"ދެބަފައިންގެ ހިލަމެއް، ނިޝާނެއް ނެތް... ދެމައިން އަދިވެސް އެތިބީ ރޯލަރޯލާ، ދިރި ތިއްބާ ފެންނާނެކަމުގެ ޢުއްމީދުގަ"

ތޫފާނީ ގަދަ ވިއްސާރައިގެ ތެރޭގައި ޑޭމްތައް ފަޅަފަޅައިގެން ގޮސް ލީބިޔާގެ ދާރުނާ ސިޓީ 'ދޮވެލި' ހާދިޘާއަށް މަހެއް ފުރެން މި ވަނީ ގާތް ވެފައެވެ. އެތައް ހާސް ބައެއްގެ ފުރާނަ ގެއްލިދިޔަ އެ ބިރުވެރި ކާރިޘާގައި، ވީ ނުވީއެއް ނޭނގި ގެއްލިފައި ވާ މީހުންގެ ޢަދަދުވެސް ވަކި މަދެއް ނޫނެވެ. ގެއްލިފައި ވާ މީހުންގެ ޢާއިލާތަކުން މިއަދުވެސް އެދެމުން ދަނީ އެމީހުންގެ ލޯބިވާ މީހުން އަދި އެއް ފަހަރު ނަމަވެސް ދެކިލުމަށެވެ. އެފަދަ ޙާލެއްގައި ހުރި އެކަކީ ޢަބްދުއްސަލާމް އަލް-ޤާޟީއެވެ. ޢަބްދުއްސަލާމް ދަނީ އޭނާގެ ބައްޕައާއި ކޮއްކޮ ފެނޭތޯ އަތް ފުނާ އަޅަމުންނެވެ. އެ ދެބަފައިން ދިރިހުއްޓާ ފެނުމަކީ ނާދިރު ކަމެއް ކަން، ޢަބްދުއްސަލާމް ޤަބޫލު ކުރެއެވެ. ބައްޕައާއި ކޮއްކޮގެ ހަށިގަނޑު ނަމަވެސް ފެނޭތޯ އޭނާ ބަލަމުން އެ ދަނީ، އެންމެ ފަހުގެ އިހުތިރާމް އަދާ ކޮށް، ޖަނާޒާއާއި ކަށުކަމާކެމީގެ ކަންކަން ކޮށްދެވިދާނެ ކަމުގެ ޢުއްމީދުގައެވެ.

އޭނާގެ އެކުވެރިންނާއެކު ޢަބްދުއްސަލާމް ވަނީ ދާރުނާގައި ކިސަޑު ބޯވެފައި ވާ އައްސޭރިފަށުގެ ސަރަޙައްދު އެ ފުށް މިފުށަށް ޖަހައިގެން ބަލާފައެވެ. އެއީ މީގެ ކުރިން އޭނާގެ ޢާއިލާއިން ދިރިއުޅެމުން ދިޔަ ގެ ހުރި ސަރަޙައްދެވެ. ހުރިހާ ހޮސްޕިޓަލަކަށް ގޮސް، އެތަންތަނުގައިވެސް އަހާ އޮޅުން ފިލުވައިފިއެވެ. މިހާތަނަށް ފެނިފައި ވާ 4000 ހަށިގަނޑުގެ ތެރެއިން އެތައް ހަށިގަނޑެއްގެ ފޮޓޯތައްވެސް ޢަބްދުއްސަލާމް ބަލައިފިވެ. ނަމަވެސް، އަދިވެސް އޭނާ އެ ހޯދަމުންދާ މީހުންގެ ހިލަމެއް ނެތެވެ.

އެމެރިކާގައި ދިރިއުޅުން ބިނާކޮށްފައި ވާ، ޢުމުރުން 43 އަހަރުގެ ޢަބްދުއްސަލާމް، ދާރުނާއަށް ދިޔައީ 2 ދުވަހުގެ ދަތުރަކަށް ފަހުގައެވެ. އޭނާ ޤަބޫލު ކުރާ ގޮތުގައި ބައްޕައާއި ކޮއްކޮ ވަނީ ކަނޑަށް ދަމައިގެންފައެވެ.

ފެންބޮޑުވުމުގެ ކާރިޘާގައި ފުރާނަ ސަލާމަތްވި އެތައް ބަޔަކު މިހާރުވެސް ދަނީ ޢަބްދުއްސަލާމް އެކޭ އެއް ފަދައިން، އެމީހުންގެ ޢާއިލާއިން ގެއްލިފައި ވާ މީހުންނަށް އިންތިޒާރު ކުރަމުންނެވެ. ނަމަވެސް މި ދަނޑިވަޅުގައިވެސް ބައިބައިވެފައިވާ ލީބިޔާގެ ސިޔާސީ ފެކްޝަންތަކުން އަވަދި ނެތި އުޅެމުން ދަނީ އެއް ބަޔަކު އަނެއް ބަޔަކަށް ބަދު ބަސް ބުނުމުގައެވެ. ކާރިޘާ ހިނގީ ވަކި ބައެއްގެ އިހުމާލުން ކަން ސާބިތު ކޮށްދިނުމުގެ މަސައްކަތުގައެވެ. ސުންނާފަތި ވެފައި އޮތް ސިޓީ އާރާސްތު ކުރާނެ ގޮތަކާ މެދު ކޯޅުމުގައެވެ.

ވީނުވީ އެއް ނޭނގި ގެއްލިފައި ވާ މީހުންގެ ޢާއިލާތަކުން މިހާރު ވަނީ، އެ މީހުންގެ ލޯބި ވާ މީހުންނަށް ވީ ގޮތެއް ކަށަވަރު ނުވާނެ ކަމަށް ޤަބޫލު ކުރާ ހިސާބަށް ގޮސްފައެވެ. ގެއްލިފައި ވާ މީހުންގެ ތެރޭގައި ކުޑަ ކުދިންވެސް ހިމެނެއެވެ. ފެނިފައި ވާ ހަށިގަނޑުތަކަކީ ކޮންކޮން ބައެއްގެ ހަށިގަނޑުތަކެއް ތޯ ކަށަވަރު ކުރުމުގެ މަސައްކަތުގައިވެސް ޢާއިލާތަކުން ބައިވެރިވެއެވެ. ކަން މިހެން އޮތް އިރު، ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ހަށިގަނޑުތައް ވަނީ ބޮޑެތި ވަޅުގަނޑުތަކުގައި ގިނަ ޤަބުރުތަކެއް ހިމެނޭހެން ވަޅުލާ ނިންމާފައެވެ. ޢާއިލާގެ މެންބަރުން ދެނެގަތުމަށް  ބޭނުން ކުރަނީ ފޮޓޯއާއި ޑީއޭންއޭ ސާމްޕަލްއެވެ.

ޢަބްދުއްސަލާމްއަށް އޭނާގެ އުފަން ކިރިޔާ ވަކި ކުރެވޭ ވަރު ވަނީއެވެ. ޢަބްދުއްސަލާމް ކިޔައިދިން ގޮތުގައި އޭނާގެ މަންމައާއި އަންހެން ކޮއްކޮ އަދިވެސް އިނީ ގެއްލިފައި ވާ ދެބަފައިން ދިރި ތިއްބާ ފެންނާނެ ކަމުގެ ޢުއްމީދުގައެވެ. ނަމަވެސް، ބައްޕައާއި ކޮއްކޮ މަރުވެ ގޮސްފައި ވުމުގެ ފުރުޞަތު ބޮޑު ކަމަށް އޮތް ޙަޤީޤަތް ޤަބޫލު ކުރަން މިއަދު އޭނާއަށް މަޖުބޫރު ކަމަށް ޢަބްދުއްސަލާމް ބުންޏެވެ.

ލީބިޔާގެ އިރުމަތީ އައްސޭރިފަށުގެ ސިޓީއެއް ކަމަށް ވާ ދާރުނާ މަޝްހޫރު ވެފައި ވަނީ ޘަޤާފީ މަރުކަޒެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ސިޓީ ބިނާ ކޮށްފައި އޮންނަނީ މޫސުމީ ކޯރެއްގެ އައްސޭރިފަށުގައެވެ. އެ ކޯރު ދެމެމުން ދަނީ ފަރުބަދަމަތީ ސަރަޙައްދުން ފެށިގެން ގޮސް ކަނޑަށެވެ. ދާރުނާއަކީ 2011 ވަނަ އަހަރު ނޭޓޯގެ އެއްބާރުލުމާއެކު ހިންގި އުތުރިއެރުމުގައިވެސް ގެއްލުންތަކެއް ތަޙައްމަލު ކުރި ސިޓީއެކެވެ.

ހައްދު ފަހަނަ އަޅާފައި ވާ ހަތިޔާރު އެޅި ހަނގުރާމަވެރި އައިސިސް ޖަމާޢަތުން 2015 ވަނަ ލީބިޔާ ހިފާ، ހިންގި ހަނގުރާމަގަނޑުގެ ތެރޭގައި ޢަބްދުއްސަލާމްގެ 2 އަޚުންގެ ތެރެއިން އެކެއްގެ ފުރާނަ ވަނީ ގެއްލިފައެވެ.

ދާރުނާއަށް މިހާރު ލިބިފައި އޮތް ގެއްލުންތައް، އެ ހުރިހާ ކަމަކާ ނުބައްދަލެވެ. ސާފު ރާސްތާތަކަށް އޮތް މަގުތަކާއި ތަރުތީބު ޢިމާރާތްތައް، ހާމައަށް އޮތް ޗަކަ ބިމަކާއި ގައު ކުނޑީގެ ގޮނޑަކަށް ހަދާލީ އެންމެ ރެއަކުންނެވެ.

ދާރުނާ އާރާސްތު ކުރުމަށްވެސް އޮތީ މާ ފަސޭހަ ރާސްތާއެއް ނޫނެވެ. ދާރުނާ ކޮޅަށް ޖެހުމަކީ އުނދަގޫ ކަމަކަށް ވަނީ، ލީބިޔާގައި އުފެދިފައި އޮތް ސިޔާސީ ބައިބައިވުންތަކުގެ ސަބަބުންނެވެ. ބައިނަލްއަޤުވާމީ މުޖުތަމަޢުން ބަލައިގެންފައި ވާ ސަރުކާރު އޮތީ ތުރާބުލުސްގައެވެ. އިރުމައްޗާއި ހުޅަނގުގެ ސަރަޙައްދުތައް ކޮންޓްރޯލް ކުރަނީ، ޖެނެރަލް ޚަލީފާ ހަފުތާރުގެ ފެކްޝަނުންނެވެ.