ނުހައްގުން މުއްސަނދިކަން ހޯދުމަކީ ކުށެއްކަމަށް ކަނޑައަޅައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނުލްއުގޫބާތަށް ގެނެވުނު އިސްލާހު ރައީސް އިބްރާހީމް މުހައްމަދު ޞާލިހް ތަސްދީގުކުރައްވައިފިއެވެ.

މިއީ 2014 ވަނަ އަހަރު، ގާނޫނުލްއުގޫބާތު ފާސްކުރެވުނުފަހުން އެ ގާނޫނަށް ގެނެވުނު ހަތަރުވަނަ އިސްލާހެވެ.

ގާނޫނުލްއުގޫބާތަށް މި އިސްލާހު ހުށަހެޅުއްވީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ފޮނަދޫ ދާއިރާގެ މެމްބަރު މޫސާ ސިރާޖްއެވެ. ސިރާޖު ހުށަހަޅާފައިވާ އިސްލާހުގައިވާ ގޮތުން ދައުލަތުގެ މުވައްޒަފަކަށްވެ ހުރެ ނުވަތަ ދައުލަތުގެ ވަޒީފާއެއް އަދާކުރަމުން ދިޔައިރު ލިބެމުން ދިޔަ އާމްދަނީއާ ނުބައްދަލު ދިރިއުޅުމުގެ ފެންވަރެއް، އޭނާއާއި އޭނާގެ ޢާއިލީ ނުވަތަ ޒާތީ ނުވަތަ ވިޔަފާރީގެ ގުޅުމެއް އޮތް މީހެއްގެ ނަމުގައި މުދާ ހޯދައި، މިލްކުކުރުމަކީ ކުށެކެވެ.

މި އިސްލާހާއެކު ނުހައްގުން މުއްސަނދިކަން ހޯދާ ފަރާތަކީ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ނުވަތަ ވަޒީރަކު ނުވަތަ މަޖިލިސް މެމްބަރަކު ނުވަތަ ފަނޑިޔާރަކުނަމަ އެއީ ޖިނާޔަތުގެ 2 ވަނަ ދަރަޖައިގެ ކުށެކެވެ. އެހެން ކަމަށްވާނަމަ، އެންމެ ބޮޑު އަދަބަކީ 15 އަހަރަށް ޖަލަށްލުމެވެ. އަސާސީ މިންގަނޑުން ބަލާނަމަ ހަ އަހަރުގެ ޖަލު ހުކުމެއް އޭނާއަށް އަންނާނެ އެވެ. އެނޫން ހާލަތްތަކުގައި އެ ކުށަކީ 3 ވަނަ ދަރަޖައިގެ ކުށެކެވެ.

މި އިސްލާހުގައި ރިޝްވަތު ހުށަހެޅުމަކީ ކުށެއްކަމުގައި އަނޑައަޅައި، އެކުށް ސާބިތުވާނެ ހާލަތު ވަނީ ބަޔާންކޮށްދީފައެވެ. އަދި ރިޝްވަތުގެ ކުށަކީ، ޖިނާޔަތުގެ 3 ވަނަ ދަރަޖައިގެ ކުށެއްކަމުގައި ވެސް މި އިސްލާހުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ. މީގެ އިތުރުން މި އިސްލާހުގައި ދައުލަތުގެ މުދަލާއި ފައިސާއަށް ޚިޔާނާތްތެރިވުމުގެ ކުށާއި، ދައުލަތަށް ފައިދާއެއް ލިބެންއޮތް ކަމެއްގައި އެނޫންގޮތަކަށް އަމަލުކުރުމުގެ ކުށާއި، ނުފޫޒުން ވިޔަފާރިކުރުމުގެ ކުށް ކަނޑައަޅާފައިވެއެވެ. އަދި މިފަދަ ކުށެއްކުރިކަމުގައި ނިންމޭ ހަމަތަކާއި އުސޫލުތައް ވެސް ބަޔާންވެގެން ވެއެވެ.

މަޖިލީހުގެ ޖުޑީޝަރީ ކޮމިޓީން ދިރާސާކޮށް ގެނެވުނު އިސްލާހުތަކާއެކު މި ބިލު ފާސްކޮށްފައިވަނީ އެޕްރީލް މަހުގެ 19 ވީ ހޯމަ ދުވަހު އޮތް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ 2021 ވަނަ އަހަރުގެ ފުރަތަމަ ދައުރުގެ 30 ވަނަ ޖަލްސާގައެވެ. މިބިލު ފާސްކުރުމަށް މަޖިލީހަށް އެވަގުތު ހާޒިރުވެ ތިއްބެވި 50 މެންބަރުން ވޯޓުދެއްވާފައިވެއެވެ.

ސަރުކާރުން ހުށަހެޅި މި އިސްލާހަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ކޮރަޕްޝަންގެ މައްސަލަތައް އިތުރުވުމާއި، ގާނޫނު ނަންބަރު 2/2000 (ކޮރަޕްޝަން ހުއްޓުވުމާއި މަނާކުރުމުގެ ގާނޫނު) ގައި ކޮރަޕްޝަންގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ ކުށްކުށަކީ ޒަމާނާ ނުބައްދަލު ކުށްތަކެއްކަމުގައިވާތީ ހުށަހެޅުނު އިސްލާހެކެވެ. އަދި ދިވެހިރާއްޖެއިން ބައިވެރިވެފައިވާ ބައިނަލްއަގްވާމީ ކޮރަޕްޝަނާގުޅޭ މުއާހަދާއަށް ރިއާޔަތްކުރުމާއެކު، ކޮރަޕްޝަންގެ ކުށްތައް ޒަމާނަށް ފެތޭގޮތަށް ބަދަލުކޮށް، އުގޫބާތުގެ ގާނޫނުގައި އެ ކުށްތައް ހިމެނުމަށްޓަކައި އެ ގާނޫނަށް ސަރުކާރުން ގެނައި އިސްލާހެކެވެ.

ގާނޫނުލްއުގޫބާތަށް 4 ވަނަ އިސްލާހް ގެނައުމުގެ ބިލު ތަސްދީގުކޮށް، ގެޒެޓްގައި ޝާއިއުކޮށް އަމަލުކުރަން ފެށުމާއެކު، ގާނޫނު ނަންބަރު 2000/2 (ކޮރަޕްޝަން ހުއްޓުވުމާއި މަނާކުރުމުގެ ގާނޫނު) ވަނީ އުވާލެވިފައެވެ.