ލީބިޔާގައި ފެންބޮޑުވިތާ ހަފުތާއަކަށްވުރެ ގިނަދުވަސް ވާން ކައިރިވެފައިވާއިރު، މީހުން ސަލާމަތްކުރާ ޓީމްތަކުން އަދިވެސް ދަނީ ގެއްލިފައިވާ މީހުން ހޯދުމުގެ މަސައްކަތްތައް ކުރަމުންނެވެ. އިތުރު މީހުން ދިރި ތިއްބައި ފެނުމުގެ އުއްމީދު ފަނޑުވެފައިވާއިރު، ލީބިޔާގައި އިންސާނީ ކާރިސާ އިތުރަށް ގޯސްވެ ބޮޑު ބަލިމަޑު ކަމެއް ފެތުރުމުގެ ނުރައްކާ ބޮޑުވެދާނެ ކަމުގެ އިންޒާރު އެހީދޭ ޖަމާއަތްތަކުން ވަނީ ދީފައެވެ.
ލީބިޔާގެ ބަނދަރު ސިޓީއެއް ކަމުގައިވާ ޑެރްނާއަށް އާދިއްތަ ދުވަހު އެރި ތޫފާނުގެ ސަބަބުން މުޅި ސިޓީ ވަނީ ފެނުގެ އަޑިއަށް ގޮސްފައެވެ. ދެ ޑޭމެއް ފަޅައިގެން ދިއުމުގެ ސަބަބުން އެތައް ހާސް ބަޔަކާއި އެމީހުން ދިރިއުޅުނު ގެދޮރުވަނީ އޮޔާގޮސްފައެވެ.
ބައިބައިވެފައިވާ ގައުމުގެ އިރުމަތީގެ އޮފިޝަލުން ތަފާތު އަންދާޒާތައް ދީފައިވާއިރު، އެއްބަޔަކު ވަނީ 3،840 މީހުން މަރުވިކަމަށް ބުނެފައެވެ.
އިސްލާމިކް ރިލީފް އެންޑް ޑޮކްޓާސް ވިތައުޓް ބޯޑާސް (އެމްއެސްއެފް) ފަދަ އެހީދޭ ޖަމިއްޔާތަކުން ވަނީ، ކުރިއަށް އޮތް މުއްދަތުގައި ބަލި ފެތުރުމުގެ އިތުރުން އެންމެ ހާލުގައި ޖެހިފައިވާ ފަރާތްތަކަށް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި ބޮޑެތި ދަތިތަކެއް ކުރިމަތިވެދާނެ ކަމުގެ އިންޒާރު ދީފައެވެ.
ފެންބޮޑުވުމާ ގުޅިގެން ދެވަނަ ފަހަރަށް އިންސާނީ ކާރިސާއެއް ކުރިމަތިވެދާނެ ކަމުގެ އިންޒާރު އިސްލާމިކް ރިލީފުން ދީފައިވާއިރު، "ފެނުގެ ޒަރީއާއިން ޖެހޭ ބަލިތަކުގެ ނުރައްކާ ބޮޑުވެ، ކާބޯތަކެއްޗާއި ބޯހިޔާވަހިކަމާއި ބޭހުގެ ދަތިކަން އިތުރުވަމުން" ދާކަމަށް އިސްލާމިކް ރިލީފުން ވަނީ ބުނެފައެވެ.
އެ ޖަމިއްޔާގެ ޑެޕިއުޓީ ޑައިރެކްޓަރ އޮފް ޕާޓްނަރ ޑިވެލޮޕްމަންޓް، ސަލާހް އަބުލްގާސިމް ވިދާޅުވީ، އެތައް ހާސް ބަޔަކު ނިދާނެ ތަނެއް ނެތް ކަމަށާއި ކާއެއްޗެހިވެސް ނުލިބޭ ކަމަށެވެ.
މިފަދަ ހާލަތްތަކުގައި ޑެރްނާ ސިޓީ އޮތްއިރު، ފެނުގެ ނިޒާމު ތަޣައްޔަރުވުމުން ބަލިތައް ވަރަށް އަވަހަށް ފެތުރިދާނެ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
އެ ސިޓީން ދުވަނީ މަރުގެ ވަސް. ކޮންމެ މީހަކުވެސް ބުނަނީ ގާތް މީހަކު ނުވަތަ ރައްޓެއްސަކު ގެއްލިފަ ވާކަމަށް. ހާލަތު ގޯސްވެފަ ވާ މިންވަރުން ފިތްކަނޑައިގެން ދާވަރުވޭ.ސަލާހް އަބުލްގާސިމް
އެމްއެސްއެފްއިން ބުނީ ފެނާއި ނަރުދަމާގެ ހާލަތު އިތުރަށް ދެނެގަތުމަށް ޓީމްތައް ހަރަކާތްތެރިވަމުންދާ ކަމަށެވެ.
"މިބާވަތުގެ އިވެންޓާއެކު ހަގީގަތުގަވެސް ފެނާ ގުޅުންހުރި ބަލިތަކާމެދު ކަންބޮޑުވެދާނެ،" އެހީ ކޯޑިނޭޓް ކުރަން ކުރާ މަސައްކަތްތަކަކީ "ހަލަބޮލި" ކަމެއްގެ ގޮތުގައި ސިފަކުރައްވައި، ޑެރްނާގައި ހުންނަ އެމްއެސްއެފްގެ މެޑިކަލް ކޯޑިނޭޓަރު މަނޯއެލް ކާޓަން ވިދާޅުވިއެވެ.
ނަމަވެސް ރެޑްކްރޮސްއާއި ދުނިޔޭގެ ސިއްހަތު ޖަމިއްޔާއިން ފާހަގަކޮށްފައި ވާގޮތުގައި، އާންމުން ގަބޫލުކުރާ ގޮތާ ޚިލާފަށް ގުދުރަތީ ކާރިސާތަކުގައި މަރުވާ މީހުންގެ ހަށިގަނޑަށް ސިއްހީ ނުރައްކަލެއް ކުރިމަތިވަނީ ވަރަށް މަދުންނެވެ.
އެހީއަށް އެދި އިލްތިމާސްކުރުން:
ޑެރްނާގައި ހުންނަ އޭއެފްޕީގެ ނޫސްވެރިޔަކު ބުނި ގޮތުގައި އެތަނުން ފެންނަނީ ބިރުވެރިކަމާއި ނާމާން ކަމެވެ. މެދުތެރޭގެ އަވަށްތަކުން ފެންނަނީ ވެއްޓިފައިވާ ގަސްތަކާއި ކުނިތަކެވެ. އިމާރާތްތައް ވެއްޓި، ގިނައަދަދެއްގެ ހަލާކުވެފައިވާ ވެހިކަލްތަކާއި އޭގެ ބައިތަކެވެ.
އެމެރިކާގެ ޑިޕްލޮމެޓެއް ކަމަށްވާ، ލީބިޔާއަށް ކަނޑައަޅުއްވާފައި ހުންނަވާ އދ.ގެ ކުރީގެ މަންދޫބު ސްޓެފަނީ ވިލިއަމްސް ވަނީ، ފެންބޮޑުވުމާ ގުޅިގެން އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ މަސައްކަތްތައް ކޯޑިނޭޓް ކުރުމަށް ބައިނަލްއަގުވާމީ ފެންވަރުގައި އެއްބާރުލުން ދިނުމަށް ސޯޝަލް މީޑިއާގައި ކުރެއްވި ޕޯސްޓެއްގައި ގޮވާލައްވާފައެވެ.
އެކަމަނާ އިންޒާރު ދެއްވީ ލީބިޔާގެ އަނިޔާވެރި ވެރިކަން ކުރާ ފަރާތްތަކުން ސިޔާދަތާއި ގައުމިއްޔަތުގެ ބަހަނާ ބޭނުންކޮށްގެން އަމިއްލަ އެދުން އިސްނުކޮށް، އެހީދޭ ޖަމާއަތްތަކުންނާއި އެހީދޭ ގައުމުތަކުން ފޮނުވާ ވަފުދުތަކަށް އެއްވެސް ހުރަހެއް ނޭޅުމަށެވެ.
ހުކުރު ދުވަހުގެ ރޭ ބޭއްވި ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމެއްގައި އިރުމަތީގެ އަސްކަރީ ވަރުގަދަ ބޭފުޅެއް ކަމަށްވާ ޚަލީފާ ހަފްތާރުގެ ތަރުޖަމާނު އަހުމަދު އަލްމިސްމާރީ ވަނީ އެ ސިޓީ "އާރާސްތުކުރުމަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ބޭނުންވެފައި" ވާކަން ފާހަގަކުރައްވާފައެވެ.
ހާލުގައި ޖެހިފައިވާ އެތައް ސަތޭކަ ހާސް ބަޔަކަށް އެހީވުމަށް 71 މިލިއަނަށްވުރެ ގިނަ ޑޮލަރު ހޯދުމަށް އދ.ން އިލްތިމާސްކުރަން ފަށާފައިވާއިރު، "މައްސަލަ އޮތް މިންވަރު" އަދިވެސް ސާފުނުވާކަމުގެ އިންޒާރު އދ.ން ވަނީ ދީފައެވެ.
ލީބިޔާގެ ރެޑް ކްރެސެންޓްގެ ތަރުޖަމާނު ތައުފީގް ޝުކްރީ އޭއެފްޕީއަށް ވިދާޅުވީ، ލީބިޔާގެ ރެޑް ކްރެސެންޓްގެ ޓީމުތަކުން އަދިވެސް ދަނީ ސަލާމަތްވެދާނެ މީހުން ހޯދުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުން ކަމަށާއި، ޑެރްނާގެ އެންމެ ބޮޑަށް ގެއްލުންލިބުނު ސަރަހައްދުތަކުގައި ހުރި ކުނިތަކުގެ ތެރެއިން ހަށިތައް ނެގުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ކަމަށެވެ.
އެހެން ޓީމުތަކުން މަސައްކަތް ކުރަމުން ދަނީ ފެންބޮޑުވުމުގެ ސަބަބުން ގެދޮރު ގެއްލިފައިވާ އާއިލާތަކަށް ކޮންމެހެން ބޭނުންވާ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
މަރުވި މީހުންގެ އަދަދު ވަރަށް ބޮޑަށް އިތުރުވެދާނެ ކަމުގެ ބިރު ގިނަ ބަޔަކަށް އޮތްއިރު، އިންޓަނޭޝަނަލް ފެޑެރޭޝަން އޮފް ރެޑް ކްރޮސް އެންޑް ރެޑް ކްރެސެންޓް ސޮސައިޓީސްގެ ތަމީރު ރަމަޟާން ވިދާޅުވީ، ސަލާމަތްވި މީހުން ހޯދުމުގެ އުއްމީދު އަދިވެސް އެބައޮތް ކަމަށާއި ނަމަވެސް އެ އަދަދު ހާމަކުރަން ދެކޮޅު ހައްދަވާ ކަމަށެވެ.
އިންޓަނޭޝަނަލް އޯގަނައިޒޭޝަން ފޯ މައިގްރޭޝަނުން ބުނީ ލީބިޔާގެ އިރުމަތީ ސަރަހައްދުން 38،640ށްވުރެ ގިނަ މީހުން ގެދޮރު ގެއްލިފައިވާ ކަމަށާއި, އޭގެ ތެރެއިން 30،000 މީހުންނަކީ ހަމައެކަނި ޑެރްނާގައި ދިރިއުޅުނު މީހުން ކަމަށެވެ.
ލީބިޔާގެ ވާދަވެރި ދެ ސަރުކާރު ކަމަށްވާ ޓްރިޕޮލީގައި އދ.ގެ ތާއީދު އޮންނަ، ބައިނަލްއަގުވާމީ ފެންވަރުގައި ގަބޫލުކުރާ ސަރުކާރާއި، ކާރިސާގެ އަސަރުކޮށްފައިވާ އިރުމަތީ ސަރަހައްދުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ސަރުކާރާ ދެމެދު ގުޅުން ބަދަހިކުރުމަށް އދ.ގެ އެހީގެ ވެރިޔާ މާޓިން ގްރިފިތުސް، ޖެނީވާގައި ހުކުރު ދުވަހު ވަނީ ގޮވާލައްވާފައެވެ.