ދިވެހި ދައުލަތުގެ މާލީ މައުލޫމާތު ހާމަކުރުން ހަރުދަނާކޮށް ހުރިހާ މައުލޫމާތު ރައްޔިތުންނަށް ފަސޭހައިން ފެންނާނެހެން ހުރުމުގެ މަސައްކަތް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސާލިހްގެ ސަރުކާރުން ވަނީ ފަށާފައެވެ. އެގޮތުން ފާއިތުވި އަހަރުތަކުގެ ތެރޭގައި މާލީ މައުލޫމާތުތަ ހާމަކުރުމަށް ސަރުކާރުން ކުރި މަސައްކަތާއި މިހާރު ރާއްޖޭގެ މާލީ މައުލޫމާތު ހާމަކުރަމުންދާ ގޮތުގެ އިވެލުއޭޝަނެއް އިންޓަނޭޝަނަލް މަނިޓަރީ ފަންޑް (އައިއެމްއެފް) އިން ވަނީ ހަދާފައެވެ.
ރާއްޖޭގެ ފިނޭންސް މިނިސްޓަރ އިބްރާހިމް އަމީރުގެ އެދިވަޑައިގަތުމަކަށް އައިއެމްއެފުން ރާއްޖޭގެ ފިސްކަލް ޓްރާންސްޕޭރެންސީ އިވެލުއޭޝަނެއް ހަދާފައިވާއިރު، ރާއްޖެ ވެގެން ގޮސްފައި ވަނީ ކުދި ޖަޒީރާ ގައުމުތަކުގެ ތެރެއިން މިޒާތުގެ ރިޕޯޓެއް ހެދި ފުރަތަމަ ގައުމަށެވެ. އޭޝިއާގެ ގައުމުތަކުގެ ތެރެއިން އިވެލުއޭޝަން ފުރިހަމަކުރި ދެވަނަ ގައުމަށެވެ. އައިއެމްއެފްގެ މި އިވެލުއޭޝަން ކުރިއަށް ގެންގޮސްފައި ވަނީ 2020 ވަނަ އަހަރުގެ ނޮވެމްބަރު 23ން ޑިސެމްބަރު 14 އަށެވެ.
މި އިވެލުއޭޝަނުގައި އައިއެމްއެފުން ވަނީ ރާއްޖޭގެ ފިސްކަލް ރިޕޯޓިން އާއި ފިސްކަލް ފޯކާސްޓިން އަދި ބަޖެޓިންގެ އިތުރުން ފިސްކަލް ރިސްކް މެނޭޖްމެންޓް ޕްރެކްޓިސްތައް އައިއެމްއެފްގެ ޓްރާންސްޕޭރެންސީ ކޯޑާ އެއްގޮތަށް ކުރިއަށްދޭތޯ ބަލާފައެވެ. ފިސްކަލް ޓްރާންސްޕޭރެންސީ އިވެލުއޭޝަން ރިޕޯޓު މިހާރު އާންމުކޮށްފައިވާއިރު، އެރިޕޯޓުގައި ވަނީ ދިވެހި ދައުލަތުގެ މާލީ މައުލޫމާތު ހާމަކުރަން އެޅި ފިޔަވަޅުތަކާއެކު ސަރުކާރުގެ މާލީ ހާމަކަން އިތުރުވެފައިވާކަން ފާހަގަކޮށްފައެވެ.
އެގޮތުން އައިއެމްއެފްގެ މިންގަނޑުތަކުގެ ތެރެއިން ފިސްކަލް ރިޕޯޓިންގެ މަސައްކަތް ފެށިފައި ވަނީ ވަރަށް ރަނގަޅަށް ކަމަށާއި ރަނގަޅުކޮށްލަންޖެހޭ ބައެއް މަދު ކަންތައް ހުރިކަމަށް ރިޕޯޓުގައި ވަނީ ފާހަގަކޮށްފައެވެ. އެގޮތުން ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން އާންމުކުރަމުން ގެންދާ ފިސްކަލް ރިޕޯޓުތަކުގެ ސަބަބުން ސަރުކާރުން ކުރާ ހުރިހާ ޚަރަދުތައް ފަސޭހައިން ފެންނަން ހުންނަކަމަށާއި މީގެ ސަބަބުން ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުން ޚަރަދު ކުރަމުންދާގޮތް އެނގޭކަމަށާއި ކަމެއް ދިމާވެއްޖެ ހާލަތެއްގައި ފަސޭހައިން ފިޔަވަޅު އެޅުމުގެ ފުރުސަތުވެސް ލިބިގެންދާކަމަށް ވަނީ ބުނެފައެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އޮޑިޓެޑް އެނުއަލް ފައިނޭންޝަލް ސްޓޭޓްމެންޓްތަކުގެ ސައްހަކަން ކަށަވަރުކުރުމާއި އެމައުލޫމާތު އާންމުކުރުމަށް ކަނޑައެޅިފައިވާ މުއްދަތުގައި އާންމުކުރުމުގެ މުހިންމުކަން ރިޕޯޓްގައި ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ. އަދި ބައިނަލްއަގުވާމީ ރިޕޯޓިން ސްޓޭންޑާޑްތަކާއި އެެއްގޮތަށް ރިޕޯޓުތައް ބައްޓަން ކުރުމަށް އިތުރު އަހަންމިއްޔަތުކަމެއް ދޭންޖެހޭ ކަމަށް ވަނީ ބުނެފައެވެ.
ދިވެހި ދައުލަތުގެ ފިސްކަލް ފޯކާސްޓިން އަދި ބަޖެޓިންގެ ކަންކަން ފެންނަނީ ވަރަށް ވަރުގަދަކޮށް ކަމަށާއި ބައެއް ކަންކަމަށް އިތުރު ސަމާލުކަމެއް ދޭން ޖެހޭ ކަމަށް އައިއެމްއެފުން ފާހަގަކުރެއެވެ. އެގޮތުން ބަޖެޓު އެކުލަވާލުމުގެ ކަންކަން ކުރިއަށް ގެންދަނީ ވަރުގަދަކޮށް ކަމަށާއި ދައުލަތުގެ ޚަރަދުތައް ކަނޑައެޅުމުގައި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ބޮޑު ދައުރެއް އަދާކުރާކަން ވަނީ ފާހަގަކޮށްފައެވެ. އަދި މައުލޫމާތު އާންމުކުރުމުގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ މުއްދަތަށް ދޭ ސަމާލުކަމުގެ ސަބަބުން މައުލޫމާތުގެ ޓްރާންސްޕޭރެންސީ ކަށަވަރުވާކަމަށް ވަނީ ބުނެފައެވެ. އައިއެމްފުން ވަނީ ސަރުކާރުން ހިންގާ މަޝްރޫއުތަކުގެ ޕްރޮކިއުމެންޓްގެ މަސައްކަތާއި ޚަރަދުތައް ހާމަކުރުމުގައި އިތުރަށް ސަމާލުކަންދޭން ޖެހޭ ކަންކަން އެބަހުރިކަމަށް ފާހަގަކޮށްފައެވެ. އަދި މިކަންތައް ރަނގަޅުކޮށްފިނަމަ ދައުލަތުގެ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކުރެވެނީ އެންމެ ރަނގަޅުގޮތުގައިތޯ ކަށަވަރުކުރެވިގެންދާނެ ކަމަށް ވަނީ ފާހަގަކޮށްފައެވެ.
ފިސްކަލް ރިޕޯޓިން އާއި ފިސްކަލް ފޯކާސްޓިން އަދި ބަޖެޓިންގެ ކަންކަމުގައި ރާއްޖެއިން މިހާރު ކުރަމުންދާ ގިނަ މަސައްކަތްތަކަށް މި ރިޕޯޓްގައި "ގުޑް" އަދި "އެޑްވާންސްޑް" ރޭޓިން ލިބިފައި ވީނަމަވެސް ފިސްކަލް ރިސްކް އެނަލިސިސް އަދި މެނޭޖްމަންޓާ ގުޅޭ ކަންކަމުގައި ގިނައިން ލިބިފައި ވަނީ "ބޭސިކް" އަދި "ބިލޯ ބޭސިކް" އެވެ. އެގޮތުން ފިސްކަލް ރިސްކް އެނަލިސިސް އަދި މެނޭޖްމަންޓުގެ ދަށުން ދައުލަތުގެ އާމްދަނީގެ ބޮޑު ބައެއް ބަރޯސާވަނީ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތަށް އެކަނި ކަމަށާއި ދައުލަތުގެ ދަރަނި ބޮޑުކަން ވަނީ ފާހަގަކޮށްފައެވެ. އަދި ފަންޑަކާއި ނުލައި ޕެންޝަން ސްކީމްގެ ކަންތައްތައް ކުރިއަށް ގެންދިއުމާއި ލާމަރުކަޒުކުރުމުގެ ދަށުން މައި ސަރުކާރުން ކައުންސިލްތަކަށް ލޯނު ދޫކުރުން ފަދަ ކަންކަމަކީ ރަނގަޅަށް ދެމެހެއްޓެނެވި ގޮތަކަށް ކުރިއަށް ނުގެންދެވިއްޖެ ނަމަ މައްސަލަތަކާ ކުރިމަތިވާނެ ކަންކަން ކަމަށް ވަނީ ފާހަގަކޮށްފައެވެ.
ރާއްޖޭގެ މާލިއްޔަތުގެ މައުލޫމާތު ހިއްސާކުރުމުގައި ރަނގަޅުކުރަންޖެހޭ ކަންތައްތައް ހުރި އިރު، ގިނަ ކަންތައްތަކަކީ ފަސޭހައިން ރަނގަޅު ކުރެވޭނެ ކަންކަން ކަމަށް ފާހަގަކޮށް އައިއެމްއެފުން ވަނީ އިސްލާހުކުރުމުގައި އިސްކަން ދޭން ޖެހޭ ކަންކަން ހިމަނާފައެވެ. އެގޮތުން ބައިނަލްއަގްވާމީ މިންގަނޑުތަކާ އެއްގޮތަށް އޮޑިޓް ރިޕޯޓްތައް ތައްޔާރު ކުރުމަށް އިސްކަންދިނުމުގެ އިތުރުން، މެދު ރާސްތާގެ ފިސްކަލް ސްޓްރެޓަޖީ އާއި ބަޖެޓް ފްރޭމްވާކް އިތުރަށް ތަރައްގީކުރުމަށް އިސްކަންދޭންޖެހޭ ކަން ވަނީ ފާހަގަކޮށްފައެވެ. ޓެކްސް އާމްދަނީގެ ޚަރަދުތައް ކުރާ ގޮތް އާންމުކުރުން އިތުރަށް ރަނގަޅުކުރަން ޖެހޭކަމަށް ވަނީ ބުނެފައެވެ. ދައުލަތުން ގެރެންޓީ ދިނުމުގެ އުސޫލާ އެއްގޮތަށް ގެރެންޓީ މެނޭޖްކުރުން މުހިންމުކަމަށާއި އެސްއޯއީތަކުގެ ހާމަކަން އިތުރުކުރުމަށް ވަނީ ގޮވާލާފައެވެ.
