މޯލްޑިވްސް ކަރެކްޝަނަލް ސަރވިސް (އެމްސީއެސް)އިން ގައިދީންނަށް ހިންގި ފުރަތަމަ ޕްރިޒަން-ބޭސްޑް ޑްރަގް ރިހެބިލިޓޭޝަން ޕްރޮގްރާމް ކާމިޔާބުކަމާއެކު މިވަނީ ނިންމާލާފައެވެ. މިއީ ރާއްޖޭގެ ޖަލެއްގައި މިހާ ފުޅާކޮށް، އެންމެން ގުޅިގެން ހިންގުނު ފުރަތަމަ ޑްރަގް ރިހެބިލިޓޭޝަން ޕްރޮގްރާމަށްވާއިރު، މިއީ ރަނގަޅު ފެށުމެއްގެ ގޮތުގައި ގިނަ ބަޔަކު ދަނީ ސިފަކުރަމުންނެވެ.

ރާއްޖޭގައި މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލަ މޫލާފައިވާ މިންވަރަށް ބަލާއިރު، އެކަމުން އަރައިގަނެވޭ މިންވަރާ ގާތަށްވެސް މަސްތުވާތަކެތީގެ ފަރުވާ ފޯރުކޮށް ނުދެވޭކަން މިއީ ފެންނަން އޮތް ހަގީގަތެކެވެ. އޭގެ އެއް މިސާލަކީ މަސްތުވާތަކެތީގެ ފަރުވާ ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ ޒިންމާ ހަވާލުވެފައިވާ މުއައްސަސާކަމަށްވާ ނޭޝަނަލް ޑްރަގް އޭޖެންސީ (އެންޑީއޭ)އާމެދު އާންމުންގެ އޮތް ނިމުމެއް ނެތް ޝަކުވާތަކެވެ. އެގޮތުން އެގޮތުން ޑްރަގް ރިހެބިލިޓޭޝަން ސެންޓަރުގައި ދެވޭ ފަރުވާ މިހާރަށްވުރެ ހަރުދަނާކުރަން ގޮވާލުމުގެ އިތުރުން، އެންޑީއޭގެ ބޯޑު ބަދަލުކުރަން ގޮވާލައި އެތައް ބަޔަކު މީގެ ކުރިން އިހުތިޖާޖުތައްވެސް ކޮށްފައިވެއެވެ.

ރާއްޖޭގެ ޖަލުތަކަށް ބަލާއިރު، ޖަލުގައި ތިބި ގައިދީންގެ 70 އިންސައްތައަށްވުރެ ގިނަ މީހުންނަކީ މަސްތުވާތަކެއްޗާ ގުޅުންހުރި މައްސަލަތަކުގައި ހިމެނޭ މީހުންނެވެ. އެހެންކަމަށްވާއިރު، ޑްރަގް ކޯޓާއި އެންޑީއޭއާއި ކަރެކްޝަންސްގެ މެދުގައި މި އޮތް ބޮޅުގެތެރޭގައި އެ ފަރާތްތައް ތާށިވުމުގެ ބަދަލުގައި، ޖަލުގައި ތިބެގެން ފަރުވާ ހޯދޭނެ ގޮތް ވުމަކީ ގައިމުވެސް މި މަސައްކަތަށް ލިބިގެންދާނެ އިތުރު ފަސޭހައެކެވެ. މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލަތަކަކީ މިހާރު ދިމާވެފައިވާ އެންމެ ބޮޑު އިޖްތިމާއީ މައްސަލައަށްވާއިރު، މި ވަބާއިން ސަލާމަތްވުމަށް އައު ގޮތްތަކެއް މިއަދު މިވަނީ ހޯދަންޖެހިފައެވެ.

ކުށްތަކުން އަރައިގަނެ، ވަކިން ޚާއްސަކޮށް މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލަތަކުގައި ފަރުވާ ހޯދުމަށްފަހު އެ ފަރާތްތަކަށް ކުރިމަތިވާ އެންމެ ބޮޑު އެއް ގޮންޖެހުމަކީ މުޖުތަމައުން އެ ފަރާތްތައް ބަލައިނުގަތުމެވެ. ވަޒީފާ ހޯދުމުގައި ކުރިމަތިވާ ގޮންޖެހުންތަކެވެ. އާންމު ދިރިއުޅުމަށް ފައި ހަމަކުރުމުގައި ކުރިމަތިވާ ހުރަސްތަކެވެ.

ފުރަތަމަ ޕްރިޒަން-ބޭސްޑް ޑްރަގް ރިހެބިލިޓޭޝަން ޕްރޮގްރާމް ފަރުމާ ކުރެވިފައިވަނީ މި ދެންނެވި ހުރަސްތައް ގިރާކުރުމަށް މަގުކޮށައިދޭގޮތަށެވެ. އެގޮތުން މި ޕްރޮގްރާމަކީ މަސްތުގެ ވަބާގައި ޖެހިފައިވާ ގައިދީން ރިހެބިލިޓޭޓްކޮށް، ބޭނުންތެރި ބައެއްގެ ގޮތުގައި މުޖުތަމައަށް އަނބުރާ ނެރުމަށް، އެ ފަރާތްތަކަށް ޑިޓޮކްސްކޮށް ޑްރަގް ޓްރީޓްމަންޓު ދިނުމާއި، ދިރިއުޅުމުގެ ހުނަރުތަކާއި ވަޒީފާ އަދާކުރުމަށް ބޭނުންވާ ހުނަރުތައް ދަސްކޮށްދިނުމަށް ފަށާ ޕްރޮގްރާމެކެވެ. 

މިސާލެއްގެ ގޮތުން "ސެޓްފިކެޓް 1 އިން ހައުސް ވަޔަރިންގ އެންޑް އިލެކްޓްރިޝަން" ކޯހަކީ މި ޕްރޮގްރާމްގެ ދެވަނަ މަރުހަލާގެ ތެރެއިން ކުރިއަށްގެންދިޔަ ކޯހެކެވެ. ކުރިއަށް އޮތް ތަނުގައި މި ޕްރޮގްރާމް އިތުރަށް ފުޅާކުރުމަށް ރޭވިފައިވާއިރު، މިއީ ގައިދީން އަނބުރާ ހެޔޮ ގޮތުގައި މުޖުތަމައަށް ނެރުމަށް ހިފާފައިވާ އަމާޒުގެ ދަށުން ކުރެވޭ މަސައްކަތެކެވެ.

ކަރެކްޝަންސްގެ މިސްރާބު ރިހެބިލިޓޭޝަނަށް ބަދަލުކޮށް ވަކިން ރިހެބިލިޓޭޝަން ކޮމާންޑެއް އޮނިގަނޑުގައި އެކުލަވާލުމާ ދިމާއަށެވެ. ހަމައެއާއެކު، ގާނޫނީ އިސްލާހު ގެނެސް، އިންސާފުވެރިކަމާއި ހަމަހަމަކަމާއެކު ގާނޫނު ތަންފީޒުކުރުމާއެކު، ފުރިހަމަ ރިހެބިލިޓޭޓިވް މެކޭނިޒަމެއް ގެނައުމަކީ މިއަދު އިދާރާތަކުގެ އަމާޒެވެ. މިއީ ގޮންޖެހުން ބޮޑު، ހުރަސްތައް ގިނަ މަސައްތަކަށްވީނަމަވެސް، މިއީ ގައިމުވެސް ރަނގަޅު ފެށުމެއްކަން ޔަގީނެވެ.

މަސްތުވާތަކެއްޗާ ގުޅިގެން ހުކުމް ތަންފީޒުކުރަމުންދާ 40 ގައިދީންނާއެކު މި ޕްރޮގްރާމް ފެށިނަމަވެސް، އެކި ސަބަބުތަކާހުރެ މި ޕްރޮގްރާމް ކާމިޔާބުކަމާއެކު ފުރިހަމަކޮށްފައިވަނީ 32 ގައިދީންނެވެ.