އިސްރާއީލުގެ ބޮޑުވަޒީރު ބެންޖާމިން ނަތަންޔާހޫގެ ސަރުކާރުން ކޯޓުތައް ބަލިކަށި ކުރުމަށް ބިލެއް ތައާރަފްކުރުމާއެކު މުޅި އިސްރާއީލުގައި ވަރުގަދަ މުޒާހަރާތަކެއް ކުރަން ފަށައިފިއެވެ.

އިސްރާއީލުގެ ޝަރުއީ ނިޒާމުގެ މިނިވަންކަން ބަލިކަށިވާނެ ބިލްތަކެއްގެ ފުރަތަމަ ކިޔުން އިސްރާއީލުގެ ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލިސް ކަމަށްވާ ކްނެސެޓްގައި ފާސްކުރީ އަންގާރަ ދުވަހުގެ ހެނދުނުގެ ވަގުތެއްގައެވެ.

ދެ ބިލް ވެސް ފާސްވީ 63 މެންބަރުންގެ ތެރެއިން 47 މެންބަރުންގެ ވޯޓުންނެވެ. ބޮޑުވަޒީރު ނަތަންޔާހޫގެ ކޯލިޝަން ސަރުކާރުގައި 120 މެންބަރުންގެ ޗެމްބަރުގެ 64 ގޮނޑި ހުރެއެވެ. ބިލެއް ގާނޫނަކަށް ވުމަށްޓަކައި ކްނެސެޓްގައި ތިން ކިއުން ފާސްކުރަން ޖެހެއެވެ.

ފާއިތުވި 7 ހަފްތާގެ ތެރޭގައި އެ ބަދަލުތަކާ ދެކޮޅަށް އިސްރާއީލުގެ އެތައްހާސް މީހުން މުޒާހަރާ ކުރި ނަމަވެސް ނަތަންޔާހޫގެ ސަރުކާރާ އެކުވެރި ގައުމުތަކުން ވަނީ މި ގާނޫނު ހެދުމަށް ބާރު އަޅާފައެވެ.

ހޯމަ ދުވަހު މުޒާހަރާގެ ބައިވެރިން ވަނީ ނަތަންޔާހޫ ރާވާފައިވާ ޝަރުއީ އިސްލާހުތަކާ ދެކޮޅަށް މުޒާހަރާތަކުގައި އިސްރާއީލުގެ ސިޓީތަކުގެ މަގުތައް ބަންދުކޮށްފައެވެ.

ގުދުސްގައި މުޒާހަރާ ކުރި މީހުން ވަނީ ސުޕްރީމް ކޯޓާއި ކްނެސެޓްގެ ވަށައިގެންވާ މަގުތައް އިސްރާއީލުގެ ދިދަތަކުގެ ކަނޑަކަށް ބަދަލުކޮށްފައެވެ. މުޒާހަރާގެ ބައިވެރިންގެ ތެރޭގައި މާގަރެޓް އެޓްވުޑްގެ ވާހަކަ “ދަ ހެންޑްމެއިޑްސް ޓޭލް” ގެ އަތްދަބަސް ފަދައިން ދިގު ރަތް ހެދުމާއި ހުދު، ބޯ ނިވާކޮށްގެން ތިބި އަންހެނުންގެ އިތުރުން ބެރު ޖަހާ މީހުންނާއި ހޯރންބްލޯވަރުންނާއި މަދުވެގެން އެއް ޖަގްލަރެއް ނޭފަތުގައި އިސްރާއީލުގެ ދިދަ ދަނޑިއެއް ބެލެންސް ކުރަމުން ދިޔައެވެ.

މީގެ ހަފްތާއެއްހާ ދުވަސް ކުރިން ގުދުސްގެ މުޒާހަރާއަށް ވުރެ ކުޑަ މުޒާހަރާއެއް ފެންނަން ހުރި ނަމަވެސް ފެށެން ހަމަޖެހިފައި އޮތްތާ ގަޑިއަކަށްވުރެ ވެސް ފަހުން، ގާތްގަނޑަކަށް 75،000 މީހުން އުޅޭ ކަމަށް ކްރައުން ކޮންޓްރޯލްގެ މާހިރު އޮފަރ ގްރިންބޮއިމް ލިރޮން ބުންޏެވެ. ލިރޮން އަކީ އިވެންޓްތަކާއި ވެނިއުތަކުގައި ކްރައުން ޑައިނަމިކްސް އަށް ޚާއްސަ ކުންފުންޏެއް ކަމަށްވާ ކްރައިޑް ސޮލިއުޝަންސްގެ ސީއީއޯއެވެ.

ސީއެންއެންގެ ޓީމަކުން ފާހަގަކުރި ގޮތުގައި މުޒާހަރާގެ ބައިވެރިން ވަނީ އެގައުމުގެ ގަޑިން ހަވީރު 4:30 ހާއިރު އެތަނުން ދާން ފަށާފައެވެ. މުޒާހަރާ ބޮޑުތަނުން ނިމިފައި އޮތީ ގުދުސްގައި ލޯކަލް ގަޑިން ހަވީރުގެ ވަގުތެއްގައެވެ.

އެކަމަކު އޭގެ މާގިނައިރުތަކެއް ނުވެ މަޖިލީހުގައި ފުރަތަމަ ކިޔުމަށް ބިލަށް ރަސްމީކޮށް ބަހުސް ކުރުމުގެ ޖަލްސާ ފެށުމާއެކު ކްނެސެޓްގެ އެތެރެއިން ހަލަބޮލި މަންޒަރުތަކެއް ފެނިގެން ދިޔައެވެ.

ކުރީގެ ބޮޑުވަޒީރު ޔާއިރް ލަޕިޑްގެ ޔެޝް އާތިދު ޕާޓީގެ އިދިކޮޅު ގިނަ ގާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުން ވަނީ ޗެމްބަރުގައި އިސްރާއީލުގެ ދިދަތައް އުފުލާ، ބައެއް މީހުން ކޮނޑުގައި އަޅުވައި، ބަހުސް ފެށުމާއެކު ސަރުކާރުގެ މެންބަރު ސިމްޗާ ރޮތްމަންއާއި ދިމާލަށް އަޑުގަދަކޮށްފައެވެ. ކްނެސެޓްގެ ސެކިއުރިޓީން ވަނީ ގާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ އަތުން ދިދަތައް ނަގައި، ބައެއް މެންބަރުން ޗެމްބަރުން ބޭރަށް ނެރެފައެވެ.

މި ބިލްތަކުގެ ސަބަބުން މިހާތަނަށް ހަފްތާތަކެއް ވަންދެން އާންމުން މުޒާހަރާ ކުރަމުން އަންނަ އިރު، މަޝްވަރާތައް ލަސްކުރުމަށް، ރައީސް އައިސާކް ހަރްޒޮގްގެ އާދޭސް ކުރައްވާފައިވާއިރު، އެމެރިކާގެ ރައީސް ޖޯ ބައިޑަން ވަނީ އިސްރާއީލުގެ ދާޚިލީ ސިޔާސަތަށް މި މައްސަލައިގައި ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ވަދެވަޑައިގެންފައެވެ.

ނަތަންޔާހޫގެ ކޯލިޝަނުން ހޯދަމުންދަނީ އެގައުމު އުފެދުނު ފަހުން އިސްރާއީލުގެ ގާނޫނީ ނިޒާމު އެންމެ ފުޅާދާއިރާއެއްގައި އޯވަހޯލް ކުރުމަށެވެ. އެންމެ މުހިންމު ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ހުކުމްތައް ބާތިލް ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ކްނެސެޓްގެ އާދައިގެ އަޣުލަބިއްޔަތަކަށް ލިބިގެންދާނެއެވެ.

އަދި ފަނޑިޔާރުން ހޮވާ ގޮތަށް ބަދަލު ގެނައުމާއި، ސަރުކާރުގެ މިނިސްޓްރީތަކުގެ މިނިވަން ގާނޫނީ ލަފާދޭ ފަރާތްތައް ވަކިކުރުމަށް ވެސް އިސްލާހުތަކުގެ މަސައްކަތް ކުރެއެވެ.

އެމެރިކާގެ ރައީސް ޖޯ ބައިޑަން ވިދާޅުވީ މި އިސްލާހުތަކާ ގުޅިގެން ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރައްވައި، އެމެރިކާގެ ޑިމޮކްރަސީއާއި އިސްރާއީލުގެ ޑިމޮކްރަސީގެ ޖީނިއަސްކަމަކީ އެދެމެދުގައި ވެސް ބިނާވެފައި އޮތީ ވަރުގަދަ މުއައްސަސާތަކެއްގެ މައްޗަށް، ޗެކް އެންޑް ބެލެންސްތަކެއްގެ މައްޗަށް ކަމަށެވެ. މީގެއިތުރުން އަސާސީ ބަދަލުތަކަށް އިއްތިފާގު ބިނާކުރުމަކީ ހަގީގަތުގައި ވެސް މުހިންމު ކަމެއް ކަމަށާއި، އެ ބަދަލުތަކަށް ރައްޔިތުން ގަނެގެން އެކަންކަން ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ކުރިއަށް ގެންދެވޭނެ ގޮތް ހެދުން މުހިންމު ކަމަށް ބައިޑަން ވަނީ މީގެ ކުރިން ވިދާޅުވެފައެވެ.

ހުކުރު ދުވަހު ނަތަންޔާހޫ ވަނީ ޝަރުއީ ދާއިރާގެ އިސްލާހު ދިފާއުކުރައްވާފައެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ އިސްރާއީލަކީ ޑިމޮކްރަސީއެއް ކަމަށާއި ޑިމޮކްރަސީއެއްގެ ގޮތުގައި ދެމިއޮންނާނެ ކަމަށެވެ. އަދި މެޖޯރިޓީ ވެރިކަމާއި މަދަނީ މިނިވަންކަމުގެ ރަނގަޅު ރައްކާތެރިކަމެއް އޮންނަންވާނެ ކަމަށެވެ.

އިސްރާއީލުން އެހެން ޑިމޮކްރެޓިކް ނިންމުންތަކަށް އިހުތިރާމް ކުރާ ފަދައިން، ހުރިހާ ޑިމޮކްރަސީތަކުންވެސް އެހެން މިނިވަން ރައްޔިތުންގެ އިހުތިޔާރަށް އިހުތިރާމް ކުރަން ޖެހޭނެކަމަށް ވެސް ނަތަންޔާހޫ ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ.

ފަރުވާކުޑަ އަދި ނުރައްކާތެރި ވާހަކަތަކެއް ދައްކާފައިވާއިރު، މަގުމަތީގައި ލޭ އޮހޮރުވުމަށް ގޮވާލުމާއި ދާޚިލީ ހަނގުރާމައަކަށް ގޮވާލުން ވެސް ހިމެނޭ ކަމަށައި، އެއީ ވާނެ ކަމެއް ނޫން ކަމަށް ނަތަންޔާހޫ ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ. ވަކިން ހާއްސަކޮށް ދާޚިލީ ހަނގުރާމައެއް ނުކުރެވޭނެ ކަމަށް ވިދާޅުވިއެވެ.