ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންގެ ނަސްލުނައްތާލާ އެތަކެއް ހާސް މައުސޫމް ފަލަސްތީން ރައްޔިތުން ޝަހީދުކޮށް ގަތުލްއާންމު ހިންގަމުންދާ ނިރުބަވެރި އިސްރާއިލާއި، އިސްރާއިލުގެ އަސްކަރިއްޔާ (އިސްރާއިލް ޑިފެންސް ފޯސް - އައިޑީއެފް) އަކީ ޓެރަރިސްޓް ޖަމާއަތެއް ކަމަށް ނުހިމަނާ، ސީރިއާގެ އައު ސަރުކާރު ހިންގުމާއި ހަވާލުވި ހަޔާތު ތަހްރީރް އަލް-ޝާމް (އެޗްޓީއެސް) އަކީ ޓެރަރިސްޓް ޖަމާއަތެއްކަމަށް ރާއްޖެއިން ކަނޑައަޅާފައި އޮތް އޮތުން ދަމަހައްޓައި ޓެރަރިސްޓް ޖަމާއަތްތަކުގެ ލިސްޓް އާންމުކޮށްފިއެވެ.

ދާދި ފަހުން ސީރިއާގެ 24 އަހަރުވީ ބައްޝާރުލް އަސަދުގެ ވެރިކަން ވައްޓާލުމަށްފަހު، އެގައުމުގެ ވެރިކަމާއި ހަވާލުވި ހަޔާތު ތަހްރީރް އަލް-ޝާމް (އެޗްޓީއެސް) އެވެ. މި ޖަމާއަތް ޓެރަރިސްޓް ޖަމާއަތެއްގެ ގޮތުގައި ރާއްޖެއިން ކަނޑައަޅާފައިވަނީ 2019 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެންނެވެ.

ގާނޫނު ނަންބަރު (32/2015) ޓެރަރިޒަމް މަނާކުރުމުގެ ޤާނޫނުގެ 18 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގެ ދަށުން، ޤައުމީ ސަލާމަތާބެހޭ މަޖިލީހުގެ މަޝްވަރާގެ މަތިން، ޓެރަރިސްޓް ޖަމާޢަތްތަކާއި ހަނގުރާމަވެރި ސަރަހައްދުގެ ގޮތުގައި 2023 އޮކްޓޫބަރު 9 ގައި ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ކަނޑައަޅައިފައިވާ ޓެރަރިސްޓް ޖަމާޢަތްތަކާއި ހަނގުރާމަވެރި ސަރަހައްދުތަކުގެ ލިސްޓުގައިވާ ޓެރަރިސްޓް ޖަމާޢަތްތަކަށް ކިޔާ އެހެނިހެން ނަންތަކާއި، އެ ޖަމާޢަތްތަކުގެ ގޮފިތަކާއި، އެ ޖަމާޢަތެއް ޓެރަރިސްޓް ޖަމާޢަތެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައެޅުނު ތާރީޚު ހިމެނޭގޮތަށް އިތުރު އިޞްލާޙެއް ގެނައުމެއްނެތި ދިވެހި ސަރުކާރުގެ ގެޒެޓުގައި އަލުން ޝާއިޢުކުރުމަށް ޤައުމީ ސަލާމަތާބެހޭ މަޖިލީހުގެ މަޝްވަރާ ލިބިފައިވާތީ، ޓެރަރިޒަމް މަނާކުރުމުގެ ޤާނޫނުގެ 18 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގެ ދަށުން، ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ކަނޑައަޅައިފައިވާ ޓެރަރިސްޓް ޖަމާޢަތްތަކާއި ހަނގުރާމަވެރި ސަރަހައްދުތަކުގެ ލިސްޓު ވަނީ އާންމުކޮށްފައެވެ.

ނަމަވެސް ފަލަސްތީނުގެ ރައްޔިތުންގެ ހައްގުގައި އެންމެ ބޮޑަށް ވަކާލާތުކުރާނެ ކަމަށް ބުނި މި ސަރުކާރުން މިހާތަނަށް އައި އިރު އިސްރާއިލް ޕާސްޕޯޓްވެސް މަނާކޮށްފައިނުވެއެވެ. އަދި އެ މައްސަލަ ސަރުކާރުގެ ސުޕަރމެޖޯރިޓީ އޮންނަ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ 241 ކޮމިޓީގައި ޕާކްކޮށްފައި އޮންނަތާ އެތަކެއް މަހެއްވަނީ ވެފައެވެ.

މީގެ އިތުރުން ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންގެ ނަސްލު ނައްތާލާ، އެތައްހާސް މައުސޫމް ކުޑަކުދިންނާއި، އަންހެނުންނާއި އުމުރުން ދުވަސްވީ މީހުން ޝަހީދުކޮށް ޣައްޒާގެ މުޅި އުމްރާނީ ބިނާތައް ބިމާހަމަކުރަމުންދާ އިސްރާއިލުގެ ވެރިކަން ކުރާ ޕާޓީ އާއި ސަރުކާރާއި، އިސްރާއިލުގެ އަސްކަރިއްޔާ (އައިޑީއެފް) އަކީ ޓެރަރިސްޓުންގެ ގޮތުގައި ރާއްޖެއިން ބަލައި ނުގަންނާނެކަމަށް މިވަނީ ނިންމާފައެވެ.

މިކަމާއި ގުޅިގެން ގާނޫނީ ބޭފުޅުން ވިދާޅުވީ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ބޭނުންފުޅުވާނަމަ، ޓެރަރިޒަމް މަނާކުރުމުގެ ގާނޫނުގެ 18 ވަނަ މާއްދާގައި ބުނާގޮތަށް ޤައުމީ ސަލާމަތާބެހޭ މަޖިލީހުގެ މަޝްވަރާގެ މަތިން ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއަށް އިސްރާއިލާއި، އިސްރާއިލުގެ އަސްކަރިއްޔާއަކީ ޓެރަރިސްޓް ޖަމާއަތެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައެޅިދާނެ ކަމަށެވެ. އަދި އެކަމަށް އެއްވެސް ހުރަހެއް ނެތް ކަމަށާއި، މިއީ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއަށް ލިބިގެންވާ ބާރެއް ކަމަށެވެ.

ޓެރަރިސްޓް ޖަމާއަތުގެ ގޮތުގައި 20 ޖަމާއަތެއް މި ލިސްޓުގައި ހިމެނެއެވެ.

މީގެ އިތުރުން ހަނގުރާމަވެރި ސަރަހައްދުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނިފައިވަނީ އެންމެ ސަރަހައްދެކެވެ. އެއީ ސީރިއާގެ ހުރިހާ ސަރަހައްދެކެވެ.

ޓެރަރިޒަމް މަނާކުރުމުގެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ކަނޑައަޅުއްވާ އާންމުކުރައްވާ ލިސްޓުގައި ހިމެނޭ ތަންތަނަށް ދަތުރުކުރުމަކީ ވެސް ގާނޫނީ ކުށެކެވެ. އަދި މި ލިސްޓަކީ ކޮންމެ އަހަރަކު އެއްފަހަރު އާންމުކުރުން ގާނޫނުން ލާޒިމްކުރާ ލިސްޓެކެވެ.