އެތައް ޒަމާނެއް ވަންދެން 2020ގެ ތަޞައްވުރަށް އެތައް ބަޔަކު ކުރަމުން ދިޔަ ފޮނި އިންތިޒާރުގެ ނިމުން އައީ ހިތި ގޮތަކަށެވެ. މީގެ ކުރިން ދުނިޔެ ދެކެފައި ނުވާ ބަލިމަޑުކަމެއްގައި މުޅި ދުނިޔެ އިނދަޖައްސާލިއެވެ. ކޮވިޑް-19ގެ ބަލިމަޑުކަމުން ހިސާބެއްގެ ލުޔެއް ލިބި ހިންދެމި ނުލެވި އުޅެނިކޮށް، ދުނިޔެ ވަށާލީ ހަނގުރާމައިގެ ނަމާން ވިލާގަނޑަކުންނެވެ. ރަޝިއާގެ ރައީސް ވްލޭޑްމިއަރ ޕޫޓިންގެ އަމުރުފުޅަށް، އެ ޤައުމުގެ އަސްކަރިއްޔާއިން ޔޫކްރެއިނަށް އަރާ، ވަރުގަދަ ހަނގުރާމައެއް ފެށިއެވެ.

ފެބުރުއަރީ 2022 ގައި ފެށި ހަނގުރާމަ، ދޮޅު އަހަރަށްވުރެ ދިގުލާ ގޮސްފައި ވާއިރު، އެއީ ހަމަ އެކަނި ޔޫކްރެއިންގެ ސަރަޙައްދީ އިމުގެ ތެރޭގައި އޮތް ނުތަނަވަސްކަމެކޭ ބުނެވޭކަށް ނެތެވެ. ރަޝިއާއާއި ޔޫކްރެއިންއަކީ މުޅި ދުނިޔޭގެ ނިސްބަތުން ބެލި ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް، ގޮވާމުގެ ވިޔަފާރީގައި އެންމެ ބޮޑު ހިއްސާއެއް އޮންނަ 2 ޤައުމަށް ވާއިރު، ބައިނަލްއަޤުވާމީ ފެންވަރުގައި، ޛަރޫރީ ކާބޯތަކެތީގެ ސަޕްލައިގެ ކަށަވަރު ކަމާމެދު ވަނީ ސުވާލު އުފެދިފައެވެ.

ހަނގުރާމަ ހުއްޓިދާނެ ކަމުގެ އަލިމަގެއް އަދިވެސް ފެންނަންނެތް އިރު، ބްލެކް ސީ ނުވަތަ އަސްވަދު ކަނޑުގެ ސަރަޙައްދު ހުރަސްކޮށް ޔޫކްރެއިނުން ގޮވާން އެކްސްޕޯޓް ކުރުމަށް އެއްބަސްވެފައި އޮތް އޮތުމަށް ނިމުން ގެންނާނެ ކަމަށް ރަޝިއާއިން މިހާރު ވަނީ އިޢުލާން ކޮށްފައެވެ. މި ޚަބަރާއެކު، އެންމެ ބޮޑު ނުތަނަވަސްކަމެއް ވެރިވެފައި ވަނީ ފަޤީރު ޤައުމުތަކަށެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި، އިންފްލޭޝަން މައްޗަށް ދިއުމާއި، ހަނގުރަމާއާއި އެކި ކަހަލަ ހަމަނުޖެހުންތަކާއި ކުރިމަތިލުންތަކުގެ ސަބަބުން ވެރިވެފައި އޮތް ނުތަނަވަސްކަމުން އަރައިނުގަނެވިގެން އުޅޭ ޤައުމުތައް ގިނައެވެ.

އަސްވަދު ކަނޑުގެ ސަރަޙައްދު ހުރަސްކޮށް ޔޫކްރެއިނުން ގޮވާން އެކްސްޕޯޓް ކުރުމަށް ފުރުޞަތު ފަހި ކުރާ އެއްބަސްވުމެއް އެކުލަވާލީ އދއާއި ތުރުކީވިލާތުން މެދުވެރިއެއްގެ ދައުރު އަދާކޮށްގެން ޖުލައި 2022 ގައެވެ. އެއްބަސްވުން އެކުލަވާލުމާއެކު، ބައިނަލްއަޤުވާމީ ފެންވަރުގައި ކާބޯތަކެތީގެ އަގުތައް ދަށަށް ދިޔައެވެ. ދުނިޔެ އިންތިހާއަށް ބޭނުން ޖެހިފައި އޮތް ދަނޑިވަޅެއްގައި އެތައް ސަތޭކަ ހާސް ޓަނެއްގެ ކާބޯތަކެތި ޚާއްސަކޮށް ގޮވާން ސަޕްލައި ކޮށްދިނުމަށް، އެހީދޭ ޖަމިއްޔާތަކަށްވެސް ފުރުޞަތު ފަހިކޮށްދިނެވެ.

ހަނގުރާމައިގެ ތެރޭގައި ރައްކާތެރި ކަމާއެކު ބްލެކް ސީ ހުރަސްކޮށް ޔޫކްރެއިނުން ގޮވާން އެކްސްޕޯޓް ކުރުމުގެ އެއްބަސްވުން އެކުލަވާލުމާއެކު، އެންމެ ބޮޑު ފައިދާއެއް ކުރި އެއް ޤައުމަކީ ސޯމާލިއާއެވެ. މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކާއެކު ސޯމާލިއާއަށް ވާރޭފެން ދަތިވެފައި އޮންނަތާ 3 އަހަރުދުވަސްވެއްޖެއެވެ. ދައުލަތުގެ ބާރުތަކާއި ހަތިޔާރުއެޅި ހަނގުރާމަވެރިންނާ ދެމެދު ބަދަލު ކުރާ ހަމަލާތަކުގެ ސަބަބުން، އެތައް މިލިއަން ބައެއްގެ އަމިއްލަ ގެދޮރު ވަނީ ގެއްލިފައެވެ.

2022 ވަނަ އަހަރު ޔޫކްރެއިނުން ސޯމާލިއާއަށް އެތެރެކުރި ގޮދަނުގެ މިންވަރު އެކަނިވެސް 84000 ޓަނަށް އަރައެވެ. 2021 ވަނަ އަހަރު އެ ޢަދަދު އުޅުނީ 31000 ޓަނުގައި ކަމަށް ވިޔަފާރިއާ ބެހޭ އދގެ ތަފާސް ހިސާބުތަކުން ދައްކައެވެ. ސޯމާލިއާގެ ބައެއް ސަރަޙައްދުތަކުގައި ބަނޑަށް ޖެހުމުގެ ބަލިމަޑުކަމުގެ ނުރައްކާ ބޮޑުވެގެން ދިޔަ ދިއުމަށް، އެހީދޭ ޖަމިއްޔާތަކުން ވަނީ ހިސާބެއްގެ ތަސައްލީއެއް ހޯދާ ދީފައެވެ.

ޖުލައި 17 ވަނަ ދުވަހު ރަޝިއާ ސަރުކާރުން ވަނީ އަސްވަދު ކަނޑުގެ ސަރަޙައްދު ހުރަސްކޮށް ޔޫކްރެއިނުން ގޮވާން އެކްސްޕޯޓް ކުރުމަށް އެކުލަވާލި އެއްބަސްވުމުން އެ ޤައުމު ވަކިވާން ނިންމާފައި ވާ އިޢުލާން ކޮށްފައެވެ. ސަބަބެއް ކަމުގައި ބަޔާން ކުރީ، ރަޝިއާގައި ހައްދާ ގޮވާމާއި އެ ޤައުމުގައި އުފައްދާ ގަސްކާނާގެ އެކްސްޕޯޓް ވިޔަފާރި، ހެޔޮ ފާލަކަށް އެޅުވުން ކަމަށެވެ. އެ އަމާޒަކީ އަދި ހާސިލު ނުވެ އޮތް އަމާޒެއް ކަމަށެވެ.

ފަޤީރު ޤައުމުތަކާ ހިސާބަށް، އެކަށީގެންވާ މިންވަރެއްގެ ގޮވާމުގެ ސަޕްލައި ފޯރުކޮށްދެވިފައި ނުވާ ކަމުގެ ޝަކުވާއަކީވެސް ރަޝިއާއިން ކުރާ ޝަކުވާއެކެވެ. ނަމަވެސް މެދުވެރިއެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތް ކުރި އދއާއި ތުރުކީވިލާތުގެ ވާހަކަ ތަފާތެވެ. އދއާއި ތުރުކީވިލާތުން ވަކާލާތު ކުރާ ގޮތުގައި، ދައުލަތްތަކަށް ފައިދާ ވަނީ ކޮށްފައެވެ. ވީ ފައިދާއަކީ، ދުނިޔޭގެ ނިސްބަތުން ބެލި ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް 20 ޕަސެންޓަށް ވުރެ ބޮޑު ތަނުން ކާބޯތަކެތީގެ އަގުތައް ދަށަށް ޖައްސާލެވުން ކަމަށް އދއާއި ތުރުކީވިލާތުން ވަނީ ބުނެފައެވެ.

ހަނގުރާމައާއި ހަމަނުޖެހުންތަކުގެ އިތުރުން މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން ދިރިއުޅުމުގެ ހާލަތު އިންތިހާއަށް ނުރައްކާ ވެފައި ވާ ސޯމާލިއާ، ޔަމަން އަދި އަފްޣާނިސްތާނު ފަދަ ޤައުމުތަކުގައި ދިރިއުޅޭ މީހުންގެ ކެއިންބުއިމުގެ ކަންކަން ހަމަޖެއްސުމަށްޓަކާ، ކާބޯތަކެއްޗާ ބެހޭ އދގެ މަޝްރޫޢު (ޑަބްލިއުއެފްޕީ) އިން އެންމެ ބޮޑަށް ބަރޯސާވި އެއް މަސްދަރަކީވެސް ޔޫކްރެއިންގެ ގޮވާމެވެ.

އަސްވަދު ކަނޑުގެ ސަރަޙައްދު ހުރަސްކޮށް ޔޫކްރެއިނުން ގޮވާން އެކްސްޕޯޓް ކުރުމަށް މީގެ އަހަރެއް ކުރިން ވީ އެއްބަސްވުމުން ހަވާސާ ވުމަށް ރަޝިއާއިން ނިންމި ނިންމުމުގެ އަސަރު، ޛަރޫރީ ކާބޯތަކެތީގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ބައެއް ސަމާނުން ފެނިގެންދާނެ ކަމަށް މުޙައްލިލުން ނުވަތަ އެނަލިސްޓުން ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ. ހަނގުރާމައިގެ ސަބަބުން ގޮވާމުގެ ސަޕްލައިއަށް ބޮޑު ހީނަރު ކަމެއް ކުރިމަތިވެދާނެ ކަމަށް ގިނަ ބަޔަކަށް ހީވި ނަމަވެސް، ޙަޤީޤަތް އޮތީ މުޅިއަކުން އެހެންނެއް ނޫނެވެ. ރަޝިއާއާއި ބްރެޒީލް ފަދަ ޤައުމުތަކުން ގޮވާމުގެ އެކްސްޕޯޓް ސަޕްލައި ބޮޑުތަނުން އިތުރު ކުރުމާއެކު، ދުނިޔޭގެ ބާޒާރުގައި ގޮވާމުގެ އަގުތައް ޖުމުލަ ގޮތެއް ވަނީ ހެޔޮވެފައެވެ.