ސްކޫލް ދައުރުގައި ވަރަށް ޝައުގުވެރި ވާހަކަތައް މުދަރިއްސުން ކިޔާދެއެވެ. އެގޮތުން ފާހަގަކޮށްލެވޭ އެއް ވާހަކައަކީ ރާއްޖޭގެ ރަށަކަށް ވެލައެއް އަރައި ބިސް އަޅަން ކުރި މަސައްކަތާ ބެހޭގޮތުން ކިޔަދިން ވާހަކައެވެ. އިމާރާތްތަކާއި އިންސާނުން ގިނަވެ ބިސްއަޅާނެ ތަނެއް ނުފެނިގެން އެންމެފަހު ވެލާ ވަނީ ގެއެއްގެ އެނދުދަށަށެވެ. ނަމަވެސް ބިސް ނޭޅިގެން އުޅެނިކޮށް އެ ގޭގެ މީހަކު އައިސް ވެލާ ފައްސާލައެވެ. ވެލާ ރަށުން ފައިބައިގެން ދަނީ ދުވަހަކު ވެސް އެރަށަށް ނޭރުމަށް އަޒުމް ކަނޑައަޅާފައެވެ.
އެވާހަކައިން އެކަނި ވެސް ރާއްޖޭގެ ރަށްތައް ތޮއްޖެހިފައިވާ މިންވަރު ހާމަވެގެންދެއެވެ. ޚާއްސަކޮށް ވެރިރަށް މާލެ ސިޓީއެވެ. މިއަދާ ހަމައަށް ވެސް މާލެއަށް ވެލާ އަރާނެ ކަމަކަށް މީހަކު ހިއެއްނުކުރެއެވެ. ނަމަވެސް މިއަހަރުގެ ފެބްރުއަރީ މަހުގެ 27ގައި މާލެއަށް ވެލައެއް އެރިއެވެ. އަދި ފުލުހުންގެ އެހީތެރިކަމާއެކު އެ ވެލާ މޫދަށް ދޫކޮށްލިއެވެ. އެކަމާގުޅިގެން ގިނަ ބައެއްގެ ފާޑުކިޔުން ވެސް އަމާޒުވެގެން ދިޔައެވެ. ވެލާ އަމިއްލައަށް ނުދަނީސް ގަދަކަމުން ފޮނުވާލުމަކީ ބަލައިގަނެވޭނެކަމެއް ނޫންކަމަށް ބައެއް މީހުން ބުނެފައިވެއެވެ.
މިފާޑު ކިޔުންތަކާއެކު ދުވަސްތައް ފާއިތުވެގެން ދިޔައެވެ. އަނެއްކާވެސް މުޅި ސޯޝަލް މީޑިއާ ފުރާލީ 15 މާޗް 2022 ވީ އަންގާރަ ދުވަހުގެ ރޭ ދަންވަރު މާލެއަށް ވެލައެއް އަރައި ބިސްއެޅި ޚަބަރުންނެވެ. އެރޭ ވެލާ އެޅިބިސްތައް އީޕީއޭގެ ބެލެމުގެ ދަށުން ހެޗަރީއަށް ވަނީ ގެންގޮސްފައެވެ. އަދި ބިސް ފީކުރާނީ ވެސް އީޕީއޭގެ ބެލުމުގެ ދަށުންނެވެ. އެހެންކަމުން މި ކަމަށް ގިނަ ބައެއްގެ ޝައުގުވެރިކަން ހުއްޓުނެވެ. ގިނަ ބަޔަކު ހީނުކުރާ ކަމެއް ހަގީގަތަކަށްވުމުން, އަދިވެސް ވެލާ ބިސް އަޅަން މާލެއަށް އަރާނެކަމަށް ބައެއް މީހުން ބުނެއެވެ.
ވެލާކަހަނބު ދިރިއުޅޭގޮތާ ބެހޭގޮތުން އޮލިވް ރެޑްލީ ޕްރޮޖެކްޓުން ބުނެފައިވަނީ, ވެލާކަހަނބު ދަރިމައިވާ އުމުރަށް ދަނީ އުމުރުން 15-50 އަހަރާ ދެމެދު ކަމަށެވެ. އަންހެން ވެލާކަހަނބު ބިސް އަޅަން އެއްގަމަށް އަރާއިރު, މޫސުމެއްގެ މައްޗަށް 2-6 ބިސްވަޅު ހަދާކަމަށެވެ. އެއަށްފަހު ވެލާ ބިސްއަޅަން އަންނާނީ 2 ނުވަތަ 4 އަހަރު ފަހުން ކަމަށް ދިރާސާތަކުން ދައްކައެވެ. ރާއްޖޭގައި 2018 ވަނަ އަހަރު ބިސްއެޅި ވެލައެއް 2020ގައި ބިސްއަޅަން އަލުން އައިސްފައިވާކަން ރިކޯޑު ކުރެވިފައިވާކަމަށް އޮލިވް ރެޑްލީ ޕްރޮޖެކްޓުން ބުނެއެވެ. އެހެންކަމުން މިފަހަރު ސިނަމާލެ ބްރިޖް ސަރަހައްދަށް އެރި ވެލާ ދެވަނަ ފަހަރުވެސް އަރައި ބިސް އެޅުމުގެ ފުރުސަތު އެބައޮތެވެ.
މިވެލާ އެޅި ބިސްތައް ގެންގޮސްފައިވާއިރު، ވެލާކަހަނބުގެ ބިހަކީ އިންތިހާއަށް ނާޒުކު އެއްޗެކެވެ. ބިސްވަޅުގެ ފިނިހޫނުމިން ވަކި މިންވަރެއްގައި ހުރުން ބިސްތައް ފީވުމަށް ވަރަށް މުހިންމެވެ. އަދި މީގެ އިތުރުން ރެޕްޓައިލްއަކީ އިންސާނުން ފަދައިން ނޭވާލާ އެއްޗަކަށް ވާތީ ބިސްތަކަށް އޮކްސިޖަން ބޭނުންވެއެވެ. އެހެންކަމުން ބިސްވަޅަށް ފެން ގިނަގިނައިން އެޅި ބިސްވަޅުގައި ފެންބޮޑުވުމުން ބިސްތައް ފީވުމުގެ ފުރުސަތު ކުޑަވެގެންދެއެވެ. ގިނަ ފަހަރު ވެލާކަހަނބު ބިސްއަޅާނީ ބޮޑު ދިޔަވަރުގައި ރާޅު ބީއްސާ ސަރަހައްދަށްވުރެ މަތީގައި ކަމަށް ދިރާސާތަކުން ދައްކައެވެ. އެހެންކަމުން ބްރިޖް ސަރަހައްދަށް އެޅި ބިސްތައް އީޕީއޭއިން ގެންގޮސް ފީކުރުން ނޫން ގޮތެއް މިކަމުގައި ނެތެވެ. އެއީ އެ ސަރަހައްދަކީ ބިސް ފީކުރެވޭ ފަދަ ހާލަތެއްގައި އޮތް ސަރަހައްދަކަށްނުވާތީއެވެ.
އާއްމު ގޮތެއްގައި ވެލާކަހަނބު ބިސްއަޅަން އަރާއިރު، ބިސްތައް ރައްކާތެރިކުރުމަށް ބިސްވަޅު ހަދަން އެންމެ ރަނގަޅުތަން ހޯދަން މަސައްކަތް ކުރެއެވެ. ނަމަވެސް ބައެއް ފަހަރު މިކަން ނާކާމިޔާބުވެއެވެ. އެގޮތުން ވިއްސާރަވެ އުދައެރުން، ބިންހިއްކުން، ގޮނޑުދޮށްތައް ތަރައްގީކުރުން ފަދަ ކަންކަމަކީ ވެލާކަހަނބަށް އޭގެ ބިސްއަޅާ ސަރަހައްދު ގެއްލޭ ކަންކަން ކަމަށް އޮލިވް ރެޑްލީ ޕްރޮޖެކްޓުން ބުނެއެވެ.
ބިސް އަޅާ މޫސުމެއްގައި ކޮންމެ 2 ހަފުތާއަކުން އެއްފަހަރު އަންހެން ވެލާ ކަހަނބު ބިސްއަޅަން އާދެއެވެ. މޫސުމެއްގައި 2-6 ފަހަރު މަތިން ވެލައެއް ބިސްއަޅާނެއެވެ. ނަމަވެސް ބިސް އެޅުމަށްފަހު ބިސްތައް ނޫނީ ޅަ ވެލާކަހަނބު ބަލައި މައިއެއްޗެއް ނާންނާނެއެވެ.
މިއީ ތަފާތު ދިރިއުޅުމެއް އުޅޭ އެއްޗަކަށްވާއިރު، ވެލާ ކަހަނބަކީ ރެޕްޓައިލް ގުރޫޕަށް ނިސްބަތްވާ ޖަނަވާރެކެވެ. އެހެންކަމުން ކިނބޫ އަދި ހަރުފަ ފަދައިން ވެލާކަހަނބަކީ, އުފަންވުމާއެކުވެސް އަމިއްލައަށް ދިރިއުޅުމުގެ ކެރިކުޅަދާނަކަން ލިބިގެންވާ އެއްޗެކެވެ.
ވެލާކަހަނބުގެ ހަޔާތް ފެށެނީ ބިސްވަޅުގައި ހިމެނޭ އެހެން ހުރިހާ ވެލާކަހަނބާއެކީ ނަމަވެސް, މޫދަށް ފައިބާ ހިސާބުން ކޮންމެ އެއްޗެއްވެސް މަސައްކަތް ކުރާނީ އޭގެ އަމިއްލަ ދިރުން ދެމެހެއްޓުމަށެވެ. އެގޮތުން "ސަރވައިވަލް އޮފް ދަ ފިޓެސްޓް"އިން ސަލާމަތްވެ ދަރިމައިވާ އުމުރަށްދާނީ ހާހަކުން އެކައްޗެވެ. ވެލާ ކަހަނބު ކަންތައްކުރާނީ އިންސްޓިންޓްއަށް ބަލައިގެންނެވެ. ވެލާ ކަހަނބަށް ކަންކަން ދަސްކޮށްދޭން ވެލެނިވެރި ވެލައެއް ނުތިބޭނެއެވެ.
ކަނޑުގެ ދިރުންތަކުގެ ތެރެއިން މިތަކެތީގެ ދިިރިއުޅުން ވަރަށް ތަފާތެވެ. ދިރިއުޅޭ ގޮތަށް ބަލާއިރު, ގޮނޑުދޮށްތައް ހިމާޔަތްކޮށް، އެފަދަ ވެއްޓެއް ގާއިމުކޮށްދީފިނަމަ މިހާރަށްވުރެ ގިނައިން ވެލާކަހަނބު އަރައި ބިސްއަޅާނެކަމާމެދު ޝައްކެއްނެތެވެ. އަދި ރާއްޖޭގައި 2018 ވަނަ އަހަރު ބިސްއެޅި ވެލައެއް 2020ގައި އަނބުރައި ބިސްއަޅަން އައިސްފައިވާކަން ރިކޯޑު ކުރެވިފައިވާއިރު، މިފަހަރު ސިނަމާލެ ބްރިޖް ސަރަހައްދަށް އަރައި ބިސްއެޅި ވެލާ މީގެ 2 އަހަރު ފަހުން އަރައި ބިސް އަޅާފާނެތޯ މިއީ އުފެދޭ ސުވާލެކެވެ!
