އިންފެކްޓުވެފައިވާ މަދިރިއެއް ހެފުމުގެ ސަބަބުން އިންސާނުންގެ ތެރޭގައި ފެތުރޭ ޑެންގޫ ވައިރަލް ހުމަކީ ތައިލޭންޑު ފަދަ ދެކުނު އިރުމަތީ އޭޝިއާގެ ޤައުމުތަކުގައި މި ފަހަކަށް އައިސް އިންތިހާ ނުރައްކާ ކުރިމަތި ކުރަމުންދާ ސިއްޙީ ބަލިމަޑުކަމަކަށް ވަނީ ވެފައެވެ.
ޑެންގޫއަށް ޕޮޒިޓިވްވާ ގިނަ ކޭސްތަކުން މާ ބޮޑު އަލާމާތްތަކެއް ނުފެނު ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް، ހާލަތު ގޯސްވެ، މަރާ ކުރިމަތިލާންޖެހޭ ފަހަރުވެސް މަދެއް ނޫނެވެ.
ތައިލޭންޑަށް ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައިވާ ޑެންގޫގެ ބަލިމަޑުކަން ކޮންޓްރޯލު ކުރުމަށް އަތުކުރި އޮޅާލީ ޖަޕާނުގެ ކޮސްމެސްޓިކްސް ކުންފުނި، ކާއޯއިންނެވެ. ކާއޯއިން އުފެއްދީ އިންޤިލާބީ މޮސްކިޓޯ ރެޕަލަންޓްއެކެވެ. ނުވަތަ، އެ ތާސީރެއް، އިންސާނެއްގެ ހަންގަނޑުގައި ބޭނުން ކުރުމުން، މަދިރި އިންތިހާއަށް ރުޅިއަރާ ތާސީރެކެވެ.
ކާއޯ ކުންފުނީގެ އިންޤިލާބީ ތާސީރުގެ މައިގަނޑު މާއްދާއަކީ ސިލިކޯން ތެލެވެ.
މި ތާސީރު އުނގުޅާފައިވާ ހަންގަނޑެއް ހުރަސްކޮށް ލޭ ބުއިމަށް މަދިރި މަސައްކަތް ކުރާ ވަގުތު، އެ މަދިރީގެ ފައިތަކުގައި ތެޔޮ ހޭކި، ދަމައިގަންނަ ބާރެއް އުފައްދައެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، މަދިރިއަށް މަޖުބޫރު ވަނީ އުދުހި ދިއުމަށެވެ.
އަހަރަމެން ދިރާސާ ފެށީ މަދިރީގެ ދިރިއުޅުމާއި ހަށިގަނޑު އުފެދިފައިވާ ގޮތަށް ބަލައިގެން. މަދިރީގެ ފައި، ހަންގަނޑުގައި ޖައްސާ ހިސާބުން އޭތީގެ މުޅި ހަށިގަނޑު، އެމީހެއްގެ ގައިގައި ފަތުރާލާ. އެހެންވެ، އަހަރަމެންނަށް ވިސްނުނީ، ހަންގަނޑުގަ މަދިރިއަށް ނުޖެއްސޭ ފަހަކަ ގޮތެއް ހެދުމޭ އެންމެ ރަނގަޅު ވާނީ. ދެން އަހަރަމެން ބެލީ، ކޮން ކަހަލަ ސަތަހަތަކެއް ދެކެ ތޯ މަދިރި އެންމެ ގަޔާ ނުވަނީ. އެގޮތަށް ބެލި ބެލުމުން އަހަރަމެންނަށް ފާހަގަވީ ސިލިކޯން ތެޔޮ ލާފަ ހުރި ސަތަހައިގަ މަދިރި ޖެހުމާއެކު، ވީ އެންމެ އަވަހަކަށް އަނބުރާ، އުދުހި ދާ ކަން. އެހެންވެ، އެ ދިރާސާއަށް ބިނާކޮށް ތާސީރެއް އުފެއްދުމުގެ މަސައްކަތް އަހަރަމެން ފެށީ.އާޔާ ނަމްބާ؛ ކާއޯ ކުންފުނީގެ ރިސާޗަރެއް
ޒަމާނުއްސުރެ ބޭނުން ކުރަމުން އަންނަ މަދިރި ދުރު ކުރާ ތާސީރު އުފައްދާފައި ވަނީ، މަދިރީގެ ވަސްދުވުމުގެ ހިއްސަށް އުނިކަން ގެނުވާ ގޮތަށެވެ. މަދީރީގެ އަމާޒަށް ވާސިލުވެވުނަށް ނުދޭ ގޮތަށެވެ. ނަމަވެސް ކާއޯ ކުންފުނީގެ ތާސީރު ފަރުމާ ކޮށްފައި ވަނީ، މަދިރިއަށް އޭގެ މަސައްކަތް ކުރުމަށް ކުޅަދާނަ ނުވާ ފަދަ ވެއްޓެއް އުފެދޭ ގޮތަށެވެ.
ކާއޯގެ ރިސާޗަރެއް ކަމަށް ވާ އާޔާ ނަމްބާ ބުނީ، ތަފާތު އެކި ސަރަހައްދުތަކުގައި މަދިރި ޖައްސާ އުޅޭ ގޮތް ބެލީ، ހައި-ސްޕީޑް ކެމެރާތަކުގެ އެހީގައި ކަމަށެވެ.
ދުނިޔޭގެ ސިއްޙަތު ޖަމިއްޔާގެ ރެކޯޑްތަކަށް ބަލާއިރު ދެކުނު އިރުމަތީ އޭޝިއާ ސަރަހައްދުން 2015 އަހަރާއި 2019 ވަނަ އަހަރާ ދެމެދު ރިޕޯޓް ކުރި ޑެންގޫ ކޭހުގެ ޢަދަދު ވަނީ 46 ޕަސެންޓް އިތުރުވެފައެވެ.
މަދިރިއަކީ މެލޭރިއާއާއި ޑެންގޫ ފަދަ ބަލި އުފުލާ އެއްޗެއް. މަދިރި ހެފުމަކީ ހަމައެކަނި ގައި ކަހާ، ހިރުވުމާ ގުޅިފަ އޮތް ކަމެއް ނޫން. މަދިރި ހެފުމުގެ ސަބަބުން މީހުންގެ ފުރާނަ ގެއްލިފަ އެބަ ހުރި. އެހެންވެ، އަހަރަމެން ބޭނުންވީ ކޮންމެވެސް ކަހަލަ ލުޔެއް ހޯދަން.އާޔާ ނަމްބާ؛ ކާއޯ ކުންފުނީގެ ރިސާޗަރެއް
ކާއޯ ކުންފުނިން ވަނީ ތައިލޭންޑުގައި ކިޔަވާ ކުދިންނަށް ހާއްސަކޮށްގެން، މަދިރި ހެފުމާ ގުޅޭ ހޭލުން ތެރި ކުރުވުމުގެ މަޝްރޫއެއްވެސް ފަށާފައެވެ.
ތައިލޭންޑުގަ ބަލިޖެހިފަ ތިބި މީހުންނަށް ބަލާއިރު، އެންމެ ގިނައީ ޅަ ޖީލުގެ ކުދިން. އެހެންވީމަ، އަހަރަމެން މި ބަލަނީ، އަހަރަމެންގެ 'ގާޑް އަވަރ ފިއުޗަރ' ޕްރޮޖެކްޓްގެ ދަށުން މުސްތަޤުބަލުގެ ޖީލުތައް ސަލަމަތް ކުރެވިދާނެ ކަމަށް. އެހެންވެ، އަހަރަމެންގެ ވިސްނުން، ޅަ ޖީލަށް އަމާޒު ކުރީ.މިޓްސުޓޯޝީ ކާމިޔާ؛ ކާއޯ ކުންފުނީގެ ވައިސް ޕްރެޒިޑެންޓް އޮފް މާކެޓިންގް ކޮންޒިއުމަރ ބިޒްނަސް
ކާއޯ ކުންފުނިން އުފެއްދި އިންޤިލާބީ މޮސްކިޓޯ ރެޕަލަންޓް، ތައިލޭންޑްގެ ފިހާރަތަކުގައި ވިއްކަމުން ދަނީ 1.80 އެމެރިކާ ޑޮލަރަށެވެ.