭނާއަކީ، ޖެނުއަރީ މަހުން ފެށިގެން 5 ފަހަރެއްގެ މަތިން، ވިއްސާރަ މޫސުން ފެއިލްވުމުގެ ސަބަބުން ގެދޮރު ގެއްލުނު މިލިއަނަކަށްވުރެ ގިނަ މީހުންގެ ތެރެއިން އެކަކެވެ.
ސޯމާލިއާއަށް މިއަދު ކުރިމަތިލާންޖެހިފައިވާ ހަނަފަސްކަމަކީ، ފާއިތުވި 40 އަހަރެއްހާ ދުވަހުގެ ތާރީޚަށް ބަލާއިރު، އެ ގައުމަށް ތަޖުރިބާކުރަން ޖެހުނު އެންމެ ތަކުލީފު ބޮޑު ހަނަފަސްކަމެވެ. އުމުރުން 82 އަހަރުގެ އިސްހާގް ހަސަން ބުނިގޮތުގައި، ބަނޑުހައިހޫނުކަމުގެ ސަބަބުން މީހުންގެ ހަށިގަނޑަށް ނިކަމެތިކަން ކުރިމަތިވުމުގެ ނަތީޖާއެއްގެގޮތުން، ފުރާނަ ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި ހިޖުރަކުރަން މަޖުބޫރުވީއެވެ. ނަމަވެސް، އޭނާއަށްވެސް، ކާރިސާއިން މުޅިއަކުން ސަލާމަތްވެވޭ ގޮތެއް ނުވިއެވެ.
ބަނޑުހައިހޫނުކަމުގެ ސަބަބުން މީހުން ބަލިކަށިވާން ފެށި. އެހެންވެ، ފުރާނަ ސަލާމަތް ކުރަންވެގެން ހިޖުރަ ކުރަން މަޖުބޫރުވި. ބައިދޯއާގަ އޮތް މި ކޭމްޕަށް އަހަރެން އައީ ރޯދަ މަހު. އަހަރެންގެ އަންހެނުން ބަނޑަށް މަރުވީ މި ތަނުގަ. އަހަރެން މިހުރީ މިހާރު ހަދާނެ ގޮތް ހުސްވެފަ. އުއްމީދު ގެއްލިފަ.އިސްހާގް ހަސަން؛ ކްލައިމެޓް މައިގްރަންޓްއެއް
ހިޖުރަވެރިންނާ ބެހޭ އދ.ގެ ބައިނަލްއަގުވާމީ ޖަމްއިއްޔާއިން ބުނާގޮތުގައި، މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކާއެކު އުފެދޭ ކާރިސާތަކުގެ ސަބަބުން ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް، އިސްހާގް ހަސަން ފަދަ 22 މިލިއަނެއްހާ މީހުންގެ ގެދޮރު ގެއްލެއެވެ.
ބައެއް މީހުންނަކީ، އުފުލެމުންދާ ކަނޑުތަކާ ގުޅިފައިވާ ގޮނޑުދޮށްތަކުގައި ނުވަތަ ރަށު ތެރޭގައި ދިރިއުޅުން ބިނާކޮށްގެން އުޅެމުން ދިޔަ މީހުންނެވެ. އަނެއްބައި މީހުންނަކީ، ހޫނުގަދަވެ، ގަނޑުފެންތައް ވިރި، ކަނޑައިގެންދާ ފަރުބަދަތަކުގެ ސަބަބުން ގެދޮރު ގެއްލިގެންދާ މީހުންނެވެ.
އަހަރުމެންނަށް ބޯހިޔާވަހިކަން ބޭނުންވޭ. އިށީނދެލާ، އަރާމުކޮށްލާ ހަދާނެ ތަނެއް ބޭނުންވޭ. ކާނެ، ބޯނެ ތަކެތި ބޭނުންވޭ. ދިރިއުޅުން ކޮޅަށްޖަހަން އެހީ ބޭނުންވޭ. ހިލޭ، މިހެން ފޯރުކޮށްދޭ އެއްޗެއްސަށް ތާ އަބަދު ބަރޯސާވެގެން ނުތިބެވޭނެ.އުސްމާން މުހައްމަދު؛ ކްލައިމެޓް މައިގްރަންޓްއެއް
އަމިއްލަ ވަޒަން ދޫކޮށްލަން މަޖުބޫރުވުމާއެކު، ތަފާތު އެކި ކަހަލަ ނުރައްކަލަށް އެފަދަ މީހުން ހުށަހެޅެއެވެ. ހަމަނުޖެހުންތަކާއި، ބަނޑުހައިހޫނު ކަމާއި، ތަފާތު އެކި ކަހަލަ ބަލިތަކަކީ ކުރިމަތިލާން ޖެހޭ ބައެއް ގޮންޖެހުންތައް ކަމަށް ތަޖުރިބާކާރުން ފާހަގަ ކުރައްވައެވެ. މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން ދުނިޔޭގެ މޫސުމަށް ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް ކުރިމަތިވަމުންދާއިރު، މި ހިނގާ 21 ވަނަ ގަރުނުގެ މެދަކާ ހިސާބަށް ދެވޭއިރު، މި ސަބަބާ ހެދި ގެދޮރު ގެއްލޭ މީހުންގެ އަދަދު 143 މިލިއަނަށް އަރާނެ ކަމަށްވެސް ތަޖުރިބާކާރުން އަންދާޒާ ކުރައްވައެވެ.
2011 ވަނަ އަހަރުގެ ބަނޑުހައިހޫނުކަމުގެ ތެރޭގަ އަހަރުމެން ބަދަލުވީ މޮގަދިޝޫއަށް. ގެދޮރު ގެއްލިފަވާ މީހުންނަށް މޮގަދިޝޫގަ ހިންގި ކޭމްޕަށް ދިއުމަށް، ކާރުގަ 2 ދުވަސް ވަންދެން އަހަރުމެން ދަތުރުކުރިން. އެތަނުގަ އަހަރުމެން ތިބިން އަހަރަކަށްވުރެ ގިނަ ދުވަހު.އިސްހާގް ހަސަން؛ ކްލައިމެޓް މައިގްރަންޓްއެއް
އަދުގެ ހާލަތު މިފަދަ ގޮތަކަށް އޮތްއިރު، މިސްރުގެ ޝަރަމުއްޝައިޚްގައި ކުރިއަށްދާ ކޮޕް27ގައި ބައިވެރިވާ، ތަރައްގީވަމުން އަންނަ ގައުމުތަކުން ދަނީ، މުއްސަނދި ގައުމުތަކުން މިކަމަށް އެހީވުމަށް ޑިމާންޑްތައް ކުރަމުންނެވެ.
ބައެއް ފަރާތްތަކުން ޑިމާންޑް ކުރަމުން ދަނީ މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކަށް އަހުލުވެރި ވުމަށްޓަކައި، އިތުރު މާލީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށެވެ. އަދި މިހާރު ލިބެމުންދާ ގެއްލުންތަކަށް، މުއްސަނދި ގައުމުތަކުން ބަދަލު ދިނުމަށްވެސް ދަނީ ޑިމާންޑް ކުރަމުންނެވެ.
އިމްތިތާލް މަހްމޫދަކީ ޔޫއެންއެޗްސީއާރްގެ ގުޑްވިލް އެމްބެސެޑަރެކެވެ. ސޫދާންގެ އެމެރިކާ ދަރިކޮޅަށް ނިސްބަތްވާ ޝާއިރެކެވެ. ސޫދާން ހަނގުރާމައިގެ ސަބަބުން އުފަން ފަސްގަނޑު ދޫކޮށްލި މީހެކެވެ. މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކުން ކުރިމަތިކުރުވާ ތަކުލީފުތައް އެނގޭ ޒުވާނެކެވެ.
މަށަކީ ރެފިއުޖީއެއް. ކުރީގެ ރެފިއުޖީއެއް. ހަނަފަސްކަމާ ބެހޭގޮތުން ފަހަރެއްގަ އެހެން މީހުންނަށް ނޭނގި އޮވެދާނެ އެއްޗެއް މަށަށް އެނގޭ. އަމިއްލައަށް ތަޖުރިބާކޮށްފަ ނުވާނަމަ، ހަނަފަސްކަމޭ ބުނާއިރަށް ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް ސިފަކުރެވޭނީ ތެތްކަމެއް ނެތް ބިމެއް. އެތާކު ފެނެއް ނުހުންނާނޭ ހިތަށް އަރާނެ. އެކަމަކު، ހަނަފަސްކަމުގެ އެންމެ ބޮޑު ގޮންޖެހުމަކީ، ވިއްސާރަ ކުރަން ފަށާއިރު، އެ ފެން ފޮދު ހިންދާލެވޭވަރަށްވުރެ ވެސް ބޮޑަށް ބިންގަނޑު ހިކިފަ އޮންނަ އޮތުން. ނަތީޖާއެއްގެގޮތުން ދެން ބޮޑުވަނީ ފެން. ހަނަފަސްކަމާއެކު އަހަރުމެންގެ ގަސްގަހާގެހި މަރުވޭ. ހުރިހާ އެއްޗެއް މަރުވޭ. ދެން ވިއްސާރައާއެކީ ބޮޑުވެގެން އަންނަ ފެންގަނޑުގަ، އަހަރުމެންގެ ގެދޮރާ، ހުރިހާ އެއްޗެއް އޮޔާދޭ.އިމްތިތާލް މަހްމޫދު؛ ޔޫއެންއެޗްސީއާރްގެ ގުޑްވިލް އެމްބެސެޑަރ
މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކާ ގުޅިގެން ހިޖުރަކުރާ ގިނަ މީހުން އަދިވެސް ވަޒަންވެރިވަމުން ދަނީ އެމީހުން ނިސްބަތްވާ ގައުމުގެ ސަރަހައްދީ އިމުގެތެރޭގައެވެ. އެއީ ސަރުކާރުތަކުން، އެ ގައުމެއްގެ ރައްޔިތުންގެ ދަރަޖަ ދޭނެކަމަށްޓަކައެވެ. ނަމަވެސް ސަރަހައްދީ އިން ހުރަސްކޮށް ހިޖުރަކުރާ މީހުންނަށް ނުރައްކާ ބޮޑެވެ. އިނދަޖެހިގެންދާ ދިއުމަކުން ސަލާމަތްކޮށްދޭނެ ސޭފްޓީ ބެލްޓެއްވެސް ނޯވެއެވެ. ރެފިއުޖީންނާ ބެހޭ އދ.ގެ މުޢާހަދާއަށް ބަލާއިރު، މޫސުމީ ބަދަލުތަކާ ގުޅިގެން ހިޖުރަކުރާ މީހުންނަކީ ރެފިއުޖީން ކަމުގައި ބެލޭކަށްވެސް ނޯވެއެވެ.