މިދިޔަ ބުރާސްފަތި ދުވަހުން ފެށިގެން ދެ ދުވަހުގެ ނިޔަލަށް ކުރިއަށް ގެންދިޔަ "ނެޝަނަލް ސްކިލްސް އެންޑް ކެރިއަރ އެކްސްޕޯ 2022"އަށް ދިޔައީ އާދައިގެ މަތިން އެ އިވެންޓު ކަވަރުކުރުމަށެވެ. ޖުމުލަ 35 ސްޓޯލާއެކު ކުރިއަށްދިޔަ މި ސްޓޯލަށް މީހުން ޒިޔާރަތްކުރަމުން ދިޔަ ވަރަކަށް ފާހަގަވީ، މި އެކްސްޕޯގެ އެއް ސްޓޯލެއްގެ ކައިރީގައި އާއްމުން މާ ޝައުގުވެރިކަމާއެކު ވަގުތު ހޭދަކުރާކަމެވެ. ރައީސް އިބްރާހީމް މުހައްމަދު ސާލިހު އެކްސްޕޯއަށް ޒިޔާރަތްކުރެއްވިއިރުވެސް މި ސްޓޯލް ކައިރީގައި ހޭދަކުރެއްވީ ޝައުގުވެރި ވަގުތުކޮޅެކެވެ.

ވެލާނާ އިންޓަރނޭޝަނަލް އެއާޕޯޓް ހިންގާ ކުންފުނި، އެމްއޭސީއެލްގެ ސްޓޯލެވެ. ވެގެން އުޅޭ ގޮތަކާމެދު ޝައުގުވެރިވެ، އެ ސްޓޯލް ކައިރީގައި މީހުން ގިނައިން އުޅެނީ ކީއްވެގެންތޯ ކައިރީގައި ތިބި މީހުން ކައިރީގައި އަހާލައިފީމެވެ. އެކަކު ބުނީ އެތަނުގައި ދޫނި ގެންނަ ޒާތެއްގެ މެޝިނެއް ހުރިކަމަށެވެ. އަނެކަކު ބުނީ އެތަނުގައި ހުރީ "ކާޅު ފައްސާ" މެޝިނެއް ކަަމަށެވެ. ކޮންމެއަކަސް މި ވެގެން އުޅޭ ގޮތެއް ބަލައިލަން ދިޔައިރު ވިސްނުން ހުރީ ނިކަން ބިޔަ ބޮޑު މެޝިނެއް ފެންނާނެ ކަމަށެވެ. ސްޓޯލަށް ނަޒަރު ހިންގާލުމުން އެބުނާ މެޝިނެއް ލޮލަކު އަޅައެއް ނުގަތެވެ.

އެ ސްޓޯލަށް ގޮސް މައުލޫމާތު އަހައި ބެލުމުން އެނގުނީ، އެ ދައްކާ މެޝިނުގެ ވާހަކައަކީ ސަމާސާ ވާހަކައެއް ނޫންކަމެވެ. އިންޓަރނޭޝަނަލް ސިވިލް އޭވިއޭޝަން އޯގަނައިޒޭޝަނާއި މޯލްޑިވްސް ސިވިލް އޭވިއޭޝަން އޮތޯރިޓީގެ ގަވާއިދުތައް ބުނާގޮތުން، ހުރިހާ އެއާޕޯޓެއްގައިވެސް ދޫނި މަދުކުރުމަކީ ކުރަންޖެހޭ ކަމެކެވެ. އެއީ ރާއްޖެއަށް އެކަނި އޮތްކަމެއް ނޫނެވެ. މިއީ ބައިނަލްއަގުވާމީ ދުނިޔޭގައިވެސް ހުރިހާ އެއާޕޯޓެއްގައި އަމަލުކުރަން ޖެހޭ އާއްމު އުސޫލެވެ. ދޫނިފައްސަން ބޭނުންކުރާ އާލާތެކޭ ބުނީމައި، މިއީ ސަމާސާ ވާހަކައެއް ކަމަށް ހީވެދާނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް މި މަސައްކަތަކީ މުހިންމު މަގްސަދެއްގައި ކުރިއަށް ގެންދާ، ހައްސާސް މަސައްކަތެކެވެ.

އެމްއޭސީއެލްގެ ވައިލްޑް ލައިފް އެންޑް ހަޒާޑް މެނޭޖްމެންޓުގެ އެސިސްޓެންޓް މެނޭޖަރ އަލީ ޝާރިފް ވިދާޅުވީ، އެއާޕޯޓުތަކުގައި ދޫނި ފައްސަނީ، ދޫންޏެއް ބޯޓެއްގައި ޖެހިއްޖެނަމަ ބޯޓު އެކްސިޑެންޓްވެ، ނުވަތަ އެފަދަ އެހެން ހާދިސާއެއް ހިނގައި، އެތައް ބަޔަކު ނުރައްކަލަށް ހުށަހެޅުމުގެ ފުރުސަތު އޮތުމުން ކަމަށެވެ. އެގޮތުން ރާއްޖޭގައިވެސް އެކަމަށް ޕްލޭނެއް އެކުލަވާލައި ދޫނި ފެއްސުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.

ވެލާނާ އިންޓަރނޭޝަނަލް އެއާޕޯޓުގެ ސްޓޯލުން އެކްސްޕޯގައި އާއްމުންގެ ސަމާލުކަން ހޯދި ޑިވައިސްތަކުގެ މައުލޫމާތު އޭނާ ހިއްސާކޮށްދެއްވިއެވެ. އެގޮތުން ބަލާއިރު ބަޔޯ-އޮކޯސްޓިކް ބަރޑް ޑިސްޕަރސަލް ސިސްޓަމަކީ އެކި ފްރީކުއެންސީގައި އިވޭ އަަޑުތަކެއްގެ އެހީގައި ދޫނިފައްސާލާ ޑިވައިސްއެކެވެ. މި ޑިވައިސްތަަކަކީ އެއްވެސް ދޫންޏަކަށް އަދި ޖަނަވާރަކަށް ގެއްލުންނުވާފަދަ ޑިވައިސްތަކެކެވެ.

ދެވަނަ ޑިވައިސްއަކީ ދޫނިފެއްސުމަށްޓަކައި، އެހެން ސަރަހައްދެއްގައި ހުރެގެން، މަތިންދާ ބޯޓާއި ރަންވޭ ސަރަހައްދުގައި ދޫނިފެއްސުމަށްޓަކައި ބޭނުންކުރާ އާލާތެކެވެ. އެ ޑިވައިސްއިން ދޫންޏާ ދިމާއަށް އަލިކޮށް، ދޫނި އެހެން ދިމާލަކަށް ފައްސާލެވެއެވެ. މި ޑިވައިސް އަށް ކިޔަނީ އީގަލް އައިސް އެވެ.

ތިންވަނަ ޑިވައިސްއަކީ ސްކެއަރ ކްރޯއެވެެ. ބަލާ ބެލުމަށް މި ޑިވައިސް އެންމެ ވައްތަރީ އަޑުގަދަކުރާއަކާއެވެ. އެ ޑިވައިސް ބޭނުންކުރަނީ އަޑު ބޭނުންކޮށްގެން ދޫނިތައް ފައްސާލުމަށެވެ.

ޝާރިފް ވަނީ، ޚާއްސަކޮށް ހުޅަނގު މޫސުމުގައި މި ޑިވައިސްތައް މުހިންމުކަން ފާހަގަކުރައްވާފައެވެ.

އެކްސްޕޯއިން ފެނުނު މި ޑިވައިސްތަކަށް ކުޑަކުދިންނާއި ޒުވާނުންގެ ބޮޑު ސަމާލުކަމެއް ވަނީ ލިބިފައެވެ.