އައްޑޫ ބިޔުރޯ

ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑޮކްޓަރ މުޙައްމަދު މުޢިއްޒު، ޤާނޫނު ނަންބަރު، 2010/22 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކޯޓުތަކުގެ ޤާނޫނު) އަށް 5 ވަނަ އިސްލާޙް ގެނައުމުގެ ބިލު، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 91 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގެ މަތިން، އަލުން ވިސްނެވުމަށް އެދިވަޑައިގެން އަނބުރާ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް، ފޮނުއްވައިފިއެވެ.

މި ބިލަކީ، މި އަހަރުގެ ފެބްރުއަރީ 26 ވީ ބުދަ ދުވަހު ބޭއްވެވި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ 2025 ވަނަ އަހަރުގެ ފުރަތަމަ ދައުރުގެ 9 ވަނަ ޖަލްސާގައި ފާސްކުރައްވައި، ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ އޮފީހަށް، ތަޞްދީޤުކުރެއްވުމަށް ފޮނުއްވާފައިވާ ބިލެކެވެ.

ބިލުގެ ބަހުސްގައި ސަރުކާރު ހިންގާ ޕީއެންސީ އަށް ނިސްބަތްވާ އެއްވެސް މެމްބަރަކު ބަހުސް ކުރައްވާފައެއް ނުވެ އެވެ.

ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން އެ ބިލު ފާސްކޮށްފައި ވަނީ ވަކި ވަކި މެމްބަރުންގެ ނަން އަހައިގެންނެވެ. އެއީ މަޖިލީހުގެ ސިސްޓަމަށް ދިމާވެފައިވާ މައްސަލައެއްގެ ސަބަބުން ކަމަށް ބުނެ، ފެންނަ ނުފެންނަ ކަމަށް މެމްބަރުން ގާތު އަހައިގެންނެވެ.

މަޖިލީހުގައި ތިއްބަވާ އިދިކޮޅު، ދިވެހި ރައްޔިތުންގެ ޑިމޮކްރަޓިކް ޕާޓީ (އެމްޑީޕީ)ގެ މެމްބަރުން ވަނީ ކައުންސެލް ޖެނެރަލްގެ ކަންބޮޑުވުންތަކަށް ގޮތެއް ނިންމުމަށްފަހު، ބިލުގެ ބަހުސް ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށް އެދިފަ އެވެ. ނަމަވެސް ރިޔާސަތުން ވަނީ ކައުންސެލް ޖެނެރަލް ކަންބޮޑުވުން ފޮނުއްވަން ޖެހޭނީ ކޮމެޓީ އަށް ކަމަށާއި، އެކަމަށް ގޮތެއް ނިންމަން ޖެހޭނީ ކޮމެޓީން ކަމަށް ވިދާޅުވެ، ބިިލުގެ ވޯޓަށް އެހުމުގެ މަސައްކަތް ކުރިއަށް ގެންދަން ނިންމައިފަ އެވެ.

ބިލަށް ވޯޓަށް އަހައި، ފާސްކޮށްފައިވާއިރު ޕީއެންސީ އާއި ކޯލިޝަން ޕާޓީގެ ބައެއް މެމްބަރުން މަޖިލީހަށް ވަޑައި ނުގަންނަވަ އެވެ.

އެމްޑީޕީން ބުނީ ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރުންގެ އަދަދު މަދުކުރުމަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ބިލެއް ފާސްކޮށްފައި ވަނީ ވެސް ރައީސް މުއިއްޒުގެ އެންގެވުމަށް އެ މައްސަލަ ސަރުކާރު ބޭނުންވާ ގޮތަށް ނިންމުމުގެ ބޭނުމުގައި ކަމަށެވެ.

ގާނޫނުއަސާސީގެ 73 ވަނަ މާއްދާ އަށް ގެނައި އިސްލާހު ބާތިލްކުރަން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ކުރީގެ މެންބަރު އަލީ ހުސައިން ހުށަހެޅުއްވި މައްސަލަ ބެލުމުގެ އިހުތިސާސް ސުޕްރީމް ކޯޓަށް ލިބިގެންވާ ކަމަށް އެ ކޯޓުން ނިންމުމާއެކު، އެ ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރުންގެ މައްސަލަ ސަރުކާރުގެ ފުރިހަމަ ކޮންޓްރޯލް އޮންނަ ޖުޑީޝަލް ސާވިސް ކޮމިޝަން (ޖޭއެސްސީ) އާއި އެންޓި ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަން (އޭސީސީ) މެދުވެރިކޮށް ބަލަމުން ދަނީ އެއްވެސް އަސާސެއް ނެތި އެ މައްސަލަ ސަރުކާރު ބޭނުންވާ ގޮތަށް ނިންމުމަށް ކަމަށް އެމްޑީޕީން ބުނެ އެވެ.

މީގެ އިތުރުން ދައުލަތުގެ ތިން ބާރު ވެސް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ އަތަށް މަހައިލުމަށް ވެރިކަން ކުރާ ޕާޓީން ހިންގަމުންދާ ޣައިރު ދުސްތޫރީ އަދި ގައިރު ގާނޫނީ އަމަލުތަކާ ދެކޮޅަށް ތެދުވެ، އެ ކަންކަމާ މެދު މެެދުކެނޑުމެއް ނެތި އިހުތިޖާޖު ކުރުމަށް ރާއްޖޭގެ އެންމެހާ ލޮބުވެތި ރައްޔިތުންނަށް އެމްޑީޕީން ވަނީ ގޮވާލައިފަ އެވެ.

ގާނޫނުއަސާސީގެ 141 ގެ ނ. ގައި ބަޔާންކޮށްފައި ވަނީ އަމިއްލަ ފަރުދަކު ވިޔަސް، ދައުލަތުގެ ކަމެއް ހިންގުމާ ހަވާލުވެ ހުރި މީހަކު ވިޔަސް، ފަނޑިޔާރުންގެ މަސައްކަތާ ބެހި ނުފޫޒު ފޯރުވައި ހަދައިގެނެއް ނުވާނެ ކަމަށެވެ. ވީމާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނު އަސާސީގައި ބަޔާން ކޮށްދީފައިވާ ގޮތަށް ފަނޑިޔާރުގޭގެ މިނިވަންކޮށް ދިނުމަށް ދައުލަތުގެ އިދާރާތަކަށް ގޮވާލާކަމަށް އެމްޑީޕީގެ ބަޔާނުގައި ބުނެފައި ވެއެވެ.

ގާނޫނުއަސާސީގެ 141 ގެ ރ. ގައި ބުނަނީ، ކޯޓުތަކުގެ މިނިވަންކަން ރައްކާތެރިކުރުމަށާއި، ކޯޓުތަކުގެ ހައިބަތާއި ގަދަރު ހިމާޔަތްކޮށްދީ، އެތަންތަނަކީ ކޮންމެ މީހަކަށްމެ ފަސޭހައިން މައްސަލަ ހުށަހެޅޭ، ވަކިފަރާތަކަށް ނުޖެހި، ހަރުދަނާ ގޮތެއްގައި މަސައްކަތްކުރާ ތަންތަން ކަމަށް ހެދުމަށްޓަކައި، ގާނޫނާއި ގަވާއިދުތަކުގެ ޒަރީއާއިންނާއި އެހެނިހެން ގޮތްގޮތުން ވެސް ދައުލަތުގެ އިދާރާތަކުންނާއި ދައުލަތުގެ ކަންތައްތައް ހިންގުމާ ހަވާލުވެތިބި އެންމެހައި މީހުން ކޯޓުތަކަށް އެހީތެރިވާންވާނެ ކަމަށެވެ.