އިންސާނުންގެ އަމަލުތައް ބައްޓަންވެފައިވާގޮތުން ތިމާވެއްޓަށް ލިބޭ ގެއްލުންތަކުގެ އަސަރު ނުކުރާ އެންމެ ގައުމެއްވެސް މިއަދަކު ނެތެވެ. އެންމެ ބޮޑަށް އަސަރުކުރާނެ ގައުމުތަކަކީ ރާއްޖެފަދަ ޖަޒީރާ ގައުމުތަކެވެ. ތިމާވެއްޓަށް ލިބޭ ގެއްލުންތަކުގެ ސަބަބުން ދުނިޔެ ހޫނުވެ ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު އުސްވުމުގެ ސަބަބުން ރާއްޖެ އެއްކޮށް އަޑިއަށް ހިނގައިދާނެކަމުގެ އިންޒާރުވެސް ސައިންސްވެރިން ދެއެވެ. އެހެންކަމާއެކު ގައުމު ސަލާމަތްކުރުމަށް ފަރުދީގޮތުންވެސް އަދާކުރަންޖެހޭ ޒިންމާތައް އަދާކުރުން މިއަދު މިއޮތީ މަޖުބޫރުވެފައެވެ.
ތިމާވެއްޓަށް ގެއްލުންވާ ކަންކަމުގެ ތެރެއިން، ދިވެހިންގެ ތެރޭގައި އެންމެ އާއްމުކޮށް ފެންނަން އެއްކަމަކީ ތަންތަނަށް ކުނި އެޅުމެވެ. އެގޮތުން، ސުޕާރީއާއި މެޓާފަދަ ތަކެތި ކެއުމަށްފަހު އެ ހުރި ތަނަކަށް އުކާލުމަކީ އާދައެކެވެ. އެއީ ކުޑަ ޕްލާސްޓިކްކޮޅެއް ކަމަށް ހީކޮށް އެއްލާލަނީ ކައިރީގައި ޑަސްބިނެއް ފެންނަން ނެތުމުންނެވެ. ބައެއް ފަހަރު ޑަސްބިނެއް ހުއްޓަސް އެ ކުނިކޮޅު އެއްލާލައެވެ. މިފަދަ ޕްލާސްޓިކްތައް ވަޔާއެކު ކަނޑަށް ދިއުމުގެ ސަބަބުން މަސްމަހާ މެއްސަށް އޭގެ އަސަރު ކުރެއެވެ.
ސޯޝަލް މީޑިއާގައި ދައުރުވާ ވީޑިއޯތަކުގައި، މަސްކަނޑާއިރު އޭގެ ބަނޑުތެރެއިން ޕްލާސްޓިކްގެ ބާވަތްތައް ފެނުމުން ކޮންމެ މީހަކުވެސް އެ ޝެއަރކޮށްލުމަށްފަހު، ޒިންމާ އަދާކުރެވުނީކަމަށް ނިންމައެވެ. ނަމަވެސް ހަގީގަތަކީ އެ ޕްލާސްޓިކް އެތަނަށް ދިޔައީ އަމިއްލައަށް ނޫންކަމެވެ. އެއީ ކުޑަ ކުނިކޮޅެއްކަމަށް ހީކޮށް ޑަސްބިނަށް ނާޅައި އެއްލާލި އެތިކޮޅު ކަމަށްވެސް ވެދާނެއެވެ. އެ މަސް ކެއުމުގެ ސަބަބުން ގެއްލުންވާނީވެސް ހަމަ އިންސާނުންނަށެވެ.
ރާއްޖޭގެ އާބާދީއަށް ބަލާއިރު، ދިވެހިން ކުނި އުފައްދާ މިންވަރު ވަނީ ކަންބޮޑުވާވަރަށް އިތުރުވެފައެވެ. މާލެ ސަރަހައްދުން އެކަނިވެސް އަހަރަކަށްފަހު އަހަރެއް ކުނި އުފައްދާ މިންވަރު އެތައް ގުނައެއް އިތުރުވާކަން އެންވަޔަރަމަންޓް މިނިސްޓްރީން ވަނީ ފާހަގަކޮށްފައެވެ. ނަމަވެސް ކުނި އުކާލުން މަދުކުރުމަށް ކުރެވިދާނެ ކަންކަން އެބަހުއްޓެވެ.
ރީސައިކަލް ކުރުމާއި، އެއްފަހަރު ބޭނުންކޮށްފައި އުކާލަންޖެހޭ ޕްލާސްޓިކް ބޭނުންކުރުން މަދުކުރުމަކީ ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް ތިމާވެށި ހިމާޔަތް ކުރުމަށް ކުރެވިދާނެ ކަމެކެވެ. އެއްފަހަރު ބޭނުންކުރާކަހަލަ ޕްލާސްޓިކް ބޭނުންކުރުން މަދުކުރެވޭނެ ކަންކަމުގެ ތެރޭގައި، ވިޔަފާރިކުރަން ފޮތި ކޮތަޅެއް ގެންދިއުމާއި އިސްކުރު ފެން ބޭނުންކުރުމަކީވެސް ކުރެވިދާނެކަމެކެވެ.
މާލޭގެ ގޭބިސީތަކުން އެކަނިވެސް ދުވާލެއްގެ މައްޗަށް އެތައް ހާސް ޕްލާސްޓިކް ފުޅިއެއް އުކާލައެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި އިސްކުރު ފެން ނުވަތަ ސަޕްލައި ފެން ބޭނުން ކުރުމަށް، ކަމާބެހޭ އިދާރާތަކުން ވެސް އިލްތިމާސްކުރެއެވެ. އެ ފެނަކީ ވެސް ރައްކާތެރި ފެންކަމުގެ ޔަގީންކަން އެޚިދުމަތް ދޭ ފަރާތްތަކުންވެސް ދެއެވެ. އެހެންކަމަށްވާނަމަ ޕްލާސްޓީކް ފުޅީގައި ބަންދުކޮށްފައި ހުންނަ ފެން ގަތުމަކީ ޖީބަށްވެސް އަދި ތިމާވެއްޓަށް ވެސް އޭގެ ގެއްލުންވާނެކަމެކެވެ.
ރާއްޖޭގައި މިހާރު ގިނަ ބަޔަކު ކުނީގެ ކަންކަމުގައި ހޭލުންތެރިވެއްޖެއެވެ. އެކަން އެނގެނީ މި މަހުން ފެށިގެން ވެމްކޯއިން ކުނި ނެގުމަށް ގެނައި ބަދަލަށް ދިވެހިންގެ ފަރާތުން ލިބުނު އެއްބާރުލުމުންނެވެ. އަދި ރައްކާތެރި ގޮތުގައި ކުނި ނައްތާލުމަށް ރަށްރަށުގައި ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރާކަންވެސް ފާހަގަކުރެވެއެވެ.
