ކުރީގެ ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީންގެ ސަރުކާރުން ޗައިނާއާއެކު ވަރަށް ގިނަ އެއްބަސްވުންތަކެއްގައި ސޮއިކުރި އެވެ. އޭގެތެރެއިން އެންމެ ފާހަގަކޮށްލެވޭ އެއް އެއްބަސްވުމަކީ ޗައިނާއާއެކުވެފައިވާ މިނިވަން ވިޔަފާރީގެ އެއްބަސްވުމެވެ. "ފްރީ ޓްރޭޑް އެފްރީމަންޓް ބިޓްވީން ދަ ގަވަރންމަންޓް އޮފްދަ ޕީޕަލްސް ރިޕަބްލިކް އޮފް ޗައިނާ އެންޑްދަ ގަވަރންމަންޓް އޮފްދަ ރިޕަބްލިކް އޮފް މޯލްޑިވްސް" އަކީ ރައީސް ޔާމީންގެ ސަރުކާރުން ޑިސެމްބަރު 7، 2017 ގައި ޗައިނާއާއެކު ވެފައިވާ އެއްބަސްވުމެކެވެ.
ފްރީ ޓްރޭޑް އެގްރިމެންޓްގައި ޗައިނާގެ ސަރުކާރާއެކު ދިވެހި ސަރުކާރުން ސޮއި ކުރުމަށް ބޭއްވި ރަސްމިއްޔާތަކީ ޗައިނާއަށް ދިވެހި ސަރުކާރުގެ ބޮޑު ވަފުދެއް ވަޑައިގެން ބޭއްވި ރަސްމިއްޔާތެކެވެ. އެ ރަސްމިއްޔާތުގައި ފްރީ ޓްރޭޑްގެ އެއްބަސްވުމުގެ އިތުރުން، އިތުރު 11 އެއްބަސްވުމެއްފައި ސޮއި ކޮށްފައިވެއެވެ.
ސޮއިކުރި 11 އެއްބަސްވުމަކީ:
- މެމޮރެންޑަމް އޮފް އަންޑަސްޓޭންޑިންގް ބިޓްވީން ދަ ގަވަރންމަންޓް އޮފް ދަ ޕީޕަލްސް ރިޕަބްލިކް އޮފް ޗައިނާ އެންޑް ދަ ގަވަރންމަންޓް އޮފް ދަ ރިޕަބްލިކް އޮފް މޯލްޑިވްސް އޮން ކޯޕަރޭޝަން ވިތްއިން ދަ ފްރޭމްވޯރކް އޮފް ދަ ސިލްކް ރޯޑް އިކޮނޮމިކް ބެލްޓް އެންޑް ދަ ޓުވެންޓީ ފަސްޓް ސެންޗުރީ މެރިޓައިމް ސިލްކް ރޯޑް އިނިޝިއޭޓިވް.
- އެގްރީމަންޓް އޮފް އިކޮނޮމިކް އެންޑް ޓެކްނޮލޮޖިކަލް ކޯޕަރޭޝަން ބިޓްވީން ދަ ގަވަރންމަންޓް އޮފް ދަ ޕީޕަލްސް ރިޕަބްލިކް އޮފް ޗައިނާ އެންޑް ދަ ގަވަރންމަންޓް އޮފް ދަ ރިޕަބްލިކް އޮފް މޯލްޑިވްސް.
- މެމޮރެންޑަމް އޮފް އަންޑަސްޓޭންޑިންގް އޮން ކޯޕަރޭޝަން އިން ހިއުމަން ރިސޯސް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ބިޓްވީން ދަ މިނިސްޓްރީ އޮފް ކޮމަރސް އޮފް ދަ ޕީޕަލްސް ރިޕަބްލިކް އޮފް ޗައިނާ އެންޑް ދަ މިނިސްޓްރީ އޮފް ފޮރިން އެފެއާޒް އޮފް ދަ ރިޕަބްލިކް އޮފް މޯލްޑިވްސް.
- އެކްސްޗޭންޖް ލެޓަރ އޮން ދަ ޗައިނާ އެއިޑް މައިކްރޯ ގްރިޑް ސީ ވޯޓަރ ޑިސެލިނޭޝަން ޕްރޮޖެކްޓް ބިޓްވީން ދަ ޕީޕަލްސް ރިޕަބްލިކް އޮފް ޗައިނާ އެންޑް ދަ ރިޕަބްލިކް އޮފް މޯލްޑިވްސް.
- އެކްސްޗޭންޖް ލެޓަރ އޮފް ފީސިބިލިޓީ ސްޓަޑީ އޮން ދަ ޗައިނާ އެއިޑް މުނިސިޕަލް ސޮލިޑް ވޭސްޓް ޓްރީޓްމަންޓް އެންޑް ރިސައިކްލިންގް ޕްރޮޖެކްޓް ބިޓްވީން ދަ ޕީޕަލްސް ރިޕަބްލިކް އޮފް ޗައިނާ އެންޑް ދަ ރިޕަބްލިކް އޮފް މޯލްޑިވްސް.
- މެމޮރެންޑަމް އޮފް އަންޑަސްޓޭންޑިންގް ބިޓްވީން ދަ ނެޝަނަލް ހެލްތް އެންޑް ފެމިލީ ޕްލޭނިންގް ކޮމިޝަން އޮފް ދަ ޕީޕަލްސް ރިޕަބްލިކް އޮފް ޗައިނާ އެންޑް ދަ މިނިސްޓްރީ އޮފް ހެލްތް އޮފް ދަ ރިޕަބްލިކް އޮފް މޯލްޑިވްސް އޮން ހެލްތް ކޯޕަރޭޝަން.
- ދަ ޕްރޮޓޮކޯލް އޮން އެސްޓެބްލިޝްމަންޓް އޮފް ޖޮއިންޓް އޯޝަން އޮބްސަރވޭޝަން ސްޓޭޝަން ބިޓްވީން ދަ ސްޓޭޓް އޯޝަނިކް އެޑްމިނިސްޓްރޭޝަން އޮފް ދަ ޕީޕަލްސް ރިޕަބްލިކް އޮފް ޗައިނާ އެންޑް ދަ މިނިސްޓްރީ އޮފް އެންވަޔަރަންމަންޓް އެންޑް އެނަރޖީ އޮފް ދަ ރިޕަބްލިކް އޮފް މޯލްޑިވްސް
- މެމޮރެންޑަމް އޮފް އަންޑަސްޓޭންޑިންގް ބިޓްވީން ޗައިނާ ބޭންކިންގް ރެގިއުލޭޓަރީ ކޮމިޝަން އެންޑް މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީ.
- މެމޮރެންޑަމް އޮފް އަންޑަސްޓޭންޑިންގް ފޮރ އިންޓަރނޭޝަނަލް ކޯޕަރޭޝަން ޕްލޭނިންގް ބިޓްވީން މިނިސްޓްރޯ އޮފް އިކޮނޮމިކް ޑިވެލޮޕްމަންޓް އޮފް ދަ ރިޕަބްލިކް އޮފް މޯލްޑިވްސް އެންޑް ޗައިނާ ޑިވެލޮޕްމަންޓް ބޭންކް.
- ފްރޭމްވޯކް އެގްރީމަންޓް އޮން ކޯޕަރޭޝަން އިން ރިލޭޝަން ޓު ޖޮއިންޓް ޑިވެލޮޕްމަންޓް އޮފް އެއާޕޯޓް އިކޮނޮމިކް ޒޯން ޑިވެލޮޕްމަންޓް އިން ހުޅުމާލެ، ރިޕަބްލިކް އޮފް މޯލްޑިވްސް ބައި އެންޑް ބިޓްވީން ހައުސިންގް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ކޯޕަރޭޝަން ލިމިޓެޑް އެންޑް ބެއިޖިންގ އަރބަން ކޮންސްޓްރަކްޝަން ގްރޫޕް ކޯޕަރޭޝަން ލިމިޓެޑް.
- ފެސިލިޓީ އެގްރީމަންޓް ފޮރ ޑިޒައިން އެންޑް ކޮންސްޓްރަކްޝަން އޮފް ލިންކް ރޯޑް ކަނެކްޓިންގް ހުޅުލެ އެންޑް ހުޅުމާލެ ޕްރޮޖެކްޓް ބިޓްވީން ހައުސިންގ ޑިވެލޮޕްމަންޓް ކޯޕަރޭޝަން އެންޑް އިންޑަސްޓްރިއަލް އެންޑް ކޮމަރޝަލް ބޭންކް އޮފް ޗައިނާ ލިމިޓެޑް.
އެ އެގްރީމެންޓްތަކުގައި ސޮއިކުރުމަށްފަހު، ރައީސް ޔާމީންގެ ސަރުކާރުން، އެ އެއްބަސްވުމަށް އަމަލުކުރުމުގެގޮތުން ކުރެއްވީ ކޮންކަމެއްތޯ ސުވާލު އުފެދެ އެވެ. އެ އެގްރީމަންޓްތަކުގެ ތެރޭގައި ފްރީ ޓްރޭޑް އެގްރީމަންޓާއި މެރިޓައިމް ސިލްކް ރޯޑް އެގްރީމަންޓްތަކަކީ ދިވެހި ރައްޔިތުންގެ ކަންބޮޑުވުމުގެ އިތުރުން ބައިނަލްއަގްވާމީ އަދި ސަރަހައްދީގޮތުން ވެސް ކަންބޮޑުވުން އޮތް އެގްރީމަންޓްތަކެކެވެ.
އެ އެގްރީމަންޓްތަކުގައި އޮތް އެއްޗެއް ދިވެހި ރައްޔިތުންނަށް ނޭނގެ އެވެ. އެ އެގްރީމަންޓްތައް އޮތީ ރައީސް ޔާމީންގެ ސަރުކާރުން ސިއްރުކޮށްފަ އެވެ.
ފްރީ ޓްރޭޑް އެގްރީމަންޓް އެއްބަސްވުމަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ރުހުން ހޯދުމަށް ހުށަހަޅައި، އެ މައްސަލަ ދިރާސާ ކުރަން ބޭއްވި ނިމިދިޔަ 18 ވަނަ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ގައުމީ ސަލާމަތުގެ ކޮމެޓީގެ ބައްދަލުވުން ސިއްރުކޮށްފައިވާއިރު، އެކޮމެޓީއަށް ހާޒިރު ކުރެއްވީ އިކޮނޮމިކް މިނިސްޓަރު މުހައްމަދު ސައީދު އެވެ. އޭނާ އެ އެގްރީމަންޓް ގުޅޭގޮތުން ދެއްކެވި ވާހަކައެއް ދެއްކެވުމަށްފަހު، އެކޮމެޓީގެ ބައްދަލުވުން އެންމެ 10 މިނެޓްގެ ތެރޭގައި ވަނީ ދިރާސާކޮށް ނިންމާލައި، މަޖިލީހުންގެ ތަޅުމަށް ފޮނުވުމަށް ފާސްކޮށްފަ އެވެ.
އޭފޯ ރީމަކަށްވުރެ ބޮޑު، އެގްރީމަންޓް ކިޔާލި މެމްބަރެއް ނެތެވެ. އޭގައި އޮތްއެއްޗެއް އެނގޭ މެމްބަރަކުވެސް ނެތެވެ. ނަމަވެސް އޭރު މަޖިލީހުގެ ކަންކުރަމުން އައި ގޮތަކީ ސަރުކާރުން ހުށަހަޅާ ކޮންމެ އެއްޗެއް، އެހުށަހެޅި ގޮތަކަށް ފާސްކޮށްލުމެވެ. އޭގައިވާ އެއްޗެއް ބެލުމަކީ އެއީ ވަގުތު ބޭކާރުކޮށްލުން ކަމަށް ބައެއް މެމްބަރުން ދެކުނެވެ. އަދި އެ އެގްރީމަންޓްތައް ބެލުމުގެ އެއްވެސް ޝައުގުވެރިކަމެއް އޭރު މެމްބަރުންގެ ނުހުރެ އެވެ. ސަރުކާރުން މެމްބަރުންނަށް އިންތިހާއަށް ފައިސާދޭކަން، އެމްއެމްޕީއާރުސީގެ ހިޔާނާތާ ގުޅޭ މައްސަލަތަކުން އެނގެ އެވެ. ފައިސާ ގޯނިގޯނީގައި މެމްބަރުން އަރިހަށް ހިނގެވި ބޭފުޅުން އެބައްތިއްބެވި އެވެ. އެހެންކަމުން ސަރުކާރުން ހުށަހަޅާ ކޮންމެ އެއްޗެއް، އެ އޮތްގޮތަށް ފާސްކުރުން ނޫންކަމެއް ނިމިދިޔަ 18 ވަނަ މަޖިލީހުން ކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ.
ރައީސް ޔާމީންގެ ސަރުކާރުން ޗައިނާއާއެކު ވެފައިވާ ފްރީ ޓްރޭޑް އެއްބަސްވުމާއެއްގޮތަށް އެ ސަރުކާރު ނިމިގެން ދިޔައިރުވެސް އެއްވެސް ކަމެއް ކޮށްފައިވޭތޯ އެވެ. އަދި ދެންއޮތް 11 އެގްރީމަންޓާ އެއްގޮތަށް ކުރިމަކީ ކޮބައިތޯ އެވެ. ޗައިނާގެ އެހީގައި ސަރުކާރު ދަމަހައްޓަން ކުރި މަސައްކަތް ފެނަށްދިޔައިރު، އެގްރީމަންޓްތަކާ އެއްގޮތަށް ރައީސް ޔާމީންގެ ސަރުކާރުން އަމަލުކޮށްފައިވާ ތަނެއް ނުފެނެއެވެ. އަދި އަމުދުން އެ އެގްރީމަންޓްތަކުގައި ވާއެއްޗެއް ދިވެހި ރައްޔިތުންނަށް ސާފުވާން އެބަޖެހެ އެވެ.
މިހާރު މިއޮތީ، ރައީސް ޔާމީންގެ ސަރުކާރެއް ނޫނެވެ. ރައީސް ޔާމީންގެ ސަރުކާރު ދަމަހައްޓަން އެ ސަރުކާރުން ޗައިނާގެ ސަރުކާރާއެކު ވެފައިވާ އެގްރީމަންޓްތަކެއް، ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އިބްރާހީމް މުހައްމަދު ސޯލިހުގެ ސަރުކާރުން ކޮންމެހެން ދަމަހައްޓަން ޖެހޭތޯ އެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ އެ އެގްރީމަންޓްތައް ރައްޔިތުންނަށް ހާމަކޮށްދޭން ޖެހެއެވެ. އަދި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހާއި ރައީސް އިބްރާހީމް މުހައްމަދު ސޯލިހުގެ ސަރުކާރުން ވެސް ރައީސް ޔާމީންގެ ސަރުކާރުން ޗައިނާއާއެކު އެފައިވާ އެއްބަސްވުންތަކާމެދު ދެކޭގޮތެއް ހާމަ ކުރުމަކީ ވަރަށް މުހިއްމު ކަމެކެވެ. ސަބަބަކީ ރައީސް ޔާމީންގެ ސަރުކާރުން ހިންގެވީކީ، ރައްޔިތުންނަށް ފައިދާވާގޮތަށް ބަލައިގެނެއް ނޫނެވެ. އެމަނިކުފާނުގެ އަމިއްލަފުޅު އެދުންފުޅުގެ ބޭނުމަށް ވަރަށް ގިނަ ކަންކަން ވަނީ ކުރައްވާފަ އެވެ. އޭގެ އެއް ހެއްކަކީ އެމްއެމްޕީއާރުސީއާއި ސަރުކާރުގެ ކުންފުނިތަކުން ހިންގާފައިވާ ހިޔާނާތުގެ މައްސަލަތަކެވެ. އަދި މަނީ ލޯންޑަރިންގެ މައްސަލައެއް އެމަނިކުފާނުގެ މައްޗަށް ސާބިތުވެފައިވާއިރު، މަނީ ލޯންޑަރ ކުރުމުގެ އިތުރު ބޮޑެތި ތުހުމަތުތަކެއް ކުރެވިފައިވެއެވެ. އެކަން ބައިނަލްއަގްވާމީ މީޑިއާއެއްކަމަށްވާ އަލްޖަޒީރާއިން އިންވެސްޓްގޭޝަނެއް ހިންގާ ތައްޔާރުކުރި "ސްޓީލިންގ ޕެރަޑައިސް" އިންވެސް އެނގެ އެވެ.
ޗައިނާ- މޯލްޑިވްސް ފްރީ ޓްރޭޑް އެގްރީމަންޓަކީ ދިވެހި ވިޔަފާރިތައް އޭގެން ނޭދެވޭ އަސަރު ވަރަށް ބޮޑަށް ކޮށްފާނެ ކަމެކެވެ. އެއީ ޚިދުމަތާއި މުދާ އިމްޕޯޓް އަދި އެކްސްޕޯޓް ކުރުމަށް ޗައިނާގެ ކުންފުނިތަކަށް ހުޅުވާލުމާ ގުޅިގެން ދިވެހި ކުދި އަދި މެދު ފަންތީގެ ވިޔަފާރިތަކަށް އޮތް ފުރުސަތު ވަރަށްބޮޑަށް ހަނިވެ، ރާއްޖޭގެ ޑޮމެސްޓިކް މާކެޓްގެ ފުލް ކޮންޓްރޯލް ޗައިނާގެ ކުންފުނިތަކަށް ލިބިގެންދިމުގެ ފުރުސަތު އޮތް، ބިރު ބޮޑު އެއްބަސްވުމެކެވެ.
މީގެއިތުރުން، 1970ގެ އަހަރުތަކުގައި އިންޑިއާގެ މަޝްހޫރު ވޯރާ ވިޔަފާރިވެރިންތައް ރާއްޖޭގެ ޑޮމެސްޓިކް މާކެޓްގެ ވިޔަފާރި ކޮންޓްރޯލް ނަގާފައިވަނިކޮށް ދިވެހި ސަރުކާރުން ވަރަށް ބޮޑެތި މަސައްކަތްތަކެއްކޮށް ދިވެހި ވިޔަފާރީގެ މާކެޓް ދިވެހިންނަށް އަނބުރާ ފޯރުކޮށް ދެއްވާފައިވަނިކޮށް، އެފަދަ އެގްރީމެންޓެއް ވުޖޫދަށް އައުމަކީ އަލުން ތާރީހު އިއާދަވެ، ދިވެހި ވިޔަފާރިވެރިން އަނދަވަޅަށް ވައްޓާލުންފަދަ ކަމެކެވެ.
ދުނިޔޭގެ ދޭދޭ ގައުމުތަކުގެ މެދުގައި ފްރީ ޓްރޭޑް އެގްރީމެންޓް ހަދަނީ އިގްތިސާދީ ގޮތުން ހަމަހަމަ ގައުމުތަކުގެ މެދުގައެވެ. ޗައިނާއާއި ދިވެހިރާއްޖެއަކީ އެއްވެސް ގޮތަކުން ހަމަހަމަ ދެ ގައުމެއް ނޫނެވެ. ޗައިނާއަކީ އިގްތިޞާދީގޮތުން ކުރިއަރާފައިވާ ދުނިޔޭގެ ބޮޑު ބާރެކެވެ. ދުނިޔޭގެ އެންމެ ނުފޫޒު ގަދަ ގައުމުތަކުތެރޭގައި ހިމެނޭ ފާހަގަ ކޮށްލެވޭ ގައުމެކެވެ.
ދިވެހި ސަރުކާރުތަކުން އެންމެ އިސްކަންދޭ ސިޔާސަތަކީ ދިވެހި ކުދި އަދި މެދުފަންތީގެ ވިޔަފާރިތައް ކުރިއެރުވުން ކަމަށްބުނާއިރު، ދިވެހި ކުދި އަދި މެދުފަންތީގެ ވިޔަފާރިތަކަށް އެންމެ ބޮޑު ފުރުސަތު އޮތް ވިޔަފާރީގެ 64 ދާއިރާއިން (ޓެކްސް އޭޖެންޓުން ފެށިގެން ރިއަލް އިސްޓޭޓް) ރާއްޖޭގެ ޑޮމެސްޓިކް މާކެޓް ޗައިނާގެ ކުންފުނިތަކަށް ހުޅުވާލުމަކީ ދިވެހި ސަރުކާރުތަކުން ދައްކާ ވާހަކައާއި އަމަލާ ދިމާނުވާކަމުގެ ހެއްކެވެ. އެހެންކަމުން ރައީސް ޔާމީންގެ ސަރުކާރުން ޗައިނާއާއެކު ހަދާފައިވާ އެގްރީމަންޓްތައް ބަލާ ދިރާސާ ކުރަން ޖެހެއެވެ.