ކ. މާލެ
|
25 މެއި 2023 | ބުރާސްފަތި 07:05
ހަނގުރާމަ މަތީ މަތިންދާބޯޓެއްގެ އަޑު އިވޭ ހިސާބުން ކުޑަކުދިންނަށް އަސަރު ކުރަން ފަށާ
ސުދާންގެ ހަމަނުޖެހުން
ހިނިތުންވެލައިގެން ހުއްޓެއް ކަމަކު މި ކުޑަކުޑަ ހިތާއި ސިކުނޑީގައި ވަނީ ބިރުވެރިކަން!
އޭޕްރިލް 15 ވަނަ ދުވަހު ފެށި ހަމަލާ ބަދަލު ކުރުންތައް އެތައް ހަފުތާއަކަށް ދިގުލާ ގޮސް، އެތައް ސަތޭކަ ބައެއްގެ ފުރާނަ ވަނީ ގެއްލިފައި

ސޫދާންގެ ވެރިރަށް ޚާރްތޫމްގައި އޮތް ތަޅާފޮޅުންގަނޑުގެ ތެރެއިން ޢާއިލާ ގޮވައިގެން ނުކުމެ، ސަނާ މަޙްމޫދު، މިޞްރުގައި ހިންދެމިލިއެވެ. ނަމަވެސް، އެއީ ދާއިމީ ހަމަޖެހުމެއް ނޫނެވެ. ހަނގުރާމައާއި ތަޅާފޮޅުންގަނޑުގެ ތެރެއިން ވަޒަނެއް ނޭރިއެއް ކަމަކު، ސަނާގެ އަންހެން ދަރިފުޅަށް ލިބިފައިވާ ނަފްސާނީ އަނިޔާތަކުން މިންޖުވެވޭނެ ދުވަހެއް ބުނާކަށް ނޭނގެއެވެ. ރޭގަނޑުގެ އަރާމު ނިދި ނިދަންވީ ވަޤުތު، އެކުއްޖާފުޅަށް ސިއްސައިގެން ގޮސް ހޭލެވެއެވެ. ބަޑީގެ އަޑުފަށްގަނޑާއި، ވައިގެ ހަމަލާތަކުގެ އަޑު، އަދިވެސް އެ މައުސޫމު ނަފްސަށް އިވޭ ކަހަލައެވެ.

މިޞްރުގެ ވެރިރަށް ޤާޚިރާގައި، އޭނާގެ 2 އަންހެން ދަރިންނާއެކު ވަޤުތީ ހިޔާވައްސެއްގައި އިން ސަނާ ބުނި ގޮތުގައި އޭނާގެ ޢާއިލާއިން ވަނީ ހުރިހާ ކަމެއް ހަމަލޮލުން ދެކިފައެވެ. ބަޑީގެ ހަމަލާތައް އަމާޒުވަމުން ދިޔައީ އެމީހުން ދިރިއުޅެމުން ދިޔަ ގެއަށް ކަމަށާ، ފެނިގެން ނުވާނެ ބިރުވެރި އެތައް މަންޒަރެއް އޭނާގެ ދަރިންނަށް ފެނިފައި ވާ ކަމަށް ސަނާ ކިޔައިދިނެވެ.

ޚާރްތޫމްގެ ތަޅާފޮޅުންގަނޑުގެ ތެރޭގައި ހޭދަކުރަން ޖެހުނު ދުވަސްތަކުގެ ތަޖުރިބާ ހިއްސާ ކުރަމުން ސަނާ ބުނީ، ހަނގުރާމަ މަތީ މަތިންދާބޯޓެއްގެ އަޑު އިވޭ ހިސާބުން ދަރިފުޅަށް އަސަރު ކުރަން ފަށާ ކަމަށެވެ. ނުރައްކަލެއް ކުރިމަތިވެއްޖެ ކަމުގެ ބިރަށް، އެކުއްޖާ ދުވެފައި އަންނަނީ ސަނާ ގާތަށެވެ.

މި ކުދިންނަށް ހުރިހާ އެއްޗެއް ފެނުނު. ބަޑީގެ ހަމަލާތައް އަރަމުން ދިޔައީ އަހަރަމެން ތިބި ގެއަށް. ހުރިހާ ކަމެއް އެކުދިންނަށް ފެނުނު. ހަމަލާތައް ފެނުނު. ނޭދެވޭ އެތައް މަންޒަރެއް ފެނުނު. ހަގަށް މިއިން ކުއްޖާ، އަދިވެސް ރޭގަނޑު ރޮއެގަންނާނެ. އެމީހުން އަހަރަމެން މަރަން އަންނަނީ ކީއްވެހޭ ކިއާފަ. އަހަރެން ބުނަން... މަތިންދާބޯޓުތައް އުދުހެނީ އަހަރަމެންގެ ބޯމަތިން. ބޯޓެއް ފެންނައިރަށް މިމަންޖެ ދުވެ އަންނާނެ. މަންމާއޭ ބޯޓު އައިސިއޭ ގޮވަމުން. އަހަރަމެންގެ ގެއަށޭ އެމީހުން އަންނަނީ. އަހަރަމެން ގައިގަ ތަޅަންށޭ އަންނަނީ ގޮވަމުން އަންނާނެ. އަހަރެން ބުނަން، އެ ބޯޓު ހަމަ އުދުހިލަނީއޭ... އަހަރަމެންނަކަށް ހަމަލާ ނުދޭނޭ.
ސަނާ މުޙައްމަދު؛ ސޫދާން ދޫކޮށް މިޞްރަށް ދިޔަ މައެއް

މިއީ ސަނާގެ ދަރިފުޅުގެ ހާލު އެކަންޏެއް ނޫނެވެ. ސޫދާންގައި ތިބި އެތައް ސަތޭކަ ހާސް ކުޑަކުދިންނެއް މިއަދު ތިބި ހާލަކީވެސް މިއީއެވެ. ސޫދާންގެ އަސްކަރިއްޔާއާއި ޕެރާމިލިޓްރީ ރެޕިޑް ސަޕޯރޓް ފޯސަސްއާއި ދެމެދު އޭޕްރިލް 15 ވަނަ ދުވަހު ފެށި ހަމަލާ ބަދަލު ކުރުންތައް އެތައް ހަފުތާއަކަށް ދިގުލާ ގޮސް، އެތައް ސަތޭކަ ބައެއްގެ ފުރާނަ ވަނީ ގެއްލިފައެވެ.

ކިތަންމެ މިސައިލެއް ވެއްޓުނު އަހަރަމެންނާ ހަމަ ޖެހިގެން ކަހަލަ ގޮތަކަށް. ރެޕިޑް ސަޕޯރޓް ފޯރސަސްގެ މެންބަރުން އޮތީ އަހަރަމެންގެ އަވަށްގަނޑު ވަށާލާފަ. އެމީހުންގެ އުޅަނދުތަކުގަ އެމީހުން ތިބީ. ބަޑީގެ އަޑުފަށްގަނޑު ކަނޑައިގެން ނުދޭ. ތަޅާފޮޅުންގަނޑު ފަށާ އިރަށް އިމާރާތްތައް ހެލިގަނޭ. ކުޑަދޮރުތައްވެސް ހެލޭ. ބަޑީގެ ހަމަލާތައް ހަމަ ނުހުއްޓޭ. ވައިގެ ހަމަލާތައް ނުހުއްޓޭ. ކޮންމެ ތާކަށް ދިޔަސް، ބިރުވެރިކަން އިޙުސާސް ކުރެވޭނެ. ވަކިން ހާއްސަކޮށް، ބޭރަށް ނުކުމެޖިއްޔާ. ބަޑީގެ ހަމަލާއެއްގަ، ހަމަ ކޮންމެ ފަދަ ވަޤުތެއްގަވެސް މަރުވެދާނެ. ނޫނީ ބޮލަށް މިސައިލެއް ވެއްޓިދާނެ. އަހަރަމެން ތިބީ ވަރަށް ބިރުން.
ސަނާ މުޙައްމަދު؛ ސޫދާން ދޫކޮށް މިޞްރަށް ދިޔަ މައެއް

ކުޑަކުދިންނާ ބެހޭ އދގެ އިދާރާ (ޔުނިސެފް)އިން ބުނާ ގޮތުގައި ސޫދާންއިން 368000 ކުއްޖަކަށް ވަނީ އަމިއްލަ ގެދޮރު ގެއްލިފައެވެ. އިތުރު 82000 ކުދިން ވަނީ އަވަށްޓެރި ޤައުމުތަކަށް ބަދަލުވެފައެވެ. ތަޅާފޮޅުންތަކުގެ ފުރަތަމުގެ 10 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެކަނިވެސް 190 ކުއްޖެއްގެ ފުރާނަ ގެއްލި، 1700 ކުދިން ޒަޚަމްވި ކަމަށްވެސް ޔުނިސެފްއިން އަންދާޒާ ކުރެއެވެ.

ޔުނިސެފްއިން ސޫދާންއަށް ކަނޑައަޅާފައި ހުންނަވާ ޑައިރެކްޓަރ، މަންދީޕް އޯބްރާޔަން ފާހަގަ ކުރެއްވި ގޮތުން ހަމަނުޖެހުންތައް ގަދަވުމުގެ ކުރިންވެސް ސޫދާންގައި ސްކޫލަށް ނުދާ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ކުދިން ތިއްބެވެ.

ކުރިމަތިލުންތަކުގެ އެންމެ ބޮޑު ތަކުލީފެއް އުފުލަނީ ހަމަ ކުޑަކުދިން. ތަޅާފޮޅުންގަނޑު ފެށުނުއިރުވެސް އެކުދިން އައީ ކާރިޘާއަކަށް ފަހު ކާރިޘާއަކާ ކުރިމަތިލަމުން. ފުލުފުލުގަ. މި ފެށުނު ކުރިމަތިލުންތަކާ ހެދި، ހާލަތު ވީ އިތުރަށް ގޯސް. ޞިއްޙީ ގޮތުންނާއި، ހަށިގަނޑަށް ބޭނުންވާ މާއްދާތައް ނުލިބިފަ އޮތް އޮތުން ވީ ގޯސް. ފެން ލިބުން ދަތިވުމުގެ ކާރިޘާ ވީ ގޯސް. އުނގެނުމަށް އެޅިފަ އޮތް ހުރަހުގެ ކާރިޘާވެސް އިތުރަށް ބޮޑުވީ.
މަންދީޕު އޯބްރާޔަން؛ ޔުނިސެފް

ހަނގުރާމައާއެކު ސްކޫލްތަކާއި ތަޢުލީމު ފޯރުކޮށްދޭ މުއައްސަސާތައް ބަންދު ކުރުމުގެ އަސަރު، މުޅި ޤައުމަށް ފެތުރިގެން ދިޔައެވެ.

ސޫދާންގެ ހަމަނުޖެހުންތަކުން ސަލާމަތްވެ، އެހެން މަންޒިލްތަކަށް ދިރިއުޅުން ބަދަލު ކުރުމުގެ ޢުއްމީދުގައި އެތައް ހާސް ބަޔަކު ޖަމާވީ ރެޑް ސީއާ ގުޅިފައި ވާ ޕޯރޓް ސޫދާން ސަރަޙައްދަށެވެ. އެ ސަރަޙައްދުގައި ތިބި ކުޑަ ކުދިންނަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ނަފްސާނީ ނުތަނަވަސްކަމަށް ލުޔެއް ހޯދާ ދިނުމަށް މަސައްކަތް ކުރަމުންދަނީ ހިލޭ ސާބަހަށް މަސައްކަތް ކުރާ ގުރޫޕަކުންނެވެ.

ސޫދާންގެ ޞިއްޙަތާ ބެހޭ ވުޒާރާގެ ނަފްސާނީ ޞިއްޙަތާ ބެހޭ ޑިވިޜަންގެ އިސްވެރިޔާ، ރަޝާ މުޙައްމަދު ޠާހިރު ވިދާޅުވީ ނަފްސާނީ ބަލި މީހުންނަށް ފަރުވާ ދޭ ސައިކޭޓްރިކް ހޮސްޕިޓަލަށް ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ކުޑަކުދިން ބަދަލުކޮށްފައި ވާ ކަމަށެވެ.

- ކޮމެންޓް