ޣައްޒާގައި އިސްރާއީލުން ކުރިއަށް ގެންދާ ހަނގުރާމައިގައި ގާތްގަނޑަކަށް އެއް ލައްކަ ފަލަސްތީނު މީހުން އިސްރާއީލުން ޝަހީދު ކޮށްލައިފި ކަމަށް ދިރާސާ އަކުން ހާމަ ވެއްޖެއެވެ.

ދިރާސާ ކުރި ފަރާތްތަކުން ދެނެގަނެފައިވާ ގޮތުގައި، އޮކްޓޯބަރު 2023 ގައި އިސްރާއީލުން ޣައްޒާ ސްޓްރިޕްގައި ފެށި ނަސްލު ނައްތާލުމުގެ ހަނގުރާމައިގެ ފެށި ފަހުން މިހާތަނަށް، ގާތްގަނޑަކަށް 100،000 ފަލަސްޠީނު ރައްޔިތުން މަރުވެފައިވެއެވެ.

މި އަދަދު ޝާއިޢު ކޮށްފައި ވަނީ ލަންޑަން ޔުނިވަރސިޓީގެ އިކޮނޮމިސްޓް ޕްރޮފެސަރ މައިކަލް ސްޕަގެޓް އަދި ފަލަސްޠީނު ޕޮލިޓިކަލް ސައިންޓިސްޓް ޚަލީލް ޝިކާކީ އިސްވެ ހުންނަވައިގެން ކުރިއަށް ގެންދިޔަ އައު ދިރާސާއެއްގައެވެ.

މި ދިރާސާގައި ހިޞާރު ކޮށްފައިވާ ޣައްޒާގެ 2،000 ގޭބިސީ އެއް ގައި ދިރިއުޅޭ ގާތްގަނޑަކަށް 10،000 މީހުން ހިމެނޭ ސާވޭ އެއް ހަދާފައިވެއެވެ.

ދިރާސާ ކުރި ފަރާތްތަކުން ނިންމާފައިވާ ގޮތުގައި، ޖަނަވަރީ 2025 އާ ހަމަ އަށް، އިސްރާއީލުގެ އަނިޔާވެރިކަމުގެ ތެރޭގައި ޣައްޒާ ގައި ގާތްގަނޑަކަށް 75،200 މީހުން އިސްރާއީލުގެ ހަމަލާތަކުގައި މަރުވެފައިވެއެވެ. މީގެ ތެރެއިން ގިނަ އަދަދެއްގެ މަރުތައް ދިމާވެފައިވަނީ އިސްރާއީލުގެ ހަތިޔާރު ބޭނުންކޮށްގެން ދިން ހަމަލާ ތަކުގެ ސަބަބުންނެވެ. އަދި މީގެ އިތުރުން 8،540 މީހުން މަރުވެފައި ވަނީ އެހެނިހެން ސަބަބުތަކާ ހުރެއެވެ.

ޖަނަވަރީ މަހުން ފެށިގެން، ޣައްޒާގެ ޞިއްޙަތާ ބެހޭ މިނިސްޓްރީން ރިޕޯޓުކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި 10،000 އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން އިސްރާއީލުގެ ހަމަލާތަކުގައި މަރުވެފައިވެއެވެ. މިއާއެކު ޖުމްލަ މަރުވި މީހުންގެ އަދަދު ގާތްގަނޑަކަށް 100،000 އަށް އަރައެވެ.

މި އަންދާޒާ ތަކުން ދޭހަ ވަނީ ޣައްޒާގެ ޞިއްޙަތާ ބެހޭ މިނިސްޓްރީން އިސްރާއީލުގެ އަނިޔާވެރިކަމުގެ ސަބަބުން މަރުވި ކަމަށް ރިޕޯޓު ކުރާ މީހުންގެ އަދަދު އަސްލު އަދަދަށް ވުރެ ދަށުގައިވާ ކަމެވެ. އިސްރާއީލުން ހަނގުރާމައިގެ ތެރޭގައި ޣައްޒާ ހިސޯރު ކޮށްފައި އޮތުމުގެ ސަބަބުން ބަނޑުހައިހޫނު ކަމާއި، ބަލިމަޑު ކަމާއި، ކާބޯތަކެތި ބަހާ މަރުކަޒުތަކުގައި ބަޑިޖެހުމުގެ ސަބަބުން އެތައް ބަޔަކު މަރުވެފައި ވެއެވެ.

ސްޕަގެޓް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ސަރވޭ އިން ހާމަވި ގޮތުގައި "ޣައްޒާ ސްޓްރިޕްގެ ހަނގުރާމަ އަކީ 21 ވަނަ ޤަރުނުގެ އެންމެ ލޭއޮހޮރުވުން ބޮޑު ހަނގުރާމަ ތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ހަނގުރާމައިގެ ގޮތުގައި ދައްކުވައިދެއެވެ."

އޭނާ އިތުރަށް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އާބާދީ އާ އަޅާބަލާއިރު މަރުވެފައިވާ މީހުންގެ ނިސްބަތަކީ ގާތްގަނޑަކަށް 4 އިންސައްތައެވެ. އަދި އިތުރަށް އޭނާ ހާމަ ކުރެއްވި ގޮތުގައި، "21 ވަނަ ޤަރުނުގައި މިހާ މަތީ މިންވަރަކަށް މަރުވި މީހުންގެ ނިސްބަތް އަރާފައިވާ އެހެން ހާލަތެއް އޮތްކަމާމެދު އަޅުގަނޑު ހިތުގައި ޝައްކު އުފެދެއެވެ."

މި ދިރާސާ ކުރި ފަރާތްތަކުން ބުނެފައިވާ ގޮތުގައި މަރުވެފައިވާ މީހުންގެ ތެރެއިން 56 އިންސައްތަ އަކީ 18 އަހަރުން ދަށުގެ ކުޑަކުދިން ނުވަތަ އަންހެނުންނެވެ.

ޣައްޒާ ސްޓްރިޕްގައި އިސްރާއީލުން ހިންގި ހަމަލާގައި އަނިޔާވެރި ގޮތަކަށް މަރުވެފައިވާ އަންހެނުންނާއި ކުޑަކުދިންގެ ނިސްބަތަކީ، ފަހުގެ ތާރީޚުގައި ހިނގާފައިވާ ގާތްގަނޑަކަށް ހުރިހާ ހަނގުރާމައެއްގައި މަރުވެފައިވާ އަންހެނުންނާއި ކުޑަކުދިންގެ ނިސްބަތަށް ވުރެ ދެގުނަ އަށް ވުރެ ބޮޑު އަދަދެކެވެ.

"މިއީ ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމަ އިން ފެށިގެން ހިނގާފައިވާ ގާތްގަނޑަކަށް ހުރިހާ ހަނގުރާމައަކާ އަޅާބަލާއިރު އިސްތިސްނާ އަދަދެކެވެ،" އިސްރާއީލުގެ ނޫސް ހާރެޓްޒް އިން ރިޕޯޓު ކޮށްފައި ވެއެވެ.

އިސްރާއީލުން ޣައްޒާ އަށް ހަމަލާ ދޭން ފެށީ 7 އޮކްޓޯބަރު 2023 ގައެވެ.

ހައިރާންކަން ލިބޭ އަދަދެއްގެ މީހުން ޣައްޒާ އިން ޝަހީދު ކޮށްލާފައި ވިޔަސް އިސްރާއީލުގެ އަނިޔާވެރި ސަރުކާރުން ޣައްޒާ ހަނގުރާމަ ހިންގުމުގައި ޙާސިލު ކުރާނެ ކަމަށް ބުނި އެއްވެސް މަގްސަދެއް މިހާތަނަށް ހާސިލުވެފައެއް ނުވެއެވެ.

ޙަމާސް ނައްތާލެވިފައެއް ނުވެއެވެ. ޣައްޒާގައި ހިފަހައްޓާފައިވާ ހުރިހާ ރަހީނުން މިނިވަން ކުރެވިފައެއް ވެސް ނުވެއެވެ.