މެޑިޓަރޭނިއަން ކަނޑަށް ހުޅުވިފައި އޮތެއްކަމަކު އެ ބިމުގައި ވަޒަންވެރިވެފައިވާ އަރަބި އާބާދީގެ ތެރެއިން، މޫދަށް ގޮސް އުޅެނީ މަދު ބައެކެވެ. މި ދައްކަނީ އިޒްރޭލުގެ އަރަބި އާބާދީގެ އަހުލުވެރިންގެ ވާހަކައެވެ. ޒަމާނުއްސުރެ އެމީހުންނަކީ މޫދަށް ގޮސް، ރާޅާއެޅުން ފަދަ ކަންކަމާ ދުރު ބައެކެވެ.

ނަމަވެސް ފަހަކަށް އައިސް، އެ އާދައަށް ބަދަލުތަކެއް ވަނީ އަންނަން ފަށާފައެވެ. މަޑު ދުވެއްޔެއްގައި ނަމަވެސް، ރާޅާއެޅުން ފަދަ ހަރަކާތްތަކުގައި މަޝްޣޫލުވެއުޅޭ މީހުންގެ އަދަދު ދަނީ އިތުރުވަމުންނެވެ. ގިނަ ބަޔަކު އިއްތިފާގުވާގޮތުގައި އެކަމުގެ ޝުކުރު ހައްގުވަނީ ހަމާމާ ގުރުބާނަށެވެ.

'އަކުއާ ވުމަން'ގެ ވަނަމުން މަޝްހޫރުކަން ހޯދާފައިވާ ހަމާމާ ނިސްބަތްވަނީ ފަލަސްތީނު ދަރިކޮޅަށެވެ. ހަމާމާއަކީ އެ ސަރަހައްދުގައި ސަރފްކޮށް އުޅޭ މަދު އަންހެނުންގެ ތެރޭގައި ގުނާލެވޭ މީހެކެވެ. މޫދަށް އެރިއުޅޭ މިހުންގެ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަން ކަށަވަރުކުރުމުގެ ޒިންމާ ކޮނޑުއަޅައިގެން އިން ލައިފްގާޑެކެވެ. މަސްވެރިއެކެވެ. ހަމާމާގެ ވާހަކަ މިވަރުން އަދި ނިންމާލެވޭކަށް ނެތެވެ. މިއަދު ހަމާމާއަކީ އަންހެނުންނާއި ކުޑަކުދިންނަށް ރާޅާ އެޅުމުގެ ހުނަރުތައް ދަސްކޮށްދޭ އިންސްޓްރަކްޓަރެއްވެސް މެއެވެ.

ހަމާމާގެ ހިތުގައި ރާޅާ އެޅުމަށް ލޯބި ޖެހެންފެށީ އޭނާގެ އުމުރުން ވަރަށް ޅައިރުއެވެ. އޭނާ ދިރިއުޅެމުން ދިޔައީ ހިތްގައިމު ގޮނޑުދޮށްތަކަށް މަޝްހޫރު ވެފައިވާ ޖިސްރު އައްޒަރުގާ ސިޓީގައެވެ.

އެޅި ފުރަތަމަ ރާޅާއެކު އެ ރާޅުގަނޑުގެ ތެރެއަށް އޭނާގެ ހިތު ލޯބި ގެނބިގެން ދިޔައެވެ. އޭނާފަދަ އެހެން މީހުންނަށް އެ ހުނަރު ދަސްކޮށްދިނުމަށް ގަސްތުކޮށް، އެ މަސައްކަތް ފެށީއެވެ. ހަމާމާ ބުނާގޮތުން ވިއްޔާ، ކަނޑައަކީ އޭނާގެ މުޅި ދިރިއުޅުމެވެ.

އިޒްރޭލުގައި ދިރިއުޅޭ ގިނަ އަރަބިންނަކީ ފަލަސްތީނު ދަރިކޮޅުގެ މީހުންނެވެ. އެއީ 1948 ވަނަ އަހަރު، ހަނގުރާމައަށްފަހު ފަލަސްތީނުގެ ބިމަށް އިޒްރޭލުން ވެރިވެގަތް ފަހުންވެސް އެ ބިމުގައި މަޑު ކުރި ފަލަސްތީނު އާއިލާތަކެވެ.

އިޒްރޭލުގައި ތިބި ފަލަސްތީނު މީހުންނަށް، އެނޫން މީހުންނެކޭ އެއްހަމައިން ހައްގުތައް ކަށަވަރުކޮށްދޭ ކަމަށް އިޒްރޭލުން ބުނިނަމަވެސް، ގިނަ ބައެއްގެ ފަރާތުން އިވެނީ ތަފާތު އަޑެކެވެ. ނިޒާމުގެ ތެރެއިން ތަފާތުކުރުންތައް ގެންގުޅޭ ވާހަކައެވެ. ފަލަސްތީނު ދަރިކޮޅުގެ މީހުންނާމެދު ހަރުކަށި ސިޔާސަތުތަކެއް ތަންފީޒުކުރާ ކަމުގެ ޝަކުވާގެ އަޑެވެ.

ހަމާމާއަކީ އިޒްރޭލުގައި ހިންގާ ސަރފް ކުލަބެއް ކަމަށް ވާ 'ސަރފިންގް ފޮރ ޕީސް'ގެ އެންމެ އިސްވެރިޔާގެ މަގާމުގައި ހުރި މީހާއެވެ.

ހަމާމާ މިއަދު އަމާޒު ހިފައިގެން ހުރީ ކުޅިވަރުގެ މައިދާނުގެ ތަމްރީނުތަކުގައި އަންހެނުންނާއި އަންހެން ކުދިންނަށްވެސް ހަމަހަމަ ފުރުސަތުތަކެއް ހޯދައި ދިނުމަށެވެ. މިދިޔަ އަހަރުތަކަށް ބަލާއިރު، މޫދަށް ގެނބިގެން ފުރާނަ ގެއްލުމުގެ ހިތާމަވެރި ހާދިސާތައް ތަކުރާރުވެފައި ވާއިރު، ކަނޑުމަތީގެ ސަލާމަތްތެރިކަމާއި މޫދަށް އެރި އުޅުމުގައި ރައްކާތެރިވާނެ ގޮތްތައް ދަސްކޮށްދީ، އެކަންކަމަށް މީހުން ހޭލުންތެރި ކުރުވުމަކީވެސް ހަމާމާ އުފުލަމުންދާ ބުރަ ޒިންމާއެކެވެ.