ޗައިނާ-މޯލްޑިވްސް ފްރީ ޓްރޭޑް އެގްރީމެންޓުގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގެ އާމްދަނީއަށް އަސަރު ކުރާ ކަމަށާއި، އެއީ ރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދަށް ފައިދާހުރި އެއްބަސްވުމެއް ނޫން ކަމަށް ކުރީގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ.

އިންޑިއާގެ ވިއޯން ނިއުސްއާއި ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ރައީސް ނަޝީދު ވިދާޅުވީ އެފްޓީއޭ ހިންގުމުގެ ސަބަބުން ދިވެހި ސަރުކާރުގެ އާމްދަނީއަށް އަސަރު ކުރަމުންދާ ކަމަށެވެ. ކުރީގެ ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީންގެ ވެރިކަމުގައި 2017 ވަނަ އަހަރުގެ ޑިސެމްބަރު މަހު ސޮއިކުރި ރާއްޖެ-ޗައިނާ ފްރީ ޓްރޭޑް އެގްރީމަންޓް (އެފްޓީއޭ) އަކީ ރާއްޖޭގެ ފުރަތަމަ އެފްޓީއޭ އެވެ.

އެފްޓީއޭ އަށް އަމަލުކުރަން ފަށާފައިވަނީ 2025 ވަނަ އަހަރުގެ ޖެނުއަރީ މަހުން ފެށިގެންނެވެ. އެފްޓީއޭގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދީ ސިއްހަތަށް އަސަރުކޮށް، ސަރަހައްދުގައި އިންޑިއާގެ ސިޔާސަތުތަކަށް ނުފޫޒު ފޯރުވައިފާނެ ކަމުގެ އިންޒާރު ދީ، އިންޑިއާ އިން ވަނީ 2025 ވަނަ އަހަރުގެ ކުރީކޮޅު ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކޮށްފަ އެވެ.

މި އަހަރުގެ ކުރީކޮޅު އަމަލުކުރަން ފެށި ރާއްޖެ-ޗައިނާ އެފްޓީއޭއާ މެދު އިންޑިއާއިން ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކޮށް، އަމިއްލަ އަށް ހާރިޖީ އެހީގެ ސިޔާސަތުތައް އެކުލަވާލާއިރު އެފަދަ އެއްބަސްވުންތަކަށް ބަލާނެ ކަމަށް އެ ގައުމުން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ. އިންޑިއާގެ އެކްސްޓާނަލް އެފެއާޒް މިނިސްޓްރީގެ ތަރުޖަމާނު ރަންދީރު ޖައިސްވާލް ވަނީ ޗައިނާގެ އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީ ކަނޑާލުމުން ލިބޭ އާމްދަނީ ގެއްލުމަކީ ރާއްޖޭގެ މާލީ ސިއްހަތަށް ކުރިމަތިވެދާނެ ގޮންޖެހުމެއްގެ ގޮތުގައި ސިފަކުރައްވާފަ އެވެ.

2014 ވަނަ އަހަރު ސޮއިކުރި އެފްޓީއޭއަށް އަމަލުކުރަން ފެށީ 1 ޖެނުއަރީ 2025 ގައެވެ. 2017 ވަނަ އަހަރު ދިވެހި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން އެ އެއްބަސްވުމަށް ރުހުން ދިން ނަމަވެސް 2018 ވަނަ އަހަރު އިބްރާހިމް ސޯލިހްގެ ސަރުކާރުން އެ އެއްބަސްވުން ސަސްޕެންޑް ކުރުމުން އެ އެއްބަސްވުން ވަނީ މެދުކަނޑާލައިފަ އެވެ. މި އެއްބަސްވުމަކީ ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީންގެ ވެރިކަމުގައި ހެދި އެއްބަސްވުމެކެވެ.

ނަމަވެސް 2023 ވަނަ އަހަރު ވެރިކަމާ ހަވާލުވެވަޑައިގެންނެވި މިހާރުގެ ރައީސް މުހައްމަދު މުއިއްޒު ވަނީ އެފްޓީއޭ އަށް މި އަހަރު އަމަލު ކުރަން ހުއްދަ ދެއްވާފަ އެވެ. ދަރަނި އަނބުރާ ދެއްކުމުގެ ކަންކަން އިތުރުވަމުންދާތީ ރާއްޖެއަށް ވަނީ ލިކުއިޑިޓީގެ ދަތިކަން ކުރިމަތިވެފައެވެ. މިދިޔަ އަހަރު އެމެރިކާގެ ރޭޓިން އެޖެންސީ ފިޗުން ވަނީ ލިކުއިޑިޓީގެ ހާލަތު ގޯސްވުމުގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގެ ދަރަނި "ޖަންކް" ދަރަޖައަށް ދަށްކޮށްފަ އެވެ.

މިދިޔަ އޮކްޓޫބަރު މަހު މުއިއްޒު އިންޑިއާއަށް ކުރެއްވި ދަތުރުފުޅުގައި ދެ ގައުމުގެ ސަރުކާރުން ގުޅުން އަލުން ފަށަން އެއްބަސްވެފައިވާއިރު، އިންޑިއާ އިން ވަނީ އެ ޖަޒީރާ ރަށްތަކަށް 750 މިލިއަން ޑޮލަރުގެ ކަރަންސީ ސްވޮޕް އެގްރީމެންޓެއް ދޭނެ ކަމަށް ވައުދުވެފަ އެވެ. މުއިއްޒުގެ މި ދަތުރުފުޅަކީ އިންޑިއާ އާއި ރާއްޖޭގެ ގުޅުމަށް ގޮންޖެހުންބޮޑު އަހަރެއް ނިމިގެން ދިޔަ ދަތުރެކެވެ.

ވެރިކަމުގެ ދައުރު ފެށުނުއިރު މުއިއްޒު ވަނީ އިންޑިއާއަށް ވަޑައިގަތުމުގެ ކުރިން ނިއުދިއްލީގެ ނުފޫޒަށް އަމާޒުކުރައްވައި، ތުރުކިޔޭ އާއި ޗައިނާއަށް ޒިޔާރަތް ކުރައްވާފައެވެ. އެންމެ ގޮންޖެހުން ބޮޑު ދަނޑިވަޅަކީ 2024 ވަނަ އަހަރުގެ ޖެނުއަރީ މަހު ދިވެހި ސަރުކާރުގެ ތިން ޑެޕިއުޓީ މިނިސްޓަރުން އިންޑިއާގެ ބޮޑުވަޒީރު ނަރެންދުރަ މޯދީއަށް އިހާނެތިކޮށް ވާހަކަ ދެއްކެވި ކަމަށް ބުނާ ދަނޑިވަޅެކެވެ.

މި އަހަރު ނިމުމުގެ ކުރިން އިންޑިއާއިން ވަނީ ރާއްޖެއިން ދައްކަން ޖެހޭ މަދުވެގެން 100 މިލިއަން ޑޮލަރުގެ ލޯނު އަނބުރާ ގެންދިއުމަށް އެއްބަސްވެ، އިތުރު މާލީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަން ދީފަ އެވެ. ރާއްޖޭގެ "އިންޑިއާ އައުޓް" ހަރަކާތުގެ އިސް ލީޑަރެއްގެ ގޮތުގައި ބެލެވުނު މުއިއްޒު ވަނީ 2024 ވަނަ އަހަރު ނިމުމުގެ ކުރިން އިންޑިއާއެކު ގުޅުން އަލުން ގާއިމްކުރުމަށް މަސައްކަތް ކޮށް ގުޅުން އިއާދަކުރަން ފަށާފަ އެވެ.