ކ. މާލެ
|
16 ސެޕްޓެންބަރ 2023 | ހޮނިހިރު 10:56
ފަލަސްތީނުން ފޭބި އަބޫ އަމްރާގެ އާއިލާ
ފަލަސްތީނުން ފޭބި އަބޫ އަމްރާގެ އާއިލާ
ރޮއިޓާސް
ލީބިޔާގެ ފެންބޮޑުވުމުގެ ކާރިސާ
އިޒްރޭލުގެ އުދުވާންތަކާހެދި ފަލަސްތީނުން ފޭބި އަބޫ އަމްރާގެ އާއިލާއާ ލީބިޔާއިން ބައްދަލުކުރީ މަރު!
މި އާއިލާ ނިސްބަތްވަނީ، 1948 ވަނަ އަހަރު އިޒްރޭލު އުފެދިގެން އައި އައުމުގައި އަމިއްލަ ގެތަކުން ނުކުތުމަށް މަޖުބޫރުވި ފަލަސްތީނު ދަރިކޮޅަށް
ފެންބޮޑުވުމުގެ ކާރިސާގައި މަރުވި މީހުންގެ އަދަދު ވަނީ 5000ށްވުރެ މައްޗަށް އަރާފައި

މީލާދީން އޮނަވިހި ސަތޭކަ ފަސްދޮޅަސް ހަތް ވަނަ އަހަރު ކުރި ޢަރަބި-އިޒްރޭލު ހަނގުރާމައިން ސަލާމަތްވުމަށްޓަކައި ޣައްޒާ ދޫކޮށް، ލީބިޔާގައި ވަޒަންވެރިވި އާއިލާއެކެވެ. ނަމަވެސް ނިމިގެން މިދިޔާ ހަފުތާގެ ހޯމަ ދުވަހު ލީބިޔާއަށް ކުރިމަތިވި ފެންބޮޑުވުމުގެ ވަރުގަދަ ކާރިސާގައި އެ އާއިލާއާ ބައްދަލުކުރީ މަރުގެ ވަދާއީ ސަލާމެވެ. އަނެއްކާވެސް އެ އާއިލާއަށް އިތުރު ހިތާމައެކެވެ.

ލީބިޔާގައި ހިނގި ފެންބޮޑުވުމުގެ ހިތްދަތި ކާރިސާގައި އަބޫ އަމްރާގެ އާއިލާއިން 2 މީހެއްގެ ފުރާނަ ވަނީ ގެއްލިފައެވެ. އެއީ ބައްޕައަކާއި ދަރިއެކެވެ. ލީބިޔާގެ އިރުމަތީގައި އޮންނަ ބަނދަރުމަތީ ސިޓީއެއް ކަމަށްވާ ދާރުނާއަށް ކުރިމަތިވި ވިއްސާރައިގެ ގަދަ ތޫފާނެއްގައި ޑޭމްތައް ފަޅަފަޅައިގެން ގޮސް، ރަށުތެރެއަށް ފެންގަނޑު އަރައި، އިމާރާތްތައް ސުންނާފަތިވެ ހަފުސްވެދިޔަ ކާރިސާގައި، އަބޫ އަމްރާގެ އާއިލާއިން 12 މީހަކަށް ވީނުވީއެއް ނޭނގި ގެއްލުނެވެ.  

އަބޫ އަމްރާގެ އާއިލާއިން ގެއްލިފަވާ މީހުންގެ ޖުމުލަ އަދަދަކީ 12. އޭގެ ތެރޭން 2 މީހަކު މަރުވިކަމާ، ސާބިރު އަބޫ އަމްރާ ކިޔާ މީހަކު ސަލާމަތްވިކަން އަހަރެމެންނަށް ވަނީ ކަށަވަރު ކުރެވިފަ. ބާކީ ތިބި މީހުންނަށް ވީ ގޮތެއް އަދިވެސް ނޭނގެ. ހޯދަމުންދާ ހޯދުންތަކުން، އެމީހުންގެ ހާލުއަހުވާލު އެނގޭނެ ކަމަށް އުއްމީދު މި ކުރަނީ. ދިރި ތިއްބަސް، މަރުވިޔަސް، ކޮންމެވެސް ޚަބަރެއް ލިބުން އުއްމީދަކީ.
ޑރ ފާއިޒު އަބޫ އަމްރާ، ލީބިޔާގެ ފެންބޮޑުވުމުގެ ކާރިސާގައި ގެއްލުންވި އާއިލާއެއްގެ މެންބަރެއް

އާއިލާއިން ޓެންޓު ޖެހީ ޣައްޒާގެ ދެކުނުގެ އަވަށެއް ކަމަށްވާ ދީރު އަލް-ބަލާހްގައެވެ. އާއިލާއިން މަރުވެދިޔަ މީހުންނަށް އެންމެ ފަހުގެ އިހުތިރާމް އަދާކުރުމަށް އަންނަ މީހުންނާއި، އަވައްޓެރިންނާއި ރަހުމަތްތެރިންނަށް މަރުހަބާކިޔުން ކުރިއަށްދިޔައީ އެ ޓެންޓުގައެވެ. މުޅި މަގުން އޭރު އިވެމުން ދިޔައީ ކީރިތި ގުރުއާނުގެ މޫރިތި އާޔަތްތަކުގެ އަޑެވެ.

ރަނގަޅު ދިރިއުޅުމެއް ހޯދުމުގެ އުއްމީދުގައި ލީބިޔާއަށް ދިރިއުޅުން ބަދަލުކުރުމަށްފަހު، ގުދުރަތީ ކާރިސާއެއްގައި މި ދުނިޔެއާ ވަކިވެ ދިޔުމުގެ ހިތާމައާ ކުރިމަތިލާން ޖެހުނު އާއިލާގެ މެންބަރުންގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ އެކަކީ، ޣައްޒާގެ އަލް-އަގްސާ ޔުނިވަރސިޓީގައި އިސްލާމީ އިލްމު އުނގަންނައިދިނުމުގެ މަސައްކަތުގައި އުޅޭ، އުމުރުން 54 އަހަރުގެ، ޑރ. ފާއިޒު އަބޫ އަމްރާއެވެ. ޑރ. ފާއިޒަކީ އިރޭލާ ދެކޮޅަށް ކުރި 4 ހަނގުރާމައަކަށްފަހު ވެސް އެ އާއިލާއިން ފުރާނަ ސަލާމަތްވި މީހުންގެ ތެރެއިން އެކަކެވެ.

ލީބިޔާ ރައްޔިތުންނަށް ކުރިމަތިވި އެ ކާރިސާއަކީ ވަރަށް ހިތްދަތި މުސީބާތެއް. ފަލަސްޠީނު ބަޔަކަށް ވާއިރު، އަހަރެމެންނަކީވެސް ގެދޮރު ގެއްލުމާ، ހިޖުރަކުރުމުގެ ވޭން ތަޖުރިބާކުރި ބައެއް. ހަމަ އެގޮތަށް، އަހަރެމެންނަކީވެސް، އެތައް ހާސް ބައެއްގެ ފުރާނަ ގެއްލިދިޔަ ކާރިސާގެ ވޭން ތަހައްމަލު ކުރަމުންދާ ބައެއް. މި ކާރިސާގެ ތެރޭގަ އަހަރެމެންވެސް އެބަ ތިބީމު. އަހަރެމެންގެ ބައެއް މީހުން މި ދުނިޔެއާ ވަކިވެ ހިނގައްޖެ. އެހެންވީމަ، އަހަރަމެންނަށް 2 ކާރިސާއެއް ތަޖުރިބާ ކުރެވިއްޖެތާ. ފުރަތަމަ ކާރިސާއަކީ ހިޖުރަކުރަން ޖެހުން. ދެން އަނެއް ކާރިސާއަކީ، ލީބިޔާއަށް އެރި ތޫފާނާ ގުޅިގެން ހިނގި ކާރިސާ.
ޑރ. ފާއިޒު އަބޫ އަމްރާ؛ ލީބިޔާގެ ފެންބޮޑުވުމުގެ ކާރިސާގައި ގެއްލުންވި އާއިލާއެއްގެ މެންބަރެއް

އަބޫ އަމްރާގެ އާއިލާއަށް ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައިވާ އަނެއް ހިތްދަތި ކަމަކީ، މަރުވި މީހުންގެ ހަށިގަނޑުތައް ފަލަސްތީނުގެ އުފަން ވަޒަނަށް ގެނެސް، އެންމެ އެކަށީގެންވާ ގޮތުގައި ޖަނާޒާގެ ކަންކަން ކުރިއަށް ގެންދިއުމުގައި ހުރި ދަތި އުނދަގޫ ކަމެވެ.

އާއިލާއޭ ބުންޏަސް، އެގޮތަކަށް އަހަރެމެން ބައްދަލެއް ނުވޭ. އެކަކު އަނެކަކާ ދިމާވެސް ނުވޭ. އެކަމަކު، އިންޓަރނެޓްގެ ޒަރީއާއިން، ފޭސްބުކްއާ އެކަހަލަ ސޯޝަލް މީޑިއާ ޕްލެޓްފޯމުތަކުގަ ގުޅުން އޮވޭ. އެކަން އެހެން އޮތަސް، އަހަރެމެންގެ އުއްމީދަކީ އެމީހުން ހަމަލޮލުން ދެކިލުން. ޣައްޒާއިން ބައްދަލުވުން. އެކަމަކު، އެމީހުން ހިޖުރަކޮށްފަ ތިބީމަ، ގޮންޖެހުންތަކެއް އެބަހުރި. މީ 1967 ވަނަ އަހަރުގެ ކުރިންވެސް ހިނގަމުން ދިޔަ ކަމެއް. ޣައްޒާއަށް އެމީހުން ގެނައުމަކީ ވަރަށް އުނދަގޫ ކަމަކަށް ވާނީ. އެއީ 1967 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ގެދޮރު ގެއްލިފަ ތިބި ބައެއް، ހިޖުރަ ކުރީމަ. އަހަރެމެންގެ އެދުމަކީ އެމީހުން ދެކިލުން.
ޑރ ފާއިޒު އަބޫ އަމްރާ؛ ލީބިޔާގެ ފެންބޮޑުވުމުގެ ކާރިސާގައި ގެއްލުންވި އާއިލާއެއްގެ މެންބަރެއް

އަބޫ އަމްރާގެ އާއިލާ ނިސްބަތްވަނީ، 1948 ވަނަ އަހަރު އިޒްރޭލު އުފެދިގެން އައި އައުމުގައި އަމިއްލަ ގެތަކުން ނުކުތުމަށް މަޖުބޫރުވި، ނުވަތަ އަމިއްލަ ވަޒަން ދޫކޮށްލި ފަލަސްތީނު ދަރިކޮޅަށެވެ. ރެފިއުޖީންގެ ގޮތުގައި ޣައްޒާއަށް ދާން މަޖުބޫރުވީ އެ ސަބަބާ ހެދިއެވެ. 1967 ވަނަ އަހަރުގެ އަރަބި-އިޒްރޭލު ހަނގުރާމައިގެ ތެރޭގައި، އެ އާއިލާގެ ދޮށީ ބައެއް މެންބަރުން ޣައްޒާ ދޫކޮށް، ދެވަނަ ފަހަރަކަށް ރެފިއުޖީންގެ ގޮތުގައި ލީބިޔާއަށް ހިޖުރަކުރީއެވެ.

އުއްމީދު ކުރެވެނީ ފެންނާނެ ކަމަށް. ދުވަހަކުވެސް އަދި ނުފެނޭ. އެމީހުންގެ މަރުގެ ޚަބަރު ލިބުނު އިރު، އެކަން މިވީ ގައުމަކަށް ކުރިމަތިވި ބޮޑު ކާރިސާއަކަށް. ވަރަށް ހިތްދަތި. ޚަބަރުދަބަރު އޮޅުން ފިލުވަން ހަމަ މެދުނުކެނޑި މުއާމަލާތު ކުރަމުން މިދަނީ. ކާރިސާގަ މަރުވެދިޔަ މީހުންނާ ސަލާމަތްވި މީހުން ކަށަވަރުކުރަން ބަރާބަރު 2 ދުވަސް ހޭދަވި. އެ ކާރިސާއަކީ އެތައް ބަޔަކަށް އެކަމުގެ އަސަރު ކުރި ކާރިސާއެކޭ ހިތަށް އަރާފަ ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ ލުޔެއް ލިބުނޭ ހީވިއަސް، މިކަމަކީ ހަމަ އަހަރެމެންނަށް ލިބުނު ވަރަށް ބޮޑު ޝޮކެއް.
ޑރ ފާއިޒު އަބޫ އަމްރާ؛ ލީބިޔާގެ ފެންބޮޑުވުމުގެ ކާރިސާގައި ގެއްލުންވި އާއިލާއެއްގެ މެންބަރެއް

ދާރްނާ ސުންނާފަތިވި ފެންބޮޑުވުމުގެ ކާރިސާ ހިނގަން މެދުވެރިވީ، ތޫފާނީ ގަދަ ވިއްސާރާގައި 2 ޑޭމެއް ފުރި، ގަދަ އޮޔާއެކު ރަށުތެރެއަށް ފެންގަނޑު ވަދެގެން ދިޔުމުންނެވެ. އޭރު މުޅި ސަރަހައްދު އޮތީ އޮއިގަދަ ކަނޑެއްގެ ސިފައިގައެވެ.

ސެޕްޓެމްބަރު 14 ވަނަ ދުވަހުގެ ހެނދުނާ ހިސާބަށް ލިބިފައިވާ އެންމެ ފަހުގެ ރަސްމީ ތަފާސް ހިސާބުތަކަށް ރިއާޔަތްކުރާއިރު، ފެންބޮޑުވުމުގެ ކާރިސާގައި މަރުވި މީހުންގެ އަދަދު ވަނީ 5000ށްވުރެ މައްޗަށް އަރާފައެވެ. މަރުވި މީހުންގެ އަދަދުގެ ގޮތުގައި އޮފިޝަލުން ހާމަކުރައްވާ އަދަދުތަކުގައި ޚިލާފުތަކެއް ހުރިކަމުގައި ވީނަމަވެސް، ކޮންމެ އަދަދެއްވެސް ހާހުން ގުނާލެވެއެވެ. ފެންބޮޑުވުމުގެ ކާރިސާގައި ވީނުވީއެއް ނޭނގި ގެއްލިފައިވާ މީހުންގެ އަދަދު (އަންދާޒާ ކުރެވޭ ގޮތުގައި) އުޅެނީ 10000ގައެވެ.

ފަލަސްތީނުގެ ފޮރިން މިނިސްޓްރީގެ އޮފިޝަލެއް ކަމަށްވާ އަހުމަދު އަލް-ދީކު ވިދާޅުވިގޮތުގައި، ފަލަސްތީނުގެ ބައި ލައްކައެއްހާ މީހުން ލީބިޔާގައި ދިރިއުޅެމުން ދާއިރު، އޭގެ ތެރެއިން އެންމެ މަދުވެގެން، 3 ބައިކުޅަ 1 ބައި މީހުންނަކީ ފެންބޮޑުވުމުގެ ކާރިސާގައި އެންމެ ބޮޑަށް ގެއްލުންވި އިރުމަތީ ސަރަހައްދުތަކުގައި ދިރިއުޅެމުން ދިޔަ މީހުންނެވެ.

ފެންބޮޑުވުމުގެ ކާރިސާ ހިނގި ފަހުން އެކަނިވެސް ފަލަސްތީނުގެ 23 މީހެއްގެ ފުރާނަ ގެއްލިފައި ވާކަމަށާއި، ވީނުވީއެއް ނޭނގި ގެއްލިފައިވާ ގިނަ އަދަދެއްގެ ބަޔަކު ހޯދުމުގެ މަސައްކަތް މިހާރުވެސް ކުރިއަށްދާކަމަށް ދީކް ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ. ފަލަސްތީނުގެ ރެޕިޑް ރެސްޕޯންސް ރެސްކިއު ޓީމެއް، ބުރާސްފަތި ދުވަހު ވަނީ ލީބިޔާއަށް ދަތުރުކޮށްފައެވެ. އެ ޓީމަކީ މީހުން ސަލާމަތް ކުރުމުގެ މަސައްކަތުގައި ލީބިޔާ އަދި ބައިނަލްއަގުވާމީ ޓީމުތަކަށް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދީ، އެނޫންވެސް ގޮތްގޮތުން އެހީ ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ލީބިޔާއަށް ދަތުރުކުރި ޓީމެއް ކަމަށްވެސް ދީކު ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ.

އެންމެ ފަހުން އަޕްޑޭޓް ކުރީ: 2 ދުވަަސް ކުރިން
ރިވިއު ކުރީ: އައިޝަތު ރިޔާޒް
- ކޮމެންޓް