ދުނިޔޭގެ އެކި ގައުމުތަކުގައި ހަތަރު މޫސުމް ތަޖުރިބާކުރި ނަމަވެސް އަޅުގަނޑުމެން ރާއްޖޭގައި އަންނަނީ ދެ މޫސުމެވެ. ކޮންމެ ގައުމެއްގެ ބަޔަކުވެސް އެ ގައުމެއްގައި އަންނަ މޫސުމްތަކަށް ތައްޔާރުވެ، މަރުހަބާ ކިޔަނީ އުފަލާއި ހިތްހަމަޖެހިލުމާއެކު އެވެ. ރާއްޖޭގައި ވެސް އެކަން އޮތީ އެހެންނެވެ. ހުޅަނގު މޫސުމަށް ފަހު އިރުވައި މޫސުމް ފެށޭއިރު އަންނަ ބަދަލުތަކަށް ދިވެހިން ވެސް ތައްޔާރުވެއެވެ. ރާއްޖޭގެ އެންމެ އުތުރުން އާބާދީ ބޮޑު ކުޅުދުއްފުށި ސިޓީގެ ރައްޔިތުންނަށް އިރުވައި މޫސުމަކީ މާ އުފާވެރިކަން ގެނުވާ މޫސުމަކަށް ނުވެއެވެ.

ދަންނަވަން މިއުޅެނީ ކުޅުދުއްފުށީގެ ޒަމާންވީ އެންމެ ބޮޑު މައްސަލަކަމުގައިވާ ކުނިކޮށީގެ ވާހަކައެވެ. ދުވާލެއްގެ މައްޗަށް އެތަކެއް ކުންޏެއް އުކާލައި މިތަނުގައި ހުޅު ޖެހުމުން އަރައި ދުންތައް މުޅި ރަށު ތެރެއަށް ފެތުރެވެ. ރަށުގެ ދެކުނު ފަރާތުގައި ހުންނަ މި ކުނިކޮށިން އަރައި ދުން ގަނޑުން ބައެއް ފަހަރު ރަށުގެ މެދެއްހާ ހިސާބަށް އަސަރުކުރެއެވެ. ވައިޖެހޭ ގޮތަކުން އެޔަށްވުރެ ވެސް ބޮޑަށް ދުމުގެ އަސަރުކުރެ އެވެ. ކުނި ނައްތާލެވޭނެ އެއްވެސް ނިޒާމެއް ގާއިމުވެފައިނުވާއިރު އެތަނުގައި އަނދައި ހުސްވަނީ ހަމައެކަނި ގުދުރަތީ ގޮތުން އުފެދޭ ކުންޏެއް ނޫނެވެ. ތަފާތު ބާވަތްތަކުގެ ޕްލާސްޓިކް ފުޅި އާއި ކުނީގެ ގޮތުގައި އުފެދޭ އެހެނިހެން ނުރައްކާތެރި ބާވަތްތައް ވެސް ހިމެނެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ތަފާތު އެކި ބާވަތްތަކުގެ ވިހަ ދުމާއި ކުނިވަސް މުޅި ރަށުތެރޭގައި ފެތުރިފައި ހުރެއެވެ.

އެންމެ ބޮޑަށް މިކަމުގެ ވޭން ތަހަމަލުކުރަނީ އެ ސަރަހައްދުގައި ދިރިއުޅޭ ރައްޔިތުންނެވެ. އެއަށްފަހު އެ ސަރަހައްދުގައި ހުންނަ ސަރުކާރުގެ މުވައްސަސާތަކުގެ މުވައްޒަފުންނާއި އެތަންތަނުގެ ބޭނުން ހިފަން ޖެހިފައި ތިބި ރައްޔިތުންނެވެ. އެ ސަރަހައްދުގައި ހުރި ބައެއް ތަންތަނަށް ބަލައިލާއިރު އެންމެ ކައިރީގައި އޮންނަ ސްޓޭޑިއަމްއަކީ ކޮންމެ ދުވަހަކު ވެސް އެތަކެއް ސަތޭކަ ބަޔަކު އެތަނުގެ ބޭނުން ހިފަމުންދާ ތަނެކެވެ. ކުޅިވަރުތަކުގައި އާއި ކަސްރަތުކުރުމުގައި ގިނަ ބަޔަކު ސްޓޭޑިއަމް ބޭނުންކުރެ އެވެ. 800 އަށްވުރެ ގިނަ ދަރިވަރުން ކިޔަވާ އަފީފުއްދީން ސްކޫލަށް ވެސް މިކަމުގެ އަސަރު ވަރަށް ބޮޑަށް ފޯރަ އެވެ. ގޮނޑުން އަރައި ވިހަ ދުމާއި ނުބައި ވަހުން ސްކޫލުގެ ޖައްވު ވެސް އޮންނަނީ ތަޣައްޔަރުވެފައެވެ. އެމްޑަބުލިއުއެސްސީ އާއި ފުޅީގައި ފެން އުފައްދާ ކުންފުނީގެ އިތުރުން ފެނަކަ އާއި ޕަބްލިކް ވޯކްސް އިމާރާތް ވެސް ހުންނަނީ އެ ސަރަހައްދުގައެވެ. އަދި މީގެ އިތުރުން މި މޫސުމުގައި އާޓިފިޝަލް ބީޗް ސަރަހައްދަށް ވެސް ދުމާއި ކުނިވަހުގެ އަސަރު ބޮޑުވުމުން އެސަހައްދުގައި ހިތްއުފާކޮށްލަން މީހުންނަށް މަޑުކޮށްލެވެން ނެތެވެ.

ކުނިކޮށިން އަރާ ދުމުން ކާބަންޑައި އޮކްސައިޑާއި ކާބަން މޮނޮކްސައިޑް، މީތޭއިން ފަދަ ސިއްހީ ގޮތުން އެތައް ނުރައްކާތެރި ގޭހެއް އަރާނެކަމަށް ސިއްހީ މާހިރުން ވިދާޅުވެއެވެ. އެއީ ވިހަ ގޭސްތަކެއްކަމުން ނޭވާލާ ނިޒާމުގެ މައްސަލަތައް ދިމާވެ ފުއްޕާމެއަށް ގެއްލުންވާނެ ކަމަށާއި އަދި ނޭވާ ހިއްލާ ކުދިންނަށް އެކަމުގެ ނުރައްކާތެރިކަން ވަރަށް ބޮޑުކަމަށް ވެސް ސިއްހީ މާހިރުން ވިދާޅުވެއެވެ.

ކުޅުދުއްފުށީ ކުނިކޮށީގައި ރޯކުރާ މައްސަލަ ބޮޑުވެ އާންމުންގެ ޝަކުވާ ބޮޑުވެގެން ސިޓީކައުންސިލުން ވަނީ އެކަމަކީ މަނާކަމެއްކަން އިއުލާނުކޮށްފައެވެ. އެތައް ދުވަހަކު ކުނިކޮށި ރޯކޮށްލާފައިހުއްޓާ ކައުންސިލް ފަރާތުން ފަޔާރއާ ގުޅިގެން އެތަން ނިއްވާލުމުގެ މަސައްކަތް ވެސް ކުރެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް ރޯކުރާ މީހުން މިކުރާ އަމަލު ހުއްޓައެއް ނުލައެވެ. އަދި ހުއްޓުވޭނެ ގޮތެއް ވެސް ނެތެވެ.

ކުޅުދުއްފުށި ސިޓީގެ މޭޔަރ އާތިފް ވިދާޅުވީ ކުޅުދުއްފުއްޓަކީ އާބާދީ ބޮޑު ސިޓީއަކަށްވުމުން ކައުންސިލުން ބޭނުންވަނީ އެހެން ސިޓީތަކެކޭ އެއްގޮތަށް ވެމްކޯއާ ހަވާލުކޮށްގެން ކުޅުދުއްފުށީގެ ކުނި މެނޭޖްކުރުމުގެ މަސައްކަތްކުރާށެވެ. އަދި އެކަމަށްޓަކައި ވާންޖެހޭ ތައްޔާރީތައް މިހާރު ވަމުންދާކަމަށާއި، ސަރުކާރުން އެކަމަށް ދޭންޖެހޭ ސަބްސިޑީ ވެސް ދެއްވާނެކަމަށް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ވިދާޅުވެފައިވާކަމަށެވެ. އެގޮތުން ކައުންސިލްގެ އަމާޒަކީ އަންނަ އަހަރު ކުޅުދުއްފުށީ ކުނިކޮށި މެނޭޖްކުރުމުގެ މަސައްކަތް ވެމްކޯއާ ހަވާލުކޮށް ރަނގަޅު ނިޒާމެއްގެ ދަށުން އެމަސައްކަތް ކުރުންކަމުގައި މޭޔަރ ވިދާޅުވިއެވެ.

އަދި ކުނިކޮށީގެ ސަބަބުން މީހުންނަށް ވަމުންދިޔަ އުނދަގޫތަކަށް ހައްލެއް ލިބިގެންދާނެ ކަމަށާއި، މިކަން ހައްލުވެގެންދާއިރު ގިނަބަޔަކަށް އެތަނުން ވަޒީފާގެ ފުރުސަތު ވެސް ތަނަވަސްވެގެންދާނެކަމަށް ވެސް އާތިފް ވިދާޅުވިއެވެ.

ކުޅުދުއްފުއްޓަކީ 12000 ށް ވުރެ ބޮޑު އާބާދީއެއް ދިރިއުޅެމުންދާ ރަށެކެވެ.