އަލަށް ފާސްކުރި ހެއްކާބެހޭ ޤާނޫނަކީ ޒަމާނަށް ފެތޭ، ތަފްޞީލު އުޞޫލުތައް ހިމެނޭ، ފުރިހަމަ ޤާނޫނެއްކަމަށް ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލް ހުސައިން ޝަމީމް ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ.
"ހެއްކާބެހޭ ޤާނޫނަށް ހުރިހާ އިދާރާއެއް އެއްކޮށް ތައްޔާރުވުން" މި ސުރުޙީގެ ދަށުން ޝަމީމް އޭނާގެ ބްލޮގްގައި ޝާއިއު ކުރައްވާފައިވާ ލިއުމެއްގައެވެ. އެގޮތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޢަދުލުގެ ނިޒާމަށް ގެންނަން މަސައްކަތްކުރަމުންދާ ބަދަލުތަކުގެ ތެރެއިން މުހިންމު އެއް ބަދަލަކީ، ހެއްކާބެހޭ މުޅިން އައު ޤާނޫނެއް އެކުލަވާލުންކަން ފާހަގަ ކުރައްވައި ޝަމީމް ވިދާޅުވީ، މިފެށޭ ހަފްތާގެ ބުދަ ދުވަހަކީ، މުޅިން އައު ހެއްކާބެހޭ ޤާނޫނަށް ޢަމަލުކުރަން ފަށާ ތާރީޚީ ދުވަސް ކަމަށެވެ.
އަލަށް ފާސްކުރެއްވި ހެއްކާބެހޭ ޤާނޫނަކީ، މިޒަމާނަށް ފެތޭ، ތަފްޞީލު އުޞޫލުތައް ހިމެނޭ، ފުރިހަމަ ޤާނޫނެއްކަމަށް ޝަމީމް ވިދާޅުވިއެވެ. އެގޮތުން މިޤާނޫނު ގެޒެޓު ކުރެއްވީ 18 ޖުލައި 2022 ގައެވެ. ޢަމަލުކުރަން ފަށާން އޮތީ، އޭގެ 6 މަސްދުވަސްފަހުން، 18 ޖަނަވަރީ 2023 ގައެވެ.
ޝަމީމް އިތުރަށް ވިދާޅުވީ، ޤާނޫނު ފާސްވިއިރު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ކޮމިޓީން ގެންނަވާފައިވާ ބައެއް އިޞްލާޙުތައް، މަޖިލީހުގެ ތަޅުމުގައި ވޯޓަށް އެހިއިރު ބަދަލު ގެންނަވާފައިވާ ކަމަށެވެ. އަދި އެކަމުގެ ސަބަބުން ޢަމަލީ ގޮތުން މިޤާނޫނުގެ ބޭނުން ހިފުމުގައި ކުދިކުދި ގޮންޖެހުން ހުރެދާނެކަމަށް ފެނިލައްވާކަމަށްވެސް ޝަމީމް ވިދާޅުވިއެވެ.
އެހެންނަމަވެސް، ޤާނޫނަށް ޢަމަލުކުރަން ފެށުމަށްފަހު އުނދަގޫތައް ދިމާވާނަމަ، އެކަންކަން ޙައްލުކުރަން އަލުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގައި ދެންނެވިދާނެކަން ފާހަގަ ކުރައްވައި ޝަމީމް ވިދާޅުވީ، ދަތިތަކާއެކުވެސް، ޤާނޫނު ފާސްވުމުގެ ބޭނުންތެރިކަން މާ ބޮޑު ކަމަށެވެ.
ޤާނޫނު ފާސްވުމާއެކު، މިޤާނޫނަށް ތައްޔާރުވުމުގެ މަސައްކަތް ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހުން އަންނަނީ ކުރަމުންނެވެ. އެގޮތުން ހައެއްކަ ޤާނޫނީ ވަކީލުން، މިޤާނޫނަށް އަހުލުވެރިވެ، މިޤާނޫނު ފުރިހަމައަށް ދިރާސާކޮށް، ދިވެހިރާއްޖެއާއި، ރާއްޖެއިން ބޭރުގެ ކޭސްތަކުގައި މިޤާނޫނުގައި ހުރި އުޞޫލުތައް ތަޠުބީޤު ކޮށްފައިވާ ގޮތް ދަސްކޮށްފައިވާކަމަށް ޝަމީމް ވިދާޅުވިއެވެ.
ޝަމީމް ވިދާޅުވީ، އަންނަ ބުދަ ދުވަހުގެ ކުރިން، ހުރިހާ ޕްރޮސިކިއުޓަރުންނަކީ މިޤާނޫނަށް އަހުލުވެރިވެ، ޚާއްޞަ ތަމްރީނު ހަދާފައިވާ މީހުންނަށްވާނެ ކަމަށެވެ.
މީގެ އިތުރުން، ހެއްކާބެހޭ ޤާނޫނުގެ މަސައްކަތް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގައި ކުރެވުނުއިރު، ކޮމިޓީގައި މެމްބަރުން ދެއްކެވި ވާހަކަފުޅުތައް، އަކުރުން އަކުރަށް ލިޔެ، ފޮތެއްގެ ސިފައިގައި ޝާއިޢުކޮށްފައިވާނެ ކަމަށްެވެސް ޝަމީމް ވިދާޅުވިއެވެ. ހަމައެއާއެކު، ހެއްކާބެހޭ ޤާނޫނު ބޭނުންކުރާނެ ގޮތުގެ ތަފްޞީލް އަތްމަތީ ފޮތެއްގެ މަސައްކަތްވެސް މިހާރު އޮތީ ނިމުމަކާ ހިސާބުގައިކަމަށް ޝަމީމް ވިދާޅުވިއެވެ. އެފޮތުގައި، ކޭސްލޯ ތަކާއި، ޗާޓުތަކާއި، މިހާރު ޢަމަލުކުރާ އުޞޫލުތަކާއި، އެއުޞޫލުތަކަށް އަންނާނެކަމަށް ފެންނަ ބަދަލުތައްވެސް ހިމަނާފައިވެއެވެ. މިހުރިހާ ފޮތެއް، ޕީޖީ އޮފީހުގެ ކްރިމިނަލް ޖަސްޓިސް ޑާޓާބޭސް "ލެތުން" އިން ހިލޭ، ލިބިވަޑައިގަންނަވާނެއެވެ.
ޝަމީމް އިތުރަށް ވިދާޅުވީ، މި މަސައްކަތުގައި، މިދިޔަ ބުދަ ދުވަހާއި ބުރާސްފަތި ދުވަހަކީ ތާރީޚީ ދެދުވަސް ކަމަށެވެ. އެގޮތުން މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީއާއި، ޖުޑީޝަލް އެކަޑަމީއާއި ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ އޮފީސް ގުޅިގެން، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓާއި ސުޕީރިއަރ ކޯޓުތަކުގެ ފަނޑިޔާރުންނާއި، ލީގަލް އޮފިސަރުންނަށް، ހެއްކާބެހޭ ޤާނޫނުގެ ޚާއްޞަ ތަމްރީން ޕްރޮގްރާމެއް ހިންގިފައިވާކަމަށް ޝަމީމް ވިދާޅުވިއެވެ.
ޝަމީމް ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި މި މަސައްކަތުގައި މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީއާއި އެއޮތޯރިޓީގައި އޮންނަ ފައިނޭންޝަލް އިންޓެލިޖެންސް ޔުނިޓުގެ ރޯލު ވަރަށް ބޮޑެވެ.
މިސާލަކަށް، ހައިރިސްކު ޤައުމެއްގެ މީހަކު، އެއް ޤައުމުން އަނެއް ޤައުމަށް ފައިސާ ފޮނުވާނަމަ، އެކަންތައް އިތުރު ޗެކުކުރަން ވަގުތު ނަގައި، ޚިދުމަތް ލިބިގަތުމަށް ބުރޫއަރައެވެ. އެކަމުގެ ނުރަނގަޅު ނަތީޖާ މުޅި ޤައުމުގެ އިޤްޠިޞާދީ ދާއިރާތައް ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު އޮވެއެވެ. އެހެންކަމުން FATF ގެ އެންގުންތަކަށް ޢަމަލުކުރަން ހުރިހާ ޤައުމަކުންވެސް ބޭނުންވެއެވެ. FATF ގެ ނިޒާމުތައް ހަމަޖެހިފައި އޮންނަ ގޮތުން، ކޮންމެ ޤައުމަކުންވެސް، ނޭޝަނަލް ރިސްކް އެސެސްމަންޓެއް ހަދާން އެއިދާރާއިން ބާރުއަޅައެވޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލް ހުސައިން ޝަމީމް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ 2022 ވަނަ އަހަރުގެ ނޭޝަނަލް ރިސްކް އެސެސްމަންޓުން ފެނުނު އެއް މަންޒަރަކީ، އަދި ރަނގަޅުކުރަންޖެހޭ ކަމަށް ދައުލަތުގެ ހުރިހާ އިދާރާއަކުން އޭރު އެއްބަސްވެފައިވާ އެއް ކަމަކީ، މަނީ ލޯންޑަރިންގާއި ޓެރަރިޒަމް ފައިނޭންސިންގެ މައްސަލަތަކުގައި ހުށަހަޅާ ހެކިތައް ވަޒަންކުރަން، އެކަށީގެންވާ ރަނގަޅު ހެއްކާބެހޭ ޤާނޫނެއް ނެތުމާއި، ހެއްކާބެހޭ އުޞޫލުތަކަށް ޖިނާއީ ޢަދުލުގެ ނިޒާމުގައި ޙަރަކާތްތެރިވާ މީހުން ތަމްރީނުވެފައި ނެތުން ކަމަށް ޝަމީމް ވިދާޅުވިއެވެ.
އެހެން ނަމަވެސް، މިހާރު ހެއްކާބެހޭ ޤާނޫނަށް ޢަމަލުކުރަން ތައްޔާރުވެފައި އޮތުމުން، މިދާއިރާއިން ރާއްޖެއަށް ކުރިއަށް އޮތް އަހަރު އިތުރު ކުރިއެރުން ހޯދިދާނެކަން ފާހަގަ ކުރައްވައި ޝަމީމް ވިދާޅުވީ، މިކަމަށްޓަކައި، ޤާނޫނީ ވަކީލުންނާއި ފަނޑިޔާރުން، ހެއްކާބެހޭ ޤާނޫނުގެ އުޞޫލުތަކަށް ތަމްރީނުވެފައި އޮތުމަކީ، މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީން އެފް.އޭ.ޓީ.އެފް އާއެއްކޮށް ކުރާ މަސައްކަތުގައި ކޮންމެހެން ކުރާންޖެހިފައި އޮތް ކަމެއް ކަމަށެވެ.
ރާއްޖޭގެ އެކި ހިސާބުތަކުގައި މިހާރު ހިންގާ ޕްރޮގްރާމްތަކުގައި، އެމް.އެމް.އޭގެ އިތުރުން، ޖުޑީޝަލް އެކަޑަމީއާއި، ޔޫ.އެން.ޑީ.ޕީއާއި، ބަންޑާރަ ނައިބުގެ އޮފީހާއި، މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސްއާއި، އެންޓި ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނާއި، ނޭޝަނަލް އިންޓެގްރިޓީ ކޮމިޝަނާއި، ހިޔުމަންރައިޓްސް ކޮމިޝަނާއި، އެމެރިކާގެ ޑިޕާރޓްމަންޓް އޮފް ޖަސްޓިސްގެ އެހީތެރިކަމާއި އެއްބާރުލުން ލިބޭކަމަށް ޝަމީމް ވިދާޅުވިއެވެ.
އަދި މިކަން ތާރީޚީ ކަމަކަށްވަނީ، ޤާނޫނަކަށް އަހުލުވެރިކުރުމުގެ ޕްރޮގްރާމެއްގައި، ދައުލަތުގެ ކަމާބެހޭ ހުރިހާ އިދާރާތައް އެއްކޮށް، ގުޅިގެން މަސައްކަތްކުރެވޭ މިންވަރަށް މިދާއިރާ ތަޞައްރަފު ފުދެމުންދާތަން ފެނުމުންކަން ޝަމީމް ފާހަގަ ކުރެއްވިއެވެ އެގޮތުން ޔޫ.އެން.ޑީ.ޕީއާއި ބަންޑާރަ ނައިބުގެ އޮފީހާ ގުޅިގެން 2015 ވަނަ އަހަރު ޤާނޫނުލްޢުޤޫބާތަށް އަހުލުވެރިކުރަން ކުރެއްވި މަސައްކަތުގައި، މިމިންވަރުގެ ތަޞައްރަފު ފުދުމެއް، ބައެއް އިދާރާތަކުން އޭރު ފެނިފައިނުވާތީ، މިހާރު މިފެންނަ މަންޒަރަކީ އުފާވެރި މަންޒަރަކަށްވަނީ ކަމަށް ޝަމީމް ވިދާޅުވިއެވެ.
ޔޫ.އެން.ޑީ.ޕީއާއި ބަންޑާރަ ނައިބުގެ އޮފީހާ ގުޅިގެން 2015 ވަނަ އަހަރު ޤާނޫނުލްޢުޤޫބާތަށް އަހުލުވެރިކުރަން ކުރެއްވި މަސައްކަތުގައި، މިމިންވަރުގެ ތަޞައްރަފު ފުދުމެއް، ބައެއް އިދާރާތަކުން އޭރު ފެނިފައިނުވާތީ، މިހާރު މިފެންނަ މަންޒަރަކީ އުފާވެރި މަންޒަރަކަށްވަނީއެވެ. ވިސްނުމާއި ފިކުރު ކުރިއަރާފައިވާ މިންވަރު ފެންނަނީއެވެ.ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލް ހުސައިން ޝަމީމް
ޝަމީމް ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި ޤާނޫނަށް ޢަމަލުކުރަން ފެށުމަށްފަހުވެސް، ފުރުޞަތު ލިބޭ ވަރަކުން، ހެއްކާބެހޭ ޤާނޫނާއި، އެނޫންވެސް ޤާނޫނުތަކަށް އަހުލުވެރިކުރުމުގެ ޕްރޮގްރާމްތައް، ދައުލަތުގެ އިދާރާތަކަށާއި، ކައުންސިލްތަކަށް ފޯރުކޮށްދިނުމަކީ ޕީޖީ އޮފީހުން ޝައުޤުވެރިކަމާއެކު ކުރާނޭ ކަމެކެވެ.
