ބައެއް ކަހަލަ އެއްޗިއްސަކީ ދުވަސްވީ ވަރަކަށް އޭގެ އަގު އުފުލިގެންދާ އެއްޗިއްސެވެ. އެ އެއްޗެއް ގެންގުޅެފައި ހުރި މީހެއްގެ ސަބަބުން، ނުވަތަ އެއާ ގުޅިފައިވާ ހާދިޘާއެއްގެ ސަބަބުންވެސް އަގު އުފުލިގެންދާ ފަހަރު އާދެއެވެ. މިފަހަރުވެސް މި ފެނިގެން މިއުޅެނީ ހަމަ އެކަހަލަ އެއްޗެކެވެ. ދައްކަން މިއުޅެނީ މީގެ 500 އެތައް އަހަރެއް ކުރިން ސްވީޑަންގެ ބޯލްޓިކް ކަނޑުގެ ސަރަޙައްދަށް ޣަރަޤުވި ޝާހީ މަނަވަރެއްގެ ތެރޭގައި ރައްކާ ކޮށްފައި ހުރި ހަވާދުގެ ބާވަތްތަކެއްގެ ވާހަކައެވެ.
ތާރީޚީ އާޘާރުތައް ދިރާސާކުރާ ތަޖުރިބާކާރުން ނުވަތަ އަރކިއޮލޮޖިސްޓުން ބުނާ ގޮތުގައި، ފެތިފައި އޮތް ޝާހީ މަނަވަރުގައި ހުރި ހަވާދުގެ ބާވަތްތަކަކީ ވަރަށްވެސް އާދަޔާ ޚިލާފު ޚަޒާނާއެކެވެ. ފެތިފައި އޮތް ޝާހީ މަނަވަރު "ގްރިބްޝަންޑް" ތެރެއިން ފެނުނު ހަވާދު ހަޒާނާގައި ހުރި ބާވަތްތައް ހުރީ، ވަރަށް ރަނގަޅަށް، ހަލާކު ނުވެ ގިނަ ދުވަހަށް ދެމި ހުންނާނެ ގޮތް ހަދާފައެވެ. މަނަވަރު ތެރެއިން ފެނުނު ހަވާދުގެ ބާވަތްތަކުގެ ތެރޭގައި ސެފްރޯންއާއި އަސޭމިރުހުގެ އިތުރުން އިނގުރުވެސް ހިމެނެއެވެ.
"ގްރިބްޝަންޑް" އަކީ ޑެންމަރކްއާއި ނޯވޭގައި ވެރިކަން ކުރެއްވި ކިންގް ހާންސްގެ ޒާތީ މިލްކިއްޔާތުގައި ހިމެނޭ މަނަވަރެކެވެ. މި މަނަވަރު ފެތުނީ މީލާދީން 1495 ވަނަ އަހަރުއެވެ. މަނަވަރު ފެތުނީ އަލިފާނުގެ ހާދިޘާއަކާ ގުޅިގެންނެވެ. ހާދިޘާ ހިނގި އިރު ރަސްގެފާނު ގެންދެވީ ސްވީޑަންގައި އޮތް ސިޔާސީ ބައްދަލުވުމަކަށް ވަޑައިގަތުމަށް ދަތުރުކުރައްވަމުން ކަމަށްވެއެވެ.
"ގްރިބްޝަންޑް" ފެތިފައި އޮތް ސަރަޙައްދު ހޯދީ ކުޅިވަރެއްގެ ގޮތުގައި ޑައިވް ކުރަމުން ދިޔަ ބަޔަކަށް، 1960ގެ އަހަރުތަކުގެ ތެރޭގައެވެ. އެ މަނަވަރު ތެރެއިން ތަފާތު އެކި އެއްޗިހި ނެގުމުގެ މަސައްކަތް ފަށާފައި ވަނީ ދާދި ފަހުންނެވެ. މިކަމުގައި އިސްކޮށް އުޅެނީ ލަންޑް ޔުނިވަރސިޓީގެ އަރކިއޮލޮޖިކަލް ސައެންޓިސްޓް، ބްރެންޑަން ފޯލޭއެވެ.
ހާދިޘާއަށް އެތައް ޤަރުނެއް ފާއިތުވެގެން ދިޔަ އިރުވެސް، ހަވާދުގެ ބާވަތްތަކަށް ގެއްލުމެއް ނުލިބި ހުރި ސަބަބެއް، ދާއިރާގެ ތަޖުރިބާކާރުންނަށްވެސް އަދި އޮތީ ދެނެގަނެވޭ ގޮތް ނުވެފައެވެ. ހަވާދުގެ ބާވަތްތައް ހުރީ މަނަވަރު ތެރޭގައި އުފެދިފައިވާ ވެލިތަކުގެ ތެރޭގައި ރައްކާ ކުރެވިފައި ކަމަށް ވީ ނަމަވެސް، އެތަކެތި އެންމެ ފުރަތަމަ ހުރީ ފޮށިގަނޑެއް ކަހަލަ އެއްޗެއްގައި ކަމަށާ، ޒަމާންވެ، އެ ފޮށިގަނޑު ވީރާނާވެ ނެތި ގޮސްފައި ވުން އެކަށީގެންވާ ކަމަށް އަރކިއޮލޮޖިސްޓުން ލަފާ ކުރެއެވެ.
ބޯލްޓިކް ކަނޑުގެ ސަރަޙައްދަކީ ވަރަށް އެހެން ކަހަލަ ތަނެއް. އޮކްސިޖަން ދަށްވާނެ، ފިނިހޫނުމިން ދަށްވާނެ. ލޮނުގެ މިންވަރު ރަށްވާނެ، އެހެންވީމަ، ވަރަށް ގިނަ އޯގޭނިކް އެއްޗިހި އެތަނުގަ ވަރަށް ގިނަ ދުވަހަށް ރައްކާ ކުރެވޭނެ، އެހެން ސަރަޙައްދުތަކުގަ ނުކުރެވޭ މިންވަރަށް. އެއާ އެކީ، މި ސާމާނުތައް ވަޅުލެވިފަ މި ހުރީ މަނަވަރުތެރެއަށް ޖަމާވެފައި ހުރި ވެލިތަކުގެ ތެރޭގަ. މީގެ ކުރިންވެސް އަހަރަމެންނަށް ގްރިބްޝަންޑް ތެރެއިން ފެނުނު ސްޓަރޖަން ފިޝްގެ ބައިތަކެއް. އެއީ ގާތްގަނޑަކަށް 2 މީޓަރު ދިގު މަހެއް. އަނެއްކާވެސް، އެއީ ހަމަ ރަސްރަސްކަލުންނަށް ހާއްސަކޮށް އޭރު ލިބޭ އެއްޗެއް. އެކަމަކު ބުނަން، މިކަހަލަ ގޮތަކަށް ހަވާދުގެ ބާވަތްތަކެއް ފެނުމަކީ ހަމަ ވަރަށް އާދަޔާ ޚިލާފު ކަމެއް.ބްރޭންޑަން ފޯލޭ؛ އަރކިއޮލޮޖިކަލް ސައެންޓިސްޓް
ލަންޑް ޔުނިވަރސިޓީގެ ރިސަރޗަރެއް ކަމަށް ވާ މައިކަލް ލަރސަންއަކީވެސް ޝާހީ މަނަވަރުން ފެނުނު ހަވާދުގެ ބާވަތްތައް ދިރާސާ ކުރަމުންދާ ތަޖުރިބާކާރެކެވެ. އޭނާވެސް ހުރީ ފެތިފައި އޮތް ޝާހީ މަނަވަރުން ފެނުނު ހަވާދުގެ ބާވަތްތައް، މިހާ ދުވަހު ރައްކާތެރިކޮށް ހުރީތީ ހައިރާންވާކަމަށް ބުނެފައެވެ.
އެއަށް ބަލާލާފަ އަހަންނަށް އެނގިއްޖެ އެއީ ސެފްރޯންކަން. ޤަބޫލު ކުރަންވެސް ދަތިވި ފުރަތަމަ. އެހެންނުވާނީ، މީގެ ކުރިން މިކަހަލަ އެއްޗެއް ނުފެނޭވީއްޔާ. މި އެހެން އެއްޗަކަށް ނުވާނެ ބާއޭވެސް ހިތަށް އެރި. އެހެންވެ އަނެއްކާވެސް ރަނގަޅަށް ބެލީ. ދެން ހަމަ އެނގުނު، ނޫނޭ މީ ހަމަ ސެފްރޯން ނޫން ދެވަނަ ދެއެއްޗެއް ނޫނޭ. ކުޑަ އެތިކޮޅެއްގެ ވާހަކައެއްވެސް ނޫނޭ މި ދައްކަނީކީ... ފިސާރި ބައިވަރު އެބަހުރި.މައިކަލް ލަރސަން؛ ދިރާސާ ކުރާ މީހެއް
ހާދިޘާ ހިނގި ދުވަސްވަރަށް ބަލާއިރު ސެފްރޯންއާއި ކަރަންފޫ ފަދަ ބާވަތްތަކަކީ މީހާގެ ތަނަވަސްކަމާއި މަތީ ޢިއްޒަތާއި ހައިބަތު އަންގައިދޭ ރަމްޒެކެވެ. މި ބާވަތްބާވަތުގެ ސާމާނަކީ، އެ ދުވަސްވަރު ވިލާތަށް އިމްޕޯޓްކުރާ ބާވަތްތަކެކެވެ. މި ތަކެއްޗަކީ ކިންގް ހާންސް ސްވީޑަންއަށް ކުރެއްވި ދަތުރުފުޅުގައި ގެންދެވި ސަމާނު ކަމަށްވެސް ބެލެވެއެވެ.
އެއްތަނެއްގަ މިގޮތަށް، ހަވާދުގެ މިހާ ގިނަ ބާވަތްތަކެއް ރައްކާ ކޮށްފަ ހުއްޓާ ފެނުމަކީ އާދަޔާ ޚިލާފު ކަމެއް. ބަލައިފިއްޔާ ފެންނާނެ، ވަރަށް ފެންވަރު ރަނގަޅު ބާވަތްތަކެއް ހުރީ. ވަރަށް އާދަޔާ ޚިލާފު. ވަކިން ހާއްސަކޮށް ސެފްރޯން. މީ ތާރީޚީ ތަރިކައިގެ މާޒީއަށް ބަލާއިރު ސެފްރޯން ފެނުނު ފުރަތަމަ ފަހަރު. އެހެންވީމަ މީ ވަރަށް އާދަޔާ ޚިލާފު، އަދި އެހާމެ ހާއްސަ ކަމެއް.މައިކަލް ލަރސަން؛ ދިރާސާ ކުރާ މީހެއް
ފޯލޭގެ އަމާޒު މިހާރު ހުރީ ބޯލްޓިކް ކަނޑުގެ ސަރަޙައްދު ފަދަ، ތިމާވެށީގެ ގޮތުން އާދަޔާ ޚިލާފު ކަނޑުގެ ސަރަޙައްދުތައް ދިރާސާކޮށް، މިފަދަ އިތުރު ހަޒާނާތައް ހޯދުމާ ދިމާއަށެވެ.
