ކ. މާލެ
|
31 މާރޗް 2024 | އާދީއްތަ 15:41
ސޫދާންގައި ދިގުލައި ގޮސްފައިވާ ހަނގުރާމައިގެ ސަބަބުން ގެދޮރު ގެއްލުނު މީހުންގެ ޢަދަދު 8.5 މިލިއަނަށް އަރާ ކަމަށް އދގެ ރެކޯޑްތަކުން ދައްކާ
ސޫދާންގެ ދާޚިލީ ހަނގުރާމަ
ދާޚިލީ ހަނގުރާމާގައި ބެދި 1 އަހަރު: ސޫދާންއަށް ތަފާތު ރަމަޟާން މަހެއް!
މީގެ ކުރީ އަހަރުތަކަށް ބަލާއިރު ސޫދާންއަކީ ރަމަޟާން މަހާ ދިމާކޮށް، އިޖުތިމާޢީ އެއްވުންތަކުގެ ރޫޙު ވަރުގަދަ ވެގެންދާ މަންޒަރު ފެންނަ ޤައުމެއް

ހިނގަމުން މިދާ ރަމަޟާން މަހަކީ އެހެން އަހަރުތަކާ އަޅާ ބަލާއިރު ގިނަ ބަޔަކަށް ތަފާތު ފަހަރެކެވެ. މުސްލިމުންގެ އަޣުލަބިއްޔަތު އޮންނަ 2 ސަރަޙައްދެއްގައި ކުރަމުންދާ ވަރުގަދަ ހަނގުރާމަތައް ދިގުލައިގެން ގޮސްފައި އޮތުމަކީ އެއް ސަބަބެވެ. އެފަދަ އެއް ސަރަޙައްދަކީ ސޫދާންއެވެ. ސޫދާންގައި ދާޚިލީ ހަނގުރާމައެއް ފެށީ މީގެ އަހަރެއް ކުރިން، 1444 ވަނަ އަހަރުގެ ރަމަޟާން މަސް ނިމެން ގާތްވެފައި ވަނިކޮށެވެ. މިދިޔަ އަހަރެއްހާ ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ސޫދާންއިން އެތައް މިލިއަން ބައެއްގެ ގެދޮރު ގެއްލި، ރެފިއުޖީންނަށް ވަނީ ވެފައެވެ. އެތައް ޢާއިލާއެއްގެ މެންބަރުންތަކެއް ވަކިވެ ހިނގައްޖެއެވެ. ސޫދާންގެ އަސްކަރިއްޔާއާއި ޕެރާމިލިޓްރީ ފައުޖުތަކާ ދެމެދު ކުރަން ފެށި ހަނގުރާމަ، ހުއްޓުމެއް ނެތި ކުރިއަށް ގެންދާ އިރު މުޅި ސޫދާންއަށް ވަނީ ބަނޑުހައިހޫނުކަން ކުރިމަތިވެފައެވެ. އެކަމަކު އަސަރުތައް، މި ރަމަޟާން މަހު ސާފުކޮށް އެ ހުރީ ފެންނާސެވެ.

ރަމަޟާން މަހަކީ އަޅުކަމުގެ ހާއްސަ މައްސަރެކެވެ. ހަމަ އެފަދައިން، ޢާއިލީ އެއްވުންތަކާއި ތަނަސް ސުފުރާތަކާއެކު އުފާވެރި ވަގުތުތަކެއް ހޭދަ ކުރުމުގެ ޘަޤާފަތާވެސް ގުޅިފައި އޮތް ދުވަސްތަކަކަށް ރަމަޟާން މަސްވެއެވެ. ނަމަވެސް މި ފަހަރުގެ ރަމަޟާން މަހަކީ، ސޫދާންއަށްވެސް ތަފާތު މައްސަރެކެވެ. މުޅިންހެން އޮތީ ފަޅުކަމެވެ. ރެފިއުޖީންގެ ގޮތުގައި ދުވަސްތައް ގުނަން މަޖުބޫރުވެފައި ވާ އިރު، ޒަމާނުއްސުރެ ކަންކުރަމުން އައި ގޮތާއި އާދާކާދަ ދޫކޮށްލަން މަޖުބޫރުވެފައި ތިބި މީހުންގެ ޢަދަދު މަދެއް ނޫނެވެ. އެފަދަ އެކަކީ މުޙައްމަދު ޢަލީއެވެ. މުޙައްމަދު ޢަލީއަކީ ސޫދާންގައި ފިލްމު ޑައިރެކްޓް ކުރުމުގެ މަސައްކަތުގައި އުޅޭ މީހެކެވެ.

މި ރަމަޟާން މަހަކީ މުޅިން ތަފާތު މަހެކޭ ބުނެވިދާނެ އަހަރެމެންނަށް. ނަފްސާނީ ގޮތުންވެސް ސޫދާން ރައްޔިތުންނަށް ކަންތައްތަކެއް ބަދަލުވެއްޖެ. އަހަރެމެންގެ އާދަކާދައާއި، ކައިބޮއި އުޅުނު ގޮތާ، ބައްދަލުވުންތަކާ، ރަމަޟާން މަހަށް ތައްޔާރުވަމުން އައި ގޮތްވެސް ބަދަލުވެއްޖެ. އެ ފުރުޞަތެއް ނެތް މިހާރަކު. ދިރިއުޅުމުގެ މައިދާނުގައި އެ ދުވަހެއްގެ ކަމަކާ އެ ދުވަހު ވިސްނާ ބީދައިން ރަމަޟާން މަސް މި ދަނީ. އެއީ މައްސަލައެއް ނޫން. މައްސަލައަކީ، ކުރީ އަހަރުތަކުގަ އަހަރެމެންނަށް އެބަ ބައްދަލުކޮށްލެވޭ ގިނަ ބަޔަކާ. އަނެކާ އަތުގަ މާ ބޮޑު ތަނަވަސްކަމެއް ނެތީވިއްޔާ، އެކަކު އަނެކަކާ އެއްޗެހި ހިއްސާކޮށް އެކަހަލަ ގޮތަކަށް އުޅޭނީ. އެކަމަކު، އަހަރެމެން މިއަދު މިތިބީ އަމިއްލަ ހާލައިގެން އުޅެންވެސް އެހެން މީހެއްގެ އެހީއަށް ބޭނުން ޖެހިފަ... އަހަރެމެން މިހާރު ދިރި މި އުޅެނީ އަހަރެމެން ބޭނުންވާ ގޮތަށޭ ބުނަން ވަރަށް ދަތި. ނަފްސާނީ ގޮތުން ހަމަޖެހިފައޭވެސް ބުނެވޭކަށް ނެތް. މާތް ﷲ އަހަރެމެންނަށް އިރާދަކުރެއްވި ގޮތަކާ މެދު އަހަރެމެން ރުހެން. އެކަމަކު، ހުރިހާ ގޮތަކަށް ބެއްޔަސް، މިއަދު އަހަރެމެންނަކީ، ކުރީގެ އަހަރެމެންނެއް ނޫން.
މުޙައްމަދު ޢަލީ؛ ސޫދާންގައި ގެދޮރު ގެއްލިފައިވާ ފިލްމު ޑައިރެކްޓަރެއް

މީގެ ކުރީ އަހަރުތަކަށް ބަލާއިރު ސޫދާންއަކީ ރަމަޟާން މަހާ ދިމާކޮށް، އިޖުތިމާޢީ އެއްވުންތަކުގެ ރޫޙު ވަރުގަދަ ވެގެންދާ މަންޒަރު ފެންނަ ޤައުމެކެވެ. ރޭގަނޑުގެ ވަގުތުތަކުގައި އެކިއެކި ޖަމާޢަތްތަކުން މީހުން އެއްވެ، އެކުގައި ވަގުތު ހޭދަކުރެއެވެ. ނަމަވެސް އަދުގެ ހާލަތު މުޅިން ތަފާތެވެ. މުޙައްމަދު ޢަލީ ފަދަ އެތައް މިލިއަން ބަޔަކަށް މިއަދު މަޖުބޫރު ވެފައި އާންމު ބަދިގެތަކުން ތައްޔާރުކުރާ ކާ އެއްޗަކަށް އިންސާފުކޮށް، ބަނޑާއި ހިތް ފުރާލުމަށެވެ.

އަންނަ ރޯދަމަހު، އަހަރެމެން އެންމެންނަށްވެސް އަހަރެމެންގެ ގެތަކަށް ދެވުން އުންމީދަކީ. ތެދެއް، މި ރަމަޟާން މަހު އަހަރެމެންނަށް އެތައް އެއްޗެއް މަދު. އެކަމަކު، ﷲ އަށް ޙަމްދު ހުރި. އެހީދޭ ޖަމިއްޔާތައް އެބަ އުޅޭ. ރަމަޟާން މަހުގެ 30 ދުވަހު، ރޯދަ ވީއްލޭނެ ގޮތް އެމީހުން ހަދައިދޭ. ރޯދަ ވީއްލަން ލިބޭ އެއްޗެހިވެސް ރަނގަޅު. ޚިދުމަތްވެސް ރަނގަޅު. އެކަމާ އަހަރެމެން އުފާ ކުރަން. މި ހާލަތުގަވެސް އަހަރެމެންނަށް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭތީ، އެމީހުންނަށް ޝުކުރުވެސް އަދާ ކުރަން އަހަރެމެން.
އާމިރާ އިދުރީސް؛ ސޫދާންގައި ގެދޮރު ގެއްލިފައިވާ ފިލްމީ ބަޠަލާއެއް

ސޫދާންގައި ދިގުލައި ގޮސްފައިވާ ހަނގުރާމައިގެ ސަބަބުން ގެދޮރު ގެއްލުނު މީހުންގެ ޢަދަދު 8.5 މިލިއަނަށް އަރާ ކަމަށް އދގެ ރެކޯޑްތަކުން ދައްކައެވެ. އެކިއުޓް ހަންގަރ، ނުވަތަ ބަނޑުހައިހޫނުކަމުގެ އެންމެ ސީރިއަސް ފައްތަރާ ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައި ތިބި މީހުންގެ ޢަދަދު އުޅެނީ ގާތްގަނޑަކަށް 18 މިލިއަނުގައެވެ. ސޫދާންގައި މިހާރު ކުރަމުން ދާ ހަނގުރާމައަކީ، އެ ޤައުމުގެ ވަޒަންވެރިންގެ ދީލަތިކަމާއި މެހެމާންދާރީގެ ސިފަވަންތަ ޢަބުރުގެ އިމްތިހާނަކަށް ވަނީ ވެފައެވެ.

އެހެންޏާ މަގުތައް އޮންނާނީ މީހުން އިށީނދެލެވޭ ގޮތަށް ކުނާ އަޅާ ފުރިފަ. މީހުންވެސް އޮންނާނީ ތޮއްޖެހިފަ. މި ހަނގުރާމައަކާ ހެދި މީހުންގެ ޢަދަދު ވަރަށް މަދުވެއްޖެ. އެތައް ބަޔަކު ބިރުން ހިނގައްޖެ. އެކަމަކު، ބައެއް މީހުން އަދިވެސް އެބަ ތިބި ހަމަ ތިބި ގޮތަށް. އެމީހުން ދަނީ، ވަކި މީހަކަށް ބެލުމެއް ނެތި މެހެމާންދާރީ އަދާކުރަމުން. ޒިޔާރަތް ކުރާ މީހުން ގެއަށް ވައްދާ، އެމީހަކަށް ވީ ވަރަކުން އެހީވަމުން. އެއްވެސް އަގަކާ ނުލާ. ކިތަންމެ އާދައިގެ ގޮތަކަށް ވިއަސް ހެޔޮތާ. އަހަރެމެންގެ ނަބީއްޔާ، މުޙައްމަދު ރަސޫލު ﷲ صلى الله عليه وسلم ވެސް ޙަދީޘްކުރައްވާފަ އޮންނަނީ، މީހަކަށް ރޯދަ ވީއްލަން ދިނުމަކީ، އެމީހަކު އެ ހިފި ރޯދައިގެ ޘަވާބާ އެއްވަރުގެ ޘަވާބެއް، އެ ރޯދަ ވީއްލުން ދިން މީހަކަށް ލިބޭނެ ކަމެކޭ. އެހެންވެ، ކިތަންމެ ކުޑަ އެއްޗެއްވެސް އަނެކާއާ ހިއްސާކޮށްލެވޭ ތޯ އަހަރެމެން ބަލަނީ. ފެންކޯވަރެއްވިއަސް، އެއްގަމު މަސްކޮޅެއް ވިއަސް، އެހެން ކޮންމެ އެއްޗަކަށް ވިއަސް.
ޚާލިދު ޢަބްދުއްރަޙްމާން؛ ސޫދާންގެ ޝައިޚެއް

ދެމިގެންދާ ގޮތަކަށް ޙަމަލާ ބަދަލު ކުރުން ހުއްޓުވާ އެއްބަސްވުމަކަށް އައުމަށް މީގެ ކުރިން ކުރި މަސައްކަތްތައް ކާމިޔާބު ނުވި ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް، ރަމަޟާން މަހު އަނެއްކާވެސް ސުލްހައިގެ މަޝްވަރާތައް ފެށޭނެ ކަމުގެ އުންމީދު އެބަ އޮތް ކަމަށް އެމެރިކާއިން ވަނީ ބުނެފައެވެ. ސޫދާންގެ ރައްޔިތުންވެސް މިހާރު ބުނަމުން ދަނީ "ވާ ވަރަށް" ހަނގުރާމަ ކުރެވިއްޖެ ކަމަށެވެ.

- ކޮމެންޓް