ޔަހޫދީ އިޒްރޭލުގެ ނިރުބަވެރި އަސްކަރިއްޔާގެ ބާރުގެ ދަށަށް ގެންދެވިފައި ވަނިކޮށް އަވަހާރަވި ފަލަސްޠީނުގެ ކުރީގެ ލީޑަރު ޔާސިރު ޢަރަފާތުގެ ނަންފުޅު އިވުމާއެކު، ގިނަ މީހުންގެ ޚިޔާލަށް އެންމެ ފުރަތަމަވެސް ތަސްވީރު ކުރެވިގެންދާނީ އެމަނިކުފާނުގެ އިސްތަށިފުޅުގައި އޮންނަ ފަގުޑިކޮޅެވެ. ނުވަތަ ކޫފިއްޔާއެވެ. ޢަރަބިންގެ ބަހުރުވައިންނަމަ ޣުތުރާއޭވެސް ދެންނެވިދާނެއެވެ. ހިރުބާވީއަކީ ފަލަސްޠީނުގައި މިއަދު ކޫފިއްޔާ ތައްޔާރުކުރާ ހަމައެކަނި ކާރުޚާނާއެވެ. ދުނިޔޭގައި ހުންނެވި ދުވަސްވަރު، ހިރުބާވީގައި ކޫފިއްޔާ އުފެއްދުމުގެ މަސައްކަތް ކުރިއަށް ގެންގޮސްފައި ވަނީ، ސީދާ ޔާސިރު ޢަރަފާތުގެ ބެއްލެވުމުގެ ދަށުންނެވެ.
ނިރުބަވެރި ޔަހޫދީންގެ ޢުދުވާންތަކުގައި ޣައްޒާ ހަފުސްކުރަމުންދާ މި ދަނޑިވަޅުގައި، ކޫފިއްޔާގެ ޑިމާންޑް ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް އިތުރުވެފައެވެ. ހިރުބާވީއަށް ލިބޭ އޮންލައިން އޯޑަރުތައްވެސް އިންތިހާއެވެ. ހިރުބާވީއަކީ މަހެއްގެ މައްޗަށް 5000 ކޫފިއްޔާ އުފެއްދުމުގެ ޤާބިލުކަން ލިބިފައިވާ ކާރުޚާނާއަކަށް ވާއިރު، އޯޑަރުތައް ލިބެމުންދަނީ، ސަޕްލައި ކޮށްދެވޭ ވަރަށްވުރެ އިތުރަށެވެ.
ސުވިޗް ޖައްސާލީމަ އަލިވެގެންދާހެން ހީވީ. ކުރިން ވަރަށް ދަށްކޮށް ވިއްޔާ ވިޔަފާރި އުޅުނީ. ކުއްލިއަކަށް ކޫފިއްޔާގެ ޑިމާންޑް އިތުރުވެގެން މި ދިޔައީ. އަހަރެމެންނަށް ކޭޓަރވެސް ނުކުރެވޭވަރަށް. މިހާރުވެސް ކޫފިއްޔާ ބޭނުންވެގެން ލިސްޓުކޮށްފަ އެބަ ތިބި 2 ލައްކައަށްވުރެ ގިނަ މީހުން. ކާރުޚާނާގަ މި އުފެއްދެނީ 5000. އެންމެ ގަދައަށް މަސައްކަތްކުރާ މަހެއްގެ އަންދާޒާއަށް ބަލާއިރުވެސް 6000އްހާ ކޫފިއްޔާ. އެހެންވީމަ، މިހާރު މި އޮތް ޑިމާންޑަށް ސަޕްލައިކުރަން އެކަނިވެސް އަހަރެމެންނަށް ބޭނުންވާނެ އަދި އަހަރުތަކެއް. އެވަރުންވެސް ނުވެފަ އޮންނާނީ. އަހަރެމެން އެބަ ޖެހޭ މެޝިން ގަންނަން އިންވެސްޓް ކުރަން. އިތުރު މީހުން ތަމްރީނު ކުރަން.ނާއިލް އަލްޤައްސީސް؛ ހިރުބާވީގެ ވިލާތު ޕާޓްނަރު
ސްކާފެއްހެން ކަރުގައި އޮޅާލައިގެން، ނޫނީ ކޮނޑުމައްޗަށް އެއްލާފައި ވާ ކޫފިއްޔާއަކާއެކު ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން ފެންނަ މީހުންގެ އަދަދު ވަނީ އިތުރުވެފައެވެ. ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުންނާއި، އެ ރައްޔިތުންގެ ޙައްޤުގައި ދުނިޔޭގެ އެކި ހިސާބުތަކުން އަޑު އުފުލަމުންދާ އެތައް މިލިއަން ބަޔަކު ގަބޫލުކުރާގޮތުގައި، ކޫފިއްޔާއަކީ މިއަދު ފަލަސްޠީނުގެ މިނިވަންކަމަށް ގޮވާލުމަށް ބޭނުންކުރާ އެންމެ ވަރުގަދަ ރަމްޒެވެ. ޣައްޒާގައި އިޒްރޭލުން ހިންގަމުންދާ ގަތުލުއާންމު ހުއްޓުވުމަށް ގޮވާލާ މެސެޖެއްގެ ގޮތުގައެވެ.
އާންމު ގޮތެއްގަ، ހަމަނުޖެހުމެއް އުޅެންޏާ މިކަހަލަ ރަމްޒީ ނިޝާންތަކުން އަދާކުރާ ދައުރު ވަރަށް ބޮޑު. ކޫފިއްޔާ ވަކި ތަފާތެއް ނޫން. އަހަރެމެންނަށް ކޫފިއްޔާ ރަމްޒުކޮށްދެނީ ފަލަސްޠީނުގެ ސަގާފަތާ ތަރިކައިގެ އަގު. މިއަދު އެކި ބޯޑަރުތަކާ ސަޤާފަތްތައް ހުރަސްކޮށް، ކޫފިއްޔާ ދަތުރުކޮށްފި. ފަލަސްޠީނުގެ މިނިވަން ކަމަށް ގޮވާލާ ގޮވާލުމުގެ ބައިވެރިންގެ ގޮތުގައި، މިއަދު ހުރިހާ ދިމާއަކުންވެސް ފެންނާނެ ކޫފިއްޔާ އަޅައިގެން ތިބޭ މީހުން. ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުންނަށް އިންސާނީ ޙައްޤުތައް ކަށަވަރުކޮށްދޭން ގޮވާލާ ގޮވާލުމެއްގެ ގޮތުގަވެސް ކޫފިއްޔާ އަޅާތީ ފެންނާނެ. އަހަރެމެން މި އެދެނީ މާ އާދަޔާޚިލާފު ކަމަކަށް ނޫން ވިއްޔާ. އަހަރެމެން ދިރިއުޅެމުން މި ދަނީ 21 ވަނަ ޤަރުނުގަ. މީ ހަމަ އާންމު ކަމެއްގެ ގޮތުގަ ބަލަންވީ. އޭރުން މީހުން ހޭލުންތެރިވާނީ. މިކަމުގެ މަސްދަރަކަށް ކޫފިއްޔާ ވާނީ. ކޫފިއްޔާ ވެފަ މި އޮތީ ފަލަސްޠީނު ދިދައިގެ ބަދަލުގަ ބޭނުންކުރާ އެއްޗަކަށް. ދިދައަކަށްވުރެ ރީތިވެސްމެ. އަޅާލައިގެންވެސް އުޅެލެވޭ، އާންމު ދިރިއުޅުމުގަވެސް ބޭނުންކޮށްލެވޭ.ނާއިލް އަލްޤައްސީސް؛ ހިރުބާވީގެ ވިލާތު ޕާޓްނަރު
ކަން މިހެން އޮތްއިރު، ކޫފިއްޔާ އަޅައިގެން މި ދުވަސްވަރު އުޅޭ މީހުންނަކީ، ޣައްޒާ ކޮންޓްރޯލްކުރާ ޙަމާސް ޖަމާޢަތުން އިޒްރޭލަށް ދިން ޙަމަލާގައި ބަޔަކު މަރާލި މަރާލުން މާ ބޮޑު ކަމަކަށް ނުހަދާ މީހުން ކަމަށް ބުނެ، ނަފުރަތުގެ ހުޅުޖަހަންވެސް އެއް ބަޔަކު ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ.
އަހަރެން އަތުގަ ކޫފިއްޔާ އޮންނަތާ އެތައް އަހަރެއްވެއްޖެ. ކަން ދިމާވެފަ އޮތް ގޮތުން ފަލަސްޠީނު ރައްޔިތުންނަށް ސީރިއަސް މައްސަލަތަކެއް ކުރިމަތިވަމުންދާތާ އެތައް އަހަރެއް ވެއްޖެތާދޯ. އެހެންވެ، މި ކޫފިއްޔާއަކީ އަހަންނަށް ވަރަށް މުހިންމު އެއްޗެއް. މި މާނަކޮށްދެނީ ފަލަސްޠީނަށް މިނިވަންކަން ބޭނުންވާކަން.މެނުއެލާ ޕްރާޓޭޒް؛ ލިޒްބަންގައި އިޙްތިޖާޖުކުރާ އެ ރަށު މީހެއް
ކޫފިއްޔާއަކީ ދުނިޔޭގެ ކޮންމެ ކޮންމެ ހިސާބެއްގައި ބަލައިގަނެވޭ އެއްޗަކަށް ނުވިއެވެ. ޖަރުމަނުވިލާތާއި ފަރަންސޭސިވިލާތުގެ ފުލުހުންވަނީ ކޫފިއްޔާ ބޭނުންކުރުމާ ދެކޮޅަށް އިންޒާރުދީފައެވެ. ކޫފިއްޔާ އަޅައިގެން ތިއްބައި ފެނުނު ބައެއް މީހުން ޖޫރިމަނާކޮށްފައި ވާއިރު، ބަޔަކު ހައްޔަރުވެސް ކޮށްފައިވެއެވެ. ޖަރުމަނުވިލާތާއި ފަރަންސޭސިވިލާތުގެ ފުލުހުން ބުނާގޮތުގައި، މޫނު ނިވާނުކުރާހާ ހިނދަކު، ކޫފިއްޔާ އެޅުމަކީ ޣައިރު ޤާނޫނީ ޢަމަލެއް ނޫނެވެ. އޮކްޓޯބަރ 7 ވަނަ ދުވަހުން ފަށައިގެން އެކި މީސްމީހުންގެ އަތުން ނަގާފައިވާ ކޫފިއްޔާގެ ތަފާސް ހިސާބުތަކުގެ ރެކޯޑެއް ބަލަހައްޓާފައި ނުވާނެކަމަށްވެސް ޖަރުމަނުވިލާތުގެ ފުލުހުން ވަނީ ބުނެފައެވެ.
އަނެއް ކޮޅުން ބަލާއިރު، މަގުމަތިން މިހެން ފެންނަ މީހުން ކޫފިއްޔާ އަޅާލައިގެން ތިބޭތަން ފެނުނީމަ، އެބަ އެނގޭ އެމީހުން އެ ބުނެދެނީ، އެމީހުންވެސް އެތިބީ ފަލަސްޠީނާއެކުގަކަން. މަގުމައްޗަށް އެގޮތަށް އެ ނުކުންނަނީ އެހެންވެ. އެކަމުން އަހަރެމެންނަށް އުންމީދު އާވޭ. ގައުމުތަކުގެ ސަރުކާރުތަކަކީ އެ ގައުމުތަކުގެ ރައްޔިތުން ރަމްޒުކޮށްދޭ ބައެއް ނޫންކަން އަހަރެމެންނަށް އަންގައިދޭ. ރައްޔިތުން ބުނަނީ އެހެން ވާހަކައެއްކަން އަހަރެމެންނަށް އެބަ އެނގޭ. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ކުރިއަށް އޮތް ތަނުގަ، ކަންކަން ހިނގާ ގޮތް ބަދަލުވެގެންދާނެ.ނާއިލް އަލްޤައްސީސް؛ ހިރުބާވީގެ ވިލާތު ޕާޓްނަރު
ތާރީޚު ޢިލްމުގެ ރޮނގުން ފާހަގަކޮށްލެވޭ އެމެރިކާގެ ޓެޑް ސްވީޑެންބަރގް، އޭނާގެ ފޮތް، "މެމޮރީޒް އޮފް ރިވޯލްޓް"ގައި ލިޔެފައިވާގޮތުގައި، ކަޅާއި ހުދުގެ ކޫފިއްޔާ ފަރުމާ ވުޖޫދުވީ 1950 ވަނަ އަހަރުއެވެ. އެއީ އުރުދުންގެ ސިފައިން ބޭނުންކުރަމުން ދިޔަ ރަތާއި ހުދު ކޫފިއްޔާއާއި، ފަލަސްޠީނުގެ އަސްކަރިއްޔާގެ ކޫފިއްޔާ ތަފާތު ކުރުމުގެ ގޮތުން، އިނގިރޭސި ކޮމާންޑަރު ގުލާބް ޕާޝާ އެންގެވި އެންގެވުމެއްގެ ދަށުންނެވެ.
1960ގެ އަހަރުތަކުގެ ތެރޭގައި ފަލަސްޠީނުގެ ރަމްޒަކަށް، ކަޅާއި ހުދުގެ ކޫފިއްޔާ ވެގެންދިޔައީ އެ ސަބަބާ ހެދިއެވެ. ޔަހޫދީންގެ މުށުތެރޭގައި ފިއްތާލެވިފައި ވަނިކޮށް ޔާސިރު ޢަރަފާތު އަވަހާރަވީ 2004 ވަނަ އަހަރުގެ ނޮވެމްބަރ މަހުގެ 11 ވަނަ ދުވަހުއެވެ. އޭގެ އެތައް އަހަރެއް ފަހުން މިއަދުވެސް، ފަލަސްޠީނު އޮތީ ޔަހޫދީންގެ މުށުތެރޭގައެވެ. ޣައްޒާގައި ނަސްލު ދޮވެލުމުގެ ޖަރީމާ ހިންގުމުގައި ޔަހޫދީ ހޭބޯނާރާ އުޅޭއިރު، ކޫފިއްޔާއެއް ކޮނޑުމަތީގައި އަޅާލައިގެން ހުރުން ފިޔަވާ، އާންމު މީހަކަށް ކުރެވޭނެ މާ ބޮޑު ކަމެއް މިއަދު ނެތްކަހަލައެވެ.
