ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން 10 މިލިއަނަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން އެ ބައްޔެއްގެ ވޭނާއި ތަކުލީފުތައް އުފުލަމުން ދާ ޕާކިންސަންސް ޑިޒީޒްއަކީ، ނާރުގެ ނިޒާމަށް ޖެހޭ ބަލިތަކުގެ ތެރެއިން، އެންމެ ހަލުވި ކަމާއެކު އިތުރު ވަމުންދާ އެއް ބައްޔެވެ. ޢުމުރުން ދުވަސްތައް ފާއިތުވަމުން ދާ ވަރަކަށް ބަލީގެ ޢަލާމާތްތައް ގަދަވެގެންދާ މި ބައްޔަކީ ދާއިމީ ފަރުވާއެއް އަދި މިހާތަނަށް ހޯދިފައި އޮތް ބައްޔެއްވެސް ނޫނެވެ. މަޑުމަޑު ތުރުތުރުކުން ފާހަގަ ވާން ފެށި ބަލި، ދުވަސްވަމުން ދާ ވަރަކަށް އެ މީހާގެ މުޅި ދިރިއުޅުންވެސް ހުއްޓުމަކަށް ގެންނަ ކަހަލައެވެ. ޖިސްމާނީ ހަރަކާތްތެރިކަން ލަސްކޮށްލުވައެވެ. އެކިއެކި އިޙްސާސްތަކާ ގުޅިގެން ޖަޒުބާތުތައް ފާޅުކުރަން ހުރަސް އެޅުން ފަދަ އެތައް ވޭނެއް ތަހައްމަލު ކުރަން މަޖުބޫރު ކުރުވައެވެ.
ޕާކިންސަންސްގެ ޝިކާރައަކަށް ވެ، ގޭގެ ހަތަރު ފާރުގެ އެތެރޭގައި ގިނަ ދުވަސްތަކެއް ހޭދަ ކުރަން މަޖުބޫރުވި އެކަކީ، ޢުމުރުން 63 އަހަރުގެ މަރކް ގޮތިޔޭއެވެ. ގޮތިޔޭގެ ހިތްދަތި ދިރިއުޅުމަށް، އުޖާލާކަމެއް ލިބުނީ، ޕާކިންސަންސް ޑިޒީޒްގެ ބަލި މީހުންނަށް ޚާއްޞަކޮށް ސުވިޓްޒަރލަންޑްގައި ފަރުމާ ކުރި އައު ޑިވައިސްއެއް ތަޖުރިބާކޮށްލަން ލިބުނު ހިސާބުންނެވެ. ގޮތިޔޭއަކީ ޑިވައިސް ތަޖުރިބާކޮށްލަން ލިބުނު ފުރަތަމަ މީހާއެވެ. ހަށިގަނޑަށް ލައްވާފައި ވާ ޚާއްޞަ ޑިވައިސްގެ އެހީގައި، މިހާރު ގޮތިޔޭއަށް ހިނގާބިނގާވެ އުޅެލެވެއެވެ.
މި ޑިވައިސް ލައްވައިގެން އުޅޭތާ މި ވީ މިއަދަށް ހަމަ ގާތްގަނޑަކަށް ފުރިހަމަ 2 އަހަރު. މި ޑިވައިސް، އަހަރެންގެ މުޅި ދިރިއުޅުން ބަދަލުކޮށްލަދީފި. އެއީ، މިހާރު އަހަންނަކީ މިނިވަނެއް. ކަލޭމެންނަށްވެސް ފެންނަން މި ހުރީ. އަހަންނަށް މިހާރު ހިނގާބިނގާވެ އުޅެލެވޭ. ވާހަކަދައްކާ ހަދަން އަދިވެސް އުނދަގޫ. އެކަމަކު އެއީ އަދި ތަފާތު ކަމެއް. މި ޑިވައިސް، އަހަރެންގެ ދިރިއުޅުން ބަދަލުކޮށްލައިފި. އެއީ، އަހަރެން އަމިއްލައަށް ގެއިން ބޭރަށް ނުކުމެލާ، ކޮށްލަން ހުންނަ ބައެއް މަސައްކަތްތައްވެސް އަމިއްލައަށް އެބަ ކޮށްލެވޭ. ފައިގެ ކަސްރަތުތަކަށްވެސް އަހަރެން ދަން އެބަ.މަރކް ގޮތިޔޭ؛ ޕާކިންސަންސް ޕޭޝަންޓެއް
ލޯޒޭން ޔުނިވަރސިޓީ ހޮސްޕިޓަލް (ޝޫވް)ގައި ކުރިއަށް ގެންދިޔަ އޮޕަރޭޝަނެއްގައި ގޮތިޔޭގެ ހަށިގަނޑަށް ލައްވާފައި ވަނީ ނާރުގެ ނިޒާމުގެ މަސައްކަތްތަކަށް އެހީވެދޭ މަސްނޫޢީ ޑިވައިސްއެކެވެ. އެ ޑިވައިސް ހަރުކޮށްފައި ވަނީ ގޮތިޔޭގެ ސްޕައިނަލް ކޯޑްގައި ޖެހޭ ގޮތަށެވެ. ބަނޑުގެ މަސްގަނޑާއި ހަންގަޑާ ދެމެދަށް ލައްވާފައިވާ އިތުރު ޑިވައިސްއަކާއި، ސްޕައިނަލް ކޯޑްއާ ޖެހިގެން ހަރުކުރި ޑިވައިސް ގުޅިގެން ކުރާ މަސައްކަތުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، ގޮތިޔޭގެ ސްޕައިނަލް ކޯޑް ހަރަކާތް ކުރަން ފަށައެވެ. އަދި ފައިގެ މަސްތަކަށް ހަރަކާތް ގެނެސްދެއެވެ.
ޕާކިންސަންސް ޑިޒީޒްއަކީ ނާރުތަކުގެ ނިޒާމު ބަލިކަށި ކުރާ ބައްޔެއް ކަމުން، ތުރުތުރު އެޅުމާއި، ހަރަކާތް ހުއްޓުވާ މިންވަރަށް ގުނަވަންތައް ހަރުވުމާއި، ބެލަންސް ހިފަހައްޓަން ދަތި ވުމާއި، އަތާއި ފައި އަދި ލޯ ގުޅިގެން ކުރަންޖެހޭ މަސައްކަތްތައް ކުރަން ބުރޫ އެރުން ފަދަ ތަކްލީފުތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހެއެވެ.
ދުނިޔޭގެ ޞިއްޙަތު ޖަމިއްޔާ (ޑަބްލިއުއެޗްއޯ)އިން ބުނެފައި ވާ ގޮތުގައި، މިދިޔަ 25 އަހަރު ދުވަހަށް ބަލާއިރު، ޕާކިންސަންސް ބަލީގެ ކޭސްތައް ފެނުނު މިންވަރު ވަނީ 2 ގުނަ އިތުރު ވެފައެވެ.
ގޮތިޔޭގެ މަޝްރޫޢުގައި އިސްކޮށް ހަރަކާތްތެރިވި އެއް ޑޮކްޓަރަކީ ގުޣެގުއާ ކުޣްތީންއެވެ. ޑރ ކުޣްތީން ތަފްޞީލު ކޮށްދިން ގޮތުގައި، ގޮތިޔޭގެ ސްޕައިނަލް ކޯޑާއި ދިމާލުން ހަރުކޮށްފައި ވާ މަސްނޫޢީ ޑިވައިސްއަކީ، ޤުދުރަތީ ގޮތުން މީހާ ހިނގައިބިނގާވެ އުޅުމަށް ބޭނުންވާ ސިގުނަލްތައް ނަކަލު ކުރާނެ ފަދަ މޭރުމަކުން ފަރުމާ ކޮށްފައި ވާ ޑިވައިސްއެއް ކަމަށެވެ.
ނިއުރޯރިސްޓޯރ ރިސަރޗް ސެންޓަރުގައި، ޑރ ކުޣްތީންއާއި އޭނާގެ ޓީމުން ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ދިރާސާ މަޝްރޫޢުގެ ހޯދުންތައް، ނޭޗަރ މެޑިސިން ޖަރނަލްގައި ޝާޢިއު ކުރީ ނޮވެމްބަރ 6 ވަނަ ދުވަހުއެވެ. އެ ހޯދުންތަކުން ދައްކާފައި ވާ ގޮތުގައި، މި ޑިވައިސްއަކީ، ޕާކިންސަންސްގެ ބަލި ޙާލަތު ބޮޑުވެފައި ވާ ޕޭޝަންޓުންގެ ހަށިގަނޑުގައި އެންމެ އެކަށީގެންވާ ގޮތެއްގައި ބޭނުން ކުރެވިދާނެ ޑިވައިސްއެކެވެ.
ސްޕައިނަލް ކޯޑަށް އަނިޔާވެގެން ވާގިނެތިފައި ތިބޭ މީހުންނަށް އަލުން ހިނގާބިނގާވެ އުޅެވޭނެ ވަރުކޮށްދޭންވެގެން، ސީދާ ސްޕައިނަލް ކޯޑުގެ ހަރަކާތްތަކަށް ޚާއްޞަކޮށްގެން ޓެކްނޮލޮޖީއެއް ތަރައްޤީ ކުރަމުން އަހަރެމެން މިދިޔައީ، މިދިޔަ 20 އަހަރު. ދެން އަހަރެމެން ހިތަށް އެރީ މި ޓެކްނޮލޮޖީގެ އެހީގަ، ޕާކިންސަންސްގެ ތަކުލީފުތަކަށް ލުޔެއް ހޯދައިދެވިދާނެއޭ. މި ޓެކްނޮލޮޖީއަކީ، ނިއުރޯސިމިއުލޭޓަރެއް. ސްޕައިނަލް ކޯޑުގަ، ފައިގެ މަސްތަކަށް ޚާއްޞަ ހިސާބަށް ސީދާ ސިގުނަލް ފޮނުވާ ގޮތަށް ފަރުމާކޮށްފަ ވާނީ... އެކަމަށް އެންމެ އެކަށީގެން ވާ ވަގުތުގަ ސިގުނަލް ފޯރާ ގޮތަށް ފަރުމާ ކޮށްފަ ހުންނާނީ. އެއީ ޤުދުރަތީ ހިނގުން ނަކަލު ވާ ކަހަލަ ގޮތަކަށް. މީ އަދި އެންމެ ޕޭޝަންޓެއް. އެކަމަކު، ސުމަކުން އެކަކަށް ބަދަލުވުމަކީވެސް ވަރަށް ބޮޑު ފަރަގެއްތާދޯ. ދިގު މާޒީއެއް އޮތް ކަމަކާ އަޅާ ބަލާއިރު. އަހަރެމެން ޤަބޫލު ކުރަނީ، މި ޑިވައިސްގެ އެހީގަ އެތައް ބަޔަކަށް ފައިދާތަކެއް ލިބޭނެ ކަމަށް. ކޮންމެ ކޮންމެ މީހަކީ ތެރަޕީގެ ފައިދާ ކުރާނެ މީހެއް ނޫން. އަހަރެމެން އެބަ ޖެހޭ ޚިދުމަތް ލިބިގަންނަ މީހާ ވަރަށް ރަނގަޅަށް ދަސްކުރަން. ކަން އެހެން އޮތަސް، ގިނަ ބައެއްގެ ދިރިއުމަށް، މި ޑިވައިސްގެ ސަބަބުން ހެޔޮ ބަދަލެއް އަންނާނެ ކަމަށް ޤަބޫލު ކުރަނީ.ޑރ ގުޣެގުއާ ކުޣްތީން؛ ނިއުރޯސައެންޓިސްޓެއް
ގޮތިޔޭގެ ހަށިގަނޑަށް ލައްވާފައި ވާ ޑިވައިސް ފަރުމާ ކޮށްފައި ވަނީ އޮންވަރޑް މެޑިކަލްގައެވެ. އޮންވަރޑް މެޑިކަލްގެ ޗީފް އެގްޒެކެޓިވް އޮފިސަރ، ޑޭވް މަރވަރ ފާހަގަ ކުރި ގޮތުގައި، ޑިވައިސް ފަރުމާކޮށްފައި ވަނީ ހަށިގަނޑަށް ލައްވާ ޑިފިބްރިލޭޓަރއާއި ތަދު ކަނޑުވާ ޑިވައިސްތަކާ ދާދި އެއްގޮތަކަށް ކަމަށް ވީ ނަމަވެސް، މި ޑިވައިސްގެ ޚާއްޞަ ކަމަކީ، ކަނޑައެޅިގެން ވަކި ގޮތަކަށް، އަދި މާ 'ބަނިޔާދަންކޮށް' ސްޕައިނަލް ކޯޑްއަށް އަމާޒުކޮށްގެން އިރުޝާދުތަކެއް ދެވޭ ކަމެވެ.
އެހެން ބަލިތަކުގެ ވޭނާއި ތަކުލީފުތައް އުފުލަމުން ދާ ޕޭޝަންޓުންގެ ބޭނުމަށް، ވިޔަފާރި އުސޫލުން މި ޑިވައިސް ބާޒަރަށް ނެރެވޭ ވަރު ވަނީ 2026 ވަނަ އަހަރު ކަމަށް މަރވަރ ވަނީ ހާމަކޮށްފައެވެ. ކަނޑައެޅިގެން ޕާކިންސަންސް ބައްޔަށް ޚާއްޞަކޮށްގެން ޑިވައިސް ޢާންމު ކުރާނީ އޭގެ ފަހުން ކަމަށްވެސް އޭނާ ވަނީ ބުނެފައެވެ.
ޑރ ކުޣްތީންގެ ޓީމުން އަމާޒު ހިފާފައި ވަނީ، ކުރިއަށް އޮތް 2024 ވަނަ އަހަރު، އިތުރު 6 ޕޭޝަންޓެއްގެ ހަށިގަނޑުގައި މި ޑިވައިސްގެ ކްލިނިކަލް ތަޖުރިބާތައް ކުރުމަށެވެ.