ނިރުބަވެރި އިޒްރޭލުން، ފަލަސްޠީނުގެ ޣައްޒާގައި ޤަތުލުޢާންމު ހިންގަން ފެށުމާއެކު، ސޫދާންގައި އޭރުވެސް ހިންގަމުން ދިޔަ ހަމަނުޖެހުންތަކުގެ މަތީން، ބައިނަލްއަޤުވާމީ މުޖުތަމަޢު ހަނދާން ނެތުނު ކަހަލައެވެ. 10 މަހަށް ދިގުލައި ގޮސްފައި ވާ ހަނގުރާމާއެއްގައި ސޫދާންގައިވެސް ޙާލުގައި ޖެހިފައި ތިބީ ހަމަ އިންސާނުންނެވެ. މުސްލިމު އަޚުންނާއި އުޚުތުންނެވެ. އަންހެނުންނާ ކުޑަކުދިންނެވެ. މިފަދަ ގޮތަކަށް ކަން އޮތް އިރު، ހިނގަމުން މިދާ 2024 ވަނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި، ސޫދާންގެ 7 ލައްކައެއްހާ ކުދިންނަށް މެލްނިއުޓްރިޝަންގެ އެންމެ ނުރައްކާ، އެންމެ ވޭން ހުރި ތަކުލީފުތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހުމުގެ ފުރުޞަތު ބޮޑު ކަމަށް، ކުޑަކުދިންނާ ބެހޭ އދގެ އިދާރާ (ޔުނިސެފް) އިން ފެބުރުއަރީ 9 ވަނަ ދުވަހު ވަނީ ހާމަކޮށްފައެވެ.
މެލްނިއުޓްރިޝަންއަކީ ހަށިގަނޑު ހެދިބޮޑުވުމަށް ބޭނުންވާ މުހިންމު މާއްދާތައް ލިއްބައިދޭ ކާބޯތަކެތި ނުލިބުމުގެ ސަބަބުން މެދުވެރިވާ ޙާލަތެކެވެ. މެލްނިއުޓްރިޝަންގެ އެންމެ ވޭން ހުރި ތަކުލީފުތަކުގެ ނުރައްކަލަށް، ސޫދާންއިން 7 ލައްކަ ކުދިން ހުށަހެޅިފައި އޮތް އިރު، އޭގެ ތެރެއިން އެތައް ހާސް ކުދިންނެއް އެ ވޭނުގައި މި ދުނިޔެއާ ވަކިވެދިއުން އެކަށީގެން ވާ ކަމުގެ އިންޒާރުވެސް ޔުނިސެފުން ވަނީ ދީފައެވެ.
ސޫދާންގައި ހަނގުރާމަ ކުރަމުން ދަނީ އެ ޤައުމުގެ އަސްކަރިއްޔާއާއި، ޕެރާމިލިޓްރީ ރެޕިޑް ސަޕޯރޓް ފޯރސަސް (އާރްއެސްއެފް) އާ ދެމެދުގައެވެ. އެވެ. ޤައުމުގެ އެތެރެއާ ބޭރުގައި އެތައް ރެފިއުޖީންނެކެވެ.
މެލްނިއުޓްރިޝަންގެ އެންމެ ނުރައްކާ ވައްތަރަކީ ސިވިއަރ އެކިއުޓް މެލްނިއުޓްރިޝަންއެވެ. ޔުނިސެފްގެ ތަރުޖަމާނު، ޖޭމްސް އެލްޑަރ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި، އެ ޙާލަތަށް ކުއްޖާ ދިއުމުން، ކޮލެރެއާއި މެލޭރިއާ ފަދަ ބަލިތަކުގައި މަރުވެދިއުމުގެ ފުރުޞަތު 10 ގުނަ އިތުރު ވާ ކަމަށެވެ. ސިވިއަރ އެކިއުޓް މެލްނިއުޓްރިޝަންގެ ނުރައްކާ، 7 ލައްކަ ކުދިންނަށް އޮތް އިރު، 3.5 މިލިއަން ކުއްޖަކު އެކިއުޓް މެލްނިއުޓްރިޝަންގެ ތަކުލީފުތައް އުފުލާނެ ކަމަށް ލަފާ ކުރެވޭ ކަމަށްވެސް އެލްޑަރ ވަނީ ފާހަގަ ކުރައްވާފައެވެ.
ފުރަތަމަ ކަމަކަށް، މުޅި ދުނިޔެއަށް ބަލާއިރު، ގެދޮރު ގެއްލިފަ ތިބި ކުޑަކުދިން އެންމެ ގިނައީ ސޫދާންގަ. 4 މިލިއަން ކުދިންގެ ގެދޮރެއް ނެތް. އެއީ މިދިޔަ 300 ދުވަހަށް ބަލާނަމަ، ދުވާލަކު 13000 އަށް ވުރެ ގިނަ ކުދިން. ރައްކާތެރިކަން ގެއްލި ދިޔައީ. ހިފާ ގެންގުޅުނު ސާމާނުތައް ގެއްލުނީ. އުންމީދު ފަނޑުވީ. ދެވަނަ ކަމަކަށް، މިދިޔަ 300 ދުވަހުގެ ހަނގުރާމައިގެ ނަތީޖާއަކަށް ވީ، 7 ލައްކައަށް ވުރެ ގިނަ ކުދިން، މެލްނިއުޓްރިޝަންގެ އެންމެ ނުރައްކާ ވައްތަރަށް ހުށަހެޅުމުގެ ފުރުޞަތު އޮތުން. ކުދިންނާ ހިސާބަށް ދެވެން އޮތް ގޮތްތަކަށް ބަދަލު ގެނެސް، އިތުރު އެހީތަކެއް ލިބިގެން ނޫނީ، އޭގެ ތެރެއިން 3 ލައްކައަށް ވުރެ ގިނަ ކުދިންނަށް އެހީވުމުގެ ފުރުޞަތެއް ޔުނިސެފަކަށް ނެތް. މި ބަދަލުތަކާއި އެހީއާއި ނުލާ، އެތައް ހާސް ކުދިންނެއް މަރުވުންވެސް ގާތް.ޖޭމްސް އެލްޑަރ؛ ޔުނިސެފްގެ ތަރުޖަމާނު
ޔުނިސެފުން މިހާރުވެސް ދަނީ ސޫދާންގައި ތިބި 5 އަހަރުން ދަށުގެ ކުދިންނަށް ޚާއްޞަކޮށްގެން، "ރެޑީ-ޓު-ޔޫޒް-ތެރަޕިއުޓިކް-ފުޑް" ފޯރުކޮށްދެމުންނެވެ. އެ ޕެކޭޖުގެ އެހީގައި، އެތައް ކުދިންނެއްގެ ފުރާނަ ސަލާމަތް ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ލިބެއެވެ.
ސޫދާންގައި އޮތް 7.5 މިލިއަން ކުދިންގެ ޢާބާދީއަށް މިއަހަރު ބޭނުން ވާ އެހީގެ ގޮތުގައި 840 މިލިއަން ޑޮލަރު ހޯދުމަށް ޔުނިސެފުން ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. ނަމަވެސް، މީގެ ކުރިން ގޮވާލި އެފަދަ ގޮވާލުންތަކަށް އެދެވޭ އިޖާބައެއް ނުލިބޭ ކަން، އެލްޑަރ ވަނީ ފާހަގަ ކުރައްވާފައެވެ.
ސޫދާންގަ ކުރަމުން އެ ގެންދާ ހަނގުރާމައަކީ ހަނގުރާމައިގެ ޤާނޫނުތަކަށް އިޚްތިރާމު ކުރުމުގެ ފަލްސަފާ މުގުރަމުންދާ ހަނގުރާމައެއް. އެއީ މީހުން މެރުން. ހަނގުރާމައިގެ ތެރޭގަ، ޢާއިލާތަކަށް އަމިއްލަ ޙާލައިގެން ނޫޅެވޭ ވަރު އެބަ ކުރޭ. ރައްކާތެރިކަމާއި ޙިމާޔަތް ނުހޯދޭ ވަރު އެބަ ކުރޭ. މީހުން އެބަ މަރާ. އެތައް ކަމަކަށް އޮތް ފުރުޞަތު އެބަ ނަގާލާ. އެކަމުން އެ ސުންނާފަތި ވަނީ ޤައުމު. ހަނގުރާމައެއްގެ އަގަކީ ހަމަ އެކަނި މަރުވާ މީހުންގެ ޤަބުރު ގުނައިގެން ކަނޑައަޅާ އެއްޗެއް ނޫން. ފިކުރީ ރައުސުލްމާލު ގެއްލިގެން ދިއުމާއި، އުނގެނުމުގެ ފުރުޞަތާއި، އިޖާދީ ފަންނުވެރިކަމާއި، ކުރިއެރުމާއި އުންމީދު ފަނޑުވެ ދިއުމަކީވެސް ބަލަން ޖެހޭ ކަންކަން.ޖޭމްސް އެލްޑަރ؛ ޔުނިސެފްގެ ތަރުޖަމާނު
ފެބުރުއަރީ 7 ވަނަ ދުވަހު، އދގެ މައި އިދާރާއިންވެސް ވަނީ ސޫދާން ހަނގުރާމާގައި ބެދިފައި ވާ ޢާންމުންގެ މަތިން ހަނދާން ނައްތާ ނުލުމަށް ބައިނަލްއަޤުވާމީ މުޖުތަމަޢަށް ގޮވާލާފައެވެ. ސޫދާންގައި ތިބި މީހުންނާއި، ހަނގުރާމައިގެ ސަބަބުން ޤައުމު ދޫކޮށް ކައިރި ޤައުމުތަކަށް ބަދަލުވި މީހުންނަށް ބޭނުންވާ އިންސާނީ އެހީ ފޯރުކޮށްދިނުމަށް، 4.1 ބިލިއަން ޑޮލަރު ހޯދުމަށްވެސް އދއިން ވަނީ ގޮވާލާފައެވެ.
އދގެ ރެކޯޑްތައް ދައްކާ ގޮތުން، ސޫދާންގެ ޢާބާދީގެ 2 ބައިކުޅަ 1 ބައި، ނުވަތަ ގާތްގަނޑަކަށް 25 މިލިއަނެއްހާ މީހުންނަކީ އިންސާނީ އެހީއާއި، ޙިމާޔަތާއި، ރައްކާތެރިކަން ބޭނުން ވެފައި ތިބި މީހުންނެވެ. 1.5 މިލިއަނަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން ވަނީ، ސެންޓްރަލް އެފްރިކަން ރިޕަބްލިކް، ޗާޑް، މިޞްރު، އިތިއޮޕިއާ އަދި ދެކުނު ސޫދާން ފަދަ އަވަށްޓެރި ޤައުމުތަކަށް، ރެފިއުޖީންގެ ގޮތުގައި ބަދަލުވެފައެވެ.
