ފުޑް އެންޑް އެގްރިކަލްޗަރ އޯގަނައިޒޭޝަންގެ ޑިރެކްޓަރ ޖެނެރަލް ޑރ. ކިއު ޑޮންގްޔޫ ރާއްޖެ ވަޑައިގަތުމަށް، މިނިސްޓަރު ޑރ ޙުސައިން ރަޝީދު ޙަސަން ދެއްވި ދައުވަތު ގަބޫލުފުޅުކުރައްވައި މި އަހަރުގެ މާރިޗް 7ން 8ށް ރާއްޖެއަށް އެމަނިކުފާނު ދަތުރުފުޅެއް ކުރައްވައިފިއެވެ.

މި ދަތުރަފުޅަކީ މި އަހަރުގެ މާރިޗް 8ން 11ށް ބަންގްލަދޭޝްގެ ޑާކާގައި ބޭއްވުމަށް ހަމަޖެހިފައިވާ 36 ވަނަ ފުޑް އެންޑް އެގްރިކަލްޗަރ އޯގަނައިޒޭޝަން (އެފް.އޭ.އޯ) ގެ ރީޖަނަލް ކޮންފަރެންސް ފޯރ އޭޝިއާ އެންޑް ދަ ޕެސިފިކް ބައްދަލުވުމުގެ ބައިވެރިވެވަޑައިގަތުމަށް އެ ޖަމިއްޔާގެ ޑިރެކްޓަރ ޖެނެރަލް ޑރ. ކިއު ޑޮންގްޔޫ ބަންގްލަދޭޝް އަށް ވަޑައިގަތުމުގެ ކުރިން، ދިވެހިރާއްޖެއަށް ކުރެއްވި ރަސްމީ ދަތުރުފުޅެކެވެ.

މި ދަތުރުގައި އެމަނިކުފާނު އަރިހުގައި ބައިވެރިވެވަޑައިގަތީ ޗީފް އޮފް އިކޮނޮމިކް މަޒިމޯ ޓޮރޭރޯ ކަލެން، ޑިރެކްޓަރ ޖެނެރަލް އޮފީހުގެ ރީޖަނަލް ކޯޑިނޭޓަރ ޒިއައުރޯ ޖިއަންގް، ޑިރެކްޓަރ ޖެނެރަލްގެ އެސިސްޓެންޓް ޒީ ޒިއޮންގް، ނެޗުރަލް ރިސޯސަސްގެ އޮފިސަރ ޖިމް ހެންކޮކް އަދި އެފް.އޭ.އޭ.އޯ ގެ ފަރާތުން ރާއްޖެއަށާއި ކޮލަންބޯއަށް ކަނޑައަޅުއްވާފައި ހުންނަވާ ރެޕްރެޒެންޓޭޓިވް ވިލްމެންދްރަ ޝަރަންއެވެ.

ކިއު ޑޮންގްޔޫގެ މި ދަތުރުފުޅުގައި ވަނީ ރާއްޖޭގެ ފޮރިން ސެކްރެޓަރީ ޤަފޫރް މުޙައްމަދާއިވެސް ބައްދަލުކުރައްވާފައެވެ. މި ބައްދަލުވުމުގައި ސްމޯލް އައިލެންޑް ޑިވެލޮޕިންގ ސްޓޭޓްސްތަކުން އެސް.ޑީ.ޖީ ލަނޑުދަނޑިތައް ހާސިލްކުރުމަށް ކުރަމުންގެންދާ މަސައްކަތްތައް ޑިޖިޓަލައިޒް ކުރުމާއި އަދި މައުލޫމާތު ބަދަލުކުރުމުގެ މަސައްކަތްތައް ހަރުދަނާކޮށް ހަލުވި ކުރުމަށް މަޝްވަރާކުރާކުރައްވާފައެވެ.

މީގެ އިތުރުން ކިއު ޑޮންގެޔޫ ވަނީ ސަރުކާރުގެ ބައެއް މިނިސްޓަރުންނާއިވެސް ބައްދަލުކުރައްވާ މަޝްވަރާކުރައްވާފައެވެ. މިގޮތުން މިނިސްޓަރު އޮފް ހެލްތާއި، އެންވަޔަރަމެންޓް މިނިސްޓަރާއި ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރު އަދި މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިޝަރީޒް، މެރިން ރިސޯސަސް އެންޑް އެގްރިކަލްޗަރގެ މިނިސްޓަރު ޑރ ޙުސައިން ރަޝީދު ޙަސަން އާއި ބައްދަލުކުރައްވާ މުހިންމު މަޝްވަރާތަކެއް ކުރިއަށްގެންދަވާފައިވެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ކިޔު ޑޮންގްޔޫ ވަނީ ރާއްޖޭގެ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ ނައިބު ފައިޞަލް ނަސީމް އާއި ވެސް ބައްދަލުކުރައްވައި، މަޝްވަރާތައް ކުރިއަށް ގެންދަވާފައެވެ.

މި ދަތުރުފުޅުގައި އެމަނިކުފާނު ވަނީ މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިޝަރީޒް، މެރިން ރިސޯސަސް އެންޑް އެގްރިކަލްޗަރގެ މިނިސްޓަރ ޑރ. ޙުސައިން ރަޝީދު ޙަސަން އާއި ބައްދަލުކުރައްވައި ރާއްޖޭގެ މަސްވެރިކަމާއި ދަނޑުވެރިކަމުގެ ދާއިރާ ކުރިއެރުމަށް ހުރި ގޮންޖެހުންތައް ފާހަގަކުރައްވާ އެ ގޮންޖެހުންތަކުން އަރައިގަންނާނެ ގޮތްތައް ދެނެގަތުމަށް މަޝްވަރާކުރައްވާފައެވެ.

އެފް.އޭ.އޯއަކީ ކާނާގެ ޔަގީންކަން އިތުރުކޮށް ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްޤީގެ ލަނޑުދަނޑިތައް ޙާސިލްކުރަން މަސައްކަތް ކުރާ ޖަމްޢީއްޔާއެއް ކަމުން، ރާއްޖޭގެ މަސްވެރިކަން އަދި ދަނޑުވެރިކަމުގެ ދާއިރާ ފުޅާކުރުމުގައި އެހީތެރިވެވޭނެ ގޮތްތައް ދެނެގަތުމަށް މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިޝަރީޒް، މެރިން ރިސޯސަސް އެންޑް އެގްރިކަލްޗަރ އާއި އެކު މަޝްވަރާކުރެވުނެވެ. މި މަޝްވަރާ ތަކުގައި ކޮވިޑް-19ގެ ބަލިމަޑުކަމުގެ ސަބަބުން، މަސްވެރިކަމާއި ދަނޑުވެރިކަމުގެ މުހިންމުކަމާއި ގުޅޭގޮތުން މިނިސްޓަރު ޑރ. ޙުސައިން ރަޝީދު ޙަސަން  ވަނީ ވާހަކަފުޅު ދައްކަވާފައެވެ.

މި ބައްދަލުވުމުގައި މިނިސްޓަރު ޑރ ޙުސައިން ރަޝީދު ޙަސަން ވަނީ މަސްވެރިކަމާއި ދަނޑުވެރިކަމަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ގޮންޖެހުންތައް ފާހަގަކުރައްވަމުން، ތެލުގެ އަގު މަތިވުމާއި، ބައެއް ފަރާތްތަކުން މާ ގިނައިން ކުދި މަސް އަދި ވިހާ އުމުރުގެ މަސް ބާނާ މައްސަލަ އާއި، އަދި މަސް އެކްސްޕޯޓު ކުރުމުގައި ދިމާވާ ދަތިތަކުގެ ސަބަބުން މަސްވެރިކަމަށް ކުރަންޖެހޭ ޙަރަދު ވަރަށް ބޮޑުކަން ފާހަގަކުރައްވާފައެވެ.

ރާއްޖެއަކީ ދެމެހެއްޓެނިވި މަސްވެރިކަމަށް މަޝްހޫރުވެފައިވާ ގައުމެއް ކަމަށްވާއިރު، އެހެނިހެން މަސްވެރިކަމަށްވުރެ ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ކުރާ މަސްވެރިކަމަކަށް ކުރަންޖެހޭ ޙަރަދު ބޮޑުވުމުން މާކެޓް ހޯދުމަށް އެތަކެއް ޙުރަސްތަކެއް ކުރިމަތިވެފައިވާ ކަމަށާއި، އެހެންކަމުން ދެމެހެއްޓެނިވި މަސްވެރިކަމުގެ ދާއިރާ ކުރިއެރުވުމަށް ރާއްޖެއިން ކުރަމުން މިގެންދާ މަސައްކަތައް ދިމާވާ ދަތިތަކަށް އެފް.އޭ.އޯގެ ފަރާތުން ހައްލެއް ހޯދުމަށް އިތުރަށް މަޝްވަރާތައް ކުރިއަށް ގެންދެވުމަށް މިނިސްޓަރު ޑރ ޙުސައިން ރަޝީދު ޙަސަން އެފް.އޭ.އޯ ޑިރެކްޓަރު ޖެނެރަލްގެ ޑރ. ކިއު ޑޮންގްޔޫ އަރިހުގައި ވަނީ ދަންނަވާފައެވެ.

މަސްވެރިކަމުގެ އިތުރުން ދަނޑުވެރިކަމުގެ ދާއިރާއިން ރާއްޖެއިން ހޯދަމުންދާ ކުރިއެރުންތަކާއި އަދި ދިމާވާ ގޮންޖެހުންތަކަށް ވެސް މިނިސްޓަރު އަލިއަޅުއްވާލިއެވެ. މި ގޮތުން ދަނޑުވެރިކަމަށް ދިމާވެފައިވާ އެންމެ ބޮޑު ގޮންޖެހުމެއްގެ ގޮތުގައި މިނިސްޓަރު ފާހަގަކުރެއްވީ ބިމުގެ ދަތިކަމާއި ބިމުގެ އަގު ބޮޑުވުމުގެ މައްސަލައެވެ. މިކަމަށް އޮތް އެއް ހައްލެއްގެ ގޮތުގައި މިނިސްޓަރު ފާހަގަކުރެއްވީ ކުދި ބިންކޮޅުތަކުން ތިމާވެއްޓާއި ރައްޓެހި ޓެކްނޮލޮޖީ ބޭނުންކޮށްގެން ދަނޑުވެރިކަން ކުރުމެވެ.

މިނިސްޓަރު ޑރ ޙުސައިން ރަޝީދު ހަސަން އާއި އެފް.އޭ.އޯ ޑިރެކްޓަރ ޖެނެރަލް ޑރ. ކިއު ޑޮންގްޔޫގެ ބައްދަލުވުމަށްފަހު، ކ.މަނިޔަފުއްޓަށް ވަޑައިގެން މޯލްޑިވްސް މެރިން ރިސަރޗް އިންސްޓިޓިއުޓްގެ ދަށުން ހިންގާ ހެޗަރީތައްވެސް ބައްލަވައިލެއްވިއެވެ. ކ.މަނިޔަފުށީގެ އިތުރުން، މިނިސްޓަރާއި އެފް.އޭ.އޯގެ ޑިރެކްޓަރ ޖެނެރަލް އަދި އެހެނިހެން އިއްޒަތްތެރި ބޭފުޅުން އެންސިސް ފިޝަރީސް ކޮންޕްލެކްސްއާއި ހެބިޓަސްއަށް ވަޑައިގެން އެތަނުގައި ކުރެވެމުންދާ މަސައްކަތްތައް ވަނީ ބައްލަވައިލައްވާފައެވެ. މި ތަންތަނަށް ޒިޔާރަތް ކުރެއްވުމުގެ މައިގަނޑު މަޤުސަދަކީ ރާއްޖޭގައި މަސްވެރިކަމާއި ދަނޑުވެރިކަމުގެ ދާއިރާ ކުރިއެރުވުމަށް ކުރެވޭ މަސައްކަތްތައް ދައްކާ، އެކަން ކުރިއެރުވުމުގެ މުހިންމުކަން ޙިއްސާކުރެއްވުނުކަމަށް މިނިސްޓަރު ޑރ ޙުސައިން ރަޝީދު ޙަސަން ވިދާޅުވިއެވެ.

މި ދަތުރުގައި ވަނީ އެފް.އޯ.އޭ.ގެ ފަރާތުން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ "ކަންޓްރީ ޕްރޮގްރާމިންގް ފްރޭމްވޯކް ފޮރ ދަ މޯލްޑިވްސް 2022 -2026" ގައި ސޮއިކުރައްވާފައެވެ. މި ފްރޭމްވޯކަކީ ކުރިއަށް އޮތް 4 އަހަރު މަސްވެރިކަމާއި ދަނޑުވެރިކަމުގެ ދާއިރާއިން ރާއްޖޭގެ ތަރައްޤީއަށް އިސްކަންދޭނެ ކަންކަމާއި ޕްރޮޖެކްޓްތައް ހިންގުމަށް މުހިންމު ދާއިރާތައް ފާހަގަކޮށް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ޑޮކިއުމަންޓެކެވެ. މި ޑޮކިއުމަންޓްގައި ރާއްޖޭގެ ފަރާތުން ސޮއިކުރެއްވީ މިނިސްޓަރު ޑރ ޙުސައިން ރަޝީދު ހަސަން އަދި އެފް.އޭ.އޯގެ ފަރާތުން ސޮއިކުރެއްވީ އެފް.އޭ.އޭ.އޯ ގެ ފަރާތުން ރާއްޖެއަށާއި ކޮލަންބޯއަށް ކަނޑައަޅުއްވާފައި ހުންނަވާ ރެޕްރެޒެންޓޭޓިވް ވިލްމެންދްރަ ޝަރަންއެވެ.